next page

fehrest page

back page


4- ابـْنُ مـَحـْبـُوبٍ عـَنْ عـَبـْدِ الرَّحـْمَنِ بْنِ الْحَجَّاجِ عَنْ أَبِى الْحَسَنِ مُوسَى ع فِى رَجُلَيْنِ يـَتـَسـَابَّانِ قـَالَ الْبـَادِى مـِنـْهـُمـَا أَظـْلَمُ وَ وِزْرُهُ وَ وِزْرُ صـَاحـِبـِهِ عَلَيْهِ مَا لَمْ يَعْتَذِرْ إِلَى الْمَظْلُومِ
اصول كافى جلد 4 صفحه :64 رواية :4
ترجمه :
عـبـد الرحـمـن بن حجاج از حضرت موسى بن جعفر (عليه السلام ) حديث كند كه درباره دو مـرديكه بهم دشنام دهند فرمود: آنكه آغاز بدشنام كرد ستمكارتر است ، و گناه او و گناه رفيقش بگردن اوست تا زمانيكه از ستمكشيده (و مظلوم ) معذرت نخواسته .

5- أَبـُو عـَلِيٍّ الْأَشـْعـَرِيُّ عـَنْ مـُحَمَّدِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ النَّضْرِ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جـَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ مَا شَهِدَ رَجُلٌ عَلَى رَجُلٍ بِكُفْرٍ قَطُّ إِلَّا بَاءَ بِهِ أَحَدُهُمَا إِنْ كَانَ شـَهـِدَ بـِهِ عـَلَى كـَافـِرٍ صـَدَقَ وَ إِنْ كـَانَ مـُؤْمِناً رَجَعَ الْكُفْرُ عَلَيْهِ فَإِيَّاكُمْ وَ الطَّعْنَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ
اصول كافى جلد 4 صفحه :64 رواية :5
ترجمه :
حـضـرت بـاقـر عـليـه السـلام فـرمـود: هـيـچـگـاه مـردى بـكـفـر مـرد ديـگـر گـواهى ندهد (مثل اينكه بگويد: تو كافرى ، يا بگويد، اى كافر) جز اينكه از آندو بر گردد، اگر بـكفر كافرى گواهى داده (يعنى طرفش واقعاكافر بوده ) كه راست گفته ، و اگر مؤ من است كفر بخودش بر گردد، پس مبادا به مومنى طعن زنيد.

6- الْحـَسـَنُ بـْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ الْوَشَّاءِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حـَمـْزَةَ عـَنْ أَحَدِهِمَا ع قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ إِنَّ اللَّعْنَةَ إِذَا خَرَجَتْ مِنْ فِى صَاحِبِهَا تَرَدَّدَتْ فَإِنْ وَجَدَتْ مَسَاغاً وَ إِلَّا رَجَعَتْ عَلَى صَاحِبِهَا
اصول كافى جلد 4 صفحه :65 رواية :6
ترجمه :
على بن حمزة گويد: از حضرت باقر يا حضرت صادق عليهما السلام شنيدم كه فرمود: هـمـيـن كه لعنت از دهان كسى بيرون آمد (در هو) مردد ماند، پس اگر جائى پيدا كرد (كه در آن قرار گيرد) برود. وگرنه بصاحب خود( يعنى گوينده ) بر گردد.

7- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ عُقْبَةَ عـَنْ عـَبـْدِ اللَّهِ بـْنِ سـِنـَانٍ عـَنْ أَبـِى حـَمـْزَةَ الثُّمـَالِيِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع يَقُولُ إِنَّ اللَّعـْنـَةَ إِذَا خـَرَجَتْ مِنْ فِي صَاحِبِهَا تَرَدَّدَتْ بَيْنَهُمَا فَإِنْ وَجَدَتْ مَسَاغاً وَ إِلَّا رَجَعَتْ عَلَى صَاحِبِهَا
اصول كافى جلد 4 صفحه :65 رواية :7
ترجمه :
ابـوحـمـزه ثـمـالى گويد: شنيدم حضرت باقر (عليه السلام ) مى فرمود: (و مانند حديث گذشته را روايت كرده است ).


8- أَبـُو عَلِيٍّ الْأَشْعَرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَسَّانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَيْلِ عَنْ أَبـِي حـَمـْزَةَ قـَالَ سـَمـِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ إِذَا قَالَ الرَّجُلُ لِأَخِيهِ الْمُؤْمِنِ أُفٍّ خَرَجَ مِنْ وَلَايـَتِهِ وَ إِذَا قَالَ أَنْتَ عَدُوِّى كَفَرَ أَحَدُهُمَا وَ لَا يَقْبَلُ اللَّهُ مِنْ مُؤْمِنٍ عَمَلًا وَ هُوَ مُضْمِرٌ عَلَى أَخِيهِ الْمُؤْمِنِ سُوءاً
اصول كافى جلد 4 صفحه :65 رواية :8
ترجمه :
و نـيـز ابـوحـمزه گويد: شنيدم امام صادق عليه السلام مى فرمود: هنگاميكه مردى ببرادر مـومـن خـود بگويد (((اف )))از پيوند (دينى ) با او بيرون رفته ، و هرگاه باو بگويد: تـو دشـمـن مـنـى ، يـكى از آندو كافر شده اند، و خداوند از هر مومنى كه نيت بد نسبت به برادر مومنش در دل دارد هيچ عملى را نپذيريد.

9- مـُحـَمَّدُ بـْنُ يـَحـْيـَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ سِنَانٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ رِبْعِيٍّ عَنِ الْفُضَيْلِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ مَا مِنْ إِنْسَانٍ يَطْعُنُ فِى عَيْنِ مُؤْمِنٍ إِلَّا مَاتَ بِشَرِّ مِيتَةٍ وَ كَانَ قَمِناً أَنْ لَا يَرْجِعَ إِلَى خَيْرٍ
اصول كافى جلد 4 صفحه :65 رواية :9
ترجمه :
حـضرت باقر (عليه السلام ) فرمود: هيچ انسانى در چشم مومنى (يعنى روبرو) باو طعن نزند جز اينكه ببدترين مرگها بميرد، و سزاوار است كه بخير (و سعادت ) باز نگردد.

*باب تهمت و بد گمانى*

بَابُ التُّهَمَةِ وَ سُوءِ الظَّنِّ

1- عـَلِيُّ بـْنُ إِبـْرَاهـِيـمَ عـَنْ أَبـِيهِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عُمَرَ الْيَمَانِيِّ عَنْ أَبـِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِذَا اتَّهَمَ الْمُؤْمِنُ أَخَاهُ انْمَاثَ الْإِيمَانُ مِنْ قَلْبِهِ كَمَا يَنْمَاثُ الْمِلْحُ فِى الْمَاءِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 66 رواية :1
ترجمه :
امـام صـادق عـليـه السـلام فـرمـود: هـمينكه مؤ من برادر (دينى ) خود را تهمت زند ايمان از دلش زدوده شود، چون نمك در آب .

2- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ حَازِمٍ عـَنْ حـُسـَيْنِ بْنِ عُمَرَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ مَنِ اتَّهَمَ أَخَاهُ فـِى دِيـنـِهِ فـَلَا حـُرْمـَةَ بـَيـْنـَهُمَا وَ مَنْ عَامَلَ أَخَاهُ بِمِثْلِ مَا عَامَلَ بِهِ النَّاسَ فَهُوَ بَرِى ءٌ مِمَّا يَنْتَحِلُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 66 رواية :2
ترجمه :
عـمر بن يزيد از پدرش حديث كند كه گفت : شنيدم امام صادق عليه السلام مى فرمود: هر كس برادر دينى خود را تهمت زند، احترامى ميان آندو بجا نماند، و هر كه با برادر (دينى ) خـود مـانـند ساير مردم معامله كند او از آنچه خود را بدان بسته (يعنى مذهب حقه ) بيزار و بركنار شده است .

3- عَنْهُ عَنْ أَبِيهِ عَمَّنْ حَدَّثَهُ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ الْمُخْتَارِ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمـُؤْمـِنـِيـنَ ع فـِى كَلَامٍ لَهُ ضَعْ أَمْرَ أَخِيكَ عَلَى أَحْسَنِهِ حَتَّى يَأْتِيَكَ مَا يَغْلِبُكَ مِنْهُ وَ لَا تَظُنَّنَّ بِكَلِمَةٍ خَرَجَتْ مِنْ أَخِيكَ سُوءاً وَ أَنْتَ تَجِدُ لَهَا فِى الْخَيْرِ مَحْمِلًا
اصول كافى جلد 4 صفحه : 66 رواية :3
ترجمه :
امـام صـادق عـليـه السـلام روايـت شـده كـه امـيـرالمـؤ منين عليه السلام در ضمن سخنى از (سخنان ) خود فرمود: هر كار (ى كه از) برادر دينى خود (سرزند آن ) را ببهترين وجه آن حـمـل كـن ، تـا كـارى كـنـد كـه راه تـوجـيـه را بر تو ببندد، و هيچگاه بسخنيكه از (دهان ) بـرادرت بـيـرون آيـد گـمـان بـد مـبـر، در صـورتـيـكـه بـراى آن سـخـن محمل خوبى مييابى .

شــرح :
مـقـصـود ايـن اسـتـكـه هر گفتارى يا كردارى از برادر دينى سرزند كه داراى دو وجه است يـكـى نـيـك و يـكـى بـد، بـايـد تـا آنـجـا كـه مـقـدور انـسـان اسـت آنـرا حـمـل بـر وجـه نيك كند گر چه احتمال طرف ديگر را هم بدهد و تجسس و وارسى كردن هم جـايـز نـيـسـت و خـداونـد از آن نـهـى فـرمـوده ، مـگـر آنـكـه راهـى بـر حمل وجه نيك بدست نياورى يا آنرا بر تو ببندد.

*باب كسيكه براى برادر دينى خود خير انديشى نكند*

بَابُ مَنْ لَمْ يُنَاصِحْ أَخَاهُ الْمُؤْمِنَ

1- مـُحـَمَّدُ بـْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ النُّعْمَانِ عَنْ أَبِي حَفْصٍ الْأَعـْشَى عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ سَعَى فِى حَاجَةٍ لِأَخِيهِ فَلَمْ يَنْصَحْهُ فَقَدْ خَانَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 67 رواية :1
ترجمه :
ابـو حـفص اعشى گويد: شنيدم از امام صادق عليه السلام كه مى فرمود: رسولخدا صلى الله عـليـه وآله فـرمـود: هـر كه دنبال انجام حاجت برادر دينى خود رود ولى خير انديشى براى او نكند بخدا و رسولش خيانت كرده است .

شــرح :
مجلسى (ره ) گويد: يعنى تلاش براى قضاء حاجت او نكند، و اهميت بآن ندهد.
2- عـِدَّةٌ مـِنْ أَصـْحـَابـِنـَا عـَنْ أَحـْمـَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ سَمَاعَةَ قَالَ سـَمـِعـْتُ أَبـَا عـَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ أَيُّمَا مُؤْمِنٍ مَشَى فِى حَاجَةِ أَخِيهِ فَلَمْ يُنَاصِحْهُ فَقَدْ خَانَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 67 رواية :2
ترجمه :
سـمـاعـة گـويـد: شـنـديـدم امـام صـادق عـليـه السـلام مـى فـرمـود: هـر مـؤ مـنـى كـه دنـبـال حـاجـت بـرادر (دينى ) خود رود و براى او خير انديشى نكند بخدا و رسولش خيانت كرده .

3- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ وَ أَبُو عَلِيٍّ الْأَشْعَرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَسَّانَ جَمِيعاً عَنْ إِدْرِيسَ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ مُصَبِّحِ بْنِ هِلْقَامَ قَالَ أَخْبَرَنَا أَبُو بَصِيرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ أَيُّمَا رَجُلٍ مِنْ أَصْحَابِنَا اسْتَعَانَ بِهِ رَجُلٌ مِنْ إِخْوَانِهِ فِى حَاجَةٍ فَلَمْ يـُبـَالِغْ فـِيـهـَا بـِكـُلِّ جـُهـْدٍ فَقَدْ خَانَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الْمُؤْمِنِينَ قَالَ أَبُو بَصِيرٍ قُلْتُ لِأَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع مَا تَعْنِى بِقَوْلِكَ وَ الْمُؤْمِنِينَ قَالَ مِنْ لَدُنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ إِلَى آخِرِهِمْ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 67 رواية :3
ترجمه :
ابـو بـصير گويد: شنيدم امام صادق عليه السلام مى فرمود: ه ركه از ياران ما كه يكى از بـرادران (ديـنـيـش ) در كـارى از او كـمـك و يارى بخواهد و تا آنجا كه مى تواند در آن كـوشـش نـكـند بخدا و رسولش و مؤ منين خيانت كرده ، ابو بصير گويد: بحضرت عرض كردم : مقصود شما از مؤ منين چيست ؟ فرمود: از زمان اميرالمؤ منين عليه السلام تا آخر آنان .

شــرح :
مـجـلسـى (ره ) گـويـد: مـحـتـمـل اسـت مـقـصـود از مـؤ مـنـيـن ائمه عليهم السلام باشند زيرا مؤ منين حقيقى آنهايند چنانچه در روايـات مـؤ مـنـيـن بـآنـان تـفـسـيـر شـده اسـت ، و مـحـتـمـل اسـت شامل سايرين نيز گردد.
4- عـَنـْهـُمـَا جَمِيعاً عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِي جَمِيلَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ مَنْ مـَشـَى فـِي حـَاجـَةِ أَخـِيـهِ ثـُمَّ لَمْ يـُنَاصِحْهُ فِيهَا كَانَ كَمَنْ خَانَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ كَانَ اللَّهُ خَصْمَهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 68 رواية :4
ترجمه :
ابـو جـمـيـله گـويـد: شـنـيـدم امـام صـادق عـليـه السـلام مـى فـرمـود: هـر كـه دنـبال حاجت برادر (دينى ) خود رود سپس نسبت به او خير انديشى نكند مانند كسى است كه بخدا و رسولش خيانت كرده ، و خدا خصم او است .

5- عـِدَّةٌ مـِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ حُسَيْنِ بْنِ حَازِمٍ عـَنْ حـُسَيْنِ بْنِ عُمَرَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَنِ اسْتَشَارَ أَخَاهُ فَلَمْ يَمْحَضْهُ مَحْضَ الرَّأْيِ سَلَبَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ رَأْيَهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 68 رواية :5
ترجمه :
امـام صـادق عـليـه السـلام فـرمـود: هـر كـه از بـرادر (دينى ) خود مشورت كند، و او راءى خـالص و بـى غـرضـانـه بـاو نـدهـد، خـداى عـزوجـل راءى (يـعـنـى عقل و تدبير) او را بگيرد.

6- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ عَنْ يُونُسَ عَنْ سَمَاعَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عـَبـْدِ اللَّهِ ع يـَقـُولُ أَيُّمـَا مـُؤْمـِنٍ مَشَى مَعَ أَخِيهِ الْمُؤْمِنِ فِى حَاجَةٍ فَلَمْ يُنَاصِحْهُ فَقَدْ خَانَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 68 رواية :6
ترجمه :
سـمـاعـة گويد: شنيدم امام صادق عليه السلام مى فرمود: هر مؤ منى كه با برادر مؤ منش دنبال حاجتى از او برود و براى او مصلحت انديشى نكند بخدا و رسولش خيانت كرده .

*باب خلف وعده*

بَابُ خُلْفِ الْوَعْدِ

1- عـَلِيُّ بـْنُ إِبـْرَاهـِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عـَبـْدِ اللَّهِ ع يـَقـُولُ عـِدَةُ الْمـُؤْمـِنِ أَخَاهُ نَذْرٌ لَا كَفَّارَةَ لَهُ فَمَنْ أَخْلَفَ فَبِخُلْفِ اللَّهِ بَدَأَ وَ لِمـَقـْتـِهِ تـَعـَرَّضَ وَ ذَلِكَ قـَوْلُهُ ي ا أَيُّهـَا الَّذِيـنَ آمـَنـُوا لِمَ تـَقـُولُونَ م ا ل ا تـَفـْعـَلُونَ كـَبـُرَ مـَقـْتـاً عـِنـْدَ اللّ هِ أَنْ تـَقـُولُوا م ا ل ا تَفْعَلُونَ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 68 رواية :1
ترجمه :
هـشـام بـن سـالم گـويـد: از امـام صـادق عليه السلام شنيدم كه مى فرمود: وعده مؤ من به بـرادر (ديـن ) خـود نذرى است كه كفاره ندارد، پس هر كه بآ وفا نكند بمخالفت وعده با خدا برخاسته و خود را در غضب او انداخته ، اين است گفتار خدايتعالى كه (فرمايد:): (((اى كـسـانـيـكـه ايمان آورده ايد چرا گوئيد آنچه را نكنيد چه دشمنى گرانى است نزد خدا كه بگوئيد آنچه را نكنيد))) (سوره صف آيه 2 3).

شــرح :
مـقـصـود از گـفـتـار حـضرت كه فرمود:(((نذرى است كه كفاره ندارد))) بحسب ظاهر براى تـغـليـظ و اهـمـيـت آن بـر سـايـر نذرها است ، و حمل بر تخفيف و سبكتر بودنش از نذرهاى ديگر، خلاف ظاهر و سياق عبارت است ، مجلسى (ره ) گويد: اينكه فرمود: (((فبخلف الله بـداء))) بـراى ايـنـسـت كـه خـداونـد از بـنـدگـان پـيـمـان گـرفـتـه كـه بـدسـتـوراتـش عـمـل كنند و نواهى او را ترك نمايند، و چون دستور بوفاء بعهد داده و از خلف و عده نهى فـرمـوده ، پـس آنـكـس كـه خـلف وعـده كـند با عهد خدا مخالف كرده ، سپس در تفسير آيه و شـاءن نـزولش گـفـتار مفسرين و مختار خود را نقل فرموده كه جمعى گفته اند آيه درباره مـنـافـقين و مخالفين نازل شده و ذكر آن بطول انجاميد و از وضع ترجمه و شرح ما خارج است .
2- عَلِيٌّ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ شُعَيْبٍ الْعَقَرْقُوفِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ فَلْيَفِ إِذَا وَعَدَ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 69 رواية :2
ترجمه :
امـام صـادق عليه السلام فرمود: رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم فرموده : هر كه بخدا و روز جزا ايمان دارد بايد بوعده كه ميدهد وفا كند.

شــرح :
مـجـلسـى (ره ) گويد: اين دو حديث با قوت سندى كه دارند دلالت بر وجوب وفاء بعهد كـنـنـد و در حـديـث اول تـهـديـدى شـديـدى اسـت كـه و دلالت كـنـد كـه آيـه در خـلف وعـده نـازل شـده و آن مـشـتـمل بر تاءكيدات و مبالغاتى است كه بضميمه حديث معتبر دلالت بر وجـوب وفـاء بـوعده كند. با اينكه ظاهر كلمات بيشتر علماء شيعه اينست كه بوفاء بعهد مـسـتحب است مگر اينكه وعده در ضمن عقد لازمى باشد، سپس بر دلالت آيه اشكالى ميكند و از آن جـواب دهـد كه ملخصش ‍ اينست كه اگر گفته شود در آيه احتمالاتى است خصوص با ايـنـكـه در اخـبـار شـيـعـه و سـنـى آمـده اسـت كـه آيـه دربـاره مـنـافـقـيـن و مـخـالفـيـن نـازل گـرديـده ، در جـواب گـوئيـم : كـه سـيـاق آيـه عـمـومـيـت دارد و مـورد نـزول ، بـاعـث تـخـصـيـص آيـه نـگـردد، و پـس از بـيـان اشـكـال و جواب در وجه اينكه بيشتر علماء شيعه وفاء بعهد را مستحب دانسته اند مطالبى بـيـان فـرمـوده و كـلمـاتـى از دانـشمندان ايراد كرده و در پايان براى وعده مراتبى بيان داشـتـه كـه در بعضى از آنها وفاء بعهد واجب و در بعضى مستحب است ، و براى توضيح بيشتر به مرآت العقول مراجعه شود.

*باب كسيكه در بروى برادر مؤ من خود ببندد*

بَابُ مَنْ حَجَبَ أَخَاهُ الْمُؤْمِنَ

1- أَبُو عَلِيٍّ الْأَشْعَرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَسَّانَ وَ عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ جَمِيعاً عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع أَيُّمـَا مـُؤْمـِنٍ كـَانَ بـَيـْنـَهُ وَ بَيْنَ مُؤْمِنٍ حِجَابٌ ضَرَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ الْجَنَّةِ سَبْعِينَ أَلْفَ سُورٍ مَا بَيْنَ السُّورِ إِلَى السُّورِ مَسِيرَةُ أَلْفِ عَامٍ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 69 رواية :1
ترجمه :
مـفـضـل بـن عمر گويد: حضرت صادق عليه السلام فرمود: هر مؤ منى كه ميانه او و مؤ من ديـگر حاجتى باشد خداى عزوجل ميان او و بهشت هفتاد هزار ديوار بلند بكشد كه بين هر دو ديوار هزار سال راه مسافت باشد.


2- عـَلِيُّ بـْنُ مـُحـَمَّدٍ عـَنْ مـُحَمَّدِ بْنِ جُمْهُورٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مـُحـَمَّدٍ عـَنْ مـُحـَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ كُنْتُ عِنْدَ الرِّضَا ص فَقَالَ لِى يَا مُحَمَّدُ إِنَّهُ كَانَ فِى زَمَنِ بـَنـِى إِسـْرَائِيلَ أَرْبَعَةُ نَفَرٍ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فَأَتَى وَاحِدٌ مِنْهُمُ الثَّلَاثَةَ وَ هُمْ مُجْتَمِعُونَ فِى مـَنـْزِلِ أَحـَدِهـِمْ فـِى مـُنـَاظـَرَةٍ بـَيْنَهُمْ فَقَرَعَ الْبَابَ فَخَرَجَ إِلَيْهِ الْغُلَامُ فَقَالَ أَيْنَ مَوْلَاكَ فـَقـَالَ لَيـْسَ هـُوَ فـِى الْبـَيـْتِ فَرَجَعَ الرَّجُلُ وَ دَخَلَ الْغُلَامُ إِلَى مَوْلَاهُ فَقَالَ لَهُ مَنْ كَانَ الَّذِى قَرَعَ الْبَابَ قَالَ كَانَ فُلَانٌ فَقُلْتُ لَهُ لَسْتَ فِى الْمَنْزِلِ فَسَكَتَ وَ لَمْ يَكْتَرِثْ وَ لَمْ يـَلُمْ غـُلَامَهُ وَ لَا اغْتَمَّ أَحَدٌ مِنْهُمْ لِرُجُوعِهِ عَنِ الْبَابِ وَ أَقْبَلُوا فِى حَدِيثِهِمْ فَلَمَّا كَانَ مِنَ الْغَدِ بَكَّرَ إِلَيْهِمُ الرَّجُلُ فَأَصَابَهُمْ وَ قَدْ خَرَجُوا يُرِيدُونَ ضَيْعَةً لِبَعْضِهِمْ فَسَلَّمَ عَلَيْهِمْ وَ قـَالَ أَنـَا مـَعـَكـُمْ فَقَالُوا لَهُ نَعَمْ وَ لَمْ يَعْتَذِرُوا إِلَيْهِ وَ كَانَ الرَّجُلُ مُحْتَاجاً ضَعِيفَ الْحَالِ فـَلَمَّا كـَانـُوا فـِى بـَعـْضِ الطَّرِيـقِ إِذَا غـَمـَامـَةٌ قَدْ أَظَلَّتْهُمْ فَظَنُّوا أَنَّهُ مَطَرٌ فَبَادَرُوا فَلَمَّا اسـْتـَوَتِ الْغـَمـَامـَةُ عـَلَى رُءُوسِهِمْ إِذَا مُنَادٍ يُنَادِى مِنْ جَوْفِ الْغَمَامَةِ أَيَّتُهَا النَّارُ خُذِيهِمْ وَ أَنَا جـَبـْرَئِيـلُ رَسـُولُ اللَّهِ فـَإِذَا نَارٌ مِنْ جَوْفِ الْغَمَامَةِ قَدِ اخْتَطَفَتِ الثَّلَاثَةَ النَّفَرِ وَ بَقِيَ الرَّجُلُ مَرْعُوباً يَعْجَبُ مِمَّا نَزَلَ بِالْقَوْمِ وَ لَا يَدْرِى مَا السَّبَبُ فَرَجَعَ إِلَى الْمَدِينَةِ فَلَقِيَ يُوشَعَ بْنَ نُونٍ ع فَأَخْبَرَهُ الْخَبَرَ وَ مَا رَأَى وَ مَا سَمِعَ فَقَالَ يُوشَعُ بْنُ نُونٍ ع أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ اللَّهَ سـَخـِطَ عـَلَيـْهـِمْ بَعْدَ أَنْ كَانَ عَنْهُمْ رَاضِياً وَ ذَلِكَ بِفِعْلِهِمْ بِكَ فَقَالَ وَ مَا فِعْلُهُمْ بـِى فـَحـَدَّثـَهُ يـُوشـَعُ فـَقَالَ الرَّجُلُ فَأَنَا أَجْعَلُهُمْ فِى حِلٍّ وَ أَعْفُو عَنْهُمْ قَالَ لَوْ كَانَ هَذَا قَبْلُ لَنَفَعَهُمْ فَأَمَّا السَّاعَةَ فَلَا وَ عَسَى أَنْ يَنْفَعَهُمْ مِنْ بَعْدُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 69 رواية :2
ترجمه :
مـحـمـد بـن سـنـان گـويـد: نزد حضرت رضا عليه السلام بودم پس بمن فرمود: اى محمد بدرستيكه در زمان بنى اسرائيل چهار نفر مؤ من بودند، پس (روزى ) يكى از آنان نزد آن سه نفر ديگر كه در منزل يكى از آنان براى صحبتى گرد آمده بودند رفت و در زد، غلام بـيـرون آمـد و باو گفت : آقايت كجاست ؟ گفت : در خانه نيست ، آنمرد بر گشت و غلام نيز نـزد آقايش رفت ، آقايش از او پرسيد: آنكه در زد كه بود گفت : فلانكسى بود و من باو گـفـتـم : كه شما در خانه نيستند؟ آنمرد ساكت شد و اعتنائى نكرد و غلام خود را در اينباره سرزنش نكرد و هيچكدام يك از آن سه نفر از اين پيش آمد اندوهى بخود راه ندادند و شروع بـدنـبـاله سـخـن خود كردند؟ همينكه فرداى آنروز شد آنمرد مؤ من بامداد بنزد آن سه نفر رفـت و بـآنـهـا بـرخـورد كـرد كـه هـر سـه از خـانـه بـيـرون آمـده بـودنـد و مى خواستند بكشتزارى (يا باغى ) كه از يكى از آنان بود بروند، پس به آنان سلام كرد و گفت : من هم با شما هستم (و بهمراه شما بيايم ؟) گفتند:
آرى و از او نـسـبـت به پيش آمد ديروز عذر خواهى نكردند و او مردى مستمند و ناتوان بود، پس (براه افتادند) و همين طور كه در قسمتى از راه ميرفتند ناگاه قطعه ابرى بالاى سر آنـهـا آمـد و بـر آنـهـا سايه انداخت ، آنان گمان كردند كه باران است ، پس شتافتند (كه بـاران نـخـورنـد ولى ) چـون ابـر بـالاى سـرشـان قرار گرفت يكمنادى از ميان آن ابر فـريـاد زد: اى آتـش ، ايـنـان را (در كـام خـود) بـگـيـر و مـن جـبـرئيـل فـرستاده خدايم ، بناگاه آتشى از دل آن ابر بيرون آمد و آن سه نفر را در خود فـرو برد، و آنمرد مؤ من تنها و هراسناك بماند و از آنچه بر سر آنها آمده بود در شگفت بـود و نـمـيـدانـسـت سـبـب چـيست ؟ پس به شهر برگشت و حضرت يوشع بن نون (وصى حـضـرت موسى ) عليه السلام را ديدار كردن و جريان را با آنچه ديده و شنيده بود باو گفت :
يـوشـع بـن نـون فـرمود: آيا نمى دانى كه خداوند بر آنها خشم كرد پس از آنكه از آنان خشنود و راضى بود، و اين پيش آمد براى آن كارى بود كه با تو كردند عرض كرد: مگر آنـهـا بـا مـن چـه كـردنـد؟ يـوشـع جـريـان را گـفـت ، آنـمـرد گـفـت : مـن آنـهـا را حـلال كـردم و از آنـهـا گذشتم ؟ فرمود: اگر اين (گذشت تو) پيش از آمدن عذاب بود به آنـهـا سـود مـيـداد ولى اكـنـون بـراى آنـان سـودى ندارد، و شايد پس از اين به آنها سود بخشند.

3- عـِدَّةٌ مـِنْ أَصـْحـَابـِنـَا عـَنْ سـَهـْلِ بـْنِ زِيَادٍ عَنْ بَكْرِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ مـُفـَضَّلٍ عـَنْ أَبـِى عـَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ أَيُّمَا مُؤْمِنٍ كَانَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ مُؤْمِنٍ حِجَابٌ ضَرَبَ اللَّهُ بـَيـْنـَهُ وَ بَيْنَ الْجَنَّةِ سَبْعِينَ أَلْفَ سُورٍ غِلَظُ كُلِّ سُورٍ مَسِيرَةُ أَلْفِ عَامٍ مَا بَيْنَ السُّورِ إِلَى السُّورِ مَسِيرَةُ أَلْفِ عَامٍ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 71 رواية :3
ترجمه :
(اين حديث مانند حديث اول است كه ترجمه آن گذشت ).




4- عـَلِيُّ بـْنُ إِبـْرَاهـِيـمَ عـَنْ أَبـِيـهِ عـَنْ يَحْيَى بْنِ الْمُبَارَكِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَبَلَةَ عَنْ عَاصِمِ بْنِ حُمَيْدٍ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ ع قَالَ قُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ مَا تَقُولُ فِى مـُسـْلِمٍ أَتـَى مُسْلِماً زَائِراً أَوْ طَالِبَ حَاجَةٍ وَ هُوَ فِى مَنْزِلِهِ فَاسْتَأْذَنَ عَلَيْهِ فَلَمْ يَأْذَنْ لَهُ وَ لَمْ يـَخـْرُجْ إِلَيـْهِ قـَالَ يـَا أَبـَا حـَمـْزَةَ أَيُّمَا مُسْلِمٍ أَتَى مُسْلِماً زَائِراً أَوْ طَالِبَ حَاجَةٍ وَ هُوَ فِى مـَنـْزِلِهِ فـَاسـْتـَأْذَنَ لَهُ وَ لَمْ يـَخْرُجْ إِلَيْهِ لَمْ يَزَلْ فِى لَعْنَةِ اللَّهِ حَتَّى يَلْتَقِيَا فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ فِى لَعْنَةِ اللَّهِ حَتَّى يَلْتَقِيَا قَالَ نَعَمْ يَا أَبَا حَمْزَةَ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 71 رواية :4
ترجمه :
ابـو حمزه گويد: بحضرت باقر عرضركردم : قربانت ، چه فرمائى درباره مسلمانيكه براى ديدار يا براى حاجتى نزد مسلمانى برود و او در خانه باشد و اجازه ورود بخواهد، و او اجازه ندهد و از خانه هم بيرون نيايد؟ فرمود: اى اباحمزه هر مسلمانى كه براى ديدار يـا خـواسـتـن حاجتى نزد مسلمانى برود و او در خانه باشد اجازه ورود بخواهد و او بيرون نيايد پيوسته در لعنت خدا باشد تا همديگر را ديدار كنند، عرض كردم : قربانت در لعنت خدا است تا همديگر را ديدار كنند؟ فرمود: آرى اى ابا حمزه .

next page

fehrest page

back page