تسنيم
تفسير قران كريم - جلد ۲

آية الله جوادى آملى

- پى‏نوشت‏ها -
- ۶ -


1501- سوره انسان ، آيه 1.
1502- سوره فصلت ، آيه 9.
1503- سوره ذاريات ، آيات 20 - 21.
1504- سوره طور، آيه 35.
1505- سوره طور، آيه 36. مراد از السموات والارض در مواردى كه تعبير ما فيهن يا ما بينهن همراه با آن نيامده ، مجموع نظام آفرينش است .
1506- سوره جاثيه ، آيه 24.
1507- سوره جاثيه ، آيه 24.
1508- سوره جاثيه ، آيه 24.
1509- سوره ملك ، آيه 2.
1510- سوره جاثيه ، آيه 24.
1511- سوره جاثيه ، آيه 24.
1512- سوره انعام ، آيه 29.
1513- سوره مومنون ، آيه 115.
1514- سوره مومن ، آيات 10 - 11.
1515- برخى مفسران گفته اند آيه سوره غافر دلالتى بر حيات برزخى انسان ندارد؛ در حالى كه هم از آيه سوره غافر و هم از آيه مورد بحث حيات برزخى استفاده مى شود: اما در آيه سوره غافر، چون دو احياء و دو اماته مطرح است ، اماته اول عامل انتقال انسان از دنيا به عالم ديگر اس و چون اماته دوم بدون احياى سابق ممكن نيست ، پس اماته دوم اقتضا مى كند كه انسان در برزخ حياتى ديگر داشته باشد و آنگاه از حيات برزخى به صحنه قيامت كبرا منتقل شود و اين انتقال جديد يك چهره اش اماته دوم است .
در آيه محل بحث نيز چون خداى سبحان فرمود: (ثم يحييكم ثم اليه ترجعون ) و افزون بر احياء رجوع به سوى خدا را نيز با حرف عطف ثم ذكر كرد، معلوم مى شود بين احياء رجوع فرق است و چون رجوع ناظر به حيات قيامتى است ، پس احياء ناظر به حيات برزخى است و هر يك از دو جمله به مرحله خاصى از سير انسان اشاره دارد و گرنه مى فرمود: ثم يحييكم واليه ترجعون و يا تنها مى فرمود: ثم اليه ترجعون .
1516- سوره مومنون ، آيه 100.
1517- سوره انشقاق ، آيه 6.
1518- سوره انشقاق ، آيات 7 - 13.
1519- سوره فجر، آيات 27 - 30.
1520- تهذيب ، ج 3، ص 126.
1521- سوره فجر، آيات 27 - 28.
1522- سوره بروج ، آيه 13.
1523- سوره مومنون ، آيه 14. 1524- سوره طه ، آيه 55.
1525- سوره مومنون ، آيه 15.
1526- سوره فرقان ، آيه 49، سوره زخرف ، آيه 11، سوره ق ، آيه 11.
1527- سوره يس ، آيه 33.
1528- سوره بقره ، آيه 156.
1529- سوره هود، آيه 123.
1530- سوره روم ، آيه 11.
1531- تفسير كبير، ج 1، ص 152.
1532- به نقل از بيان السعاده ، ج 1، ص 70.
1533- ص 35، ج 1.
1534- سوره حجر، آيه 29.
1535- سوره روم ، آيه 19.
1536- سوره عنكبوت ، آيه 64.
1537- سوره عنكبوت ، آيه 64.
1538- البحر المحيط، ج 1، ص 131.
1539- بحار، ج 6، ص 236 .
1540- بحار، ج 6، ص 236.
1541- سوره عبس ، آيات 21 - 22
1542- توحيد صدوق ، باب حدوث عالم ، ح 3.
1543- توحيد صدوق ، ص 257.
1544- سوره نور، آيه 35.
1545- سوره اسراء، آيه 12.
1546- سوره نازعات ، آيات 27 - 30؛ ر. ك الميزان ، ج 17، ص 365.
1547- ر.؟ التحقيق فى كلمات القرآن الكريم ، ج 5، ص 324.
1548- سوره هود، آيه 44.
1549- سوره زخرف ، آيات 12 - 13.
1550- سوره اعراف ، آيه 54.
1551- سوره طه ، آيه 5.
1552- جامع البيان ، ج 1، ص 228.
1553- البحر المحيط، ج 1، ص 134.
1554- جامع البيان ، ج 1، ص 228 - 229.
1555- الميزان ، ج 12، ص 154؛ التحقيق فى كلمات القرآن الكريم ، ج 5، ص 326.
1556- سوره طلاق ، آيه 12.
1557- سوره زخرف ، آيات 12 14.
1558- سوره حج ، آيه 37.
1559- سيره ابن هشام ، ج 1، ص 266.
1560- سوره فصلت ، آيات 9 10.
1561- سوره ابراهيم ، آيات 32 33.
1562- سوره فصلت ، آيه 11.
1563- جامع البيان ، ج 1، ص 232.
1564- سوره نحل ، آيات 5 7.
1565- سوره قصص ، آيه 81.
1566- سوره شعراء، آيه 63.
1567- سوره بقره ، آيه 60.
1568- سوره قمر، آيه 1.
1569- سوره انبياء، آيه 79.
1570- سوره ص ، آيه 36.
1571- سوره ابراهيم ، آيه 32.
1572- سوره يس ، آيه 38.
1573- سوره يس ، آيه 40.
1574- سوره صافّات ، آيه 6.
1575- سوره ذاريات ، آيه 7.
1576- نورالثقلين ، ج 5، ص 366
1577- سوره رعد، آيه 16.
1578- سوره ملك ، آيه 14.
1579- سوره رعد، آيه 4.
1580- سوره طه ، آيه 14.
1581- سوره انبياء، آيه 87. 1582- سوره بقره ، آيه 29.
1583- سوره يوسف ، آيه 3.
1584- البحر المحيط، ج 1، ص 279 با تغيير و تلخيص .
1585- تفسير كبير، ج 1، ص 154.
1586- الجامع لاحكام القرآن ، ج 1، ص 240.
1587- مجمع البيان ، ج 1، ص 141.
1588- تفسير صدرالمتاءلّهين ، ج 2، ص 277.
1589- سوره زخرف ، آيه 32.
1590- بحار، ج 74، ص 140.
1591- سوره نازعات ، آيه 27.
1592- سوره اسراء، آيه 37.
1593- سوره احزاب ، آيهئ 72. بحث مبسوط درباره معناى امانت ، كيفيت عرضه ، اباى اشفاقى در برابر اباى استكبارى شيطان ، معناى ظلوم و جهول ، تناسب آن با حمل امانت و معارف عميق ديگر كه در آيه مزبور تعبيه شده به موطن خاص خود احاله مى شود.
1594- تفسير برهان ، ج 1، ص 72.
1595- بحار، ج 3، ص 40.
1596- نهج البلاغه ، خطبه 132 بند 8.
1597- نهج البلاغه ، خطبه 143، بند1.
1598- نورالثقلين ، ج 1، ص 47.
1599- نهج البلاغه ، خطبه 1، بند 13.
1600- روح المعانى ، ج 1، ص 199.