داستانهاى صاحبدلان

محمد محمدى اشتهاردى

- پى‏نوشت‏ها -
- ۱ -


1- و مطابق آيه 33 سوره احزاب كه به آيه تطهير معروف است ، عصمت پنج معصوم اول ثابت است ، و مطابق آيه 59 سوره نساء كه به آيه اولوالامر معروف است عصمت امامان دوازده گانه ثابت مى شود (در اين باره به تفسير جلد 3 صفحه 434 به بعد و جلد 17 صفحه 298 به بعد مراجعه شود)- به علاوه دهها روايت متواتر دراين باره ، از طرق شيعه و سنى نقل شده است .
2- صحيح مسلم ج 6 ص 3.
3- صحيح مسلم و صحيح بخارى و ترمذى و... شرح اين روايات از نظر تعداد و سند و... را كتاب خلفاء الرسول الا ثناعشر تاليف علامه حاج سيد محمد طاهر موسوى حائرى بخوانيد.
4- چنانكه در آيه 14 تا 16 سوره ((فجر)) مى خوانيم : فاما الانسان اذا ما ابتلاه ربه فاكرمه و نعمه فيقول ربى اكرمن و اما اذا ما ابتلاه فقدر عليه رزقه فيقول ربى اهانى كلا.
5- نهج البلاغه صبحى صالح خطبه 193 - و در قرآن 54 ذاريات است كه مى فرمايد: فذكر فان الذكرى تنفع المومنين : تذكر بده كه تذكر براى مومنان (و دلهاى آماده ) سود بخش است .
6- سوره هود آيه 45 و 46.
7- بايد توجه داشت ، كه اگر زنى با داشتن شوهر زنا كرد، حد او سنگسار كردن است تا بميرد، و اگر شخص زنا كار بين خود و خدا توبه واقعى كند يا نزد حاكم شرع اقرار به جرم خود نمايد و حد او جارى شود پاك مى گردد البته بهترين راه توبه است .
8- بحار ط قديم ج 6 ص 659.
9- ثم تولوا عنه و قالوا معلم مجنون .
10- مجمع البيان ج 9 ص 62 - داستان فوق را شان نزول آيه 9 تا 16 سوره دخان گرفته اند
11- بحار ط جديد ج 22 ص 92.
12- القرآن يواكب الدهرج ج 2 ص 215.
13- آدب معاشرت پيامبر (صلى الله عليه وآله ) مولى محسن فيض ص 46 - از گفتار پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله ) است : ان هذا الدين متين فاوغلوا فيه برفق : اسلام دين محكم وقوى است آن را بامدارا بپيمائيد (كافى ج 2 ص 86).
14- بحار ط قديم ج 6 ص 607.
15- تفسير مراغى ج 26 ص 14 (ذيل آيه 7 سوره احقاف ).
16- تفسير قرطبى ج 2 ص 1446 ذيل آيه 133 آل عمران وسارعوا الى مغفره من ربكم وجنه عرضها السموات والارض اعدت للمتقين به نقل از صحيح مسلم .
بايد توجه داشت كه منظور پيامبر (صلى الله عليه وآله ) از جواب (ظاهرا) اين است كه دوزخ در درون همين آسمانها و زمين است ، مثلا فرض كنيد: دو فرستنده نيرومند راديوئى در دو نقطه زمين وجود دارد، يكى با صداى دلنشين قرآن را پخش مى كند و ديگرى با صداى آزار دهنده موسيقى را، امواج اين دو فرستنده همه جا را پر كرده است ، و من و شما با هم سخن مى گوئيم و غافل از اينكه در باطن همان محيط زيست امواجى هست كه بوسيله راديو صداى آنها را مى شنويم .
اين مثال تا حدودى مطلب را مجسم مى كند كه دوزخ در درون همين جهان است ، و شايد منظور رسول خدا (صلى الله عليه وآله ) همين مطلب باشد.
17- آداب معاشرت محمد (صلى الله عليه وآله ) مولى محسن فيض ص ‍ 24.
18- اعلام الورى ص 126.
19- مجموعه ورام ج 1 ص 126.
20- مواعظ العدديه - باب الاربعه ).
21- مناقب اين شهر آشوب ج 4 ص 160.
22- بحار ج 43 ص 191 (به نقل از نوادر راوندى ).
23- منيه المريد شهيد ثانى ص 21.
24- بحار ط قديم ج 10 ص 8.
25- سوره قصص آيه 60.
26- بحار ج 43 ص 87 - در اينجا به ياد شعر حافظ افتادم كه مى گويد:

پاى ما لنگ است و منزل بس دراز
دست ما كوتاه و خرما بر نخيل
27- مدرك قبل ص 83.
28- بحار ط قديم ج 10 ص 24.
29- چنانكه در آيه 16 نمل مى خوانيم وورث سليمان داود: سيلمان از داوود ارث برد.
30- سوره نساء آيه 11.
31- كشف الغمه ج 2 ص 37.
32- كشف الغمه ج 2 ص 57.
33- كشف الغمه ج 2 ص 67.
34- بحار ج 43 ص 44.
35- كشف الغمه ج 2 ص 43.
36- سوره قلم آيه 51 و 52.
37- تفسير نور الثقلين ج 5 ص 399 به نقل از كافى (بايد توجه داشت كه تطبيق آيه فوق بر مساله غدير از باب روشن ترين مصداق آيه است ).
38- وسايل الشيعه ج 11 ص 379.
39- نور الثقلين ج 5 ص 147.
40- اعلام الورى ص 181 - 182.
41- اعلام الورى ص 181 - 182.
42- مجموعه ورام ج 2 ص 4.
43- مناقب ابن مغازلى شافعى ط اسلاميه ص 297
44- در المنثور ج 1 ص 363 - مجمع الزوائد حافظ هيثمى ج 6 ص ‍ 324.
45- ارشاد مفيد - اعلام الورى ص 194.
46- نهج البلاغه حكمت 448.
47- چهارده معصوم عماد زاده ص 529.
48- چهارده معصوم عماد زاده ص 529.
49- مناقب ابن شهر آشوب ج 4 ص 7.
50- سفينه البحار ج 1 ص 336.
51- فصول المهمة مالكى ص 138.
52- بحار ج 44 ص 104 - بدينوسيله امام (عليه السلام ) اعلام كرد كه معيار ارزش ، انسانيت و فضائل انسانى است ، نه گرويدن مردم به انسان .
53- بحار ج 44 ص 104.
54- بايد توجه داشت كه صلح امام حسن (عليه السلام ) به معنى سازش ‍ با معاويه نبود، بلكه يك نوع ترك جنگ موقت مشروط به شرائطى بود، تا به بازسازى و تصفيه ارتش خود بپردازد و ضمنا باطن ناپاك معاويه را به جهان اسلام بشناساند، و در ان شرايط راهى جز اين نبود.
55- بحار ط جديد ج 44 ص 91.
56- احتجاج طبرسى ص 145 - كشف الغمه ج 2 ص 150.
57- كشف الغمه ج 2 ص 110.
58- سوره نساء آيه 86.
59- مناقب ابن شهر آشوب ج 4 ص 18.
60- كشف الغمه ج 2 ص 152.
61- مقتل الحسين مقرم ص 210 - امام حسين در بدرقه ابوذر غفارى به تبعيدگاه ربذه و همچنين در ملاقات با فرزدق نيز ايه سوره رحمان نيز آيه 29 سوره رحمان را خواند: كل يوم هو فى شان : خداوند در هر روزى داراى شانى است (الغدير ج 8 - و كامل ابن اثير جلد 4 ص 40).
62- مناقب ابن شهر آشوب ج 4 ص 51.
63- مثل قطع ارتباط نوح با پسرش .
64- بحار ج 44 ص 207 - مناقب ج 4 ص 38 - 41.
65- بحار ج 44 ص 184.
66- بحار ط جديد ج 44 ص 243.
67- مناقب ج 4 ص 66.
68- مناقب ابن شهر آشوب ج 4 ص 66.
69- مناقب ابن شهر آشوب ج 3 ص 219.
70- مناقب ج 4 ص 58.
71- اقتباس از بحار ط قديم ج 10 ص 239.
72- مقتل الحسين مقرم ص 216.
73- تفسير نور الثقلين ج 5 ص 126.
74- حاجب بن زراره قحطى زده شد، رفت به دربار شاه كسرى ، از او مطالبه پول كرد، شاه گفت : وثيقه ات چيست ؟ او گفت : كمانى كه دارم ، شاه خنديد و كمان او را به عنوان وثيقه قبول كرد و مبلغى به او وام داد مدتها گذشت ، حاجب از دنيا رفت ، پسرش عطارد وام پدر را نزد شاه برد و كمان را گرفت ، شاه از وفاى او خوشش آمد و لباس گرانقدرى به او هديه كرد، عطارد آن لباس را گرفت و به حضور پيامبر (صلى الله عليه وآله ) آمد و به پيامبر (صلى الله عليه وآله ) هديه كرد، پيامبر (صلى الله عليه وآله ) نپذيرفت ، او آن لباس را به يك يهودى به چهارهزار درهم فروخت . (بحار ج 46 ص ‍ 146)
75- كافى ج 5 ص 96 - بحار ج 46 ص 146. پ
76- مجموعه ورام ج 2 ص 4.
77- مناقب ابن شهر آشوب ج 4 ص 155.
78- مناقب ج 4 ص 157.
79- اصول كافى ج 2 ص 62.
80- سوره تكاثر آيه 8.
81- بحار ط جديد ج 46 ص 297.
82- بحار ج 46 ص 302 /
83- رجال كشى ص 223 - بحار ج 46 ص 317.
84- بحار ج 46 ص 243 بنقل از خرائج راوندى .
85- دلائل الامامه طبرى شيعى ص 104.
86- اصول كافى ج 2 ص 149.
87- وسائل الشيعه جلد 12 ص 135 - 136.
88- وسائل الشيعه ج 11 ص 377.
89- سفينه البحار ج 1 ص 423.
90- جواهر الكلام ج 8 ص 437 - وسائل الشيعه (باب شانزده از ابواب مايسجد عليه ).
91- سفينه البحار ج 1 ص 423 بنقل از توحيد صدوق .
92- مناقب ابن شهر آشوب ج 4 ص 320.
93- اصول كافى ج 2 ص 158.
94- مناقب ابن شهر آشوب ج 4 ص 318.
95- مناقب ابن شهر آشوب ج 4 ص 411 بنقل از كافى - داستان قوم عاد در سوره احقاف آيه 20 به بعد آمده است .
96- مناقب ابن شهر آشوب ج 4 ص 310.
97- تاريخ بغداد ج 13 ص 32.
98- بحار ط جديد ج 48 ص 156 - نظير اين بحث با كمى تفاوت بين امام كاظم (عليه السلام ) با هارون واقع شد كه در كتاب مناقب ابن شهر آشوب ج 4 ص 320 آمده است .
99- اصول كافى ج 2 ص 120.
100- عيون اخبار الرضا (عليه السلام ) ج 2 ص 184.
101- احتمال دارد منظور امام (عليه السلام ) از عمو و عمه ، خويشان باشند و احتمال دارد ساير مردم باشند، در اين صورت امام رضا (عليه السلام ) مرد و زن را برادر و خواهر خود تعبير نموده است .
102- عيون اخبار الرضا ج 2 ص 8.
103- اعلام الورى ص 319.
104- عيون اخبار الرضا ج 2 ص 159.
105- سوره توبه آيه 32.
106- عيون اخبار الرضا (عليه السلام ) ج 2 ص 165 - بحار ج 49 ص ‍ 186 - هرثمه گويد: بعدا مامون را ديدم كه رنگش سياه شده بود و از شدت خشم لباسش را پاره كرد و عوض نمود و بعد گفت : بگوئيد: مامون غش ‍ كرد و سپس بهوش آمد.
107- اصول كافى ج 2 ص 504.
108- سوره توبه آيه 120.
109- بحارالانوار ج 50 ص 47.
110- ظهار عبارت از اين است كه : مرد به زنش گويد: انت على كظهر امى يعنى تو بر من مانند پشت مادر منى اين عبارت طلاق مردم جاهليت بود، اسلام آن را (نه به عنوان طلاق ، تقرير كرد، و رجوع آن را بوسيله كفار قرار داد، ولى طلاق با اين روش را حرام نمود، و كفاره آن يا آزاد كردن يك برده و يا 60 روز روزه گرفتن وى ا به شصت فقير مسكين غذا دادن است و دستور ظهار در آغاز سوره مجادله آمده است .
111- اقتباس از كشف الغمه ج 3 ص 207 - 208.
112- مناقب ابن شهر آشوب ، ج 4 ص 393 (بايد توجه داشت كه اين حادثه بعد از شهادت حضرت رضا (عليه السلام ) بوده است .
113- اقتباس از بحار ج 50 ص 61.
114- منهاج الدموع ص 432.
115- كشف الغمه ج 3 ص 194.
116- اعلام الورى ص 343.
117- اقتباس از اعلام الورى 347 - 348.
118- اعلام الورى ص 343.
119- مخالى جمع مخلاة به معنى توبره مخصوص اسب است كه در آن علف مى ريزند و به دهان اسب آويزان مى كنند كه علف بخورد.
120- بحار ط جديد ج 50 ص 155 به نقل از خرائج راوندى .
121- مختار الخرايج و الجرائح ص 209 - بحار ط جديد ج 5 ص ‍ 141.
122- كشف الغمه ج 3 ص 246.
123- منهاج الدموع ص 436.
124- بحار ج - 5 ص 370.
125- بحار ط جديد ج 50 ص 191.
126- اعلام الورى ص 359.
127- مناقب ابن شهر آشوب ج 4 ص 429.
128- كشف الغمه ج 3 ص 299.
129- قابل توجه اينكه پنجاه نفر زن همراه 313 نفر ياران خاص امام زمان (عليه السلام ) وجود دارند (بحار ج 52 ص 223)
130- ارشاد مفيد ص 383.
131- نجم الثاقب ، ص 332.
132- كه بسال 1276 قمرى در قريه مهرجد يزد متولد شد و بسال 1355 قمرى در سن 79 سالگى در قم از دنيا رفت ، مرقد شريفش در مسجد بالاسر كنار مرقد حضرت معصومه (عليهاالسلام ) است .
133- الكلام يجر الكلام (مرحوم آيت الله زنجانى ) ج 1 ص 54.
134- بحار ط جديد ج 52 ص 175.
135- حق اليقين ص 302.
136- نجم الثاقب ص 311.
137- مهج الدعوات (مطابق نقل اثباة الوصيه ج 7 ص 364)
138- مجالس المؤ منين ص 453.
139- گروه رستگاران ج 1 ص 169 (مقدمه )
140- احتجاج طبرسى ج 2 ص 322.
141- اصمعى (عبدالملك بن قريب ) عمر طولانى تا زمان هارون الرشيد كرده داراى حافظه اى عجيب بود و به تاريخ و اطلاعات و ادبيات و اشعار عرب ، آگاهى وسيعى داشت و به سال 216 در بصره از دنيا رفت (الكنى و الالقاب ج 2 ص 21)
142- سوره ذاريات آيه 22،
143- تفسير كشاف ج 4 ص 400 (ذيل آيه 22 سوره ذاريات
144- از مجموعه خطى .
145- احتجاج طبرسى ط نجف 254 - تفسير العسكرى ص 141 - وسائل الشيعه ج 18 ص 94
146- بحار ط جديد ج 6 ص 152.
147- تفسير كشاف ج 4 ص 434 (ذيل آيه 10 سوره نجم )
148- فدعا ربه انى مغلوب فانتصر (سوره نجم - آيه 10)
149- بقره - 55 - 56 - نساء - 153.
150- خلفاء الرسول الاثنا عشر ص 61.
151- تسمية من قتل معل الحسين عليه السلام (مطابق نقل تراثنا شماره 2 سال اول ص 156)
152- سوره نساء آيه 60.
153- فروع كافى ج 1، ص 33 - وسائل الشيعه ج 18 ص 99.
154- مناقب ابن شهر آشوب ج 4 ص 410.
155- سوره اعراب آيه 155.
156- سوره انبياء آيه 87.
157- نقل از تفسير مراغى ج 27 ص 18 (ذيل آيه 4 و 5، و 6 سوره طور).
158- سوره شعراء آيه 227.
159- امالى شيخ طوسى ص 66 - ظاهرا منظور از اين شخص طاغوتشكن امام باقر عليه السلام باشد.
160- تاريخ خطيب ج 12 ص 386 - نظير اين سخن (با كمى تفاوت ) در نهج البلاغه حكت شمار 406 آمده است .
161- بحار ط قديم ج 10 ص 254 - تاريخ ابن عسا كرج 4 ص 338.
162- مناقب ابن شهر آشوب ج 4 ص 292.
163- تلخيص از امالى صدق - وسائل الشيعه ج 11 ص 353.
164- سره مائده آيه 33.
165- هر كسى كه اسلحه خود را براى ترساندن مردم و اراده فساد در زمين ، مجهز كند او محارب است ، و حاكم شرع در احكام سه گانه كه در بالا گفته شد، مخير است ، و بعيد نيست كه ملاحظه جنايت شود و تناسب آن با مجازات رعايت گردد. (تحرير الوسيله ج 2 ص 492 و 493 مساله 1 و 5).
166- تفسير قرطبى ج 3 ص 2145 و تفسير المنار ج 6 ص 353 و كتاب كافى و تهذيب باب حدود به نقل از امام صادق (عليه السلام ).
167- فروع كافى ج 7 ص 228.
168- نقل از مجموعه خطى (با توجه به اينكه از خود راضى بودن موجب غرور شده و اگر هر چه زودتر جلو آن را نگيريم ، سر از گناهان بزرگ در نمى آورد.)
169- اصول كافى جلد 2 (باب فيما اعطى اله عزوجل آدم عليه السلام وقت التوبة حديث 4).
170- نقل از مؤ لف كتاب مهرتابان - لازم به تذكر است كه علامه بزرگ و عارف وارسته مرحوم سيدعلى آقا قاضى در روز 6 ربيع الاول سال 1366 قمرى در نجف اشرف از دينا رفت و قبرش در وادى السلام نجف است .
171- هفته نامه نوزده دى سال 6 شماره 42 ص 7 بنقل از كيهان .
172- كامل ابن اثير ج 2 ص 128.
173- سوره آل عمران آيه 34
174- كشف الغمه ، ج 12، ص 146
175- اصول كافى ، ج 2، (كتاب الايمان باب صلة الرحم حديث 18)
176- اصول كافى ، ج 2، (كتاب الايمان باب قضاء، حاجة المؤ من ، حديث 5)
177- سفينه البحار ج 2 ص 670.
178- سفينة البحار ج 1 ص 431.
179- علوم عربى ص 18.
180- معانى الاخبار شيخ صدوق .
181- مضممون آيه 37 تا 40 سوره آل عمران .
182- مصدقا بكلمة من الله وسيدا و حصورا و نبيا (آل عمران - 39).
183- بحار الانوار ط جديد ج 14 ص 166-169، ناگفته نماند كه در دين آن زمان ، بيابانگردى مطلوب بود ولى در دين اسلام اگر انسان در متن جامعه باشد و تقواى خود را حفظ كند، به قام عالى خوف از خدا خواهد رسيد، به عبارت روشن تر، خوف به سه گونه است 1 - خوف قاصر 2 - خوف مفرط 3 - خوف معتدل ، آنچه در اسلام ، مطلوبست خوف معتدل است كه سازنده است ، امام خوف قاصر، سطحى است ، و خوف مفرط انسان را هميشه غمگين و عبوس مس كند و زندگى را تنگ و سست مى نمايد و در ان زمان بنى اسراييل خود چنين عبارت گوشه گيرى را ابداع كردند، بعد خداوند آن را در موارد خاصى تجويز نمود (تفسير آيه حديد).
184- بحار ط جديد 14 ص 118 - من لا يحضره الفقيه ص 475.
185- سوره اعراف آيه 67.
186- تفسير صافى ص 513 ذيل آيه 32 نجم به نقل از تفسير عياشى .
187- فروع كافى ج 4 ص 57.
188- وسائل الشيعه ج 17 ص 201.
189- علتش اين بود كه خواهر مختار همسر عبدالله بن عمر بود عبدالله نزد يزيد واسطه شده بود كه مختار را آزاد كنند.
190- الكنى و الالقاب ج 3 ص 217-218 شرح بيشتر در كتاب سيماى ميثم تمار نوشته نگارند.
191- الكنى و الالقاب محدث قمى ج 1 ص 316 (ذيل شرح حال ابن اسكيت ).
192- مدرك قبل ص 205 - 206.
193- الكنى و الالقاب ج 1 ص 204.
194- اصول كافى ج 2 (باب الرضا بموهبة الايمان ) حديث 6.
195- امالى شيخ طوسى ص 49.
196- تفسير كشاف زمخشرى ذيل آيه 35 نجم - الميزان ج 19 ص ‍ 56.
197- تفسير قرطبى ص 6281 ذيل آيه 35 نجم .
198- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 6 ص 215 تا 227.
199- اقتباس از سفينة البحار ج 2 ص 7.
200- بحار ط جديد ج 14 ص 181 - و طبق بعضى از روايات با اره آن درخت را بريدند كه سر مقدس زكريا (عليه السلام ) نيز همراه درخت بريده شد.
201- بحار ط جديد ج 14 ص 5.
202- لئالى الاخبار ج 1 (مقدمه - م )
203- نهج البلاغه حكمت ص 297.
204- مدرك قبل حكمت ص 282.
205- شرح بيشتر در كتاب (وحيد بهبهانى ) نوشته آقاى على دوانى .
206- در قرآن آيه 171 نساء نيز اين مطلب آمده : انما المسسيح عيسى بن مريم رسول الله و كلمته القاها الى مريم و روح منه .
207- عيون اخبرا الرضا (عليه السلام ) ج 2 ص 230.
208- تفسير نمونه ج 4 ص 229 با اندكى تصرف .
209- احتجاج طبرسى (مطابق نقل نور الثقلين ج 5 ص 165)
210- سوره يوسف آيه 24.
211- عيون اخبار الرضا ج 2 ص 45.
212- اصول كافى جلد دوم .
213- اصول كافى ج 2 عربى (باب السعى فى حاجة المومن حديث 9)
214- اصول كافى ج 2 (باب الاخوان حيدث 3)
215- اصول كافى ج 2 (باب زيارة الخوان حديث 2)
216- مجمع البيان ج 9 ص 102.
217- امالى شيخ طوسى (مطابق نقل الميزان ج 4 ص 441)
218- ناگفته نماند كه در اينجا منظور از بخشيدن ظالم ، ظلماى كوچكى است كه معمولا نوع مردم گهگاهى نسبت به همديگر مى كنند، كه اهميت در بخشش است ، ولى اگر كسى ظالم شديد باشد و بخشش او، اثرى در او نكند، دستور اسلام در اين مورد مبارزه با او است .
219- اصول كافى ج 2 (باب العفو حديث 4)
220- كحل البصر محدث قمى ص 118.
221- مهر تابان ص 136.
222- مناقب ابن شهر آشوب ج 1، ص 316.
223- كامل ابن اثير (مطابق نقل مهرتابان ص 119)
224- الميزان جلد 4 ص 68.
225- تكيه نمودن .
226- دورى نمودن .
227- خدمات متقابل اسلام و ايران استاد شهيد: مرتضى مطهرى .
228- سفينة البحار ج 1 ص 484.
229- كامل ابن اثير ج 4 ص 16 - نگارنده گويد: در قرآن آيه 29 سوره الرحمن مى خوانيم : كل يوم هو فى شان : هر روزى خداوند داراى دستور و شان خاصى است يعنى روزى نيست كه خداوند، در آن بدون دستور و شان و كار تازه اى باشد.
پيامبر (صلى الله عليه وآله ) در ذيل اين آيه فرمود: خداوند هر روز شانش اين است كه گناهى را مى آمرزد، اندوهى را برطرف مى سازد، قومى را ارجمند و قومى را ذليل مى نمايد (تفسير صافى ص 517 - ذيل آيه فوق ).
بهر حال اين آيه از يك نظر اميدوار كننده و از نظر ديگر غرورشكن است ، كه انسان حال را ننگرد، خداوند هر روزى داراى شانى است ، ممكن است انسان ماهها گرفتار باشد، ناگهان همه گرفتاريهايش برطرف گردد، چنانكه ممكن است سالها غرق در نشاط باشد ولى دريك روز ورق برگردد و همه نشاط او مبدل به غم شود، پس نبايد از يادخدا و كار خدا غافل بود.
230- مناقب ابن شهرآشوب ج 3 ص 335.
231- سفينه البحار ج 1 ص 630 حبيب السير ج 1 ص 143
232- مناقب ابن شهر آشوب ج 4 ص 351
233- عيون اخبار الرضا ص 309 - نكته قابل توجه در اين داستان اينكه : لحظه اى غفلت موجب راه يابى شيطان خواهد شد، حتى غفلت فردى مثل حضرت آدم صفى (برگزيده ) خدا
234- الكنى و الالقاب ج 1 ص 200 (ابن ابى عمير بسال 217 ه‍ ق از دنيا رفت )
235- مكاسب (تعليق كالانترى ) ج 1 ص 25 - 26.
236- بهترين راه غلبه بر نگرانيها ص 104
237- مجمع البيان ج 10 ص 284
238- مجمع البيان ج 10 ص 501
239- سوره نبا آيه 20.
240- مجمع البيان جلد 10 صفحه 423.
241- وسائل الشيعه ج 11 ص 355.
242- مدرك قبل .
243- وسائل الشيعه ج 11 ص 480 حديث 11 و 12.
244- سوره نوح آيه 10 تا 12.
245- مجمع البيان ج 10 ص 361.
246- مجمع البيان ج 9 ذيل آيه 2 سوره قمر (و الشق القمر) - بحار ط جديد ج 17 ص 352، 357، 372 در المنثور ج 6 ص 123.
247- مرحوم شيخ حر عاملى در كتاب اتباه الهدى بالنصوص و المعجزات بيست هزار حديث پيرامون پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله ) و ساير امامان با هفتاد هزار سند نقل كرده و اين احاديث را از 142 كتاب شيعه و 42 كتاب اهل تسنن ، استخراج نموده است .
248- سوره اعراف آيه 31.
249- وسائل الشيعه ج 17 ص 13.
250- تفسير طنطاوى ج 4 ص 149 - تفسير مجمع البيان (ذيل آيه 31 سوره اعراف .