دلال های اسب، پشت پرده تعزیه های غیرمجاز
ایمنا: برگزاری تعزیه در شهرستان نجف آباد حداقل سیصد سال قدمت دارد و فعالین این عرصه طی حرکتی خودجوش و ابتکاری، از سال۸۲ اجراهای خود را قانون‌مند کرده‌اند ولی در سال‌های اخیر سر و کله گروه‌های غیرمجاز و دلال‌های اسب در این شهر مذهبی پیدا شده است.
در حال حاضر بیست گروه مجوزدار تعزیه در این شهرستان فعال هستند که ویژه برنامه‌های خود را طبق تقویمی مشخص در طول سال برای علاقه‌مندان اجرا می‌کنند. پانزده گروه در بخش مرکزی شهرستان و پنج گروه نیز در بخش مهردشت فعالیت دارند.
محمد هارونی مسئول انجمن تعزیه شهرستان با اشاره به حضور حداقل ده نفر در هر کدام از این گروه‌ها می‌گوید: ساماندهی و قانون‌مند شدن فعالیت این گروه‌ها به صورت کاملا خودجوش از سال۸۲ شروع شد و با همکاری اداره فرهنگ و ارشاد شهرستان، شورای تعزیه تشکیل و ضمن صدور مجوز‌های یک‌ساله برای فعالیت هر گروه، هر برنامه نیز به صورت جداگانه از نظر عوامل اجرایی، زمان و مکان اجرا و محتوای ارائه شده مورد بررسی قرار می‌گیرد.
هارونی از الگو شدن این حرکت در دیگر نقاط استان خبر داد و اعلام کرد: بسیاری از مفاهیم ناب اسلامی و شیعی در خلال همین مراسم‌ها به نسل‌های بعد منتقل شده و خواهند شد و همین موضوع، اهمیت نظارت کارشناسی در برگزاری مراسم تعزیه را دو چندان کرده است.
تعزیه
تعزیه به سبک خوانندگان زن
هارونی در بخش دیگری از سخنان خود می‌گوید: اجراهای گروه‌های تعزیه شهرستان بدون مشکلی خاص و با استقبال بسیار خوب مردم در نقاط مختلف مطابق تقویم مشخص شده انجام می‌شود ولی مشکل ما با معدود گروه‌هایی است که از برخی شهرهای شرقی استان بدون اخذ مجوز در نجف‌آباد به اجرای برنامه می‌پردازند.
مسئول انجمن تعزیه شهرستان شکل نامناسب اجرا را یکی از مشکلات گروه‌های غیر مجاز دانست و گفت: به عنوان مثال یکی از گروه‌هایی که اخیرا دو شب برنامه داشته، از شخصی استفاده می‌کند که اشعار را به سبک برخی خوانندگان زن اجرا می‌کند و به همین دلیل شورای تعزیه شهرستان بیش از یک سال است که در مکاتبه با دادستانی و نیروی انتظامی، فعالیت این شخص را غیر قانونی اعلام کرده ولی این گروه در شب‌های اخیر به صورت غیر قانونی اجرای برنامه داشته و برخورد موثری نیز با آن‌ها صورت نگرفته است.
هارونی فعالیت چنین اشخاصی را منوط به التزام چنین افرادی برای رعایت سبک‌های مجاز تعزیه‌خوانی دانست و افزود: مشکل دیگر چنین گروه‌های استفاده از موسیقی‌های نامانوس با فضای معنوی تعزیه است. برای شخصیت‌های موافق با مخالف، از نواهایی استفاده می‌کنند که هیچ قرابتی با تعزیه ندارد و شان آن‌را به شدت تنزل می‌دهد.
تعزیه خوانی
سرمایه‌گذاری سنگین دلال‌های اسب برای تعزیه
بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که برخی دلال‌های اسب و اصطبل‌داران، با هزینه‌های بسیار سنگین «تعزیه‌های اسبی» را در نقاطی مانند نجف‌آباد تدارک می‌بینند تا به این بهانه، اسب‌های خود را نمایش داده و قیمت آن‌ها را گاهی چند برابر افزایش دهند.
در این گونه تعزیه‌ها، عوامل اجرایی بیشتر از آن‌که به عنوان هنرمند تعزیه شناخته شوند، سوارکاران ماهری هستند که اگر از هر اسبی سواری بگیرند، اقبال آن اسب برای فروش افزایش خواهد یافت. در این میان حتی شایعاتی در خصوص تزریق مواد محرک به اسب‌ها قبل از اجرای تعزیه نیز مطرح است. موادی که تحرک بیش از حد و در نتیجه قیمتی بالاتر برای اسب به همراه خواهد آورد.
این در حالی است که نجف‌آبادی‌ها در مقایسه با برخی شهرهای هم‌جوار خود کمترین علاقه را به دیدن اسب در مراسم تعزیه نشان داده‌اند و بیشتر گروه‌های مجوزدار شهرستان، تعزیه خود را بدون اسب یا با یک تا حداکثر دو اسب اجرا می‌کنند. ویژگی که در برخی شهرها برعکس است و با رفتن اسب‌ها از صحنه تعزیه، گاهی تا شصت درصد مخاطبان نیز برنامه را ترک می‌کنند.
تعزیه
پیش‌بینی محلی ثابت برای اجرای تعزیه
سید‌حسن لوح‌موسوی رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی نجف‌آباد در خصوص اجرای غیر قانونی برخی گروه‌های تعزیه در نجف‌آباد می‌گوید: گروه‌های داخلی شهرستان طی فرآیندی قانونی و مشخص تحت نظارت ارشاد و شورای تعزیه بدون مشکلی خاص فعالیت می‌کنند و گروه‌هایی که از دیگر نقاط استان متقاضی اجرای برنامه هستند بایستی ضمن اخذ مجوز و رعایت چارچوب‌های مشخص شده، یکی از گروه‌های شهرستان را هم به عنوان همکار خود معرفی نمایند.
لوح موسوی رییس ارشاد نجف آباد
لوح‌موسوی ادامه داد: گروهی که طی شب‌های اخیر و خارج از تقویم سالیانه بدون اخذ مجوز اجرای برنامه داشته‌اند، متاسفانه به تذکرهای جدی نیروی انتظامی در این خصوص نیز توجه نداشته و زمینه‌ساز بروز برخی مشکلات برای شهروندان و دستگاه‌های دولتی شده‌اند.
رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی نجف‌آباد به میزبانی شهرستان از چندین دوره سوگواره «آیینه های نی نوا» با حضور گروه‌های تعزیه شاخص استان و کشور در سال‌های اخیر اشاره داشت و اعلام کرد: با همکاری اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان در تلاش هستیم مکانی برای برگزاری فصلی تعزیه و محلی را هم برای میزبانی دائم از علاقه‌مندان این مراسم آیینی آماده کنیم.
شش نسل تعزیه‌خوانی
برای بخش پایانی گزارش، باز هم سراغ مسئول انجمن تعزیه شهرستان رفتیم. هارونی از آینده روشن این آیین سنتی می‌گوید و معتقد است: برخی فعالین تعزیه شهرستان که اجدادشان ساکن نقاط دیگری از کشور بوده‌اند، بعضا تا شش نسل در تعزیه سابقه دارند و در طول سال‌ها فعالیت، چهره‌های شاخصی را تربیت کرده‌اند.
وی در خصوص روند صدور مجوز برای گروه‌های متقاضی می‌گوید: شورای تعزیه در چندین نوبت اجرای این گروه‌ها را به صورت علمی و کارشناسی از نظر نحوه اجرا، اشعار و موسیقی ارائه شده و چهره‌های مشارکت‌کننده مورد بررسی قرار داده و در خصوص درخواست مجوز تصمیم‌گیری می‌کند.
محمد هارونی ادامه می‌دهد: در گروه‌های قدیمی و ریشه‌دار تعزیه، فرآیند تربیت نوجوانان و جوانان علاقه‌مند به شیوه استاد و شاگردی ادامه دارد و برخی نیز خارج از این حیطه، علاقه‌مندی خود را به کمک تکنولوژی جدید دنبال می‌کنند ولی در نهایت به کمک اجراهای عملی در تعزیه‌ها می‌توانند به مراتب بالا در این هنر دست پیدا کنند.
تعزیه
