طهارت اهل كتاب و مشركان

محمد حسن زمانى

- فهرست -


طهارت اهل كتاب و مشركان

سخنى با خواننده
پيش گفتار
انگيزه تحقيق و اهميت موضوع
سابقه تحقيق در اين باره
ويژگى‏هاى كتاب حاضر
محدوديت‏هاى تحقيق
سپاس‏گزارى

فصل اول: شناخت كافر، اهل كتاب و مشرك

گفتار اول: معناى كفر
1 - معناى لغوى كفر و مصاديق آن
2 - معانى نه‏گانه كفر در قرآن
در پرتو كلام معصوم(ع)
3 - معانى پنج‏گانه كفر در احاديث
4 - معانى پنج‏گانه كفر و كافر در اصطلاح فقه شيعه
گفتار دوم: اقسام كفار
1 - اهل كتاب
الف) يهود
نگاهى به تاريخ يهود
پيدايش مذاهب نه‏گانه
ب) مسيحيان
اختلاف و انشعاب مسيحيان
مذاهب بزرگ مسيحيت در گذشته
مذاهب بزرگ مسيحيت در عصر حاضر
گزارشى از مسيحيت در ايران
مجوس از ديدگاه احاديث
د ) صابئين
شناخت صابئين
2 - مشركان
الف) معناى شرك
ب ) اقسام هفت گانه شرك و مشركين در فرهنگ قرآن
1 - شرك در آفرينش
توحيد در خالقيت
تاريخ و جلوه‏هاى شرك در خالقيت
2 - شرك در ربوبيت و تدبير
گروه‏هاى ده‏گانه مشركان در تاريخ بشر
توحيد ربوبى در قرآن
3 - شرك در عبادت
مفهوم عبادت
شرك عبادى و انگيزه‏هاى آن
4 - شرك در نيت(ريا)
5 - شرك در اطاعت
توحيد در حاكميت تشريعى و قانون‏گذارى
6 و 7 - شرك در مالكيت و ملك تكوينى
رايج‏ترين معناى شرك در اصطلاح قرآن

فصل دوم: توحيد يا شرك اهل كتاب

نگاهى به آراى فقها
گفتار اول : بررسى دلايل قائلان به شرك اهل كتاب و ارزيابى آن‏ها
قرآن و نسبت‏شرك به يهود
عزير كيست ؟
- معانى پسر خدا
1 - فرزند حقيقى و جسمانى
2 - مخلوق بدون واسطه
3 - خدا زاده و خداى راستين
4 - حكم‏ران تكوين و تشريع از جانب خدا
5 - شريف و محبوب خدا
معناى فرزند خدا نزد معتقدان به فرزندى براى خدا
چگونه يهود و نصارا منحرف شدند؟
نظريات دانشمندان اسلامى
ج ) آيات بيان‏گر اعتقاد مسيحيان به الوهيت‏حضرت عيسى(ع)
ديدگاه دانشمندان اسلامى
نتيجه‏گيرى
گفتار دوم: دلايل مشرك نبودن عموم اهل كتاب
الف ) اصل توحيدى بودن اديان آسمانى
ب ) آيات توحيدى در تورات و انجيل
نظر دانشمندان اسلامى درباره تورات وانجيل كنونى
پژوهشى در معارف تورات و انجيل
1 - يگانگى خدا و صفات جلال و جمال و مغايرت او با غير خود
2 - عيسى(ع) انسان و فرزند انسان است
3 - عيسى(ع) پيامبر و برگزيده خداست
4 - عيسى(ع) غنى وقادر مطلق نيست
5 - عيسى(ع) تجلى خدا و غايت‏خلقت است
6 - عيسى(ع) دعوت كننده به سوى خداست، نه به سوى خويشتن
7 - عيسى(ع) تشويق كننده مردم به پرستش خداست
8 - تفكيك بين خدا و خداوند (الله و رب)
چگونه برخى مسيحيان به خدايى عيسى معتقد شدند؟!
ربوبيت‏يا معلمى و سيادت
مفهوم زيباى خداوندى عيسى در متن انگليسى انجيل
تحريف معنوى انجيل در عصر حاضر
ج) وجود مسيحيان موحد در تاريخ
الف) عصر حضرت عيسى(ع)
ب ) مسيحيان سه قرن اول ميلادى
ج) صدر اسلام
د) گواهى گروهى از دانشمندان اسلامى
ه) مسيحيان موحد در عصر حاضر
- سخنان رئيس انجمن آشوريان ايران
حاصل سخن

فصل سوم: طهارت يا نجاست اهل كتاب

گفتار اول : آيه شريفه سوره توبه
شان نزول
بيان استدلال بر نجاست اهل كتاب
نقد و بررسى
برخى از اشكالات
فرقه‏هاى مشرك اهل كتاب و آيه مورد بحث
- دلايل عدم شمول
1 - انصراف
2 - تفكيك مشرك از اهل كتاب در قرآن
3 - تفاوت احكام اهل كتاب با مشركان در قرآن
4 - اجمال آيه
- معانى مختلف نجاست
معانى واژه نجس
واژه نجس ازنظر لغت‏شناسان
بررسى معانى پنج‏گانه
1 - آلودگى و كثافت
2 - نجاست‏شرعى
الف) ظهور
ب) حقيقت‏شرعى
ج ) يگانگى معناى اصطلاحى، لغوى وعرفى
د ) تفريع ممنوعيت دخول در مسجدالحرام
ه) ناممكن بودن حمل لفظ نجس به معانى ديگر
3 و 4 - نجاست عارضى و حدث
5 - خباثت‏باطنى وپليدى روحى
دلايل معناى پنجم
1 - تنها معناى مناسب آيه
2 - تفريع ممنوعيت ورود به مسجدالحرام
3 - قدر متيقن از مفاد آيه
4 - نزديك‏ترين معنا به معناى عرفى
5 - تناسب باشان نزول آيه
گفتار دوم: آيه سوره انعام
- نظر فقيهان شيعه درباره دلالت آيه
- شواهد دلالت آيه و نقد آن‏ها
1 - معناى حقيقى لفظ رجس
2 - اقتضاى اطلاق
3 - اتفاق آرا
- شواهد عدم دلالت آيه برنجاست كفار
2 - معناى لغوى
3 - معناى رجس در اصطلاح قرآن
4 - سياق آيات
5 - تفسير ماثور
6 - مفسران
گفتار سوم : اجماع
- اهميت اجماع در اين موضوع
آراى انديشمندان اسلامى
1 - نظر مذاهب اهل سنت
2 - نظر مشهور فقهاى شيعه
- نقد دليل اجماع
2 - آشفتگى عبارات مدعيان اجماع
3 - وجود ده‏ها راى مخالف
- نظريات فقيهان شيعه در طول تاريخ
- فقيهان قائل به نجاست اهل كتاب
- تعابير پنجاه كتاب از مهم‏ترين كتاب‏هاى فقهى
- فقيهان قائل به طهارت اهل كتاب
5 - عدم كاشفيت قطعى فتاواى فقهاى متقدم و اجماع آن‏ها از راى معصوم(ع)
6 - ارتكاز طهارت ذاتى اهل كتاب در اذهان اصحاب ائمه(ع)
7 - مدركى بودن اجماع
گفتار چهارم: روايات
روايات دلالت كننده بر نجاست اهل كتاب و نقد آن‏ها
نحوه دلالت
نقد دلالت
نحوه دلالت
نقد دلالت
نحوه دلالت
نقد دلالت
نحوه دلالت
نقد دلالت
نحوه دلالت
نقد دلالت
نحوه دلالت
نقد دلالت
نحوه دلالت
نقد دلالت
نقد دلالت
نقد دلالت
نقد دلالت
نحوه دلالت
نقد دلالت
نقد دلالت
نقد دلالت
نتيجه بررسى روايات

فصل چهارم: دلايل طهارت اهل كتاب

گفتار اول : آيه سوره مائده
نحوه دلالت
- دلايل اختصاص طعام به گندم و نقد آن‏ها
1 - اتفاق آراى لغت‏شناسان
سيرى در كتب لغت
2 - استعمال موردى لفظ طعام در معناى گندم
3 - اختلاف لغت‏شناسان در معناى طعام در حديث ابى سعيد
4 - پژوهش نارسا
5 - معناى غالب لفظ طعام در كلام عرب
6 - با لغت‏شناسان اهل حجاز
2 - در آستان احاديث
ارزيابى دلالت احاديث
3 - لزوم تخصيص عموم آيه با ادله نجاست اهل كتاب
- دلايل عموميت معناى طعام
1 - لغت
2 - فهم و قضاوت عرف
3 - طعام در فرهنگ قرآن
4 - حكمت‏حلال شمردن طعام اهل كتاب
5 - تاييداتى از صاحب حدائق
گفتار دوم: روايات دلالت كننده بر طهارت اهل كتاب
بررسى اعتبار روايات
- طهارت اهل كتاب در روايات
نحوه دلالت
نحوه دلالت
نحوه دلالت
نحوه دلالت
نحوه دلالت
راه‏هاى حل تعارض
1 - جمع دلالى عرفى
2 - ترجيح مشهور بر شاذ
جاى‏گاه مرجح شهرت در اين مسئله
3 - ترجيح موافقت‏با كتاب الله
4 - ترجيح مخالفت عامه
گفتار سوم : قاعده طهارت و اصالت‏برائت
اصالت‏برائت

فصل پنجم: طهارت يا نجاست مشركان

تعريف مشرك
الف ) آراى فقيهان اهل سنت
گروه اول : قائلان به نجاست مشركان(اقليت)
گروه دوم : قائلان به طهارت مشركان(اكثريت)
ب ) آراى فقيهان شيعه
گفتار اول: دلايل نجاست ذاتى مشركان
نحوه دلالت
نقد دلالت
نحوه دلالت
نقد دلالت
نقد دلالت
4 - اجماع
نقد اجماع
گفتار دوم: منكران نجاست ذاتى مشركان
- دليل طهارت مشركان
- حكم ملحدان و فرقه‏هاى مسلمان محكوم به كفر
كتاب‏نامه