زندگانى امام جواد عليه السلام

حسين ايمانى يامچى

- ۶ -

زياد بن زبير چه كسى است ؟
او اول متمول ، اول با شخصيت و اول طائفه دار در مدينه است .
فاطمه زياد بن زبير كيست ؟ دخترى با شخصيت و فهميده ، علاوه بر اين بسيار قوى باوقار و زيباست .
جويبر با ترديد آمد و در زد. زياد آمد و جويبر عرض كرد كه پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم فرموده است دخترت فاطمه را براى من عقد كنى گفت خوب شما برو الان من خودم به نزد پيغمبر مى آيم . دختر خانم پشت در شنيد و گفت پدر موضوع چيست ؟گفت : جويبر، سياهى است كه به خواستگارى تو آمده و مى گويد پيغمبر چنين فرموده است .
دختر گفت : چه جواب داديد؟
زياد گفت : گفتم الان خود به نزد پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم مى آيم .
دختر گفت : اگر پيغمبر صلى الله عليه و آله وسلم فرموده باشد، اين سخن شما جسارت به مقام مقدس ايشان است .
زياد گفت : چه كنم ؟
گفت : برو او را برگردان تا بيايد و در خانه بنشيند، خودت خدمت پيغمبر صلى الله عليه و آله وسلم برو و ببين چه فرموده ؟
زياد اينچنين كرد و از حضرت درباره مطلب سوال كرد پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: بله من گفته ام فاطمه ات را به عقد جويبر درآور.
زياد به نزد دختر آمد و گفت پيغمبر اينطور فرمود.
دختر عرض كرد هرچه پيغمبر مى گويد بايد عمل نمود. خانه اى برايش تهيه كردند و هماندم مراسم عروسى برگزار شد.
و دختر را به حجله بردند. جويبر وارد حجله شد و معلوم است شخصى كه چند ساعت قبل در صفه با پيراهنى زندگى مى كرده و آنهم پيراهنى كهنه كه حتى بعضى از آنان با يك لباس مندرس كه شايد جويبر هم از همينها، بوده حالا وارد مى شود و مى بيند خانه ، زنى بسيار با جمال و زندگى دارد از اول شب تا صبح نزديك دختر نرفت و مشغول عبادت شد. شبهاى دوم و سوم نيز مشغول عبادت شد زنان خوشحال شدند و گفتند مثل اين كه جويبر لذت نمى خواهد پس قضيه تمام شد. لذا خدمت پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله وسلم آمده و گفتند يا رسول الله ! او نزديك اين دختر نمى رود معلوم است كه زن نمى خواهد.پيامبر او را طلب كرده و فرمودند: جويبر! مى گويند كه تو زن نمى خواهى ؟ گفت چرا يا رسول الله فرموده اند: پس چرا اينچنين مى كنى ؟
گفت يا رسول الله وقتى وارد اتاق شدم ، نعمت هاى الهى را ديدم و بايد شكر اين نعمتها را بجا آورم لذا تصميم گرفتم سه شب عبادت كنم ديگر شب سوم تمام شد، امشب شب عروسى خانم است ⁽²³⁶⁾.
اسلام آئين فطرت و تاءمين كننده تمامى نيازهاى انسان است و از جمله براى ارضاء غرايز از راه حلال برنامه دارد و همين ازدواج يكى از آنهاست و ساير زينتها را هم تجويز كرده است براى تاءييد مدعا به آيات زير توجه فرمائيد.
يابنى ادم اخذ خذوا زينتكم عند كل مسجد و كلوا واشربوا ولاتسرفوا انه لايحب المسرفين ⁽²³⁷⁾.
اى فرزندان آدم در هر مسجد زينتتان را بگيريد و بخوريد و بياشاميد و اسراف مكنيد همانا او اسراف كنندگان را دوست نمى دارد.
قل من حرم زينة الله التى اخرج لعباده و الطيبات من الرزق .
اى پيامبر بگو چه كسى حرام كرده زينتى را كه خداوند براى بندگانش خارج كرده و پاكيزه اى از روزى را.
قل هى للذين آمنوا فى الحيوة الدنيا خالصة يوم القيامة كذلك نفصل الايات لقوم يعلمون . ⁽²³⁸⁾
بگو اين نعمات در دنيا براى اهل ايمان است و نيكوتر از اينها در آخرت برايشان خواهد بود.
چنين تفصيل ميدهم آيات را براى گروهى كه مى دانند البته بايد توجه داشت كه در قبال اين وسوسه هاى هميشگى نفسانى و شيطانى علاوه بر ازدواج بايستى عنصارى كارآمد چون عقل ، علم ، وجدان اخلاقى ، تربيت ، قانون ، نظارت ملى و از همه مهمتر ايمان بكار گرفت كه هر دو قسم آن يعنى هم ايمان علمى و استدلالى وهم ايمان قلبى و عاطفى را بكار گرفت و حتما بايست متوجه بود كه تقيد و تعبد به ظواهر شرع انور، دورى از گناه و توبه سريع و صادقانه پس از سرزدن گناه از انسان ، آراسته شدن به زيور شكيبايى و صبر، انجام مستحبات و از همه مهمتر و كاراتر توسل به اهل بيت عصمت و طهارت مى توان دربارورى و استحكام ايمان قلبى نقش بسيار مهمى را ايفا كرد.
در خاتمه توضيح مختصر اين كلام بلند امام نهم چون از شبيخون فرهنگى سخنى به ميان آمد بى مناسبت نيست كه اشاره اى بسيار گذرا به اين موضوع واهداف آن داشته باشيم .
قبل از پرداختن به اين قسمت بهتر است به تعبير دلرباى مقام معظم رهبرى حضرت آيت الله العظمى خامنه اى در اين مورد توجه نمائيم :
((براى يك ملت فاجعه فرهنگى از فاجعه اقتصادى بسيار سنگين تر و خسارت بارتر است ، يورش فرهنگى از يورش فرهنگى بسيار بى رحمانه تر و صعب العلاجتر است ⁽²³⁹⁾ )).
كارى كه از لحاظ فرهنگى دشمن مى كند نه تنها يك تهاجم فرهنگى ، بلكه بايد گفت يك شبيخون فرهنگى ، يك غارت فرهنگى و يك قتل عام فرهنگى است ⁽²⁴⁰⁾.
با اين تعبير روشن معلوم مى شود كه تهاجم فرهنگى در چهار نخ موى سر تعدادى بى بند و بار و يا لباس زننده تعدادى هرزه خلاصه نمى شود هرچند كه اينها هم ضد ارزش هستند. بلكه اهداف ديگرى را دنبال مى كنند.
اهداف شبيخون فرهنگى :
1 - جا انداختن برترى نژاد غربى
2 - حاكم كردن فرهنگ مصرف زدگى
3 - مخدوش كردن فرهنگ عفاف و ترويج فرهنگ ابتذال و بى قيدى .
4 - نااميد كردن ملتها از نهضتها و تحركات اجتماعى
5 - دين ستيزى و بويژه جنگ تمام عيار با اسلام عزيز كه با ارائه تزى نوين در حاكميت تمام اميدهاى مستكبرين را به نوميدى تبديل كرده است .
6 - دامن زدن به اختلافات قومى نژادى و مذهبى و...
حال براى مقابله با اين تهاجم گسترده بايستى ما خود را براى اقدامات ذيل مهيا كنيم .
راههاى مقابله با شبيخون فرهنگى :
1 - با بيانى رسا و متقن از طريق رسانه هاى نوشتارى ، گفتارى و تصويرى براى شناساندن علمى موضوعات اساسى توحيد و خداشناسى به زبان روز و فارغ از پيچيدگيهاى خاص علوم عقلى و به نحو همه فهم ، نبوت و نياز عامه بشر به رسالت و قانون الهى تبيين جايگاه ، ايمان در فعاليتهاى انسان و رهانيدن وى از هلاكت پوچى ، بيان اهميت موضوع امامت و رهبرى و مرجعيت در رفع نيازهاى دينى
2 - ارزشهاى اخلاقى اسلام عزيز نظير حرمت جايگاه انسان در اسلام ، چگونگى برخورد دين با عواطف فطرى انسانى ، راه حلهاى دينى براى رفع معضلات اخلاقى جامعه بشرى را براى عموم افراد جامعه به تناسب منزلت علمى و اجتماعيشان بيان نمائيم .
3 - تلاش گسترده براى تقويت روحيه علمى همراه با يادآورى ديرينه فرهنگى و حفظ و نگهدارى ميراثهاى گرانبهاى فرهنگى به منظور تقويت روحيه خودباورى در ملتهاى مسلمان جهان .
4 - بيان جايگاه روشن حقوق بشر در اسلام وافشاى چهره كريه جنايتكاران مدعى حقوق بشر در مجامع بين المللى واهداف شوم آنان .
5 - انقلاب اخلاقى گسترده براى احياى ارزشهاى دينى و از بين بردن بدعتها.
6 - تقويت بنيه دفاعى و نظامى امت اسلام جهت علاى كلمة الله و دفاع ازحريم و منافع مسليمن .
7 - جهاد اقتصادى گسترده امت اسلام همراه با احياى وجدان كارى ، نظام و انضباط اقتصادى و ترويج روحيه ارزشى قناعت در عموم مسلمين .
و...
اميد است كه اين مختصر براى ايجاد زمينه تنبه و عزم و جزم در نويسنده و خواننده عزيز مؤثر باشد ان شاءالله .
54 - النعمة داعية المقت و من جازاك بالشكر فقد اعطاك اكثر مما اخذ منك :
ناسپاسى نعمت موجب دشمنى خداست و كسى كه پاداش دهد ترا بواسطه تشكر كردن هر آينه زيادتر از آنچه از تو گرفته به تو داده است ⁽²⁴¹⁾.
55 - عنوان صحيفة السعيد حسن الثناء عليه :
سرآغاز نامه عمل فرد كامياب و سعادتمند مدح نيكو و نام نيك بر اوست .
56 - لوكانت السماوات والارض رتقا على عبد ثم التقى الله تعالى لجعل منها مخرجا :
هرگاه آسمانها و زمين بر بنده اى بسته باشد سپس تقواى الهى را پيشه نمايد هرآينه خداوند از آن ها براى او راه بيرون آمدنى قرار مى دهد⁽²⁴²⁾.

چرا شكفته نباشيم خدا سبب ساز است

درى كه بنده ببند در دگر باز است

57 - الشريف كل الشريف من شرفه علمه والسؤ ود كل السؤ ود لمن اتقى الله ربه .
شريف به تمام معنا كسى است كه علمش به او شرافت و برترى داده باشد وآقايى به تمام معنا از آن كسى است كه تقواى پروردگارش را پيشه خود كند⁽²⁴³⁾.
58 - من شهدا مرا فكرهه كان كم غاب عنه و من غاب عن امر فرضيه كان كمن شهده .
آنكه در كارى حاضر باشد و ناراضى چون غايب است و آن كه غايب باشد و راضى چون حاضر است ⁽²⁴⁴⁾.
مدايح و مراثى :

امام المهدى يا جوادالائمه

ولى خدا يا جواد الائمه

سپهر كرم ، ابر رحمت يم جود

محيط سخا، يا جوادالائمه

چه گويم به وصفت كه فرموده آن را

به قرآن خدا، يا جوادالائمه

به كشتى ايمان در امواج طوفان

توئى ناخدا، يا جوادالائمه

چه در هفت گردون چه در هشت جنت

توئى مقتدا، يا جوادالائمه

سماواتيان راست مدح تو، بر لب

به صبح و مسا، يا جوادالائمه

بود نقش خاك ره كاظمينت

رخ اولياء، يا جواد الائمه

زشاهيست عارم كه در آستانت

گدايم گدا، يا جوادالائمه

بود بى ولاى تو طاعات عالم

سراسر هبا، يا جواد الائمه

اگر بود واقف زعلمى كه داده

تو را كبريا، يا جوادالائمه

نه بگشودى اندر برت پور اكثم

لب خويش را،يا جوادالائمه

گرم سر جدا گردد از تن ، نگردد

دل از تو جدا، يا جوادالائمه

به غير از خدا هر كه گويد ثنايت

بود نارسا يا جوادالائمه

خدا داد پاسخ به هر بينوا كو

تو را زد صدا، يا جوادالائمه

به بازار محشر ولاى تو آدم

به روز جزا، يا جوادالائمه

ثناى تو گويم عصا از تو جويم

به هر دو سرا، يا جوادالائمه

رهايى به مهر تو خواهم كه گشتم

اسير هوا، يا جواد الائمه

خوش آن ملتجى راكه در آستانت

كند التجاء، يا جوادالائمه

جوادى ، جوادى ، گدايم گدايم

عطا كن ، عطا يا جوادالائمه

بخوان جانب كاظمينم وز آنجا

ببر كربلا، يا جوادالائمه

بمانم ، بميرم سپس زنده گردم

به مهر شما، يا جوادالائمه

به جان پيمبر به زهراى اطهر

به بابت رضا يا جوادالائمه

مرا تا ابد از صف دوستانت

مگردان جدا، يا جوادالائمه

تهى دستم و هستيم هست ، تنها

گناه و رجا، يا جوادالائمه

قدم گشته خم ، پافرو مانده در گل

زبار خطا، يا جوادالائمه

نخل ميثم مجموعه اشعار حاج غلامرضا سازگار ص 338، 337

كوبم در سراى جوادالائمه را

تا بشنوم صداى جوادالائمه را

سربر نگيرم از دولتسراى او

بس ديده ام سخاى جوادالائمه را

دلداده ام به زاده آزاده رضا

دارم به سر هواى جوادالائمه را

تا زنده ام به دولت حب على و آل

دارم به لب ثناى جوادالائمه را

حاشا اگر به قيمت هستى دهم زكف

سرمايه ولاى جواد الائمه را

نشناخت آنكسى كه مقام ولايتش

نشناخته خداى جوادالائمه را

ماه رجب كه كرده مصفا جهان حسن

دارد بخود صفاى جوادالائه را

گاه طلوع صبح دهم زين مه آفتاب

بوسيده خاك پاى جوادالائمه را

روزيكه نيست غير عمل دستگير خلق

دل بسته ام عطاى جوادالائمه را

دارم (اميد) اينكه ز اخلاص بندگى

حاصل كنم رضاى جوادالائمه را

محمد موحديان ص 167، 166 گلهاى شادى

عالم غرق ضيا شد

روشن چشم رضا شد

شد متولد جوادالائمه

فروزنده ماه بنى فاطمه

گاه سرور اهل ولا شد

فرخنده عيد ابن الرضا شد

تابيده مهر عصمت

از سپهر ولايت

آمد نهمين حجت كردگار

نور خدا شد در جهان آشكار

گاه سرور اهل ولا شد

فرخنده عيد ابن الرضا شد

مدينه غرق نور است

سرتابپا سرور است

گاه سرور اهل ولا شد

فرخنده عيد ابن الرضا شد

محمد موحديان ص 179 گلهاى شادى

اى دل گرت مطالب و خواهى اگر مراد

روكن بسوى درگه سلطان دين جواد

آئينه جمال و كمالات احمدى

سلطان عيسوى نفس و موسوى نژاد

مهر سپهر مجد و كرامت ، محيط جود

قطب وجود و حجت معبود بر عباد

برسر گرفت تاج كرامت ، امين وحى

بر آستانه اش چو سربندگى نهاد

در بارگاه حضرت او خازن بهشت

از باغ خلد و روضه رضوان درى گشاد

خرم كسى كه رفت در آن باغ مينويى

شادان هر آن كسى كه بر اين درگه ايستاد

نور مجرد است و تجلى نور حق

در كسوت عناصر و در صورت مواد

مارا زتيه وادى حيرت نجات بخش

اى صاحب كرامت واى مظهر رشاد

افتادگان ورطه غم را بگير دست

يا صاحب الولاية ، يا شابع العباد

از دود آه من شود آيينه سپهر

تاريك چون زغربتش آيد مرا بياد

اى كاش كاندمى كه همى سوخت از عطش

خشكيده آب دجله چو آتش وزيد باد

شد پاره پاره اش دل و ناليد از ستم

لعنت بر آن ، كه زهر خورانيدش از عناد

آخر عزيز فاطمه از كيد ام فضل

جانش زتن برآمد و صد آهش از نهاد

زان رواست كلك آيتى اى خواجه روح بخش

كاب حيات خضر نهان است در سواد

ديوان آيت الله آقاى حاج شيخ محمد حسين آيتى بيرجندى ص 34، 33

اين جواد است آنكه محبوب خداست

لطف عامش دستگير ماسوى است

اين تقى مهر سپهر ارتضاست

نور چشم فاطمه ابن الرضا است

اى بسا شبها كه ذكر خواب او

گفت با ياد مصيبتهاى او

((كان دو را از خاك بيرون مى كشم

هر دو را در آتش و خون مى كشم ))

((آن دو را با شعله همبستر كنم

هر دو را سوزانده خاكستر كنم ))

((سر به دريا ميدهم آن خاك را

تا كنم شاد اين دل غمناك را))

آخر اينها مادرم را خسته اند

در سقيفه تا به هم پيوسته اند

حق آن مولى ز اينان غصب شد

سامرى برجاى هارون نصب شد

مادرم زين هر دو ناخشنود بود

ترك هستى گفت اما زود بود

شفق مشهدى - سفينه عشق ص 201 و 200

يگانه گوهر درياى دانش و حكمت

بحار جود عطايا و كعبه آمال

بخلق و خوى محمد به علم و فضل على

حسن به حلم و حسينى و راست خوى و خصال

جواد در كف او سيم و زر و بسى بى قدر

جلال را بمثل مظهرى زرب تعال

امام مفترض الطاعة جانشين رضا

خداى را بپرستش يكى گزيده مثال

همين بس است فضيلت كه در حداثت سن

شكست خصم بدانديش راز حسن مقال

مگر نبود كه يحيى بن اكثم از ره علم

گشود در بر او بابها زروى سؤ ال

تمام حل قضايا نمود بى توفير

از او نماند دگر بهر خصم راه مجال

چنان به حل كلام او زمدعى پراخت

كه عجز خصم مدلل شدش ز استدلال

نه اوست وارث عمل محمد محمود؟!

نه اوست هادى دين و مسلم از افضال ؟!

هرآنكه پيرو او شد گرفت را نجات

رسيد تابع او بر سعادت و اقبال

جواد را زخدا جاه و مرتبت باقى

به قبه اش نگر و آن همه جلال و جمال

سحاب فيض زيارت تو را چه گشت نصيب

سپاس و شكر كن از فضل حق در آن احوال

مرحوم ابوالقاسم سحاب در سرور الفؤاد ص 114

خورده ام از چشمه حيوان او

زنده ام از باده ناب تقى

انبيا مشتاق آن حسن و جمال

اوليا مفتون از اصحاب تقى

سر مكنون ولايت ظاهر است

از دل مرآت احباب تقى

حجت الله آيت كبراى حق

آمده پيدا از عثاب تقى

كشتى عشاق در درياى عشق

بس فرو رفته به گرداب تقى

كوثرنامه ابوالقاسم راز شيرازى .

سرو سهى شد خجل از قد و بالاى خويش

سايه ((ابن الرضا)) چون به زمين اوفتاد

زمزمه جويبار، چون غزل عشق اوست

ميرود از آن سرود، خاطره غم زياد

بوى بهشت آمد و نغمه شادى به باغ

آن گل بى خار چون ، پاى به گيتى نهاد

شوخى نرگس ببين خم شده ، روى زمين

تا كه مگر پانهد بر سرو رويش ((جواد))

مادر او ((خيزران )) از پدرى چون رضا

عاشر ماه رجب ، اين پسر پاك زاد

معدن احسان وجود آيت حسن و جمال

چشمه مهر و صفا، خيمه دين را عماد

ياور دين خدا، سرور خوبان ((تقى ))

دوست هر متقى دشمن كفر و عناد

مجمر پرآتش و، عود و سپند آوريد

ذكر مكرر كنيد: ((چهار قل و و ان يكاد))

از اثر معجزش ، خاك طلا مى شود

نقره كند برگ را، آن شه نيكونهاد

كس نتواند دهد، شرح كمالات او

گرهمه دريا شود، بهر نوشتن مداد

مقدم شهزاده را خدمت سلطان طوس

عرض نمايد (حسان ) تهنيت و شاد باد.

ديوان حاج حبيب چاپچيان (حسان ) اى اشكها بر يزيد ص 354، 353.

داد عاقبت عداوت بى حد تو را فريب

كشتى مرا بحيله و تزوير اى رقيب

نبود جفا وجور زبيگانگان عجب

اى آشنا جفاى تو باشد بسى عجيب

من بى گنه شهيد ز زهر جفا شدم

اى واى بر تو نزد پيغمبر صف حسيب

اندر وطن صبا به عزيزان من بگو

مسموم كنج حجره فتادم من غريب

اى يار بى وفا جگرم سوخت از عطش

ناكشته كس بدهر بدين ماجرا حبيب

بر من چنانكه رحم نكردى تو را به دهر

درديكه بى علاج بود حق كند نصيب

ديوان تابع ص 30