دانش نامه احاديث پزشكى

محمد محمدى رى شهرى
مترجم : دكتر حسين صابرى

- ۱۷ -


فصل دوازدهم : استخوان ها
12/1 - اشاره به حكمت نهفته در استخوان ها
959 - امام صادق (عليه السلام ):
- خطاب به طبيب هندى -: تا خوردن زانو، به سمت عقب قرار داده شده است ؛ چرا كه انسان به سمت جلو راه مى رود و حركات او با تعادل همراه است ؛ اما اگر اين نبود، انسان در هنگام راه رفتن (بر زمين ) مى افتاد.
در كف پا گودى اى قرار داده شده است ؛ زيرا هر چيز، چون به تمامى سطح بر زمين قرار گيرد، به اندازه سنگ آسياب سنگين مى شود. اگر بر لبه اش بر روى زمين قرار باشد، يك كودك هم مى تواند آن را (از جاى خويش ) براند. اگر هم كه چيزى به روى بر زمين قرار گيرد، جابه جا كردن آن ، حتى بر يك مرد، سنگين مى آيد.(1)
960 - امام صادق (عليه السلام ):
- خطاب به مفضل بن عمر -: اى مفضل ! بنگر كه چگونه انسان در خلقتش ‍ ويژگى هايى يافته است تا بر چارپايان ، برترى و مهترى داده شود. او به گونه اى آفريده شده است كه راست مى ايستد و راست مى نشيند تا با دستان و اندام ها، روياروى چيزها قرار گيرد و بتواند با آنها در آويزد و كارى انجام دهد. اگر او به سان چارپايان ، صورت به زمين داشت ، نمى توانست هيچ يك از كارها را انجام دهد....
چرا انسان بر ران و سرين خود، اين گوشت را حمل مى كند، جز براى آن كه او را از (درشتى ) زمين نگه دارد تا از نشستن بر آن ، احساس درد نكند، آن سان كه چون انسان نحيف و كم گوشت بنشيند و ميان او و زمين ، حائلى نباشد كه او را از درشتى زمين ، نگه دارد، احساس درد كند؟...
در ساختار بدن جانوران و سامان يافتن آنان بر وضعى كه دارند، انديشه كن . آنها نه به سان سنگ ، سخت آفريده شده اند؛ و اگر چنين بودند، نه خم مى شدند و نه مى توانستند به انجام دادن كارى دست بزنند. همچنين ، آنها بسيار نرم و سست نيز آفريده نشده اند كه نتوانند سنگينى خود را حمل كنند و نه به خويش اتكا ورزند. آنها از گوشتى نرم آفريده نشده اند كه نتوانند سنگينى خود را حمل كنند، و نه به خود اتكا ورزند. آنها از گوشتى نرم آفريده شده اند كه خم مى شود و در درون آن نيز استخوان هايى سخت است و پس و رگ آن را نگه مى دارد و اينها همه را به يكديگر، پيوند مى زند و در كنار هم نگه مى دارد. بر روى همه اينها غلافى از پوست قرار گرفته است كه همه بدن را در بر مى گيرد.
حكايت بدن ، حكايت اين تنديس هاست كه از چوب ساخته و در آنها، پارچه اى بر اطراف چوب پيچيده و به كمك نخ ، به هم بسته مى شود و آن گاه لايه اى از صمغ نيز آنها را مى پوشاند. چوب ها به منزله استخوان ، پارچه ها به منزله گوشت ، و نخ ‌ها به منزله پى و رگ و آن لايه نيز به منزله پوست است . اگر اين احتمال روا باشد كه جانوران متحرك ، به خودى خود و بدون آفريدگار، پديد آمده باشند، چنين چيزى درباره اين تنديس هاى بى جان نيز روا خواهد بود؛ اما اگر اين احتمال درباره تنديس ها روا نباشد، سزامندتر آن است كه درباره جانوران نيز روا نيست ...
انسان ها چون توانسته اند صاحب ذهن و زيركى و توان دست يازيدن به حرفهايى چون : بنا ساختن ، تجارت رنگرزى و جز آن باشند، برايشان كف دستانى بزرگ و برخوردار از انگشتان درشت ، قرار داده شده است تا بتوانند چيزها را در دست گيرند و لازم ترين (2) آنها همين حرفه هاست .(3)
961 - مناقب آل اءبى طالب :
- به نقل از سالم ضرير -: مردى مسيحى از امام صادق (عليه السلام ) درباره تشريح بدن پرسيد.
فرمود: ((خداوند متعال ، انسان را بر دوازده اندام اصلى ، بر 246 استخوان و بر سيصد و شصت رگ آفريد. رگ ها همه بدن را آبيارى مى كنند، استخوان ها اندام ها را نگه مى دارند، گوشت ، استخوان ها را نگه مى دارد و پى ، گوشت را نگه مى دارد.
در دستان انسان ، 82 استخوان قرار داد: در هر دست ، 41 استخوان . از اين شمار، 35 استخوان در كف ، دو استخوان در فاصله ميان مچ و آرنج ، يكى در بازو و سه تا در شانه اوست ؛ و به همين اندازه نيز در دست ديگر.
در پاى او نيز 43 استخوان است . از اين شمار، سى و پنج استخوان در قسمت پايين تر از مچ ، دو تا در ساق ، سه تا در زانو، يكى در روان ، و دو تا در سرين اوست ؛ و به همين اندازه نيز در پاى ديگر.
در پشت او هم هجده مهره است ، در هر يك از پهلوهاى او نه دنده است ، در گردنش هشت (استخوان )، در سر وى نيز 36 استخوان ، در دهانش 28 استخوان و (آن گاه ) 32 استخوان است )).(4)
12/2 - آنچه استخوان ها را استحكام مى بخشد
962 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
گوشت و شير، گوشت مى رويانند و استخوان ها را استحكام مى بخشند؛ و گوشت ، شنوايى و بينايى را افزون مى كند.(5)
963 - امام صادق (عليه السلام ):
خوردن سويق با روغن زيتون ، گوشت بر مى روياند، استخوان را استحكام مى بخشد، پوست را نازك مى كند و بر توان جنسى مى افزايد.(6)
964 - طب الائمة (عليهم السلام ):
- به نقل از بكير بن محمد -: نزد امام صادق (عليه السلام ) بودم . مردى به او گفت : اى پسر پيامبر خدا، فرزند، زاده مى شود؛ اما در او كم عقلى و سستى است .
پرسيد: ((چه چيزى تو را از سويق ، باز داشته است ؟ آن را بخور و همسرت را نيز بدان فرمان ده ؛ چرا كه گوشت مى روياند، استخوان را استحكام مى بخشد و سبب مى شود كه جز فرزندانى قوى از شما زاده نگردد)).(7)
965 - المحاسن :
- به نقل از احمد بن محمد بن ابى نصر -: امام رضا (عليه السلام ) فرمود: ((اى احمد! ميل تو به سبزى ها چگونه است ؟)).
گفتم : همه را دوست دارم .
فرمود: ((اگر چنين است ، بر تو باد چغندر؛ چرا كه بر ساحل فردوس ‍ مى رويد. در آن ، شفاى هر دردى است ، استخوان را درشت مى كند و گوشت مى روياند)).(8)
966 - امام رضا (عليه السلام ):
انجير، بوى بد دهان را مى برد، دهان و استخوان ها را استحكام مى بخشد، مو بر مى روياند، درد را مى برد و با وجود آن ، ديگر به دارويى نياز نيست .(9)
ر. ك : ص 556 و 557 ح 1826 - 1829.
12/3 - آنچه استخوان هاى ساق و پا را محكم مى كند
967 - امام صادق (عليه السلام ):
خوردن باقلا، استخوان هاى ساق را تراكم درونى مى دهد، توان مغز را افزون مى سازد و خون تازه توليد مى كند.(10)
968 - امام صادق (عليه السلام ):
سنجد، گوشتش گوشت مى روياند، هسته اش استخوان را رشد مى دهد، پوستش پوست را مى پرورد... رگ جذام را به كلى از ميان مى برد و با اين همه ،... ساق پا را نيز قوى مى كند.(11)
969 - امام صادق (عليه السلام ):
به تبدار، سه بار سويق شسته شده ، داده مى شود. اين ، تب را مى برد، تلخ و بلغم را مى خشكاند و ساق پاها را تقويت مى كند.(12)
970 - امام كاظم (عليه السلام ):
سويق ، چنانچه آن را هفت بار بشويى و از ظرفى به ظرف ديگر بريزى ، تب را مى برد و نيرو را به ساق و پاها و قسمت پايين تر از مچ ، سرازير مى كند.(13)
971 - امام كاظم (عليه السلام ):
به تبدار، گوشت كبك بخورانيد؛ چرا كه پاها را نيرو مى دهد و تب را كاملا دور مى كند.(14)
972 - امام رضا (عليه السلام ):
آب گرم ، چنانچه آن را هفت چوش بجوشانى و از ظرفى به ظرف ديگر درآورى ، تب را مى برد و نيرو را به ساق پاها و قسمت پايين تر از مچ ، سرازير مى كند.(15)
12/4 - آنچه مفاصل را نرم مى كند
973 - طب الائمة (عليهم السلام ):
- به نقل از ازرق بن سليمان -: از امام صادق (عليه السلام )، درباره آلو پرسيدم ، فرمود: ((براى تلخه ، مفيد است و مفاصل را نرم مى كند. البته ، از آن فراوان مخور؛ چرا كه بادهايى را در مفاصل تو در پى مى آورد)).(16)
12/5 - آنچه مفاصل را سست مى كند
974 - امام كاظم (عليه السلام ):
موى بدن ، چون بلند شود، آب كم را قطع مى كند، مفصل ها را سست مى گرداد و ضعف و سل بر جاى مى نهد.(17)
12/6 - آنچه براى درد پهلو سودمند است
975 - قصص الانبياء:
- به نقل از عبدالله بن سنان -: از امام صادق (عليه السلام ) پرسيدم : آيا عيسى (عليه السلام ) به آنچه آدمى زادگان بدان مبتلا مى شوند، مبتلا مى شد؟
فرمود: ((آرى . او در خردسالى به درد بزرگ سالان و در بزرگ سالى به درد خردسالان ، گرفتار مى شد و بيمار هم مى شد. چون در دوران خردسالى به درد پهلو - كه از بيمارى هاى بزرگ سالان است - مبتلا مى شد، به مادرش ‍ مى گفت : "برايم قدرى عسل و سياه دانه و روغن زيتون بجو و از آن ، خمير بساز و برايم بياور". مادرش آن را برايش مى آورد؛ اما او آن را خوش ‍ نمى داشت . مادرش از او مى پرسيد: "چرا آن را خوش ندارى ، در حالى كه خود، آن را طلبيده اى ؟". او در پاسخ مى گفت : "بده به من . به دانش نبوت آن را برايت نسخه كردم و به بى تابى كودكان ، آن را خوش نداشتم ". او دارو را مى بوييد و پس از آن مى نوشيد)).(18)
12/7 - آنچه براى كمر درد، سودمند است
976 - الكافى :
- به نقل از احمد بن محمد بن ابى نصر -: امام رضا (عليه السلام ) فرمود: ((نخود، براى كمر درد، سودمند است )). (درباره ايشان (امام رضا (عليه السلام )) نيز نقل كرده است كه ) او پيش و پس از غذا، آن را مى طلبيد.(19)
977 - امام صادق (عليه السلام ):
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) به درگاه پروردگار خويش ‍ (عزوجل ) از كمر درد ناليد. خداوند به او فرمود كه دانه با گوشت بخورد، يعنى هليم (20).(21)
همچنين ، ر. ك : ص 612 (گوشت هوبره ).
12/8 - آنچه نقرس مى آورد
978 - امام رضا (عليه السلام ):
انجير(22) و شراب خرما - كه اهلش مى خورند - چون با هم جمع شوند، نقرس و پيسى به وجود مى آورند.(23)
12/9 - آنچه براى نقرس ، سودمند است
979 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
انجير، تازه و خشك ، بخوريد؛ چرا كه بر قدرت همبسترى مى افزايد، بواسير را ريشه كن مى كند و براى درمان نقرس و سردى مزاج ، سودمند است .(24)
فصل سيزدهم : دستگاه تناسل و دفع ادرار
13/1 - اشاره به حكمت نهفته در آن
980 - امام صادق (عليه السلام ) - خطاب به مفضل بن عمر -: اى مفضل ! در اين بينديش كه چگونه آلت هاى آميزش در مرد و زن ، به گونه اى همخوان اينكار، قرار داده شده است . براى مرد، آلتى انبساط پذير قرار داده شده كه دراز مى شود تا نطفه به زهدان برسد، چه اين كه مرد، بدان نياز دارد كه آب خويش در ديگرى بيفكند. براى زن هم ظرفى گود آفريده شده تا هر دو آب را در خود، جاى دهد و فرزند را در درون خود بپذيرد، گنجايش او را داشته باشد و او را حفظ كند تا زمانى كه استحكام يابد. آيا اين ، برخاسته از تدبير خدايى حكيم و پر مهر نيست ؟ از آنچه برايش انباز مى گيرند، پيراسته و فراتر باد!...
چه كسى گذرگاه پيشاب و مدفوع را خود جمع شونده قرار داد تا آنها را مهار كند و نگذارد پيوسته در جريان باشند و زندگى انسان را بر او تباه سازند؟ چه اندازه نعمت از اين دست را هر شمارنده اى مى تواند در شمار آورد؟...
اگر آلت تناسلى مرد، هميشه سست و فروهشته بود، چگونه مى توانست به ژرفاى زهدان برسد تا در آن جا نطفه را خالى كند؟ و اگر نيز هميشه در حالت نعوظ بود، چگونه مرد مى توانست در بستر، از اين پهلو بدان پهلو بچرخد و يا در حالى كه چيزى پيش آمده در جلو او هست ، در ميان مردم راه برود؟ چنين چيزى ، افزون بر زشتى چشم انداز، تحريك شهوت را در زن و مرد، در همه وقت ، در پى مى آورد.
بدين سان ، خداوند - جل اسمه - تقدير كرد كه بيشتر آن در همه اوقات ، به چشم نيايد و از آن ، دشوارى اى بر مردان تحميل نشود؛ بلكه خداوند در آن نيرويى قرار داد كه به گاه نياز، راست شود؛ چرا كه او خود تقدير كرده كه استمرار و ماندگارى نسل ، از رهگذر آن باشد.(25)
13/2 - كاركردها
13/2 - 1 - عادت ماهانه
قرآن
ويسئلونك عن المحيض قل هو اءذى فاعتزلوا النساء فى المحيض ولا تقربوهن حتى يطهرن فاذا تطهرن فاءتوهن من حيث اءمركم الله ان الله يحب التوبين ويحب المتطهرين ؛(26) از تو درباره خون حيض ‍ مى پرسند. بگو: آن آزردگى اى است . پس در ايام حيض از زنان كناره گزينيد و نزديكشان مشويد تا پاك شوند. پس چون پاك شدند، از همان سويى كه خداوند فرمانتان داده است ، به سراغشان رويد. خداوند، توبه كنندگان را دوست دارد و طهارت جويان را دوست دارد.
حديث
981 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
كمترين ايام حيض ، سه روز و بيشترين آن ، ده روز است .(27)
982 - امام صادق (عليه السلام ):
زن ، هنگامى كه به پنجاه سالگى برسد، خون نمى بيند، مگر آن كه زنى از قريش باشد.(28)
983 - الكافى :
- به نقل از عبدالرحمان بن حجاج -: امام صادق (عليه السلام ) فرمود: ((سه كس اند كه در هر حالتى مى توان با آنها عقد نكاح بست (29): آن كه هنوز خون نديده است و همانندهايش نيز هنوز خون نمى بينند)).
پرسيدم : اندازه سنى آن چيست ؟
فرمود: ((وقتى كمتر از نه سال بر او گذشته باشد. (سپس ادامه داد: دوم ) آن كه كس با او دخول نكرده است و (سوم ) آن كه از حيض نوميد شده و همانندهايش نيز حائض نمى شوند)).
گفتم : حد آن چيست ؟
فرمود: ((وقتى پنجاه سال داشته باشد)).(30)
984 - الكافى :
- به نقل از حفص بن بخترى -: زنى بر امام صادق (عليه السلام ) وارد شد و از ايشان در اين باره پرسيد كه زنى ، خونش استمرار مى يابد و نمى داند اين خون ، حيض است يا چيزى ديگر.
امام به او فرمود: ((خون حيض ، گرم ، خالص ، سياه رنگ و داراى جهش و حرارت است ؛ اما خون استحاضه ، زرد و سرد است . پس اگر خون ، داراى حرارت و جهش و سياهى بود، زن بايد نماز را واگذارد)).
آن زن پس از شنيدن بيرون رفت ، در حالى كه مى گفت : به خداوند سوگند، اگر يك زن هم مى بود، بر اين نمى افزود.(31)
13/2 - 2 - نطفه
قرآن
انا خلقنا الانسن من نطفة اءمشاج نبتليه فجعلنه سميعام بصيرا؛(32)
ما انسان را از نطفه اى به هم آميخته كه آن را مى آزماييم ، بيافريديم و آن گاه ، او را شنوا و بينا ساختيم .
حديث
985 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
در پاسخ به پرسش درباره جايگاه استقرار آب مرد و آب زن -: جايگاه استقرار آب مرد؛ آب او از سر آلت بيرون مى آيد و آن ، رگى است كه در پشت او جريان مى يابد تا هنگامى كه در تخم چپ ، استقرار بيابد اما جاى آب زن ؛ آب او از استخوان سينه ، آهسته به جنبش در مى آيد و پيوسته نزديك مى شود تا هنگامى كه زن ، كام بيابد.(33)
13/2 - 3 - مايع پروستات
986 - الكافى :
- به نقل از محمد به مسلم -: به امام باقر (عليه السلام ) گفتم : مردى پيشاب كرده و آبى به همراه ندارد.
فرمود: ((آلت خود را تا سر آن ، سه بار بفشرد و سر آن را نيز سه بار فشار دهد. اگر پس از آن چيزى بيرون آمد، پيشاب نيست ؛ بلكه از رگ هاى پشت (ودى ) است )).(34)
987 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
هر نرينه اى مذى دارد؛ اما اگر منى باشد، موجب غسل است .(35)
988 - امام صادق (عليه السلام ):
اگر از آلتت چيزى از مذى يا ودى بيرون آمد و در حال نماز باشى ، نه آن را بشوى ، نه نماز را بشكن و نه وضوى خود را به سبب آن ، باطل بدان ، هر چند كه (از فرازى ) به پس تو نيز رسيده باشد؛ چرا كه اين آب به منزله آب بينى است . هر چيز هم كه پس از وضو از تو بيرون مى آيد، از رگ هاى پشت (غده ها) يا از بواسير است و چيز مهمى نيست . آن را از جامه ات مشوى ، مگر اين كه جامه را آلوده كند.(36)
989 - كتاب من لا يحضره الفقيه :
روايت شده كه مذى و وذى ، به منزله آب دهان و آب بينى است ؛ نه شستن جامه از آن لازم است و نه شستن آلت .(37)
990 - امام صادق (عليه السلام ):
منى ، مذى ، ودى و وذى ، از آلت بيرون مى آيند. منى ، آن چيزى است كه به سببش استخوان ها شل مى شوند و بدن سست مى گردد و موجب غسل است . مذى از شهود بيرون مى آيد و در آن چيزى نيست . ودى ، آن چيزى است كه پس از پيشاب بيرون مى آيد. وذى هم آن چيزى است كه به سبب بيمارى ها بيرون مى آيد. و در آن ، چيزى نيست .(38)
13/3 - نمونه هايى از بيمارى هاى زنان
الف - قطع شدن عادت ماهانه
991 - امام كاظم (عليه السلام ):
خون عادت را گاه باد، بند مى آورد، بى آن كه آبستنى در ميان باشد.(39)
992 - امام كاظم (عليه السلام ):
از ميان رفتن خونريزى زنان ، بر دو گونه است : تباهى اى كه در عادت ماهانه حاصل آمده باشد، و از ميان رفتنى كه از آبستنى ، ناشى شده باشد. و هر يك از اينها كه رخ دهد، زن پس از نهادن فرزند يا پس از گذشتن سه ماه پاكى بر او كه در اين مدت هيچ خونى نيز نباشد، براى (ازدواج با) مردان حلال شود.(40)
ب - شاخك و فنج
993 - امام صادق (عليه السلام ):
زن را به واسطه چهار چيز پس دهند: به واسطه پيسى ، جذام ، ديوانگى ، و شاخك - كه همان فنج است - البته تا زمانى كه مرد با او همبستر نشده باشد؛ اما اگر با او همبستر شده باشد، نه .(41)
ج - فقدان دوشيزگى
994 - امام صادق (عليه السلام ):
- درباره مردى كه به زنش گفته بود: تو دوشيزه به حجله ام نيامده اى -: بر او چيزى نيست ؛(42) زيرا دوشيزگى بدون آميزش نيز از ميان مى رود.(43)
995 - امام كاظم (عليه السلام ):
مردى در حالى كه زنى به همراهش بود، رو به اميرمومنان (عليه السلام ) كرد و گفت : اى اميرمومنان ! من با زنم در حالى ازدواج كرده ام كه دوشيزه بوده است ؛ اما چون با او همبسترى كرده ام ، او را نادوشيزه يافته ام .
فرمود: ((واى بر تو! گاه دوشيزگى به واسطه جستن ، پرش ،(44) حيض ، طهارت گرفتن و در خانه ماندگى دراز مدت ، از ميان مى رود)).(45)
13/4 - برخى عوامل بيمارى هاى دستگاه ادرارى و تناسلى
13/4 - 1 - نگه داشتن پيشاب
996 - امام رضا (عليه السلام ):
هر كس مى خواهد مثانه اش به عارضه اى گرفتار نشود، پيشاب خود را نگه ندارد، حتى اگر كه بر پشت مركب خويش نشسته باشد.(46)
13/4 - 2 - آميزش بدون انزال
997 - امام رضا (عليه السلام ):
آميزش بدون انزال ، سنگ (مثانه ) مى آورد... و هر كس مى خواهد از سنگ و دشوارى دفع ادرار در امان باشد، نبايد در هنگام حصول شهوت ، منى را در خود نگه دارد، و نيز نبايد آميزش با زنان را (بسيار) به درازا بكشاند.(47)
13/4 - 3 - خوردن قلوه و شكمبه گوسفند
998 - امام رضا (عليه السلام ):
عادت داشتن به خوردن قلوه و شكمبه (سيرابى ) گوسفند، مثانه را ديگرگون مى كند.(48)
13/4 - 4 - عادت به حمام رفتن
999 - امام كاظم (عليه السلام ):
حمام رفتن يك روز در ميان ، گوشت بدن را مى افزايد؛ اما عادت به آن در هر روز، پيه كليه ها را آب مى كند.(49)
13/4 - 5 - تكيه زدن در حمام
1000 - امام صادق (عليه السلام ):
در حمام (به ديوار) تكيه مزن ؛ چرا كه پيه كليه ها را آب مى كند(50).(51)
13/5 - برخى از عوامل سلامت دستگاه ادرارى و تناسلى
13/5 - 1 - ختنه
1001 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
خداوند، خليل خويش را به آيين راست و درست برانگيخت و او را به كوتاه كردن سبيل ، گرفتن ناخن ها، كندن موهاى زير بغل ، تراشيدن موى زهار و ختنه ، فرمان داد.(52)
1002 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
فرزندانتان را در روز هفتم (تولد)، ختنه كنيد؛ چرا كه پاك تر و پاكيزه تر است و گوشت را سريع تر مى روياند.(53)
1003 - امام على (عليه السلام ):
در ختنه فرزندانتان شتاب كنيد؛ چرا كه اين كار، برايشان پاك تر است .(54)
1004 - امام على (عليه السلام ):
فرزندانتان را در روز هفتم (تولد) ختنه كنيد. نه گرما، شما را از آن ، باز دارد، نه سرما؛ چرا كه اين كار، مايه پاكى تن است و زمين از پيشاب ختنه ناشدگان به درگاه خداوند مى نالد.(55)
1005 - امام صادق (عليه السلام ):
نوزاد را در روز هفتم ، عقيقه و ختنه كنند.(56)
1006 - امام صادق (عليه السلام ):
سوراخ كردن گوش پسر بچه از سنت است و ختنه كردن او در هفت روز هم از سنت است .(57)
1007 - الكافى :
- به نقل از ابوبصير -: از امام باقر (عليه السلام ) در اين باره پرسيدم كه كنيزى از سرزمين شرك به بردگى گرفته مى شود و اسلام مى آورد. آن گاه ، ما براى او كسى را مى جوييم كه ختنه اش كند؛ اما به هيچ زنى دست نمى يابيم .
فرمود: ((سنت ختنه ، تنها بر مردان است ، نه بر زنان ))(58).(59)
13/5 - 2 - پليدى زدايى و شستن
1008 - امام باقر (عليه السلام ):
نمازى نيست ، مگر به پاك كننده اى . تو را در پليدى زدايى (از مخرج غائط)، سه سنگ بسنده است . سنت پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) بر اين جريان يافته است . اما در پيشاب ، گريزى از شستن آن نيست .(60)
1009 - امام صادق (عليه السلام ):
سنت در پليدى زدايى (از مخرج ) بر استفاده از سه سنگ دست نخورده جريان يافته است و پس از آن هم از آب استفاده شود.(61)
ر. ك : ص 239 (آنچه براى درمان بواسير، سودمند است / استنجا با مشكك ).
13/5 - 3 - خوردن ترب
1010 - امام صادق (عليه السلام ):
ترب بخور؛ چرا كه در آن ، سه ويژگى است : برگش بادها را دور مى كند، قسمت ميانى اش پيشاب را جامه مى شود(62) و بيخش بلغم را از ميان مى برد.(63)
1011 - امام صادق (عليه السلام ):
ترب ، بيخش بلغم را از ميان مى برد، قسمت ميانى اش ، گوارش مى دهد و برگش ، ادرار را به طور كامل به جريان مى اندازد.(64)
13/5 - 4 - خوردن خربزه
1012 - امام صادق (عليه السلام ):
- درباره ويژگى هاى خربزه -: سنگ را در مثانه ذوب مى كند.(65)
1013 - امام صادق (عليه السلام ):
خربزه بخوريد؛ چرا كه در آن ، ده ويژگى است : پيه زمين است ؛ نه دردى در آن هست و نه فسادى ؛ خوراك است ؛ آب است ؛ ميوه است ؛ سبزى خوش ‍ است ؛ شست و شو دهنده است ؛ خورش است ؛ توان جنسى را مى افزايد؛ مثانه را مى شويد؛ و ادرار آور است .(66)
ر. ك : ص 533 ح 1756.