طب الصادق عليه السلام
(تغذيه و خوراكى ها در فرهنگ طب الصادق )

دكتر محمد دريايى

- ۸ -


اما آنها كه در تربيت نفْس است : از اين حذر كن كه آنچه را اشتها ندارى ، بخورى ؛ چرا كه در كار كودنى و نابخردى مى آورد. جز به گاه گرسنگى مخور، و چون خواستى بخورى ، حلال بخور و نام خدا را بر زبان بياور.
خوردن غذاى گرم ، پيش از سرد شدن
المحاسن - به نقل از مُرازِم - امام صادق (ع) براى ما غذايى گرم فرستاد و فرمود: ((پيش از آنكه سرد شود، بخوريد؛ چرا كه اين ، خوش تر است )).
دست كشيدن بر چهره و دعا كردن پس از شستن دستان
الكافى - به نقل از مفضّل - : بر امام صادق (ع) وارد شدم و نزد او از چشم درد، اظهار ناراحتى كردم . به من فرمود: ((آيا نكته اى تازه مى خواهى ؟))
سپس به من فرمود: ((چون پس از غذا خوردن ، دست خويش را شستى ، بر ابروهايت دست بكش و سه بار بگو: ((سپاس ، خداوند نيكوكار زيبا كردار بهره رسان فضيلت بخش را.)) الحَمدُلِلهِ المُحسِنِ المُجمِلِ المُنعِمِ المُفضِلِ
من اين كار را انجام دادم و از آن پس ، چشمانم درد نگرفت . سپاس ، خداوند جهانيان راست .
امام صادق عليه السلام : دست كشيدن بر چهره پس از وضو، كنجدك (كَك مَك ) را از ميان مى برد و روزى را افزون مى كند.
امام صادق عليه السلام : چون پس از غذا دستانت را شستى ، با باقى مانده آب ، دستى بر چشمان خود بكش ؛ چرا كه مايه ايمنى از چشم درد است .
كشف الغمه - به نقل از جميل بن دَرّاج -: نزد امام صادق (ع)بودم . بُكَير بن اعيَن ، در حالى كه چشم درد داشت ، وارد شد. امام (ع) به او گفت : ((انسان زيرك هم چشم درد مى كشد؟!))
(كسى ) پرسيد: چه مى كند؟
فرمود: ((هنگامى كه چربى را از دستان خود شست ، دستى بر چشمانش ‍ بكشد.))
من اين كار را انجام دادم و چشم درد نديدم .
به پشت دراز كشيدن پس از غذا
امام صادق عليه السلام : دراز كشيدن پس از غذا، بدن را چاق مى كند، غذا را هضم مى نمايد و درد را (از درون انسان ) بيرون مى كشد.
الكافى - به نقل از سَماعه ، در گفتگو با امام صادق (ع) -: از ايشان درباره اين كه كسى با دست چپ بخورد يا بياشامد، پرسيدم .
فرمود: ((مبادا كسى با دست چپ بخورد يا بياشامد و يا با آن چيزى را بردارد)).
پرهيز از خوردن پس از سيرى
امام صادق عليه السلام : چهار چيز، هدر مى رود: بذر در شوره زار، چراغ در شب مهتابى ، خوردن پس از سيرى و نيكى به كسى كه شايسته آن نيست .
امام صادق عليه السلام : در سه چيز ناخشنودى خداوند (عز و جل ) است : خفتن بدون بيدارى كشيدن (و احساس نياز به خواب ) خنديدن بدون شگفتى ، و خوردن پس از سيرى .
پرهيز از خوردن غذاى داغ
امام صادق عليه السلام : نزد پيامبر غذايى داغ آوردند. فرمود: ((خداوند، آتش ‍ را خوراكمان نكرده است . كنارش بگذاريد تا سرد شود)). پس آن را واگذاشتند تا سرد شد.
امام صادق عليه السلام : براى پيامبر غذايى بسيار داغ آوردند. فرمود: ((چنين نيست كه خداوند، آتش را خوراكمان كرده باشد. آن را در جايى بگذاريد تا سرد شود و (جوشش آن ، ) آرام بگيرد، چرا كه غذاى داغ ، بركت ندارد. شيطان را در آن بهره اى است )).
المحاسن - به نقل از عائذ بن حبيب -: نزد امام صادق (ع) بوديم . برايمان تريدى آوردند. دستان خود را به سوى آن دراز كرديم و ديديم كه داغ است . در اين هنگام ، امام صادق (ع) فرمود: ((ما از خوردن آتش ، نهى شده ايم . دست برداريد؛ چرا كه بركت در سرد شدن آن است .))
آداب خوردن گوشت
امام صادق عليه السلام : آن زن يهودى ، پيامبر (ص) را با زهرى كه در سردست گوشت نهاده بود، مسموم كرد. پيامبر، دست و شانه گوسفند را دوست داشت و بُن ران را به دليل نزديك بودنش به پيشابگاه ، دوست نداشت .
پرهيز از خوردن گوشت خشكيده نمك سود
امام صادق عليه السلام : چهار چيز، (انسان را) پيش از فرا رسيدن هنگام پيرى ، پير مى كند: خوردن گوشت خشك شده ، نشستن بر جاى مرطوب ، بالا رفتن از پلكان و آميزش با پيرزنان .
امام صادق عليه السلام : سه چيز، بدن را فرسوده مى كند و شايد هم بكُشد: خوردن گوشت خشكيده ى فاسد، حمّام رفتن با شكم پُر، و همبسترى با پيرزنان .
امام صادق عليه السلام : سه نوع از خوردنى ها، موجب لاغرى است : گوشت خشك شده ، پنير و شكوفه خرما.
امام صادق عليه السلام : دو چيز است كه از هر جهت ، زيان دارد و براى هيچ چيز فايده اى ندارد...: گوشت خشك شده و پنير.
نهى از خوردن گوشت خام
الكافى - به نقل از هشام بن سالم - از امام صادق (ع) درباره ى خوردن گوشت خام پرسيدم . فرمود: ((اين ، خوراك درندگان است .))
پرهيز از اعتياد به خوردن گوشت
امام صادق عليه السلام : على (ع) عادت به خوردن گوشت را بد مى شمرد و مى فرمود: ((آن اعتيادى همچون اعتياد به شراب است .))
نوبت هاى خوردن گوشت
امام صادق عليه السلام : در هر هفته يك بار گوشت بخوريد و خود فرزندانتان را بدان عادت ندهيد؛ زيرا موجب اعتيادى همچون اعتياد به شراب مى گردد. نيز آنان را بيش از چهل روز، از آن محروم مداريد؛ چرا كه آنان را بدخوى مى كند.
المحاسن - به نقل از ادريس بن عبدالله - : نزد امام صادق (ع) بودم . از گوشت ، سخن به ميان آورد و فرمود: (غذا را) يك روز با گوشت بخور، يك روز با شير، و يك روز با چيزى ديگر)).
عواقب عدم مصرف گوشت به مدت چهل روز
امام صادق عليه السلام : هر چيز را دل دادگى است و دل دادگى مَرد، گوشت است . پس ، هر كه چهل روز آن را واگذارد، بدخوى مى شود. و هر كس ‍ بدخوى شد، در گوش راستش اذان بگوييد.
امام صادق عليه السلام : گوشت ، گوشت مى روياند. هر كس گوشت را چهل روز واگذارد، بدخوى مى شود. و هر كس بدخوى شد، در گوش راستش اذان بگوييد.
امام صادق عليه السلام : گوشت از گوشت است ، هر كس آن را چهل روز واگذارد، بدخوى مى شود. آن را بخوريد، چرا كه بر شنوايى و بينايى مى افزايد.
امام صادق عليه السلام : گوشت ، گوشت مى روياند، و عقل را افزون مى سازد. هر كس آن را چند روز واگذارد، عقلش تباه مى شود.
آداب خوردن ميوه
شستن ميوه با آب
الكافى - به نقل از فُرات بن اَحنَف ، از امام صادق (ع) - : ((هر ميوه اى را زهرى (سمّى ) است . پس اگر ميوه آورديد، آبى به آن بزنيد)) - يا ((آن را در آب فرو ببريد)) - يعنى بشوييد.
جدا نكردن پوست ميوه
الكافى - از ابى القدّاح درباره ى امام صادق (ع) روايت شده است كه ايشان ، پوست كندن ميوه را دوست نداشت .
پرهيز از خوردن چند ميوه با هم
دعائم الاسلام :
از پيامبر خدا روايت شده كه ايشان از جاى دادن دو خرما در كنار هم در دهان و يا دو ميوه ى ديگر نهى فرمود.
امام صادق (ع) فرموده است : ((البته اين ، در صورتى است كه شخص با ديگر مردم و بر سفره اى مشترك باشد؛ امّا اگر كسى به تنهايى مى خورَد، هر گونه كه دوست دارد، بخورد)).
آداب آشاميدن
آنچه در آشاميدن ، بايسته است
امام صادق عليه السلام : ايستاده آشاميدن آب در روز، مايه ى قدرت افزونتر و تندرستى بيشتر است .
امام صادق عليه السلام : ايستاده آشاميدن آب در روز، موجب عرق كردن بيشتر و توان افزونتر بدن است .
امام صادق عليه السلام : ايستاده آشاميدن آب در روز، غذا را گوارا مى سازد و ايستاده آشاميدن آب در شب ، زرداب مى آورد.
امام باقر (ع) يا امام صادق عليه السلام : در حالت ايستاده ، آب مياشام ، و در آب بركه ، پيشاب مكن ، و بر گرد قبر، مچرخ و در خانه اى تنها ممان ، و با يك لنگه پاى افزار، راه مرو؛ چرا كه چون بنده اى در يكى از اين حالتها باشد، شيطان بسيار زود به سوى او مى شتابد.
آشاميدن آب نيم گرم
امام صادق عليه السلام : دو چيز مناسب است كه به هيچ درون نادرستى در نمى آيند، مگر اين كه آن را به درستى مى آورند، و دو چيز نامناسب است كه به هيچ درون سالمى در نمى آيند، مگر اين كه آن را نادرست (و ناسالم ) مى كنند. آن دو چيز مناسب عبارتند از: انار و آب نيم گرم (وِلرم ) و آن دو چيز نامناسب عبارتند از: پنير و گوشت خشك شده .
نوشيدن آب فراوان
امام صادق عليه السلام : آب بسيار منوش ؛ چرا كه سرچشمه هر دردى است .
امام صادق عليه السلام : اگر مردم كمتر آب مى نوشيدند، بدن هايشان به سامان بود.
امام صادق عليه السلام : هر كس كمتر آب مى نوشد، تندرست است .
امام صادق عليه السلام : كمتر آب بنوش ؛ چرا كه هر دردى را به سوى خود مى كشد. از درمان نيز تا هنگامى كه بدنت تاب درد را دارد، بپرهيز.
نوشيدن آب سرد و آب جو در حمّام
امام صادق عليه السلام : از نوشيدن آب سرد و آب جو (فُقّاع ) در حمام ، حذر كن چرا كه معده را تباه مى كند.
نوبت هاى غذا
صبحگاهان و شامگاهان
الكافى - به نقل از شهاب بن عبد ربّه -: نزد امام صادق (ع) از دردها و بدگوارى هايى كه داشتم ، اظهار ناراحتى كردم . به من فرمود: ((صبحانه بخور و شام بخور و در فاصله ميان آنها چيزى مخور؛ چرا كه موجب تباهى تن است . مگر نشنيده اى كه خداوند (عز و جل ) مى فرمايد: ((و آنان ، صبحگاهان و شامگاهان ، روزى ويژه خويش را دارند)).
امام صادق عليه السلام : چون نماز صبح را خواندى ، پاره نانى بخور تا با آن دهان خويش را خوشبو سازى ، حرارت خود را فرو بنشانى ، دندانهايت را استوار سازى ، لثه ات را استحكام بخشى ، روزى خويش را به چنگ آورى و خوى خود را نكو سازى .
امام صادق عليه السلام : مؤ من را بايسته است كه تا غذا نخورده ، از خانه بيرون نرود؛ چرا كه اين كار به او استوارى بيشتر مى دهد.
تاءكيد بر خوردن شام و نهى از ترك آن
امام صادق عليه السلام : خوردن شام را وا مگذار، هر چند به سه لقمه (نان ) با نمك باشد.
امام صادق عليه السلام : سرچشمه ويرانى تن واگذاردن شام است .
امام صادق عليه السلام : براى كسى كه پا به سن نهاده ، خوب نيست با شكم سبك بخوابد؛ بلكه اگر با شكم پُر بخوابد برايش بهتر است .
امام صادق عليه السلام : براى پير كهن سال ، بايسته است كه حتما به گاه خفتن ، شكمش از غذا پُر باشد. اين سبب خواب آرامتر و بوى خوشتر دهان براى اوست .
المحاسن - به نقل از مفضّل بن عمر -: شبى ، در حاليكه امام صادق (ع) شام مى خورد، بر ايشان وارد شدم فرمود: ((اى مفضّل ! پيش آى و بخور)).
گفتم : شام خورده ام .
فرمود: ((پيش آى و بخور؛ زيرا مستحب است مرد، هنگامى كه به ميان سالى در آمد، شب را در حالى بخوابد كه غذايى تازه در شكم اوست )).
من نيز پيش رفتم و خوردم .
امام صادق عليه السلام : واگذاردن شام ، مايه ى پيرى است . براى مرد، آن هنگام كه پا به سن نهاد، بايسته است كه تنها در حالى بخوابد كه درونش از غذا پر باشد.
الكافى - به نقل از على بن على لهبى - : امام صادق (ع) فرمود: ((طبيبان شما درباره شام شب ، چه مى گويند؟)).
گفتم : ما را از آن ، باز مى دارند.
فرمود: (( اما من ، شما را بدان فرمان مى دهم )).
الكافى - به نقل از زياد بن ابى الحلال -: با امام صادق (ع) شام خوردم . فرمود: ((شام پس از نماز خفتن ، شام پيامبران است )).
امام صادق عليه السلام : هر كس شام را واگذارد، رگى در بدن وى مى ميرد و هرگز زنده نمى شود.
امام صادق عليه السلام : هر كس شام را در شب شنبه و يكشنبه ، پشت سر هم واگذارد، نيروى وى از كف مى رود و اين نيرو تا چهل روز به وى باز نمى گردد.
امام صادق عليه السلام : هر كس شام خوردن را واگذارد، نيرويى از او كاسته مى شود و به او باز نمى گردد.
درمان با ميوه ها و گياهان دارويى
ترنج
خوردن تُرنج پس از غذا
الكافى - به نقل از عبدالله بن ابراهيم جعفرى -: امام صادق (ع) فرمود: پزشكانِ شما درباره تُرنج چه دستور مى دهند؟)).
گفتم : دستور مى دهند كه آن را پيش از غذا بخوريم .
فرمود: ((اما من ، شما را به خوردن آن پس از غذا فرمان مى دهم )).
الكافى - به نقل از ابراهيم بن عمر يمانى -: به امام صادق (ع) گفتم : آنان مدعى اند كه بهترين وضعيت براى خوردن تُرنج ، حالت ناشتاست .
امام صادق (ع) فرمود: ((اگر پيش از غذا خوب باشد، پس از غذا به مراتب بهتر و پسنديده تر است )).
امام صادق عليه السلام : تُرُنج را پس از غذا بخوريد، چرا كه محمد (ص) چنين مى كنند.
آنچه تُرنج را هضم مى كند
الكافى - به نقل از ابوبصير -: ميهمانى داشتم كه به تُرنج همراه با عسل ، اظهار تمايل كرد. آن را به او دادم و خود نيز با وى خوردم . سپس نزد امام صادق (ع) رفتم و ديدم كه سفره اى نزد ايشان گشوده است - به من فرمود: ((پيش آى و بخور)).
گفتم : پيش از آنكه نزد شما بيايم ، ترنج و عسل خورده ام و اكنون سنگينى آن را احساس مى كنم ، زيرا زياد خورده ام !
(ايشان به يكى از غلامان خود) فرمود: ((اى غلام ! نزد كنيز برو و به او بگو: برايمان يك كناره نان خشك از آن چه در تنور خشك مى كنى ، بفرست )).
آن نان آورده شد پس به من فرمود: ((از اين نان خشك بخور، چرا كه تُرنج را هضم مى كند)).
من آن را خوردم و سپس از جاى برخاستم ، گويا كه هيچ چيز نخورده ام .
مرباى ترنج
طب الائمه (عليهم السلام ) - به نقل از ابراهيم بن حسن جعفرى -: امام صادق (ع) به ياران خويش ‍ فرمود: ((به من بگوييد كه پزشكانتان درباره ى ترنج به شما چه دستور مى دهند)).
(يكى ) گفت : اى پسر پيامبر خدا! ما را به خوردن آن ، پيش از غذا، سفارش ‍ مى كنند.
فرمود: ((هيچ چيز از آن در حالتى كه پيش از غذا خورده شود، بدتر نيست و هيچ چيز، از آن ، در حالتى كه پس از غذا خورده شود سودمندتر نيست . بر شما باد مرباى آن ، كه در درون انسان ، بويى چون بوى مشك دارد)).
آلو
امام صادق عليه السلام : آلو در حالت ناشتا صفرا را فرو مى نشاند، هر چند كه بادها را نيز تحريك مى كند.
طب الائمه (عليهم السلام ) - به نقل از ازرق بن سليمان - : از امام صادق (ع) درباره آلو پرسيدم . فرمود: ((براى صفرا مفيد است و مفاصل را نيز نرم مى كند؛ اما از آن ، زياد مخور كه سرانجام ، در مفصلهايت ، بادهايى بر جا مى نهد)).
خواص برنج
امام صادق عليه السلام : برنج ، نيكو غذايى است . ما آن را براى بيماران خويش ‍ نگه مى داريم .
امام صادق عليه السلام : از جانب شما چيزى دوست داشتنى تر از برنج و بنفشه براى ما نمى آيد. من (يك بار،) از دردى سخت در رنج بودم و در اين هنگام به من الهام شد كه برنج بخورم . گفتم كه آن را فراهم آوردند... پس ، خداوند (عز و جل ) با آن ، دردم را از ميان برد.
بادروج (حَوك )
امام صادق عليه السلام : نزد پيامبر خدا، سركه ، دوست داشتنى ترين نان خورش ، و حَوك (يعنى بادروج )، دوست داشتنى ترين سبزى بود.
امام صادق عليه السلام : امير مؤ منان - كه درودهاى خدا بر او باد - به بادروج ، علاقه داشت .
امام صادق عليه السلام : حَوك سبزى پيامبران است . بدانيد كه در آن ، هشت ويژگى است : اشتها آور است ، گرفتگى هاى عروق و مجارى را مى گشايد، آروغ را خوشبو مى سازد، درد و بيمارى را از بدن مى كشد و امان انسان از جذام است . چون در درون انسان جاى گيرد، همه بيمارى ها را فرو مى نشاند.
بادمجان
امام صادق عليه السلام : بادمجان بخوريد كه شفاى هر درد است .
امام صادق عليه السلام : بادمجان بخوريد زيرا درد را مى برد و خود، درد نمى آورد.
امام صادق عليه السلام : بر شما باد بادمجان بورانى ؛ زيرا شفايى است كه از پيسى ، ايمن مى سازد. بادمجان سرخ شده در روغن نيز چنين است .
امام صادق عليه السلام : بادمجان ، براى سودا، خوب است و به صفرا نيز زيان نمى رساند.
امام صادق عليه السلام : روايت شده است كه نزد امام سجاد(ع) بادمجان سرخ شده در روغن بود. ايشان چشم درد داشت و از اين بادمجان مى خورد. به ايشان گفتم : اى پسر پيامبر خدا! از اين مى خورى در حالى كه آتش ‍ است ؟!
فرمود: ((خموش ! پدرم از جدم برايم نقل كرد كه گفته است : بادمجان ، از پيه زمين است و در هر چه بيفتد، آن را خوش و خوشبو مى سازد)).
امام صادق عليه السلام : در فصل خرماچينى ، بادمجان زياد بخوريد زيرا درمان هر دردى است ، فروغ چهره را افزون مى سازد، رگ ها را نرم مى كند و به آب كمر مى افزايد.
خواص باقلا
امام صادق عليه السلام : باقلا، بيمارى را مى برد و در آن ، بيمارى اى نيست .
امام صادق عليه السلام : خوردن باقلا، استخوانهاى ساق پا را استحكام مى بخشد.
امام صادق عليه السلام : خوردن باقلا، مغز استخوانهاى ساق پا را استحكام مى بخشد و خون تازه توليد مى كند.
امام صادق عليه السلام : باقلا را با پوستش بخوريد؛ چرا كه معده را پاك مى كند.
پياز
امام صادق عليه السلام : پياز، تب را مى برد.
امام صادق عليه السلام : پياز، خستگى را مى برد، پيه را استحكام مى بخشد، بر گامها مى افزايد، آب را افزون مى سازد و تب را مى برد.
الكافى - به نقل از عبدالله بن محمد جعفى -: امام صادق (ع) از پياز ياد كرد و فرمود: ((بوى دهان را خوش مى سازد، بلغم را مى برد، و توان آميزش را مى افزايد)).
امام صادق عليه السلام : پياز، دهان را خوشبو مى كند، پشت را قوى مى سازد و پوست را نرمى مى بخشد.
خواص خربزه
امام صادق عليه السلام : درباره ويژگى هاى خربزه -: سنگ را در مثانه ، ذوب مى كند.
امام صادق عليه السلام : خربزه بخوريد، چرا كه در آن ، ده ويژگى است : (مانند) دنبلان كوهى است ، نه دردى در آن هست و نه فسادى ؛ خوراك است نوشيدنى است ؛ ميوه است ؛ خوش بو كننده است ؛ شست وشودهنده است ؛ خورش است ؛ توان جنسى را مى افزايد؛ مثانه را مى شويد؛ و ادرارآور است .
نهى از خوردن خربزه در حالت ناشتا
امام صادق عليه السلام : خوردن خربزه در ناشتا، سست اندامى مى آورد.
خواص تخم مرغ
امام صادق عليه السلام : هر كس فرزند ندارد، تخم مرغ بخورد.
الكافى - به نقل از مُرازِم - : امام صادق (ع) از تخم مرغ ياد كرد و فرمود: ((هان كه خوراكى سبُك است . دل دادگى به گوشت را فرو مى نشاند؛ ولى عارضه هاى گوشت را هم ندارد)).
خوردن تخم مرغ با پياز و روغن زيتون
مكارم الاخلاق - به نقل از يكى از ياران امام صادق (ع) در گفتگو با ايشان -: (گفتم :) فدايت شوم ! من كنيز مى خرم . دوست دارم چيزى به من تعليم فرمايى كه بر آنها توانايى يابم .
فرمود: ((پياز را ريز و در روغن زيتون ، سرخ كن . تخم مرغى هم بردار و در سينى اى بشكن و قدرى نمك بر آن بپاش . آن گاه اين تخم مرغ را روى پياز و روغن زيتون بريز و اندكى تفت بده و سپس از آن بخور.
اين كار را انجام دادم و از آن پس ، هر گاه قصد آميزش با كنيزان مى كردم ، بر آن توانايى داشتم .
خوردن تخم مرغ با گوشت
امام صادق عليه السلام : يكى از پيامبران ، از كمى فرزندان ، به درگاه خداوند ( عز و جل ) شكايت برد. خداوند فرمود: ((گوشت با تخم مرغ بخور)).
زرده ى تخم مرغ
امام صادق عليه السلام : زرده تخم مرغ ، سبُك و سفيده ، سنگين است .
المحاسن - به نقل از حمران بن اَعيَن -: به امام صادق (ع) گفتم : كسانى مى گويند زرده تخم مرغ ، از سفيده آن ، سبك تر است .
فرمود: ((دليلشان براى اين سخن چيست ؟))
گفتم : مدعى اند پَر، از سفيده است و استخوان و پى ، از زرده است .
امام صادق (ع) فرمود: ((پس پَر، سبُك ترينِ آنهاست )).
تخم مرغهاى حلال و تخم مرغهاى حرام
امام باقر (ع) و
امام صادق عليه السلام : اگر به نيزارى درآمدى و تخم پرنده اى يافتى ، از آن مخور، مگر آنچه دو سويش ناهمسان است .
امام صادق عليه السلام : از تخم هاى پرندگان ، آنچه دو سويش ناهمسان است ، خورده مى شود.
امام صادق عليه السلام : آنچه دو سويش با هم تفاوت دارد، خوردنش حلال است . و آنچه دوسويش همسان است ، خوردنش حرام است .
الكافى - به نقل از مَسعَدة بن صَدَقه -: از امام صادق (ع) شنيدم كه مى فرمود: ((از تخم هاى پرندگان ، آنچه را دو سرشان ناهمسان است ، بخور)).
نيز فرمود: ((از تخم هاى پرندگان دريايى ، آنچه همانند و هم شكل تخم مرغ است (يعنى يكى از دو سرش پهن تر است )، خوردنى است ، و گرنه مخور)).
الكافى - به نقل از ابوالخطاب -: از امام صادق (ع) پرسيدم كه : مردى به نيزار در مى آيد و آن جا تخم هاى پرندگان گوناگونى مى يابد و نمى داند كه تخم چه پرنده اى است : از آنِ پرندگان ناخوشايند است و يا پرندگان خوشايند؟
فرمود: ((در آنها، نشانه اى پنهان ناشدنى است . بنگر! هر تخمى را كه سر و ته آن را از هم باز شناختى ، بخور و هر چه را از اين نظر همسان بود، واگذار)).
خواص سيب
امام صادق عليه السلام : سيب ، پالاينده و خوش بو كننده معده است .
المحاسن - به نقل از اسحاق بن مطهر، از امام صادق (ع)-: ((سيب ، معده را گشايش ميدهد)).
همچنين فرمود : ((سيب بخور، چرا كه حرارت را فرو مى نشاند، درون را سرد مى كند و تب را مى برد)).
در حديث ديگرى است كه فرمود: ((وبا را از ميان مى برد)) .
امام صادق عليه السلام : به تبداران خود سيب بدهيد، چرا كه هيچ چيز، سودمندتر از سيب نيست .
امام صادق (ع): اگر مردم مى دانستند كه در سيب چيست ، بيمارانشان را جز به سيب درمان نمى كردند. بدانيد كه سيب ، بويژه ، سودمندترين چيز براى قلب و مايه ى شست و شوى آن است .
دعائم الاسلام - درباره امام صادق (ع) روايت شده است كه : مردى از سرزمينى وبازده به ايشان نامه نوشت و از وباى آن جا خبر داد.
امام (ع) در پاسخ نوشت : ((بر تو باد سيب . آن را بخور)).
او هم اين كار را انجام داد و عافيت يافت .
و فرمود: ((سيب ، حرارت را فرو مى نشاند و درون را خنك مى كند و تب را مى برد)).
الكافى - به نقل از محمد بن فيض -: به امام صادق (ع) گفتم كسى از ما كه بيمار مى شود، درمانگران ، او را به پرهيز، توصيه مى كنند.
امام (ع) فرمود: ((اما ما خاندان ، جز از خرما، پرهيز نمى كنيم و (بيماران خويش را) با سيب و آب سرد، درمان مى سازيم )).
الكافى - به نقل از دُرُست بن ابى منصور -: مفضّل بن عمر مرا با هديه هايى نزد امام صادق (ع) فرستاد.
در روزى تابستانى و در حالى كه سينى اى از سيب سبز نزد امام صادق (ع) بود، بر ايشان وارد شدم . به خداوند سوگند، بى درنگ به او گفتم : فدايت شوم ! آيا در حالى كه مردم ، اين را خوش نمى دارند، از آن مى خورى ؟
در حالى كه گويا مرا از دير باز مى شناخته است ، به من فرمود: ((همين امشب تبدار شدم ، كسى فرستادم و آن را نزد من آوردند و آن را خوردم . آن ، تب را ريشه كن مى سازد و حرارت را فرو مى نشاند)).
من به سوى نزديكان خويش باز گشتم و ديدم آنان تب دارند. و به آنها سيب دادم و تب را از آنان ريشه كن ساختم .