احكام ميّت
س67 : آيا ميّت نجس است يا خير و غسل دادن ميّت به خاطر نجاست وى مى باشد يا به
خاطر چيزهاى ديگر؟
ج : ميّت عادى قبل از غسل نجس است و غسل دادن او يك حكم شرعى الزامى است وبعد از
غسل پاك مى شود.
س68 : آيا خشك وتر بودن بدن ميّت در حكم مسّ آن فرق دارد يا خير؟
ج : براى غسل مسّ ميّت خشك و تر بودن فرق ندارد.
س69 : قطره آبى كه در اثناى غسل دادن ميّت به لباس فردى كه كنار ايستاده است
اصابت كرده، آيا مى تواند با آن لباس نماز بخواند يا خير؟
ج : بلى مى تواند.
س70 : ميّت را دفن كرده اند ولى در غسل، حنوط كلاً فراموش شده است در چنين
مواردى چه بايد كرد؟
ج : در صورتى كه جسد نپوسيده است و بيرون آوردن آن مستلزم هتك حرمت او نمى شود،
و يا موجب آزار و اذيّت ديگران نمى گردد بايد نبش قبر كرده و با ضوابط شرعى حنوط
كرده و دوباره دفن كنند.
س71 : غسّالى كه با معاونش مشغول تطهير و تغسيل ميّت مى باشد در حال تطهير و
تغسيل چنانچه از قطرات آب ترشح بكند به لباس ايشان بعد از اتمام سه غسل، لباس آنها
پاك مى باشد يا خير؟
ج : اگر،با آب قليل غسل مى دهند بعد از اتمام، لباس مذكور را تطهير نمايند.
س72: شخصى از دنيا رفت و در طبقه بالاى قبر دفن گرديده است، بعد از گذشت سه روز
غسّال آمد و خبر داده است كه يكى از اغسال ثلاثه فراموش گشته، آيا مى شود در چنين
مواردى با توجه به اينكه فرد ديگرى نيز در طبقه زيرين دفن شده نبش قبر نمود؟
ج : در صورتى كه با گذشت زمان جسد متعفن نشده كه موجب هتك احترام ميّت يا اذيّت
ديگران باشد لازم است كه نبش شود و غسلها با ترتيب صحيح انجام گيرد.
س73: نماز خواندن بر جنازه شخصى كه اقدام به خودكشى كرده چه صورتى دارد؟
ج : اقدام به خودكشى كردن مسلمان موجب سقوط نماز ميّت بر جنازه اش نمى شود.
س74: خانمى از دنيا رحلت كرده كه جنين در شكم او نيز از دنيا رفته است ولى جنين
كامل الخلقه و بعد از 4 و 5 ماهگى است، تكليف در مورد فن اين زن و بچّه واقع در شكم
او چيست؟
ج : در فرض مذكور ماد را رو به قبله به طور متعارف دفن نمايند.
س75: در صورت اتمام دفن ميّت با كفن نجس وظيفه چيست؟
ج : در صورتى كه بر بدن ميّت، بو نيفتاده كه موجب هتك احترام ميّت شود، قبر را
نبش كنند و اگر ممكن است كفن را عوض كنند و الاّ آن مقدار را قطع كنند و بردارند.
س76: شخصى وصيّت كرده بعد از فوتش او را در عتبات عاليات دفن كنند، لكن به علّت
وضعيت موجود چنين كارى ممكن نيست، آيا مى شود او را موقتاً دفن كرده و بعد با نبش
قبر جنازه را منتقل نمايند؟
ج : در فرض مذكور جائز نيست.
تيمّم
س77: آيا تيمّم بر موزائيك و سنگفرش صحيح است؟
ج : تيمّم بر سنگفرش صحيح است ولى بر موزائيك اگر از سنگ پخته درست شده است
اشكال دارد.
س78: آيا در تيمّم دست را روى خود بينى كشيدن هم لازم است يا منظور از روى بينى
كه مى فرمايند، بين دو ابرو مى باشد؟
ج : مسح روى بينى لازم نيست.
س79: اگر كسى كه وظيفه اش تيمّم است به علت شكستگى يك دست، نتواند آن را به
پيشانى برساند، آيا براى كشيدن به پيشانى، يك دست سالم كافى است يا اين كه نايب
گرفتن لازم است؟
ج : در فرض مرقوم با دست سالم تيمّم كند و گرفتن نائب لازم نيست.
س80: در تيمّم بدل از غسل و بدل از وضو كه از نظر جناب عالى فرق ندارند چند ضرب
لازم است؟
ج : در هر دو يك ضربت كافى است و شرح آن در مسائل تيمّم است.
س81: آيا با تيمّم بدل از غسل جنابت مى شود به مسجد و يا به مشاهد مشرّفه وارد
شد؟
ج : اگر تيمّم براى تنگى وقت نباشد بلكه براى عذر ديگرى باشد اشكال ندارد.
س82: آيا زن حائض بعد از تمام شدن عادت و قبل از غسل مى تواند با تيمّم بدل از
غسل به مسجد برود؟
ج : اگر عذر از غسل كردن دارد مى تواند.
س83: كسى كه جنب است در صورت ناچارى ومثلا ضرر آب بر بدنش يا شكسته و زخمي بودي
بدن و نبودن آب تيمّم بدل از غسل جنابت آيا بخاطر شركت در مجالس ختم و غيره مى
تواند وارد مسجد بشود يا خير ؟
ج : ورود به مسجد در فرض سؤال مانع ندارد و حكم كسى را دارد كه غسل كرده است.
س84 : شخصى آب نداشت و يا آب براى او ضرر داشت و لذا تيمّم بدل از غسل جنابت
كرد، آيا مى تواند داخل مسجد گشته ، قرآن بخواند و يا ... ؟
ج : مانع ندارد و حكم كسى را دارد كه غسل كرده است.
س75: در تيمّم بدل از وضوء براى كسى كه اطمينان دارد تا چندين روز ديگر نمى
تواند وضوء بگيرد، آيا قبل از اذان مى تواند تيمّم كند يا بايد بعد از اذان تيمّم
كند؟
ج : تيمّم قبل از وقت براى نماز بعد از وقت صحيح نيست.
احكام نماز
س86 : فردي كه با پول غصبي عطر يا ادوكلن خريده و استفاده مي كند اگر در هنگام
نماز از آن استفاده نمايد چه حكمي دارد ؟
ج : اين عمل حرام است و بايد از آن اجتناب شود ولي نماز را باطل نمي كند .
س87: آيا با خون هموروئيد(بواسير) داخلى يا خارجى مى توان نماز خواند؟
ج : اگر خون فقط در داخل است و به خارج سرايت نكرده است حكمى ندارد ولى اگر
خارجى است لازم است اگر تطهير ضرر و مشقّت ندارد براى نماز تطهير شود و اگر تطهير
هر چند با آب گرم ضرر دارد لازم نيست.
س88: عينكى كه دسته آن مخلوط به طلا و يا طلاى آن ظاهر است استفاده از آن براى
مرد و نماز خواندن با آن چه صورت دارد؟
ج : در صورتى كه طلاى دسته عينك ظاهر است استفاده از آن براى مرد حرام و نماز با
آن باطل است. و در صورتى كه مخلوط است اگر مستهلك است اشكال ندارد.
س89: اگر در دو جاى بدن يا لباس لكّه خون، هر كدام به اندازه حدوداً يك درهم
باشد آيا نماز خواندن اشكال دارد؟
ج : اشكال دارد و لازم است اقلاً يكى از آنها را آب بكشد.
س90: نماز خواندن با كفش و دستكش گرچه پاك باشند چه حكمى دارد؟
ج : با دستكش كه اشكال ندارد ولى كفش چون مانع رسيدن انگشت بزرگ پا به زمين است
اشكال دارد.
س91: اگر كسى مالى را پيدا كند و انجام وظيفه نكند و قصد هم نداشته باشد در
آينده به وظيفه شرعى خود عمل نمايد و آن مال پيدا شده همراهش باشد و نماز بخواند
آيا نمازش صحيح است يا خير؟
ج : اگر مال را بردارد و قصد ايصال به صاحب آن و عمل به وظيفه شرعيه خود نداشته
باشد نماز با آن در حكم نماز با مغصوب است.
س92: آيا چادر در نماز شرط است يا مى توان نماز را با مانتو و روسرى يا مقنعه
خواند و بفرماييد در فرادى و جماعت فرقى دارد يا خير؟
ج : ميزان در نماز پوشش است به هر وسيله اى باشد.
س93: نماز خواندن با انگشتر و لباسى كه داراى صورت و عكس جاندار و غير جاندار
است چه حكمى دارد؟ همچنين نماز خواندن در مكانى كه مجسمه يا عكس بر در و ديوار آن
نصب شده چگونه است؟
ج : مكروه است با اين معنا كه تأثير در تقليل ثواب و فضيلت دارد.
س94: بدن برخى از بيماران بسترى در بيمارستان به واسطه خونگيرى و... نجس است و
بعضى نيز داراى لباس نجس مى باشند. در صورتى كه امكان غسل و دسترسى به لباس پاك
نباشد براى اداى نماز چگونه بايد عمل كنند؟
ج : در فرض مذكور بايد با بدن نجس و با همان لباس نماز بخواند.
س95: نماز خواندن در بانك ها و ادارات و امثال آن مدارس كه اغلب وضعيت ملكى آن
ها معلوم نيست چه صورتى دارد؟
ج : اگر علم به غصب بودن محل ندارد و در تحت تصرف مسؤولين حكومت اسلامى است
اشكال ندارد.
س96: نماز خواندن در شركتها و يا خانه هايى كه مردم در آنها سكنى گزيده اند اما
آن خانه ها و يا زمينهاى آنها براى مالكينى است كه به خارج كشور سفر كرده اند، چه
حكمى دارد؟ اگر دولت آنها را در اختيار مردم قرار داده است چطور؟
ج : نماز خواندن و ساير تصرّفات در آنها فقط پس از در نظر گرفتن ضوابط حكومت
اسلامى جائز است.
س97: تزئين و زينت كارى مساجد با نقّاشى و كاغذ ديوارى عكس دار، همچنين نصب قاب
عكس و منظره در اين مكان ها چه حكمى داد؟ نقاشى كردن مناظر و حيوانات، همچنين
نگهدارى، به كارگيرى و فروش آنان چه حكمى دارد؟
ج : در مسجد مكروه است و در غير مسجد اشكالى ندارد.
س98: طبخ غذا و خوردن آن در مساجد در صورتى كه با نظافت و حرمت مسجد و اقامه
جماعت منافاتى پيدا كند چه حكمى دارد؟
ج : انجام افعالى كه موجب تنجيس مسجد مى شود يا با احترام مسجد منافات دارد، يا
مخلّ عبادت در مسجد مى شود جائز نيست.
س99: نشستن در مسجد بعد از اتمام نماز و صحبت كردن در مورد مسائل شخصى كه مسلماً
استفاده از امكانات مسجد مانند آب، برق، گاز و... را نيز در پى دارد، حكمش چيست؟
ج : در صورتى كه مزاحم عبادات و اجتماعات معمول در مسجد نباشد و صحبتها نيز
مشتمل بر محرّمات مثل غيبت و دروغ نباشد اشكال ندارد.
س100: چنانچه حضرتعالى اطلاع داريد چندى قبل از طرف مسئول امور مساجد اعلام
گرديد كه مى شود در مساجد برنامه هاى عقد و جشن ازدواج برپا نمود و اين موضوع در
صدا و سيماى جمهورى اسلامى قرائت گرديد و همچنين در بعضى از روزنامه هاى كشور به
چاپ رسيد. با توجه به اهميّتِ احترام به مساجد و حفظ شؤون آن در قرآن و احاديث
معصومين عليهم السلام و آنكه چنين برنامه هايى با شؤون مساجد منافات دارند و همچنين
مقدمه بر بعضى از منكرات از قبيل لهو و لعب و موسيقى و غيره و عواقب و اثرات سوء را
به دنبال دارد. مى خواهيم نظرتان را در اين گونه برنامه ها در مساجد بفرماييد.
ج : چون مسجد جايگاه عبادت خداوند است و رعايت احترام آن لازم است بنابراين اگر
به اجراء صيغه عقد در مسجد و اجتماع تنها براى اين منظور باشد، مانعى نيست بلكه
رجحان دارد و امّا انجام مراسم جشن و عروسى مخصوصاً با همراه بودن با جريان هايى كه
در سؤال ذكر شده است و متعارف است جائز نيست و لازم است مسؤولين محترم برى سهولت
امر ازدواج و فراهم كردن وسائل زندگى جوانان اهتمام بيشترى بخرج بدهند.
س101: آيا خواندن نمازهاى يوميّه در پنج وقت رجحان دارد؟
ج : رجحان پنج وقت، جدا از هم ثابت نيست.
س102: در ايام ماه مبارك رمضان در تمامى مساجد نماز جماعت برگزار مى شود، در اول
وقت بعد از اذان صبح، از شبهاى دوازدهم لغايت 23 رمضان اگر نمازگزار، نماز را
بلافاصله بعد از اذان صبح بخواند، نماز او اشكال دارد يا بايد حدود ده دقيقه صبر
نمايد؟
ج : با رعايت اوقاتى كه در تقويم ها نوشته شده است اشكال ندارد و فرقى ميان اين
شبها و شبهاى ديگر نيست.
س103: آيا در شب هاى مهتابى لازم است بعد از اذان صبح مقدارى خواندن نماز صبح را
تأخير انداخت تا روشنى صبح بر نور ماه غلبه محسوس پيدا كند؟
ج : فرقى ميان شبهاى مهتابى و غير مهتابى نيست.
س104: آيا در وقت اختصاصى نماز ظهر يا مغرب يا غيره مى شود نماز مستحبى بخوانيم
يا خير؟
ج : در وقت اختصاصى آخر وقت لازم است نماز صاحب وقت را بخوانيم كه قضا نشود، ولى
در غير اين صورت خواندن نماز مستحبى جائز است. اذان:
س105: آيا شهادت بر «على ولى اللّه» در اذان لازم است؟
ج : چون اكنون شهادت به ولايت حضرت امير مؤمنان عليه السلام شعارى براى تشيّع
شده است گفتن آن حتّى الامكان لازم است.
س106: آيا اذان راديو و تلويزيون جمهورى اسلامى ايران حجّت است و مى شود با آن
نماز خواند و روزه را افطار كرد؟
ج : بلى براى اهالى شهر محل پخش و اهالى اطراف كه به آن شهر نزديك و هم افقند
حجت است و نماز و افطار مطابق آن مانعى ندارد. قيام:
س107: بيمارى كه ايستاده نماز مى خواند ناگاه در بين نماز احساس سرگيجه و عجز مى
كند آيا مى تواند بقيه نماز را به حالت نشسته يا خوابيده بخواند؟
ج : بلى با رعايت ترتيب مذكور در سؤال مى تواند.
س108: آيا كسى كه مقلّد جنابعالى مى باشد مى تواند يك ركعت نافله نماز عشاء را
ايستاده بخواند يا خير؟
ج : نماز وُتيره را بايد نشسته بخواند.
س109: آيا اداء كردن كلمات در نماز از مخرج واقعيشان واجب است؟
ج : بايد كلمات طورى ادا شود كه عرف عرب آن را صحيح بداند.
س110: كسى كه دندانش افتاده يا كشيده و نمى تواند كلمات را درست قرائت نمايد،
آيا لازم است دندان مصنوعى بگذارد؟
ج : بلى، در صورت قدرت واجب است.
س111: شخصى حمد و سوره و اذكار نماز را بلد بوده ولى مدتى نمازش را بدون رعايت
مخارج حروف مى خوانده و هرچه ديگران تذكر مى دادند در او تأثيرى نداشته چون فكر مى
كرده و يقين داشته كه قرائتش صحيح است و حتى شك در غلط بودن قرائتش نداشته اما حالا
متوجه گرديده، حكم نمازهايى كه تا كنون خوانده چه مى شود؟
ج : در صورتى كه از جهت غفلت و عدم التفات بدون تقصير، اشتباهى در قرائت و يا
ذكر شده، قضا واجب نيست.
س112: آيا اگر انسان ببيند كسى نماز خود را غلط مى خواند واجب است به او تذكر
دهد؟
ج : واجب نيست مگر در مواردى كه مسئوليتى نسبت به اشخاص دارد كه مسئول تصحيح
اعمال عبادى آنها نيز مى باشد.
س113: اگر شخصى پس از حمد يا سوره عمداً يا سهواً صدق اللّه العلىّ العظيم بگويد
آيا بر صحّت نماز او خللى وارد مى شود؟
ج : سهواً اشكال ندارد ولى عمداً نگويد.
س114: شخصى در اثناى نماز جهت پاك كردن سينه و باز كردن صدا عمداً چند مرتبه
سرفه مى كند و يا صدايى شبيه سرفه از خود ظاهر مى كند كه موجب پيدايش دو حرف به
بالا مى شود نماز او چه حكمى دارد؟
ج : اشكال ندارد.
س115: گفتن «ربّنا فلك الحمد» به جاى «سمع اللّه لمن حمده» آيا صورت شرعى دارد؟
ج : از طريق ما وارد نيست و ما نمى گوييم.
س116: برخى از زائران ايرانى از تلفظ كلماتى مانند«لبّيك، غير، يوم و...» فتحه
را به گونه اى ادا مى كنند كه گاهى حتى احساس مى شود به كسره و يا ضمّه متمايل شده
است و در مقابل، بعضى از اهل دقّت و يا وسواس اظهار مى دارند كه: بايد فتحه كاملاً
ظاهر شود و در تلفّظ گاهى چنان اشباع مى كنند كه شبيه به «الف» مى شود، در حالى كه
تلفظ برخى از اساتيد قرائت عرب زبان و ائمه جماعت مكّه و مدينه نيز به دقتى كه گروه
دوم لازم مى دانند نمى باشد لطفاً نظر مبارك خود را در خصوص اداى صحيح اين كلمات
مرقوم بفرماييد.
ج : لازم است طورى تلفظ شود كه آشنايان به لغت عرب آن را فتحه محسوب بدارند،
دقّت هاى زائد و وسوسه اعتبار ندارد.
س117: نمازگزار اگر وقت برخاستن عوض بحول اللّه، «يا حىّ و يا قيّوم» بگويد نه
بعنوان ذكر مطلق بلكه به قصد ورود، نمازش چه صورت دارد؟
ج : اگر به قصد ورود گفته است نمازش خالى از اشكال نيست و اگر به قصد ورود نباشد
جائز است.
س118: اگر نون «و لم يكن له» و «اشهد ان لا الا اللّه» به طور ادغام تلفظ
نشود(حروف يرملون مراعات نگردد) قرائت صحيح است يا خير؟
ج : بهتر اين است كه در موارد ذكر شده ادغام كنند، ولى بدون ادغام هم صحيح است.
س119: ذكر تسبيحات اربعه را در نماز چند بار بايد گفت؟
ج : يك مرتبه كافى ات و سه مرتبه گفتن مستحب است.
س120: اگر شك كنيم كه تسبيحات اربعه را يك بار خوانده ايم يا دو بار و يا سه بار
تكليف چيست؟
ج : بنا را بر اقلّ بايد گذاشت و خواندن يك دفعه هم در نماز كافى است.
س121: اگر در ركوع و سجود افزون بر ذكر واجب، دعا و ذكر غلط خوانده شود به نماز
صدمه مى زند؟
ج : به نماز صدمه نمى زند.
س122: آيا در ركوع و سجود پس از ذكر واجب، مى توان به فارسى دعا كرد؟ در قنوت
چطور؟
ج : در قنوت جائز است.
س123: فردى مى داند غير از تكبيرة الاحرام تكبيرات ديگر در نماز مستحب است، اين
را هم مى داند كه اگر نگويد به نماز اشكال نمى رسد و بعد از حال حركت به طرف سجده و
ركوع مى گفته، نمى دانسته اگر به قصد ورود بگويد بايد در حال سكون بدن بگويد يعنى
نمى دانسته چنين مسأله اى (قصد ورود و قصد ذكر) هست تا بپرسد، آيا نمازهايى كه در
اين مدّت چهل و يا پنجاه ساله خوانده قضا كند يا خير؟
ج : در فرض مسأله نمازش صحيح است.
س124: اگر انسان شك كند كه دو سجده به جا آورده يا يك سجده تكليف چيست؟
ج : اگر هنوز در حال نشستن است و نايستاده بيد يك سجده ديگر بجا آورد.
س125: اگر نمازگزار سهواً ذكر ركوع را در سجده بخواند آيا نمازش باطل مى شود؟
ج : باطل نيست ولى اگر در حاليكه در سجده است متذكر شد ذكر سجود را نيز بخواند.
س126: در سجده واجب قرآن مهر يا چيز ديگرى كه سجده بر آن صحيح باشد لازم است يا
بهر چيزى مى توان سجده كرد؟
ج : بايد چيزى باشد كه سجده بر آن صحيح است مثل مهر نماز يا خاك و سنگ.
س127: گاهى در پيشانى انسان جوشهايى پيدا مى شود كه هنگام سجده درد مى گيرد آيا
مى توان صورت را كج روى مهر گذاشت؟
ج : اگر از گذاشتن پيشانى معذور است يكى از دو طرف پيشانى را بگذارد اگر از آن
هم معذور است چانه خود را روى مهر بگذارد.
س128: اگر هنگام سجود، كودكى مهر را از جلومان برداشت يا بر اثر رفت و آمد مردم
به كنارى رفت، مى گويند سجده بر لباس جايز است، حال اگر جنس لباس همايمان از نفت
(پلاستيك) باشد، سجده بر لباس بهتر است يا پشت دست؟
ج : سجده بر خوردنى و پوشيدنى صحيح نيست و لو اين كه پوشيدنى از جنس نفت باشد در
اين فرض اگر وقت تنگ است بر پشت دست خود سجده كند.
س129: مهرهايى كه بر اثر كثرت سجده رنگ آنها سياه شده است سجده بر آن چه حكمى
دارد؟
ج : اگر مانع از رسيدن بشره پيشانى به مهر است اشكال دارد.
س130: گاهى اوقات در سجده اول پيشانى دوبار به مهر مى خورد آيا دو سجده محسوب مى
شود؟
ج : اگر نتواند سر را نگهدارد و بى اختيار دوباره به جاى سجده برسد روى هم يك
سجده حساب مى شود و اگر ذكر نگفته باشد بايد بگويد و اگر اين سجده اوّل است سجده
دوم را نيز بجا بياورد.
س131: يكى از دو طرف مهرهاى نماز مقدارى برجستگى دارد آيا سجده بر سطح ناصاف آن
صحيح است؟
ج : صحيح است.
س132: مقدار زمان جلسه استراحت را بيان فرمائيد؟
ج : به حدّى كه بدن آرامش پيدا كند و عرفاً به آن جلوس صدق كند.
س133: منظور از سر انگشت كه در سجده بايد بر زمين باشد آيا نوك پاست يا كلّ سطح
ناخن؟
ج : منظور نوك پا است.
س134: كسى كه بيمارى و درد شديدى در گردن و يا ستون فقرات دارد و نمى تواند سر
بر مهر گذارد و در حالت سجده بعلت درد زياد يك ميز يا چهارپايه كوچك گذاشته و مهر
را روى آن قرار داده آيا مى تواند مهر ر بردارد و بر پيشانى نهد؟
ج : اگر قدرت ندارد پيشانى خود را بر زمين بگذارد چانه خود را روى مهر بگذارد و
اگر از آن هم عاجز است جاى ديگر از صورت خود را بر زمين بگذارد، اگر از خم شدن عاجز
است ميزى با متكائى زير مهر بگذارد و روى آن سجده كند، اگر از همه اينها عاجز است
همانطور كه نشسته است مهر را با دست روى پيشانى بگذارد و ذكر سجده بگويد.
س135: شخصى در ركعت اوّل يك سجده را فراموش كرده بلند شد، و در ركعت دوم متذكّر
شد حال آيا ميتواند سجده را بجاآورد يا نمازش اشكال دارد؟
ج :اگر پيش از ركوع ركعت دوّم بيادش آمد برگردد و سجده را بجا بياورد و دو سجده
سهو براى قيام بجا بياورد و اگر بعد از ركوع متذكر شد نمازش را تمام كند و بعد از
نماز سجده فراموش شده را قضا كند و دو سجده نيز بجا بياورد.
س136: اگر شخصى در ركعت سوم نماز هنگامى كه در ركوع است و يا بعد از آن متوجّه
شود كه در ركعت دوم تشهّد را نخوانده است چه كار بايد بكند؟
ج : بعد از نماز قضاى تشهد را با و سجده سهو بجاى بياورد.
س137: در تشهّد نماز اگر شهادت ثالثه (اشهد ان علياً ولى اللّه) به قصد قربت
خوانده شود جايز است يا خير؟
ج : به قصد ورود نباشد اشكال ندارد.
س138: نسبت به نمازهايى كه مى خوانم زياد شك مى كنم البته نه شك در ركعات و يا
ركن هاى نماز بلكه شك در اين كه آيا تمام قسمت هاى نماز را صحيح اداء كرده ام يا
خير؟ آيا بايد به اين شك ها اعتنا كنم؟
ج : شك اگر ناشى از وسوسه باشد، نبايد اعتنا كنيد.
س139: شخصى در نماز عصر يادش مى افتد كه نماز احتياط ظهر را نخوانده است وظيفه
او چيست؟
ج : احتياط آن است كه نماز عصر را بهم بزند و نماز احتياط ظهر را بجا بياورد سپس
نماز ظهر را مجدداً اعاده نمايد و بعد نماز عصر را بخواند.
س140: شخصى از طرف ميّت نماز آيات خوانده و بعد از تقسيم سوره توحيد از جهت
ندانستن مسئله بعد از هر ركوع سمع اللّه لمن حمده گفته و بعد بقيه سوره را خوانده و
بعد از خواندن نمازها متلفت شده كه اشتباه كرده حالا نمى داند كه چه مقدار نماز
بوده و اسم شخصهائى كه اجير شده هم از يادش رفته آيا نياز به نماز قضا دارد يا
احتياج نيست؟
ج : اشكال ندارد.
س141: شخصى اجير مى شود براى چند نفر كه مدتى صوم و صلاة بجا آورد ولى مدت صوم و
صلاة را فراموش نموده و نمى داند چند مدت است تكليف چيست؟
ج : اگر مراد مقدار صوم و صلاة است مى تواند به قدر متيقن اكتفاء كند لكن احتياط
آن است كه به قدرى بجا آورد كه يقين حاصل شود براى الذمّه شده است.
س142: كسى بعد از گذشتن وقت نماز ظهر و عصر مى داند چهار ركعت نماز خوانده ولى
نمى داند به كدام نيّت خوانده وظيفه اش چيست؟
ج : بايد چهار ركعت نماز قضا به نيّت نمازى كه بر او واجب است بخواند.
س143: اگر نمازگزار سهواً مدّتى يك ذكر مستحبّى در نماز را اشتباه تلفظ كرده
باشد، آيا نمازهايى را كه خوانده است بايد قضا كند؟
ج : احتياج به قضا ندارد.
س144: كسى كه يادش رفته چند ركعت يا چند روز نماز يا روزه قضا دارد تا به جا
بياورد چه بايد بكند تا واجباتش را تكميل گرداند؟
ج : آن مقدار از نمازها يا روزه ها را كه يقين دارد قضا شده است بايد قضا كند و
احتياط مستحبّ آن است كه اكثر را مراعات كند.
س145: بيمارانى كه به مدّت مثلاً يك روز يا هر چند روز به حالت بى هوش هستند، و
در اثر بيمارى به حالت اغماء روند يا طى عمل جراحى توسط پزشك بيهوش شوند و نتوانند
نماز بخوانند آيا نمازهاى اين مدّت را بايد قضا كنند؟
ج : در فرض مسأله اگر تمام وقت نماز بى هوش بوده است، قضا بر او واجب نيست.
س146: مريضى كه سكته كرده و مدتى بسترى بوده و فاقد حسّ حركت و شعور است آيا
نماز از او ساقط است يا خير؟ و بعد از او ورثه بايد نمازهاى او را قضا كنند يا
ضرورتى ندارد؟
ج : در فرض مذكور مانند بيهوشى است كه حكم آن مذكور گرديد و قضا ندارد و نماز از
او ساقط است و بر ورثه هم قضا واجب نيست.
س147: هنگامى كه شروع به انجام واجبات كردم گاه گاهى جنب مى شدم ولى چون از
خانواده شرم داشتم براى غسل به حمام نمى رفتم و با همان حالت جنب، البته با تيمّم
نمازم را مى خواندم حال چه دستورى مى فرماييد؟
ج : خجالت كشيدن عذر نيست بايد نمازهاى مذكور را قضاء كنيد.
س148: كسى كه نماز عشاء را ترك كرده، آيا بايد روز بعد روزه بگيرد، در صورتى كه
روزه بگيرد اين روزه واجب است يا خير؟
ج : قضاى آن واجب است ولى روزه آن واجب نيست.
س149: كسى كه قضاء چندين سال نماز بر عهده دارد چگونه بايد بخواند كه بتواند به
امورات زندگى هم برسد؟
ج : به تدريج بايد بخواند، فوريّت لازم نيست ولى مسامحه نكند.
س150: آيا شخصى كه قضاى نمازهاى مادرش را به جا مى آورد بايد ايّامى كه نماز بر
او واجب نبوده است (مثل ايّام عادت و...) از قضاى روزهاى سال كم كند يا اينكه بايد
تمام سال را براى او قضا نمايد، با توجه به اينكه اين شخص نمى داند مادرش در سال
چند روز داراى عذر شرعى بوده است؟
ج : نماز قضاى مادر در صورتيكه از روى تمرّد و طغيان ترك نشده باشد در حدّيكه
يقين دارد، باحتياط واجب بايد قضا نمايد ولى در جائيكه محرز نيست يا واجب نبوده
(مثل ايّام عادت) قضاء و لازم نيست
