مردان علم در ميدان عمل (جلد دوم)
سيد نعمت الله حسينى
- فهرست -
مقدمه مولف بخش اول : فضيلت و شاءن علم و عالم (آيات ، روايات ، داستان ) فضيلت علم در سوره اقراء (علق ) فضايل علم در حديث و اخبار چگونه علم و عقل ارزش آدم را بالا مى برد؟ فراگرفتن دانش بر مرد و زن مسلمان واجب است روايتى از حضرت صادق (ع ) در تعليم و تعلم و فضيلت علم علم مؤ يد عقلست منزلت و درجات شيعه از علم و دانش او معلوم مى شود علم و عمل حق و باطل اولين كسى كه اصول و قواعد عربى را بيان نمود ابن اثير بخاطر تكميل نفس و تحصيل علم دست از رياست كشيد مقام علمى طائفه سعد بن عباده من ميراث پيغمبران را يافتم تو ميراث فرعون و هامان اول الفكر آخر العمل اهميت علم ، اشعار اميرالمؤ منين (ع ) مؤ لف گفته است و نيز اشعارى از نويسنده در معنى كلام على (ع ) مركب خامه عالم بر خون شهيدان فزونى يابد علم واقعى چيست و چه اثرى دارد؟ فرشتگان بر طالب علم آفرين مى گويند روايتى از اميرالمؤ منين (ع ) در شرافت علم از كشف كردن يك مطلب علمى حكيم از خود بيخود شد ابوعمرو از آگاهى ادبى بيشتر خوشحال شد تا خبر مرگ دشمن جانى خود علت برترى سلمان بر ابوذر و جزء اهل البيت بودنش علم است مقام علمى حضرت سلمان از نظر ائمه عليهم السلام مقام علمى حضرت لقمان حكيم وصيت لقمان حكيم درباره تحصيل علم و ادب و حكمت خليفه امى و وزير هم امى ابوريحان با سلاح علم در دربار سلطان محمود غزنوى ابوريحان با قدرت علم معجزه بت هندوهاراباطل كرد فضيلت و فوائد وجود عالم ربانى از ديدگاه آيات و روايات آياتى كه دليل بر علو درجات و مقامات علماست صاحبان درجه در ديدگاه قرآن فضيلت و درجه عالم از ديدگاه روايات هر شهرى اين سه طايفه را نيازمند است بخش دوم : استقامت و پايدارى در تعليم و تعلم دوران طلبگى و شرائط آن (شرايط طلبگى و چگونه طلبه بودن و هدف ازتحصيل علم ) اصناف دانشجويان و هدف آنان لزوم عمل در ضمن تحصيل علم ميرداماد با دوشيزه اى در يك حجره و جهاد او با نفس شدت پرهيزكارى مرحوم ميرداماد شيخ انصارى و مراعات احكام خدا در حال احتضار الحمدلله نمردم و از شاگرد خودم استفاده كردم آخوند خراسانى از خدا فقط دو نفر شاگرد چيز فهم مى خواهد. پادشاهان ايران از سوادآموزى رعيت ها منع مى كردند اشعار در فضيلت علم و گله از كسانى كه قدر علم ندانند تشويق حضرت سجاد (ع ) از طالب علم تاريخچه عمامه و عمامه گذارى عمامه در ميدان جنگ ملائكه پرهاى خود را زير پاى طالبان علم پهن مى كنند شيخ الرئيس مسائلمشكل را با توسلحل مى كرد كوشش خواجه عبدالله انصارى در تحصيل علم كوشش ابن عباس در تحصيل علم عملگى كردن مرحوم نجفى قوچانى در ايام طلبگى در خراسان داستان مريضى آقاى قوچانى مرحوم قوچانى در مسجد با يك جنازه و حمله سگهاى ده آقاى قوچانى در اصفهان با چه عسرتى درس مى خواند؟ آقاى قوچانى در نجف و زندگى او در حجره اى بدتر از قبر توكل نجفى قوچانى و كمك آخوند خراسانى به او سخنى از مرحوم آقا نجفى قوچانى درباره رياضتهاىتحصيل در نجف اشرف مقام و ارزش معلم ( فضيلت تعليم از نظر پيامبر اسلام ص ) اهميت تعليم و تعلم و مقام معلم ارزش تعليم و تعلم از نظر حضرت باقر مذمت كتمان علم و كيفر آن مقام معلم از مقام پدر گرامى تر است برترى عالم معلم بر عابد وظيفه معلم و شاگرد نسبت به يكديگر وظيفه عالم نسبت به شاگردان و متعلمين : نور علم را بايد از معلم نورانى گرفت معلم كتك زد تا شاگرد تلخى ظلم را بچشد در اثر آن كتكها به اين مقام رسيدى شناختى از كسائى و مقام علمى و معلمى او كسائى شيعه بوده است شناختن قاتل بوسيله حركت كلمه امين و مامون به كسائى نوكرى مى كنند آشنائى با معلم هنرمند گمنام (محمد ناصر صفا) عالم بايد كمتر شوخى كند احترام سيد رضى از استاد و معلم سيد رضى و تكريم او از علم و عالم آقا ضياء عراقى پسر جوان استادش آخوند خراسانى را مقدم بر خود مى دانست آقاى طباطبائى به احترام استاد تا دوسال عطراستعمال نكرد احترام حاج شيخ عبدالكريم حائرى به استادش فشاركى با نفرين استاد مبتلا به فراموشى شد آيت الله بروجردى به فرزند استاد احترام مى گذارد در وصف معلم فداكار (از مؤ لف ) بخش سوم : زهد، تقوا، اخلاص و ساده زيستى زهد و تقوى و ساده زيستى مصلح بايد صالح باشد علماى راستين كيانند و چه مقامى دارند؟ بيان استاد مطهرى درباره علما ارتباط علم الهى با تقوا و پرهيزكارى عمل تو تقواى عالم از ديدگاه روايات حضرت امام سجاد (ع ) وظيفه علما را بيان كرده است خداوند به علم بدون عمل جزا نمى دهد سيد بحرالعلوم شامش را با عروس و داماد گرسنه خورد شيخ مهدى ملا كتاب و سه روز روزه بدون افطار طنين صداى ((برخيز! برخيز!)) پس از گذشت سالها اگر اين مرد عارف بود پاى چپ را اول به مسجد نمى گذارد سيد جمال به احترام نام پيغمبر بلند مى شد ميرزا جواد آقا ملكى و ذكر يونسيه گفتارى از ملا حسين قلى همدانى (ره ) شيخ در خواب قيامت را ديد از مكه به بحرين هجرت كرد نمونه اى از تقواى آخوند خراسانى كلام صاحب جواهر در تقواى سيد هاشم بحرانى مرتبه زهد سيد هاشم حطاب و داستان او با نادر شاه افشار سيد هاشم نجفى و قضيه كيسه خرجى زوار زهد سه بزرگوار انصارى و على كنى و تهرانى شما كجا بى بى كجا مهاجرتهاى ميرزاى قمى و فقر او چرا مقدس اردبيلى جواب مساءله را به ملا عبدالله در مجلس نگفت ؟ سيد رضى و علاقه او به پدرش سيد رضى و مادر صالحه و فاضله اش شب مردان خدا (حاج ميرزا على آقا شيرازى ) دستور العمل شيخ محمد بهارى سيد على خان خضاب نمى كند كه خدا را با محاسن سفيد ملاقات كند چون دو ريال دارم يك تومان را قبول نمى كنم سفارش حضرت على عليه السلام به فرزندش كه به علم خود مغرورنباشد عشق به ماديات و تجملات فكر انسان را از درك حقايق بازمى دارد استاد از شاگرد بيشتر استفاده كرد تا شاگرد از استاد با اينكه او را تكفير كرده بود در نماز به او اقتدا مى كرد مرحوم ملا فتحعلى و نماز ليلة الدفن او براىدوستان اهل بيت مرحوم مجلسى براى اينكه مردم به خوردن شراب جراءت نكنند از فقيهى غيبت كرد آيت الله كوهستانى قباى برك را به فقير داد اگر زبانم قطع شود بهتر است از اينكه چيزى كه نمى دانم بگويم اعتراف به عدم علم ، علم است ميرفندرسكى با كودكان ساده زيستى و خودسازى مرحوم كمپانى اصفهانىودستورالعمل او به امام جمعه زنجان ساده زيستى مدرس شترداران قمشه با پول نذر براى مدرس خانه تهيه كردند اخلاق مدرس از زبان نوبخت مخالف مدرس در مجلس آيت الله العظمى بروجردى و قصد زيارت حضرت رضا آيت الله بروجردى و ارادت او به اهلبيت عصمت (ع ) عزادارى در منزل آقاى بروجردى شفاى چشم آيت الله بروجردى به وسيله تربت عزادارى امام حسين با توكل آيت الله بروجردى شهريه سه ماهه به وسيله يك نفر رسيد مرجعيت به سراغ من آمد آيت الله بروجردى و اخلاص در عمل آيا زن و بچه اش هم قوانين مى خوانند؟ چيزى را كه داده ايم پس نمى گيريم پس نمى گيرم به اهلش رسيده عزت نفس آيت الله بروجردى عفو و گذشت آيت الله بروجردى كرامت نفس و عذرخواهى آيت الله بروجردى از شيخ على جاپلقى آيت الله بروجردى و تجليل از امام خمينى و بالعكس آيت الله بروجردى به احترام آيت الله كاشانى به شاه پرخاش كرد احترام متقابل دو مرجع بزرگ آيت الله بروجردى و آيت الله سيد عبدالهادىشيرازى آيت الله بروجردى از ملك شخصى خود خرج مى كرد زندگى ساده آيت الله بروجردى دكتر خارجى را به تعجب انداخت اخلاص سيد صدرالدين قمى و جد صاحب روضات كاش مثل آخوند صوفى بودم (يعنى ملا حسين قلى ) ميرزاى بزرگ در مكه حاضر به ملاقات خليفه نشد مرحوم كلباسى در خيابانهاى قم پابرهنه راه مى رفت نقل مطلب ضعيف در روضه خوانى مكافات دارد واى بر من و واى بر شما برخى از صفات پسنديده مرحوم آيت الله سيد على مجتهد خوانسارىبه نقل فرزندش آيت الله حاج آقا حسين علوى خوانسارى حضرت موسى در مقابل خدمت براى خدا از شعيب اجرت دنيائىقبول نكرد پس علماء... درسى از يونس بن عبدالرحمن كه دينشرابه مال نفروخت سيد رضى و ارزش خط ابن مقله بلند طبعى و همت مير سيد على (شريف جرجانى ) صاحب حدائق در فسا كشاورزى مى كرد و حدائق را مى نوشت صاحب به قطع حقوق دشمنش راضى نشد صاحب بن عباد طلبگى را بر امارت و وزارت ترجيح داد هر وقت زياد گرسنه مى شد امن يجيب مى خواند شيخ انصارى در سفر زيارت مشهد پياده و ناشناس در حجره مرحوم جلوه عاشورا عاشورا عاشورا از خطر مرجعيت به امير (ع ) متوسل شد توكل آيت الله شيخ عبدالكريم خوئينى زنجانى توكل آيت الله سيد محمود شاهرودى زهد و تقواى آيت الله سيد محمود شاهرودى ياد از مرحوم محدث قمى شيخ عباس كاش مثل شيخ عبدالرزاق بودى و كتاب مى خواندى پركارى محدث قمى از آن آب كوزه درب صحن مى خواهم محدث قمى براى سركوبى نفس از در مسجد برگشت چرا در تشييع جنازه آيت الله بروجردى حاضر نشدم ؟ 25 سال سيد بحرالعلوم رياضت كشيد تا از رياكارى خلاص شد ما آبروى فقر و قناعت نمى بريم احمد برقى در نزد حاكم حاجت خود را ترك و به حاجت مؤ منى پرداخت بخش چهارم : مجاهده و مبارزه عليه ظلم و ستم عالم وارث پيامبر است يعنى چه ؟ مجاهده و مبارزه عليه ظلم و فساد خويشاوندى مركب و خون منية المريد شهيد ثانى يك تازيانه در قبر به عالمى كه در مقابل ظلم سكوت كرده مى زنند آيات و روايات راجع به علما در مقابل ظلم مجازات كسى كه در مقابل سلطان ستمگر سكوت كند حمزه طيار عالمى كه به وجود او حضرت باقر (ع ) مباهات و افتخار مى كرد عطيه عوفى و استقامت او در حفظ دين و عقيده مانند اين عالم به دربار ظالم بايد رفت و سخن گفت عكس العمل امام صادق (ع ) در برابر مظالم دستگاه يحيى بن يعمر در زير شمشير حجاج از حق دفاع مى كند سعد بن عبيد در ميدان جنگ و در كاخ نعمان بن منذر و در بستر شهادت ملاقات طاووس يمانى با حجاج در مكه حفظ دين در مقابل خواهش سلاطين مانند قاضى احمد بن بديل بايد با ظالم برخورد كرد وحشت دشمنان اسلام از علماى مبارز توطئه دشمن براى لغو حكم تحريم تنباكو به فتواى مرحوم شيرازى ميرزا محمد حسن آشتيانى درخواست شاه را در مورد فتوا به حليت تنباكو رد كرد شكايت پدر ميرزاى آشتيانى از انداختن پارچه انگليسى روى قبرش رضا شاه و مرحوم شاه آبادى ما از مرگ نمى ترسيم چگونگى ترور مدرس به گفته خودش حجة الاسلام آقاى سيد مرتضى درباره پدرشان مرحوم حاج سيد حسين علوى گفتهاست خاطره اى ديگر مبارزه با فرقه ضاله بهائيت مبارزه با مفاسد اجتماعى عالم و عزت نفس و حريت او در جامعه قدرت و حريت در علماى راستين شير هر جا برود شكار خويش را بيابد امام خمينى ثابت و استوار از آغاز تا پايان مقام معظم رهبرى حضرت آيت الله خامنه اى : دعوت امام خمينى به وحدت و مبارزه با فتنه انگيزان غزلى از امام راحل قدس سره الشريف بخش پنجم : شهادت و رحلت با ع در مرگ عالم آسمان و زمين چهل ماه مى گريند شهادت تاج الدين محمد مجدالدين مدرس شهادت خود را پيش بينى مى كند احمد بن نصر خزاعى شهيد در راه قرآن سيد جمال الدين اصفهانى و شهادت او به دست عمال محمد على شاه شهادت عبدالرحيم خافى شرح حال و شهادت علامه شهيد آيت الله مصطفى خمينى سخنان مرحوم آيت الله شهاب الدين اشراقى در علت شهادت حاج آقا مصطفى شهيد آيت الله مصطفى خمينى (ره ) از چشم مادر مكرمه ايشان نگاهى به حيات و آثار شهيد آيت الله حاج شيد مصطفى خمينى وصيت نامه شهيد حاج آقا مصطفى خمينى از غزلهاى عارفانه امام (ره ) نيم اعزامى از ايران براى ترور مرحوم حاج آقا مصطفى جمله وحشت آور بخارائى در بازجوئى وصيت نامه حكيم هيدجى و دارائى او داستان رحلت آيت الله سيد ابوتراب خوانسارى داستان رحلت آيت الله سيد على مجتهد خوانسارى رحلت آيت الله سيد حسين علوى خوانسارى ابى بكر بن مجاهد در هنگام وفات يحيى بن معين و مقام علمى و داستان رحلت او داستان مرگ خيام نيشابورى على (ع ): مگر نگفتم با طالب علم كار نداشته باشيد مكاشفه اى از مرحوم حاج غلامرضا و هنگام وفات او مكاشفه اى براى آيت الله ثقفى درباره چگونگى معاد جسمانى سيد مهدى بحرالعلوم و تازه ماندن جنازه او و بعضى ديگر فرزند تو در اين مكان دفن خواهد شد حاج شيخ مرتضى آشتيانى و مكاشفه جالبى از او امام حسين عليه السلام به دادم رسيد داستان جان دادن مرحوم وحيد رشتى بخش ششم : مقامات و كرام پاسخهائى كه مرحوم شيخ حر عاملى در عالم خواب بمسائل داده خواب ديدن فشاركى خواب ديدن قره باغى چرا چند روز است غذاى ما را حاج سيد محمدرضا نفرستاده است شيخ عبدالحسين تهرانى و قرآن فراموش شده تاءييد سيادت آقاى صدر بوسيله امام حسين عليه السلام مقدس اردبيلى مسائل مشكلى را از حضرت امير و از حضرت بقية الله مى پرسيد ديگر با جنابت در مجلس درس منشين كمك آيت الله بروجردى به آيت الله كاشانى تواءم با كرامات ايشان نداى غيبى به صاحب جواهر با سيده اى تزويج كرد تا با فاطمه زهرا محرم باشد فرهاد ميرزا و ذخيره در بانك موسى بن جعفر عليه السلام درد چشم شيخ محمود عراقى به دست امام حسين عليه السلام شفا يافت صاحب مجالس المتقين از فتوا به حرمت تعزيه پشيمان شد به جهت گفتن حديث تازيانه خورد ابن سمعون و خواب مادر او درباره حج دستگيرى حضرت سيدالشهدا از مرحوم حاج ميرزا على آقاى شيرازى نتيجه روضه خواندن آيت الله العظمى نجفى مرعشى مقام توكل مرحوم شيخ محمود عراقى مرحوم قوچانى آخر با توپ و تشر از خدا حاجت گرفت امام رضا عليه السلام پول سوغاتى را به آيت الله ميلانى حواله كرد كرامت نفس آيت الله ميلانى هر وقت زياد گرسنه مى شد امن يجيب مى خواند علم فراموش شده به وسيله حضرت صادق بازگشت هرگز لباس روستائى را ترك نكرد ده گروهى كه بدنشان در قبر نپوسد تازه ماندن جسد پس از نه سال كشف جسد شيخ صدوق به روايت مستند شهيد ثانى اشتباه فرزندش را در خواب اصلاح كرد جسد تازه ميرزا ابوالقاسم مجاب خوانسارى سلسله جليله علوى چرا ميرابوالقاسم به مجاب شهرت يافت كرامتى از سيد على مجتهد خوانسارى به نقل از فرزندش آقا حسين علوى دو بار عنايت معصومين عليهم السلام عنايتى از حضرت معصومه سلام الله عليها به آيت الله علوى خوانسارى آقا ببخشيد كه مزاحم شدم چون احتياج داشتم بخش هفتم : تيزهوشى و لطيفه گ عقل و سياست در رهبرى دينى هوشيارى و آگاهى در پاسخگوئى هوشيارى و آگاهى از اوضاع زمان شعر امام زمان وسيله هدايت عالم سنى مردم از خير مى پرسيدند من از شر مى پرسيدم پاسخ هوشيارانه ناصرالدين شاه به ملكه انگليس بوعلى و شاگردش بهمنيار ابوالاسود و جواب او به عبيدالله بن زياد ابوالاسود و جواب او به معاويه در ولايت اهلبيت عليهم السلام كلام ابوحيان به ابن جماعة در ولايت اهلبيت (ع ) شوخى كردن مقدس اردبيلى با حضرت موسى (ع ) سؤ الهاى حضرت سليمان از فرزندش و پاسخ حضرت صادق عليهماالسلام تيزهوشى و فراست ماءمون در مكتب تدبير ابى علقمى در انتقام كشيدن از خليفه عباسى اسكافى و جواب نامه با آيه قرآن چون خوب سخن گفت دهانش را پر از لؤ لؤ كردند تيزهوشى مرحوم حاج آخوند پدر مرحوم راشد طلبه ها حرمت درخت كهنسال را شكستند طريقه عجيب براى پيدا كردن دزد نذر عبا براى مرجع شدن سخنان سلطان عاقل كه دانشمندان را نيز بيدار مى كند ذوق سرشار مرحوم آخوند ملا على نورى عجب تشنيع لطيفى پاسخ دندان شكن على (ع ) به يهودى بيان لطيف شهيد مطهرى در معناى هادى قوم بودن حكايت عطسه ! مرض پادشاهزاده و قولنج حاكم علامه سيد محسن امين و خاطره ارزانيهاى اجناس فرماندار شتر قيمت كن اميدوارم از اين بستر هرگز برنخيزى به واسطه لقب آوازخان از مقام علمى ساقط شد شوخى كردن ابوهريره با رسول خدا(ص ) داستان حضرت على (ع ) با ابوهريره سخنان مرحوم دكتر ضيائى در مجلس دعا براى شاه سعيد بن مسيب و تعبير او خواب عبدالملك را دوست داشتم هر روز يكى از اعضاى او قطع شود اعتراف خليفه به جهل خود تو از سليمان نبى بزرگتر و من از هدهد كوچكتر نيستم تيزهوشى علماى اصفهان تيزهوشى بوعلى در معالجه بيمار لاعلاج داستان اسكندر با يك فيلسوف و گفتگوى رمزى آنان تاءثير كلمه حكمت و دانش كودكى در دل سخت معتصم وزير يحيى بن هبيره چگونه به مقام وزارت رسيد؟ شعبى رسول عبدالملك در نزد پادشاه روم حسن ختام با وصيت امام خمينى (قدس سره ) به فرزندش حاج احمد آقا رحمه الله
