خوردنيها و آشاميدنيها از نظر پيشوايان علم و دين

سيد محمد تقى حكيم
با همكارى دكتر رهنما چيت ساز

- پى‏نوشت‏ها -


1- وافى جزء يازدهم صفحه 40
2- وافى . جزء يازدهم ، صفحه 55.
3- سفينة البحار. جلد دوم ، صفحه 559.
4- قرآن ، 3 35.
5- قرآن ، 32 - 24، 80.
6- قرآن ، 34، 14.
7- قرآن ، 114، 16.
8- قرآن ، 15، 34.
9- قرآن ، 88، 5.
10- مجمع البحرين ، جلد پنجم ، ص 353.
11- سفينة البحار، جلد دوم ، صفحه 431.
12- قرآن ، 31. 7
13- قرآن ، 254: 2
14- قرآن ، 262: 2.
15- قرآن ، 39: 34
16- مجمع البيان جلد دهم ، ص 404: 17- قرآن ، 9 و 8، 76.
18- مجمع البيان . جلد دهم ، صفحه 407.
19- اصول كافى . جلد دوم ، صفحه 201.
20- از نظر طب جديد، هر ماده غذايى كه جريان خون را تسريع كند گرمى ، و آنچه حركت خون را بتاءخير افكند، سردى است .
21- اشـنان ماده اى است مانند چوبك كه لباس را با آن مى شويند، يعنى همان طورى كه اشنان لباس ‍ را تميز مى كند، خربزه نيز معده و روده ها را شست و شو مى دهد.

22- خربزه مانند ختمى - كه در مورد پاك شدن روده ها از آن استفاده مى شود - معده و روده را پاكيزه مى كند.
23- اين آيه مربوط به اصحاب كهف است ، در زمانى كه بيدار مى شوند و گرسنه هستند، يك نفر از خودشان را ماءمور مى كنند كه به شهر برود و براى آنان غذايى تهيه كند
24- يـك نـوع خـرمـاى عـالى و مـرغـوب كـه در مـديـنـه بـه عمل مى آيد.
25- معرب بر نيك فارسى ، و آن نوعى از بهترين انواع خرماست .
26- برادران اهل سنت ما در كتابهاى (صحاح ) كه اخبار و احاديث در آنها جمع آورى شـده اين حديث را نقل كرده اند. (قرطبى ) كه يكى از علماى مشهور در قرائتهاى قرآن ، عـلوم قـرآن ، حديث ، نحو، لغت و غيره است در ذيل اين حديث گفته است از اين حديث معلوم مى شود كه جايز است صفات و طبيعتهاى خوراكى ها رعايت و طبق موازين علم طب از آنها استفاده مـى شـود زيـرا رطـب گـرم و خـيـار سـردد اسـت و چـون بـاهم خورده شوند تعادلى در آنها بعمل مى آيد و اين اصل مهمى است كه دردداروهاى تركيبى بايد موجود باشد.
27- در كتاب (بحارالانوار) جلد چهاردهم چاپ قديم (كه متاءسفانه شماره صفحه نـدارد) در ذيـل ايـن دو حديث نوشته است . فيروز آبادى گفته است منظور از رگ جذام سود اسـت . زيـرا زيـادى و فـسـاد سـودا مـوجـب بـيمارى جذام مى شود. طبيعت شلغم گرم وتر و مخالف طبيعت سود است از اين جهت از طغيان سودا جلوگيرى مى كند.
28- قرآن ، 69؛ 16