مركز تعليمات اسلامي بصیر - كتابخانه معارف اسلامی - معراج سبز (چهل حديث نماز)

مقدمه

بسم الله الرحمن الرحيم
از آنجا كه ((نماز))، ((امام عبادات )) است ، ((كلمه پيشوايان )) نيز ((پيشواى كلمات ،)) بر آن شدم كه سيماى نماز را در آيينه كلمات پيشوايان معصوم عليهم السلام ارائه نمايم .
با مراجعه به دهها مجلد از مجامع روايى از ميان صدها سنت و روايت ((چهل گوهر^(*) رخشان )) را برگزيده و به فارسى برگرداندم در آغاز اين مجموعه شريف - به جاى هر سخنى به عنوان پيشگفت - منشور نورانى وارث صالح امام راحل (سلام الله عليه ) امير بليغ امت اسلام امين فصيح امامت معصوم (عليه السلام ) حجه الحجه ، لسان الحق ، حضرت آيت الله خامنه اى دام ظله الوارف را كه - خطاب - نخستين اجلاس بررسى مسائل اقامه نماز شرف صدور يافته بود درج مى كنم كه به فرموده حكيم نظامى :

مگو آنچه داناى پيشينه گفت كه بر در، نشايد دو سوراخ سفت

و اينك منشور پيشوا:
بسم الله الرحمن الرحيم
تشكيل مجمعى از صاحب نظران براى ((اقامه نماز)) يكى از شايسته ترين و ضرورى ترين كارهايى است كه بايد در جمهورى اسلامى صورت مى گرفت .
زيرا بر پا داشتن نماز نخستين ثمره و نشانه حكومت صالحان است و در رتبه بعد از آن است كه نوبت به ((زكوة )) بمثابه تنظيم مالى جامعه و ريشه كن كردن فقر، و نيز امر به معروف و نهى از منكر يعنى سوق دادن به نيكى ها و بازداشتن از بديها مى رسد.
الذين ان مكناهم فى الارض اقاموا الصلوة و آتوا الزكوة و امروا بالمعروف و نهوا عن المنكر...
اقامه نماز فقط اين نيست كه صالحان ، خود نماز بگذارند، اين چيزى نيست كه بر تشكيل حكومت الهى متوقف باشد، بلكه بايد اين ستون دين در جامعه به پاداشته شود و همه كس با رازها و اشاره هاى آن آشنا و از بركات آن برخوردار گردند درخشش معنويت و صفاى ذكر الهى همه آفاق جامعه را روشن و مصفا كند و تن ها و جانها باهم به نماز بشتابند و در پناه آن طمانينه و استحكام يابند.
نماز ركن اصلى دين است و بايد اصلى ترين جايگاه را در زندگى مردم داشته باشد.
حيات طيبه انسان در سايه حاكميت دين خدا وقتى حاصل خواهد شد كه انسانها دل خود را بايد خدا زنده نگهدارند و به كمك آن بتوانند با همه جاذبه هاى شر و فساد مبارزه كنند و همه بتها را بشكنند و دست تطاول همه شيطانهاى درونى و برونى را از وجود خود قطع كنند. اين ذكر و حضور دائمى فقط به بركت نماز حاصل مى شود و نماز؛ در حقيقت پشتوانه مستحكم و ذخيره تمام نشدنى در مبارزه اى است كه آدمى با شيطان نفس ‍ خود كه او را به پستى و زبونى مى كشد و شيطانهاى قدرت كه با زر و زور، او را وادار به ذلت و تسليم مى كنند، هميشه و در همه حال دارد.
هيچ وسيله اى مستحكم تر و دائمى تر از نماز براى ارتباط ميان انسان با خدا نيست ، مبتدى ترين انسانها رابطه خود با خدا را بوسيله نماز آغاز مى كنند.
برجسته ترين اولياء خدا نيز، بهشت خلوت انس خود با محبوب را در نماز مى جويد. اين گنجينه ذكر و راز را هرگز پايانى نيست و هركه با آن بيشتر آشنا شود، جلوه و درخشش بيشترى در آن مى يابد...
كلمات و اذكار نماز، هر يك خلاصه اى است كه به بخشى از معارف دين اشاره مى كند و بطور مكرر و پى درپى آن را به ياد نمازگزار مى آورد. نمازى كه با تدبر در معانى ، و بدون سهو و غفلت گزارده شود انسان را روزبروز با معارف الهى آشناتر و به آن دلبسته تر مى سازد. نورانيت نماز و رازها و رمزهاى آن و درسهايى كه در آن گنجانيده شده ، و اثر آن در ساختن فرد و جامعه چندان نيست كه بشود در مقالى كوتاه از آن سخن گفت بلكه چنان نيست كه بيخبرى چون من بتواند از اعماق آن خبرى آورد...
آنچه من با قلم قاصر و معرفت ناچيز خود ميگويم آن است كه مردم ما و جامعه ما و بخصوص جوانان كه اكنون بار امانت سنگينى را بر دوش ‍ گرفته اند بايد نماز را منبع قدرتى لايزال بدانند و در برابر جبهه اى كه امروز پيش روى ماست ما را به تكيه گاه مستحكم ذكر خدا و اميد و اعتماد به او بيش از هميشه و بيش از همه محتاج مى سازد و نماز آن سرچشمه جوشانى است كه اين اميد و اعتماد و قدرت معنوى را به ما ميبخشد.
نماز با حضور و با توجه نمازى كه از ياد و ذكر سرشار است ، نمازى كه آدمى در آن با خداى خود سخن مى گويد و به او دل مى سپارد.
نمازى كه والاترين : معارف اسلام را پيوسته به انسان مى آموزد. چنين نمازى انسان را از پوچى و بى مدنى و ضعف ميرهاند و افق زندگى را در چشمش ‍ روشن مى سازد و به او همت و اراده و هدف ميبخشد و دل او را از ميل به كجروى و گناه و پستى نجات مى دهد.
از اين رواست كه نماز در همه حالات حتى در ميدان نبرد و سخت ترين آزمايشهاى زندگى ، اولويت خود را از دست نمى دهد.
انسان هميشه به نماز محتاج است ، در عرصه هاى خطر محتاج تر.
حقيقت آن است كه در كار معرفى نماز كوتاهى هاى زيادى شده است و نتيجه آنكه نماز هنوز جايگاه شايسته خود را حتى در نظام اسلامى بدست نياورده است .
اين مسوليت سنگين ، بر دوش دانشوران و آشنايان معارف اسلامى است كه نماز را به همه بخصوص به نسل جوان بهتر بشناسانند، از كودك دبستانى تا پژوهشگر دوره هاى عالى هر يك فراخور ذهن و معرفت خود مى توانند در راه شناختن نماز و رازهاى آن قدمهايى بردارند و با ناشناخته هايى آشنا شوند، حتى عرفاى بزرگ نيز، براى سالكان وادى معرفت اسرار الصلوة نوشته و آموخته اند، يعنى اعماق اين اقيانوس همچنان ناشناخته و پيمودنى است .
در جامعه ما فصل مهمى بايد در معرفى نماز در همه سطوح گشوده شود. رسانه ها و بخصوص صدا و سيما با شيوه هاى گوناگون نماز را معرفى و ياد آورى كنند.
همه جا و هميشه در راديو و تلويزيون ، نماز در اولويت گذاشته شود و شوق ايمان و عطش ياد خدا در دلها پديد آيد.
در كلاسهاى دروس دينى مدارس و دانشگاهها درس نماز جايگاه خود را باز يابد و سخنان سنجيده و افكار بلند در بازشناسى نماز فراهم و در معرفى ذهن و دل دانشجويان و دانش آموزان گذاشته شود.
فلسفه نماز و تحليل رازها و رمزهاى آن ، با زبان هنر در معرض ديد همگاه قرار گيرد تا هر كس بقدر ظرفيت خود از آن متمتع گردد كتابها و جزوه ها در سطوح مختلف و از ديدگاه هاى گوناگون به وسيله محققان و عالمان به سلك تحرير درآيد و مايه كارهاى هنرى و ادبى گردد فصلى نيز بايد براى آسان كردن انجام نماز گشوده شود. در همه مراكز عمومى : مدارس ‍ دانشگاهها كارخانه ها، سرباز خانه ها ، فرودگاهها، ايستگاههاى قطار، ادارات دولتى و امثال آن ، جايگاههاى مناسبى براى نماز پيش بينى شود.
مساجد و نمازخانه ها پاكيزه و مرتب و رغبت انگيز باشد.
نماز در وقت فضيلت و به جماعت گزارده شود.
در هر محيطى برجستگان و بزرگان آن بر ديگران پيشقدم شوند و عملا اعتنا به نماز را به ديگران بياموزانند و خلاصه در همه جا حركت به سمت نماز و شتافتن به نماز محسوس باشد.
با اين مقدمات به خواست خداوند متعال و با توجهات و ادعيه زاكيه حضرت والى الله الاعظم روحى فداه كشور و جامعه ما به هدفهاى والاى نماز نزديك مى شود و از بركات آن بهره مى گيرد.
در پايان لازم مى دانم از فراهم آورندگان اين مجمع و همه كسانيكه با وقوف بر اهميت نماز در راه اقامه آن تلاش مى كنند مخصوصا از جناب حجة الاسلام آقاى قرائتى كه دلسوزانه و عاشقانه در اين راه گام برمى دارند صميمانه تشكر كنم و قبول حضرت حق تعالى را براى اين كوششهاى مخلصانه مسئلت نمايم .

و السلام عليكم و رحمة الله
سيد على خامنه اى

احاديث

عمود الفسطاط

قال رسول الله صلى الله عليه و آله :
مثل الصلوة مثل العمود الفسطاط:
اذا ثبت العمود، نفعت الاطناب و الا و تاد والغشاء، و اذا انكسرا العمود لم ينفع طنب ولا وتد و لا غشاء⁽¹⁾

ستون دين

پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود:
نقش نماز، نظير ستون خيمه است :
اگر ستون پا بر جا باشد، طنابها، ميخها، و سراپرده نيز سودمند خواهند بود، و اگر ستون بشكند، طناب و ميخ و پرده كارساز نخواهند بود.

وجه الدين

عن جعفر عن ابيه قال :
قال رسول الله صلى الله عليه و آله :
لكل شيى وجه و وجه دينكم و الصلوة فلايشينن احد كم وجه دينه ...⁽²⁾

سيماى دين

امام صادق (عليه السلام ) از پدرشان امام باقر (عليه السلام ) نقل كرده اند كه پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود:
هر چيزى چهره اى دارد چهره دين شما نيز نماز است پس هرگز كسى از شما سيماى دينش را زشت ننماياند...

بين الايمان و الكفر

النبى الكريم صلى الله عليه و آله :
بين الايمان و الكفر ترك الصلوة .⁽³⁾

مرز ايمان و كفر

پيامبر گرامى فرمود:
مرز ميان ايمان و كفر ترك نماز است ...

قره عين النبى

قال رسول الله صلى الله عليه و آله :
جعل الله - جل ثنائه -
قرة عينى فى الصلوة و حبب الى الصلوة كما حبب الى الجائع الطعام و الى الظمان الماء و ان الجائع اذا اكل شبع و ان الظمان اذا شرب روى ، و انا لا اشبع من الصلوة .⁽⁴⁾

فروغ ديده پيامبر صلى الله عليه و آله :

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود:
خداوند نور چشم مرا در نماز قرار داد و نماز را بر من دوست داشتنى ساخت همانگونه كه ((طعام )) را براى گرسنه و آب را براى تشنه گرسنه با خوردن سير، و تشنه بانوشيدن سيراب مى گردد، اما من هرگز از نماز سير نمى شوم .

اول ما ينظرفيه

عن على قال : قال رسول الله صلى الله عليه و آله :
ان عمود الدين الصلوة و هى اول ما ينظر فيه من عمل ابن آدم فان صحت نظر فى عمله و ان لم يصح لم ينظر فى بقية عمله .⁽⁵⁾

نخستين عملى كه بررسى مى گردد

على (عليه السلام ) از رسول خدا صلى الله عليه و آله نقل مى كنند كه فرمود:
ستون دين نماز است و از ميان اعمال آدميزاد (در رستاخيز) نماز نخستين عملى است كه مورد رسيدگى قرار مى گيرد اگر صحيح بود، ساير اعمال نيز مورد توجه قرار خواهد، گرفت ، وگرنه باقى اعمال نيز مردود خواهد بود.

مستخف الصلوة

قال ابوالحسن الاول :
لما حضرت ابى الوفاة قال لى :
يابنى ! انه لا ينال شفاعتنا من استخف بالصلوة⁽⁶⁾

سبك شمارنده نماز

امام هفتم (عليه السلام ) مى فرمايد: پدرم در واپسين لحظه هاى حيات خود به من فرمود:
فرزندم !
هر كس نماز را سبك بشمارد به شفاعت ما دست نخواهد يافت .

نقر الغراب

عن ابى جعفر قال :
نبينا رسول الله صلى الله عليه و آله جالس فى المسجد، اذ دخل رجل فقام يصلى : فلم يتم ركوعه و لا سجوده . فقال ،: نقر كنقر الغراب ! لئن مات هذا و هكذا صلوته ليموتن على غير دينى⁽⁷⁾

كلاغ واره

امام باقر (عليه السلام ): نقل مى فرمايد كه .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله در مسجد نشسته بودند ناگهان مردى وارد شد و به نماز ايستاد اما ركوع و سجودش را شتابزده و ناتمام انجام مى داد رسول اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: او مانند كلاغ منقار به زمين زد اگر او بميرد و نمازش همين گونه باشد قطعا به غير دين من مرده است .

الصلوة متكاسلا

عن الباقر:
لا تقم الى الصلوة متكاسلا و لا متنا عسا و لا متثا قلا، فانها من خلل النفاق⁽⁸⁾

كاهلى در نماز

امام باقر (عليه السلام ):
با حال هستى و خواب آلوده و كاهلانه نماز مگذار كه اينها از روزنه هاى نفاق است ...

تمام الصلوة

قال رسول الله صلى الله عليه و آله :
... لا صلوة لمن لا يتم ركوعها و سجودها ⁽⁹⁾

شتابزدگى در نماز

پيامبر صلى الله عليه و آله خدا فرمود:
... كسى كه ركوع و سجودش را ناتمام و شتابزده به جا مى آورد نمازش ‍ پذيرفته نيست ...

اسرق الناس

قال النبى صلى الله عليه و آله :
اسرق الناس فالذى يسرق من صلاته فصلاته تلف كما يلف الثوب الخلق فيضرب بها وجهه⁽¹⁰⁾

بدترين دزد:

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود:
بدترين دزد ، كسى است كه ، به خاطر شتاب زده گى - از نماز خود مى دزدد نماز چنين انسانى ، همچون جامه مندرسى در هم پيچيده شده به صورت او پرتاب مى گردد.

ترك الجمعة

على (عليه السلام )،:
من ترك الجمعة ثلاثا متتابعة لغير علة كتب منافقا...⁽¹¹⁾

ترك نماز جمعه

على (عليه السلام ) فرمود:
هر كس سه نوبت پياپى نماز جمعه را - بدون عذر - ترك نمايد، در زمره منافقان بشمار است ...

الزكاة و الصلوة

قال الصادق عليه السلام :
لا صلوة من لا زكاة له ...⁽¹²⁾

نماز و زكات

امام صادق (عليه السلام ) فرمود:
كسى كه زكات ماليات اسلامى خود را نمى پردازد، نمازش پذيرفته نيست ...

الغيبة و الصلوة :

النبى الكريم صلى الله عليه و آله :
من اغتاب مسلما او مسلمة لم يقبل الله صلوتة و لا صيامه اربعين يوما و ليلة الا ان يغفر له صاحبه⁽¹³⁾

غيبت و نماز

پيامبر گرامى صلى الله عليه و آله :
كسى كه پشت سر مرد يا زن مسلمانى غيبت كند تا چهل روز نماز و روزه اش ‍ را، خدا قبول نمى كند، مگر آن كه آن مسلمان از او درگذرد.

الصلوة و حق الوالدين

قال الصادق عليه السلام :
من نظر الى ابويه نظر ماقت و هما ظالمان له لم يقبل الله له صلاة⁽¹⁴⁾

نماز و احترام به پدر و مادر

امام صادق (عليه السلام ) فرمود:
كسى كه به پدر و مادرش - كه در حق او ستم كرده اند - به چشم كينه بنگرد، خدا هيچ نمازى را از او نمى پذيرد.

الصلوتين

عن النبى الكريم صلى الله عليه و آله :
ان الرجلين من امتى يقومان فى الصلوة و ركوعهما و سجودهما واحد و ان مابين صلو تيهما مابين السماء و الارض ⁽¹⁵⁾

تفاوت دو نماز

پيامبراكرم صلى الله عليه و آله :
چه بسا دو نفر از امت من به نماز مى ايستند و ركوع و سجودشان - در ظاهر - يكسان است ، اما ميان نماز آن دو، تفاوتى مانند فاصله زمين و آسمان است !

الصلوة تنهى عن الفحشاء

روى ان فتى من الانصار
كان يصلى الصلوة مع رسول الله صلى الله عليه و آله و يرتكب الفواحش ‍ فوصف ذلك لرسول الله فقال صلى الله عليه و آله : ان صلوتة تنهاه يوما ما فلم يلبث ان تاب ⁽¹⁶⁾

نماز از گناه باز مى دارد:

روايت شده است كه :
جوانى از انصار، با رسول خدا نماز مى خواند در عين حال - مرتكب گناه نيز مى شد، اين موضوع به اطلاع حضرت رسيد، ايشان فرمودند:
((نمازش روزى او را باز خواهد داشت ))
چيزى نگذشت كه جوان توبه كرد.

علامة القبول

روى اصحابنا عن ابى عبد الله ، قال :
من احب ان يعلم : اقبلت صلوته ام لم بقتل ؟ فلينظر هل منعته صلوته عن الفحشاء و المنكر؟ فبقدر ما منعته قبلت منه⁽¹⁷⁾

نشانه پذيرش نماز

بزرگان شيعه از امام صادق (عليه السلام ) نقل كرده اند كه فرمود:
هر كس مى خواهد بداند: آيا نمازش قبول شده است يا نه ، بايد ببيند آيا نمازش او را از، گناهان باز ميدارد؟
به هر اندازه باز دارنده باشد به همان اندازه نماز او پذيرفته شده است .

قيمة الصلوة

اوحى الله الى داوود:
كم من ركعة طويلة فيها بخشية قد صلاها صاحبها لا تساوى عندى فتيلا حين نظرت فى قلبه فوجدته : ان سلم من الصلوة و برزت له امراة و عرضت عليه نفسها اجابها، و ان عامله مومن خانه⁽¹⁸⁾

نماز و پاكدامنى و درستكارى

حق سبحانه به داوود مى فرمود:
چه بسيار ركعت هاى طولانى خاشعانه كه نمازگزارى انجام داده باشد اما نزد من به اندازه فتيلى نمى ارزد وقتى من به قلب او نظر كرده مى بينم : تا از سلام نماز فارغ شد، اگر زنى خود را به او عرضه نمايد او را اجابت خواهد و اگر مومنى با او معامله كند به او خيانت خواهد نمود.

الصلوة و الولاية

عن على بن الحسين (عليه السلام ):
فى جواب رجل سئله عن حدود الصلوة ... و قال : و ما سبب قبولها قال عليه السلام : و لا يتنا و البرائة من اعدائنا⁽¹⁹⁾

نماز و ولايت

از امام سجاد (عليه السلام ) نقل شده است كه در پاسخ كسى كه پرسيد:
((چه چيزى سبب قبولى نماز است ؟))
فرمود: ولايت ما (اهل بيت (عليه السلام ) و برائت از دشمنان ما.

محافظة الوقت

امير المومنين عليه السلام :
صل الصلوة لوقتها الموقت لها و لا تعجل وقتها لفراغ و لا توخرها عن وقتها لاشتغال واعلم ان كل شى من عملك تبع لصلوتك ⁽²⁰⁾

رعايت وقت نماز

امير المومنين (عليه السلام )
نماز را در وقت تعيين شده آن به جاى آور، به خاطر فراغت شتاب مكن ! و به بهانه كار و مشغله ، به تاخير ميانداز! بدان كه همه اعمال تو بسته به ((نماز)) تست .

المصلى و ما حوله

عن على (عليه السلام ) قال :
ان الانسان اذا كان فى الصلوة فان جسده و ثيابه و كل شيى حوله يسبح⁽²¹⁾

همگرايى هستى بانماز گزار

على (عليه السلام ) فرمود:
هنگامى كه انسان در حال نماز است ، اندام و جامه او و همه آنچه در پيرامون اوست تسبيح مى گويند.

زينة الصلوة

عن النبى الكريم صلى الله عليه و آله :
الخشوع زينة الصلوة⁽²²⁾

آرايه نماز

پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله فرمود:
خشوع آرايه و زيبايى نماز است .

الخشوع

راى النبى صلى الله عليه و آله رجلا يعبث بلحيته فى صلوته فقال صلى الله عليه و آله : اما انه لو خشع قلبه الخشعت جوارحه⁽²³⁾

خشوع

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله ديدند مردى در حال نماز با ريش خود بازى مى كند فرمودند:
اگر قلب او خشوع مى داشت ، قطعا همه اعضايش نيز خاشع مى بود.

خشوع على (عليه السلام )

و كان على اذا حضر وقت الصلوة
يتململ و يتزلزل فيقال له مالك يا امير المومنين ؟!
فيقول عليه السلام : جاء وقت امانة عرضها الله على السموات و الارض و الجبال فابين ان يحملنها و اشفقن منها⁽²⁴⁾

خشوع على (عليه السلام )

هنگامى كه وقت نماز فرا مى رسيد
امير المومنين (عليه السلام ) مضطرب شده اندام شريفش به لرزه مى افتاد، به آن حضرت گفته مى شد، شما را چه شده است كه چنين منقلب هستيد؟ حضرت مى فرمود: وقت امانتى فرا رسيده است كه آسمان ها و زمين و كوهها آن را بر نتافتند و زير بار آن نرفتند.

خشوع الحسن (عليه السلام )

كان الحسن بن على
اذا توضا تغير لونه و ارتعدت مفاصله ، فقيل له فى ذلك فقال (عليه السلام ): حق لمن وقف بين يدى ذى العرش ان يضفر لونه و ترتعد مفاصله⁽²⁵⁾

خشوع امام حسن (عليه السلام )

امام حسن (عليه السلام ) هنگامى كه وضو مى ساختند - آماده نماز مى شدند - رنگشان دگرگون مى شد و بندبند وجودشان مى لرزيد از آن حضرت از علت اين حال - سوال مى شد مى فرمودند: سزاوار است كسى كه در پيشگاه خداوند عرش مى ايستد رنگش پريده ، بندبند اعضايش ‍ بلرزد.

صل صلوة مودع

قال رسول الله صلى الله عليه و آله :
صل صلوة مودع ترى انك لا تصلى بعدها صلوة ابدا...⁽²⁶⁾

نماز بدرود

رسول اكرم صلى الله عليه و آله فرمود:
آنچنان نماز بگذار كه گويى آخرين نماز توست و ديگر هرگز نمازى نخواهى خواند...

الصلوة و المغفرة

قال النبى صلى الله عليه و آله :
اذا قام العبد الى الصلوة فكان هواه و قلبه الى الله تعالى انصرف كيوم و لدته امه⁽²⁷⁾

حضور قلب

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود:
آنگاه كه بنده خدا به نماز مى ايستد و همه توجهش به سوى الله باشد در حالى نمازش پايان ميابد كه مانند روز تولدش پاك است .

القنوت

قال رسول الله صلى الله عليه و آله :
اطولكم قنوتا فى دارالدنيا اطولكم راحة يوم القيمة فى الموقف ⁽²⁸⁾

قنوت

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود:
هر آن كس كه در اين دنيا قنوتش طولانى تر باشد در قيامت هنگام حساب آسايشش بيشتر خواهد بود.

السجود

قال امير المؤ منين (عليه السلام ):
لو يعلم المصلى ما يغشاه من جلال الله ، ما سره ان يرفع راسه من السجود⁽²⁹⁾

سجده

امير المؤ منين (عليه السلام ) فرمود:
اگر نمازگزار بداند چه اندازه مشمول جلال الهى است هرگز راضى نمى شود كه سر از سجده بردارد.

ركعتان فى التفكر

النبى الكريم صلى الله عليه و آله :
ركعتان مقتصدتان فى تفكر خير من قيام ليلة و القلب لاه⁽³⁰⁾

نماز و تفكر

پيامبر گرامى صلى الله عليه و آله فرمود:
دو ركعت متعارف همراه با تفكر و حضور قلب ارزشمندتر از يك شب زنده دارى با دل سرگردان و بدون توجه است .

من صلى عالما

عن الصادق عليه السلام :
من صلى ركعتين يعلم ما يقول فيما انصرف و ليس بينه و بين الله له ذنب ⁽³¹⁾

نماز آگاهانه

امام صادق (عليه السلام ):
هر كس آگاهانه و با توجه به مفاهيم دو ركعت نماز بخواند در حالى نمازش ‍ را به پايان ميبرد كه ميان او و خدايش هيچ گناهى نمانده است .

يفتح الباب

قال النبى صلى الله عليه و آله :
ما دمت فى الصلوة فانك تقرع باب الملك الجبار و من يكثر قرع باب الملك يفتح له⁽³²⁾

گشايش درگاه الهى

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود:
هنگامى كه در نماز هستى در خانه پادشاه مقتدر را مى كوبى و هر آن كس در را بسيار بكوبد در به رويش گشوده خواهد شد.

قيام الليل

عن النبى الكريم صلى الله عليه و آله :
ان العبد اذا تحنلى بسيده فى جوف الليل المظلم و ناجاه اثبت الله النور فى قلبه . فاذا قال : ((يا رب يا رب )) ناداه اجليل : لبيك عبدى سلنى اعطيك و توكل على اكفك ...⁽³³⁾

راز و نياز شبانه

از نبى اكرم صلى الله عليه و آله نقل شده است :
هنگامى كه بنده اى با خداوندش در نيمه شب تيره خلوت كرده با او مناجات ميكند خدا قلب او را نورانى خواهد ساخت . و وقتى ميگويد: يا رب يا رب رب جليل مى فرمايد: بنده ى من لبيك ، از من طلب كن تا اعطا كنم و به من توكل كن تا تو را بى نياز سازم .

صلوة ابراهيم (عليه السلام )

قال النبى صلى الله عليه و آله :
ما اتخذ الله ابراهيم خليلا الا لا طعام الطعام و صلوته بالليل و الناس ‍ نيام⁽³⁴⁾

نتيجه نماز شب ابراهيم (عليه السلام )

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود:
خدا ((ابراهيم )) را به مقام خليلى خود بر نگزيد، مگر به خاطر دو چيز: 1- سخاوتمندانه مردم را اطعام مى كرد
2- و شب هنگام كه مردم در خواب بودند نماز مى خواند.

سبب المحرومية

قال الباقر (عليه السلام ):
جاء رجل الى امير المؤ منين (عليه السلام ):
فقال (عليه السلام ):
((انى قدحرمت الصلوة بالليل ))
فقال صلى الله عليه و آله :
قد قيدتك ذنوبك ⁽³⁵⁾

سبب محروميت از نماز شب

امام باقر (عليه السلام ) روايت كرد:
مردى به ساحت امير المؤ منين (عليه السلام ) آمد و عرض كرد:
((من از نماز شب ، محروم شده ام ))
حضرت فرمود:
((گناهانت تو را به زنجير كشيده اند.))

الصلوة و الوحدة الاسلامية

عن ابى عبدالله (عليه السلام ):
من صلى معهم فى الصف الاول كان كمن صلى خلف رسول الله صلى الله عليه و آله فى الصف الاول⁽³⁶⁾

نماز و وحدت اسلامى

امام صادق (عليه السلام ) فرمود:
هر كس به خاطر حفظ وحدت در صف نخست نماز جماعت برادران اهل سنت شركت نمايد مانند آن است كه در صف اول پشت سر رسول خدا صلى الله عليه و آله نماز خوانده باشد.

الصلوة فى المسجد

قال رسول الله صلى الله عليه و آله :
لا صلوة لمن لم يصل فى المسجد مع المسلمين الا من علة⁽³⁷⁾

نماز در مسجد

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:
كسى كه بدون عذر در جماعت مسلمانها در مسجد شركت نجويد، نمازش ‍ پذيرفته نيست .

النهر الجارى

قال النبى صلى الله عليه و آله :
مثل الصلوات الخمس كمثل نهر جار عذب على باب احدكم يغتسل فيه كل يوم خمس مرات فما يبقى ذلك من الدنس ⁽³⁸⁾

شستشو در چشمه زلال

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود:
نمازهاى پنج گانه به نهر جارى گوارايى مى مانند كه بر در خانه هايتان روان است و هر روز پنج بار خود را در زلال آن شستشو دهيد هرگز - ديگر- هيچ پليدى باقى نمى ماند.

صلوة التيحتة

قال رسول الله صلى الله عليه و آله :
اذا دخلت المسجد فصل ركعتين قبل ان تجلس ⁽³⁹⁾

نماز تحيت

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود:
هرگاه داخل مسجد شدى پيش از آنكه بنشينى دو ركعت نماز بخوان .

رعاية الماءموم

قال النبى الكريم صلى الله عليه و آله :
انى لاكون فى الصلوة فاسمع بكاء الصبى فاخفف مخافة ان اشق على امه⁽⁴⁰⁾

رعايت حال مامومين :

نبى اكرم صلى الله عليه و آله فرمود:
من گاهى در حال نماز كه هستم ، صداى گريه كودكى را مى شنوم ، نماز را سبك و كوتاه مى كنم چرا كه مى ترسم مادرش را كه دلگران فرزند خويش ‍ است به رنج افكنم .

توشه

كلامى از حضرت امام خمينى سلام الله عليه
نماز، بالاترين فريضه و كارخانه انسان سازى است
شما انقلاب اسلامى كرديد كه اسلام را ترويج كنيد كه اسلام و احكام اسلام را پياده كنيد. در اسلام از نماز هيچ فريضه اى بالاتر نيست . چطور نماز را اينقدر سستى مى كنيد در آن ؟ از نماز همه اين مسائل پيدا مى شود.
شما پرونده هايى كه در دادگسترى ها در جاهاى ديگر دادگاه هاست برويد ببينيد، از نمازخوانها ببينيد پرونده هست آنجا؟ از بى نمازها پرونده هست هر چه پرونده پيدا كنيد پرونده بى نمازهاست .
نماز پشتوانه يك ملت است سيد الشهدا در همان ظهر عاشورا كه جنگ بود و آن جنگ بزرگ بود و همه در معرض خطر بودند وقتى يكى از اصحاب گفت كه ظهر شده است فرمود كه : ياد من آورديد نماز را و خدا تو را از نمازگزاران حساب كند و ايستاد در همان جا نماز خواند. نگفت كه ما مى خواهيم جنگ بكنيم ، خير، جنگ را براى نماز كردند امير امومنين (عليه السلام ) وقتى كه يك مساله اى يك چيزى از او پرسيدند در همان بحبوحه جنگ ايستاد و جواب داد گفت كه حالا...من شمشير براى اين ميزنم .
جنگ در اسلام يك چيزى نيست كه خودش يك مطلبى باشد يك چيزى باشد كه طرحى باشد. جنگ براى اين است كه آن زباله هايى كه هستند، آنهايى كه مانع از پياده شدن اسلام هستند آنهايى كه مانع از ترقى مسلمين هستند آنها را از بين راه بردارند مقصد اين است كه اسلام را پياده كنند و با اسلام انسان درست كنند. نماز يك كارخانه انسان سازى است .
فحشا و منكر را نماز، نماز خوب فحشا و منكر را از يك امتى بيرون مى كند. اينهايى كه در اين مراكز فساد كشانده شده اند اينها اين بى نمازها هستند. نمازخوان ها در مساجد، هستند و مهيا هستند براى خدمت ، مسجدها را خالى نكنيد تكليف است امروز. امروز يك روزى است استثنايى ما در يك مقطعى از عصر واقع شده ايم كه استثنايى است .
مساجد را پر كنيد و نماز را به جماعت بخوانيد.
ما با ذكر خدا، با اسم خدا پيش برديم و نماز بالاترين ذكر خداست . اگر در نماز كوتاهى بشود و هر كس بگويد خوب من خودم تنهايى مى روم در خانه ام مى خوانم ، خير نماز را در جماعت بخوانيد اجتماع بايد باشد. مساجد را پر كنيد اينها از مساجد مى ترسند. اينها بيخ گوش شما مى گويند كه اين آخوند كه از او كارى نمى آيد، مسجد مى رويد چه كنيد خودمان مى رويم و فلان جا نماز مى خوانيم .
نماز نمى خواهند بخوانند مى خواهند نماز را بشكنند نماز مى خوانند با اين نمازهايى كه در مسجدها مى روند و نمى گذارند كه مسلمان ها نماز درست خودشان را بخوانند، با اين نمازها مى خواهند نماز را بشكنند.
اينها از مسجد مى ترسند. من تكليفم را بايد ادا كنم به شما بگويم ، شما دانشگاهى ها! شما دانشجوها! همه تان مساجد را برويد پر كنيد، سنگر هست اينجا، سنگرها را بايد پر كرد. محراب به آن مى گويند يعنى آنجايى كه حرب از آنجا شروع مى شود، محل حرب . امروز از همه روزها براى ما يعنى امروز مقصود اينوقت است اين عصر است ، از همه وقت براى ما حساستر هست براى اينكه همه چيز درست شده است و شيطان ها از اطراف جمع شده اند. و مى خواهند حالا كه همه چيز درست شده و مايوس شدند نگذارند اجرا بشود كارها باز تهيه ببينند ولو ده سال ديگر ولو براى ده سال ديگر تهيه ببينند براى اينكه مسجدها را كم كم خالى كنند و آخوند مسجد را كنار بگذارند و يك كسى كه وضو ندارد و به هيچ چيز هم معلوم نيست اعتقاد داشته باشد، بياورند آنجا پهلوى آخوند و نگذارند نمازش را بخواند و خالى كنند اين سنگرها را و بعد از خالى كردن سنگرها حمله كنند.
اين دژهاى محكم را محكم نگاه داريد نگوييد ما انقلاب كرديم حالا بايد هى فرياد بزنيم ، خير نماز بخوانيد از همه فريادها بالاتراست .
اجتماع كنيد، نمازهاى جمعه را با شكوه بجا بياوريد و نمازهاى غير جمعه را هم ، كه شيطان ها از نماز مى ترسند از مسجد مى ترسند، و اين دانشجوها و دانشگاهى ها و معلمين و علما و روحانيون و همه اين قشرهايى كه مغز متفكر هستند، با هم ائتلاقشان را زياد كنند و متوجه باشند به اينكه مى خواهند اين ائتلاف را بشكنند. اگر آمدند تو دانشگاه و گفتند ما با دانشگاهى ها كار نداريم اما آخوند بازى درست نكنيد و رفتند تو مدرسه ها و گفتند ما به علما كار نداريم لكن اين دانشگاهى ها را راه ندهيد به خودتان ، بدانيد كه اين حيله اى است براى اينكه شما را از هم جدا كنند و راه را براى خودشان باز كنند.
بيدار باشيد، متوجه باشيد، امروز همه چشم ها به شما دوخته شده است .
اينهايى كه ، هياءت هايى كه از خارج آمدند بعضى شان گفتند ملتها اطلاع ندارند از اوضاع ايران براى اينكه همه رسانه هاى گروهى دست دشمن ماست و مع الاسف در داخل ما هم اينقدر مجله است ، اينقدر روزنامه است و نه اينكه يك روزنامه اى براى خودش يك تيراژى دارد، نخير، هيچ تيراژى هم ندارد اما درست مى كنند و به مردم مى دهند، چنانچه كتاب هايى كه با كاميون از شوروى حمل مى شود و دم دانشگاه ها مى ريزند.
بيدار باشيد كه شما را اغفال نكنند اينها، از شما صدمه ديدند اينها و آسيب ديده اند از شما، مى خواهند تلافى كنند. نگذاريد دست اينها باز بشود، نگذاريد اينها رشد بكنند.⁽⁴¹⁾