ره توشه ى دو جهان
(شرح خطبه ى شعبانيّه ى پيامبر(ص))

محمّدتقى ناطقى

- پى‏نوشت‏ها -


1- آل عمرا/ آيه ى 164.
2- بحار/ 96 ج /ص 157 و 358؛ عيون اءخبار الرضا/ ج 1/ص 295.
3- بحار الانوار/ ج 96/ ص 356.
4- بحار الانوار/ ج 96 / ص 356.
5- اقرب الموارد/ واژه ى «بركت ».
6- چراغ تجربه /ص 352.
7- چراغ تجربه / ص 39.
8- چراغ تجربه / ص 434 و 444.
9- وظائف ما در ماه رمضان / ص 21.
10- بحار/ ج 96/ ص 356.
11- خطبه ى شعبانيه ى رسول خدا.
12- مروج الذهب / ج /3 ص 446 و 447؛ وظائف ما در ماه رمضان / ص 30.
13- بحار/ ج 96 / ص 356.
14- بحار/ ج /93 /ص 178.
15- بحار/ ج /2 ص 25.
16- خطبه ى شعبانيه پيامبر.
17- بحار / ج 78 / ص 160.
18- سفينة البحار/ ج 1 / ص 517.
19- اسراء/ آيه ى 44.
20- مؤ منون / آيه ى 118.
21- بحار / ج 6 / ص 7.
22- نور/ آيه ى 56.
23- معارج / آيه ى 23.
24- انعام / آيه ى 155.
25- نمل / آيه ى 46.
26- حجرات / آيه ى 10.
27- اعراف / آيه ى 204.
28- محمد/ آيه ى 34.
29- نساء/ آيه ى 48.
30- منافقون / آيه ى 6.
31- توبه / آيه ى 48.
32- انفال / آيه ى 29.
33- طه / آيه ى 73.
34- احزاب / آيه هاى 71-70.
35- انفال / آيه ى 38.
36- قمر/ آيه هاى 20-19.
37- مجمع البيان / ج 5 / ص 190.
38- ناس / آيه هاى 5-1.
39- بحار / ج 58 / ص 257.
40- بحار / ج 86 / ص 108.
41- مائده / آيه ى 27.
42- پروين اعتصامى .
43- بقره / آيه ى 264.
44- توبه / آيه ى 53.
45- توبه / آيه ى 54.
46- مريم / آيه ى 3-2.
47- مريم /آيه هاى 5-3.
48- انبياء/ آيه هاى 89 - 90.
49- انبياء / آيه هاى 88-87.
50- انفال / آيه ى 10.
51- قمر/ آيه ى 9.
52- قمر/ آيه هاى 16-11.
53- نجم / آيه ى 39.
54- بحار / ج 1/ ص 180.
55- بحار / ج 1 / ص 182.
56- بحار/ ج 14 / ص 13.
57- بحار / ج 1 / ص 224.
58- طه / آيه ى 114.
59- بحار/ ج 93 / ص 288.
60- بحار / ج 93 / ص 288.
61- بحار / ج 93 / ص 295.
62- بحار / ج 93 / ص 289.
63- بحار/ ج 93/ ص 378.
64- بحار/ج 4 / ص 104 و107.
65- كهف / آيه 66.
66- كهف / آيه 68-67.
67- كهف / آيه 69.
68- كهف / آيه 70.
69- كهف / آيه 71.
70- كهف / آيه ى 72
71- كهف / آيه 73.
72- كهف آيه 74.
73- كهف / آيه 75.
74- كهف / آيه 76.
75- كهف / آيه ى 77.
76- كهف / آيه ى 78.
77- كهف / آيه 79.
78- كهف / آيه 80.
79- كهف / آيه 81.
80- كهف / آيه 82.
81- نهج البلاغه / ق 456.
82- كهف / آيه ى 81.
83- وسائل الشّيعه / ج 15 / ص 102.
84- كهف / آيه 82.
85- بحار/ ج 93 / ص 376.
86- غافر / آيه ى 60
87- فاطر / آيه ى 6.
88- بحار ج 93 ص 376.
89- بحار / ج 96 / ص 356.
90- محمّد / آيه ى 29.
91- هود / آيه ى 88.
92- بقره / آيه ى 184.
93- بقره / آيه ى 45.
94- ثواب الاءعمال صدوق / ص 96.
95- بحار / ج 96 / ص 247.
96- بقره / آيه ى 168.
97- بقره / آيه ى 184.
98- بحار/ ج 96 / ص 247.
99- بحار / ج 96 / ص 341.
100- بحار / ج 96 / ص 247.
101- بحار/ ج 96 / ص 249.
102- بحار / ج 96 / ص 251.
103- بحار / ج 96 / ص 349.
104- بحار / ج 96 / ص 254.
105- بحار / ج 96 / ص 254.
106- بحار / ج 96 / ص 255؛ سفينة البحار / ماده ى صوم .
107- بحار ج 96 / ص 256.
108- سفينة البحار/ ج 2 / ص 66 باب الصّاد.
109- سفينة البحار / ج 2 / ص 66 باب الصّاد.
110- سفينة البحار / ج 2 / ص 66 باب الصّاد.
111- بحار / ج 96 / ص 257.
112- جامع احاديث الشّيعه / ج 9 / ص 5.
113- سفينة البحار / ج 2 / ص 67 باب الصّاد بعد الواو.
114- جامع احاديث الشيعه / ج 9 / ص 104.
115- جامع احاديث الشّيعه / ج 9 / ص 8.
116- جامع احاديث الشّيعه / ج 9 / ص 8.
117- جامع احاديث الشّيعه / ج 9 / ص 16.
118- بحار / 96 / ص 341.
119- بحار / ج 97 / ص 4.
120- «جهنى » يكى از اصحاب رسول خدا بود كه عرض كرد: يا رسو اللّه ، راه من تا مدينه دور است ، پس وقتى را مشخص كنيد كه در آن ساعت وارد مدينه شوم و شما را زيارت كنم و معارف دينى خود را فراگرفته و بهره مند گردم .
رسول خدا شب بيست و سوم ماه رمضان را براى آموزش احكام و عبادت و شب زنده دارى او تعيين كرد، و آن شب ، به شب «جهنى » معروف شد؛ مجمع البحرين ماده ى «جهن ».
121- بحار / ج 96 / ص 339.
122- بحار / ج 96 / ص 369.
123- بحار / ج 96 / ص 371.
124- بحار / ج 96 / ص 375.
125- علل الشرايع / ج 1 / ص 257-258؛ بحار / ج 96 / ص ‍ 369.
126- بحار / ج 96 / ص 382-382.
127- بحار/ ج 96 / ص 357.
128- جامع احاديث الشّيعة / ج 9 / ص 20.
129- بحار / ج 96 / ص 313.
130- بحار / ج 96 / ص 316.
131- بحار / ج 96 / ص 317.
132- جامع احاديث الشّيعة / ج 9 / ص 20.
133- جامع احاديث الشّيعة / ج 9 / ص 20.
134- جامع احاديث الشّيعة / ج 9 / ص 20.
135- جامع احاديث الشّيعة / ج 9 / ص 20.
136- بحار / ج 96 / ص 247.
137- جامع احاديث الشّيعة / ج 9 / ص 107.
138- جامع احاديث الشّيعة / ج 9 / ص 7.
139- بحار / ج 96 / ص 277.
140- جامع احاديث الشّيعة / ج 12 / ص 9.
141- بحار / ج 96 / ص 290.
142- بحار / ج 96 / ص 291.
143- بحار / ج 96 / ص 293.
144- بحار / ج 96 / ص 293.
145- بحار / ج 96 / ص 293.
146- بحار / ج 6 / ص 340.
147- بحار / ج 96 / ص 351.
148- بحار / ج 96 / ص 351.
149- بحار / ج 96 / ص 355.
150- لحار / ج 96 / ص 346.
151- بحار / ج 96 / ص 344.
152- بحار / ج 96 / ص 350.
153- شعر، از حسين فولادى از اهل قم .
154- بقره / آيه ى 195.
155- ابراهيم / آيه ى 34.
156- ملك / آيه ى 15.
157- بهداشت / ص 11.
158- بهداشت / ص 11.
159- اعراف / آيه ى 157.
160- اعراف / آيه ى 31.
161- بحار / ج 65 / ص 151.
162- بقره / آيه ى 168.
163- اعراف / آيه ى 32.
164- سوره ى ص / آيه ى 41.
165- ص / آيه ى 43.
166- عبس / آيه هاى 32-24.
167- بحار / ج 62 / ص 72.
168- بحار / ج 62 / ص 290.
169- بحار / ج 69 / ص 401 چاپ تهران .
170- بحار / ج 76 / ص 126.
171- بحار / ج 63 / ص 199.
172- بحار / ج 76 / ص 175.
173- بحار / ج 76 / ص 123.
174- بحار / ج 66 / ص 405.
175- بهداشت .
176- بقره / آيه ى 222.
177- مسالك شهيد ثانى .
178- بقره / آيه 223.
179- لقمان / آيه ى 14.
180- احقاف / آيه ى 15.
181- بحار / ج 6 / ص 290.
182- بحار / ج 96 / ص 276.
183- مجموعه ورّام / ج 1 / ص 7.
184- جامع احاديث الشيعة / ج 9 / ص 106.
185- سفينة البحار/ ج 2 / ص 80 / باب الطّاء بعده الباء.
186- سفينة البحار/ ج 2 / ص 80 / باب الطّاء بعده الباء.
187- سفينة البحار/ ج 2 / ص 79.
188- بهداشت .
189- تحف العقول / ص 466.
190- بحار/ ج 80 /ص 237.
191- فروع كافى / ج 1 / ص 122.
192- خصال صدوق / ص 72.
193- خصال صدوق / ج 1 / ص 175.
194- خصال صدوق / ج 1 / ص 176.
195- خصال صدوق / ج 1 / ص 253.
196- خصال صدوق / ج 1 / ص 30.
197- خصال صدوق / ج 1 / ص 28.
198- وافى / ج 11 / ص 466 / حديث 19776.
199- وافى / ج 11 / ص 466 / حديث 19778.
200- خصال صدوق / ج 1 / ص 73.
201- خصال صدوق / ج 1 / ص 262.
202- بحار / ج 96 / ص 255.
203- جامع احاديث الشيعه / ج 9 / ص 107.
204- جامع احاديث الشّيعه / ج 9 / ص 99.
205- بحار/ ج 96 / ص 255.
206- روزه روش نوين براى درمان بيماريها/ ص 3-2.
207- بحار/ ج 14.
208- سفينة البحار/ ج 2 / ص 78.
209- بحار/ ج 14.
210- سفينة البحار/ ج 2 / باب الطاء بعده الباء.
211- اعراف / آيه ى 31.
212- سفينة البحار / ج 2 / ص 79.
213- بهداشت / ص 27.
214- بهداشت / ص 27.
215- انعام / آيه ى 56.
216- بقره / آيه هاى 6-2.
217- بقره / آيه ى 185.
218- يونس / آيه ى 57.
219- اسراء/ آيه ى 82.
220- بحار/ ج 92/ص 103.
221- بحار/ ج 92 / ص 103.
222- نهج البلاغه / خ 158.
223- بحار/ ج 92 / ص 200؛ بحار/ ج 91 / ص 200.
224- بحار / ج 92 / ص 187.
225- بحار / ج 92 / ص 188 / روايت 10.
226- بحار/ ج 38 / ص 196.
227- بحار/ ج 16 / ص 192.
228- بحار/ ج 92 / ص 202.
229- بحار/ ج 92 / ص 202.
230- بحار/ ج 62 / ص 262.
231- بحار/ ج 92 / ص 186.
232- نهج البلاغه / ق 391.
233- بحار/ ج 16 / ص 213 چاپ بيروت .
234- بحار / ج 92 / ص 188.
235- بحار / ج 92 / ص 189.
236- بحار/ ج 92 / ص 188.
237- بحار/ ج 92 / ص 213.
238- بحار/ ج 96 / ص 341.
239- بحار / ج 92 / ص 205.
240- بحار / ج 92 / ص 205.
241- بحار/ ج 77/ ص 179.
242- معانى الاخبار/ ص 226.
243- بحار/ ج 96 / ص 356.
244- مريم / آيه ى 67.
245- نهج البلاغه / ق 454.
246- نهج البلاغه / ق 280 ؛ بحار / ج 71 / ص 189.
247- اعيان الشيعه / ج 2 / ص 41؛ بحار / ج 78 / ص 369.
248- بحار/ ج 96 / ص 356.
249- وظايف ما در ماه رمضان / ص 126.
250- تفسير صافى / ص 708 ؛ بحار/ ج 96 / ص 69.
251- بحار/ ج 96 / ص 132.
252- بقره / آيه هاى 262-161.
253- حديد/ آيه ى 7.
254- نمل / آيه هاى 90-89.
255- انفطار / آيه هاى 15-13.
256- آل عمران / آيه ى 92.
257- دهر/ آيه هاى 9-8.
258- مولوى .
259- آل عمران / آيه ى 180.
260- بحار / ج 96 / ص 20.
261- توبه / آيه هاى 76-75.
262- آداب النفس / ج 1 / ص 325.
263- بحار/ ج 96 / ص 131.
264- بحار/ ج 3 / ص 240.
265- بحار / ج 96 / ص 119.
266- بحار/ ج 10 / ص 98.
267- بحار/ ج 96 / ص 125.
268- بحار/ ج 96 / ص 124.
269- بحار/ ج 96 / ص 214.
270- بحار/ ج 96 / ص 124.
271- بحار/ ج 96 / ص 123.
272- بحار / ج 96 / ص 131.
273- بحار / ج 96 / ص 122؛ امالى طوسى / ج 1 / ص 186.
274- بحار / ج 96 / ص 122.
275- اءمالى طوسى / ج 2 / ص 73.
276- بحار / ج 96 / ص 176؛ اصول كافى / ج 4 / ص 6؛ نوادر راوندى / ص 53.
277- بحار / ج 96 / ص 130.
278- و پروردگارتان گفت : مرا بخوانيد به شما پاسخ مى دهم . بى گمان كسانى كه از پرستش من تكبر مى ورزند به زودى با خوارى به دوزخ درخواهند آمد. مؤ من / آيه ى 60.
279- بگو: بى ترديد پروردگارم [ رزق و ] روزى را براى هر يك از بندگانش كه بخواهد گشاده يا براى او تنگ مى سازد، و هر چه را [ در راه خدا ] هزينه نماييد، او چيزى را جايگزين آن مى سازد، و او بهترين روزى دهندگان است . سباء / آيه ى 38.
280- بحار / ج 79 / ص 138.
281- بقره / آيه ى 264.
282- بحار / ج 96 / ص 137.
283- اختصاص مفيد / ص 219.
284- لحار / ج 96 / ص 162.
285- ديوان امام راحل / ص 183.
286- بحار / ج 96 / ص 182.
287- بحار / ج 96 / ص 179.
288- بحار / ج 96 / ص 180.
289- وسائل / ص 466.
290- بحار / ج 75 / ص 137.
291- إ سراء / آيه ى 23.
292- إ سراء / آيه ى 24-25.
293- بحار/ ج 74 / ص 83.
294- معاد شناسى / ج 1 / ص ؟.
295- لقمان / آيه هاى 15-14.
296- تفسير صافى / ج 2 / ص 37.
297- بحار/ ج 74 / ص 74.
298- بحار / ج 74 / ص 75.
299- بقره / آيه ى 83.
300- نهج البلاغه / ق 399.
301- بحار/ ج 74 / ص 337.
302- بحار/ ج 84 / ص 252.
303- بقره / آيه ى 177.
304- بحار/ ج 74 / ص 92.
305- امالى صدوق / ص 253 /؛ بحار / 74 / ص 89.
306- بحار/ ج 74 / ص 93 / روايت 21.
307- رعد/ آيه ى 39.
308- بحار/ ج 74 / ص 94 / روايت 21.
309- بحار/ ج 74 / ص /95 روايت 26.
310- بحار / ج 74 / ص 91.
311- محمد / آيه هاى 23-22.
312- محمد / آيه ى 23.
313- بحار/ ج 74 / ص 138.
314- بحار/ ج 74 / ص 134.
315- بحار/ ج 69 / ص 25.
316- نور/ آيه ى 30.
317- نور/ آيه ى 31.
318- وسائل الشيعه / ج 7 / ص 138.
319- وظايف ما در ماه رمضان / 188.
320- وسائل الشيعه / ج 8 / ص 141.
321- وسائل الشيعه / ج 7 / ص 138.
322- معانى الاخبار/ ص 140.
323- مؤ منون / آيه ى 79.
324- آل عمران / آيه ى 6.
325- فصلت / آيه هاى 21-19.
326- إ سراء/ آيه ى 37.
327- محمد خرّمشاهى ميلاد.
328- بحار/ ج 75 / ص 248.
329- حجرات / آيه ى 12.
330- مجمع البيان / ج 5 / ص 137.
331- بحار / ج 75 / ص 229.
332- بحار/ ج 75 / ص 246.
333- مكاسب شيخ انصارى / ج 1 / باب محرمات / ص 46.
334- بحار/ ج 75 / ص 236.
335- بحار/ ج 75 / ص 236.
336- بحار/ ج 75 / ص 249 / ص 250؛ ثواب الاعمال / ص 221.
337- كافى / ج /2 ص 369؛ بحار/ ج 75 / ص 268.
338- بحار/ ج 75 / ص 268.
339- فجر/ آيه هاى 16-20.
340- آل عمران / آيه ى 182.
341- بحار/ ج /5 ص 3.
342- بحار/ ج 75 / ص 5؛ ثواب الاعمال / ص 181.
343- بحار/ ج 75/ ص 3؛ قرب الاسناد/ ص 45.
344- سفينة البحار/ ج 2 / ص 730.
345- بحار/ ج 75 / ص 4.
346- نساء/ آيه ى 10.
347- مجمع البيان /ج 3 / ص 13.
348- نساء/ آيه ى 10.
349- بحار/ ج 75 / ص 5.
350- بحار/ ج 75 / ص 4.
351- نور/ آيه ى 63.
352- بحار/ ج 73 / ص 331.
353- الحكم الزاهرة / ج 2 / ص 232.
354- الحكم الزاهرة / ج 2 / ص 232.
355- روضة المتقين / ج 2 / ص 484.
356- بحار/ ج 73 / ص 331.
357- معارج / آيه ى 4.
358- لقمان / آيه ى 16.
359- بحار/ ج 73 / ص 355.
360- بحار/ ج 73 / ص 356.
361- بحار/ ج 73 / ص 353.
362- بحار/ ج 73 / ص 33.
363- بحار/ ج 73 / ص 353؛ امالى طوسى / ج 1 / ص 204.
364- سعدى شيرازى .
365- سفينة البحار/ ج 2 / ص 46.
366- سفينة البحار/ ج 2 / ص 46.
367- ارشاد مفيد/ ج 2 / ص 324.
368- جامع احاديث الشّيعة / ج 7 / ص 104.
369- الحكم الزّاهرة / ج 2 / ص 228.
370- الحكم الزّاهرة / ج 2 / ص 229.
371- سنن ابى داود/ ج 2 / ص 61.
372- جامع احاديث الشيعة / ج 7 / ص 123.
373- الحكم الزّاهرة / ج 2 / ص 228.
374- الحكم الزّاهرة / ج 2 / ص 228.
375- المحجة البيضاء/ ج 2 / ص 390.
376- الفصول المهمه / ص 474 ؛ المحجة البيضاء / ج 2 / ص 392.
377- روضة المتقين / ج 2 / ص 682.
378- المحجة البيضاء/ ج 2 / ص 390.
379- اثنى عشريه / ص 15؛ الحكم الزّاهرة / ج 1/ ص 149.
380- ذاريات / آيه ى 18.
381- تفسير نور الثقلين / ج 5 / ص 123.
382- تفسير ابو الفتوح / ج 3 / ص 378؛ روضة المتقين / ج 2 / ص ‍ 704.
383- نهج الفصاحة / ج 2 / ص 954؛ المحجة البيضاء/ ج 2 / ص ‍ 390.
384- المحجة البيضاء/ ج 2 / ص 391.
385- غافر/ آيه ى 60.
386- نمل / آيه ى 62.
387- انشراح / آيه هاى 8-7.
388- بحار/ ج 85 / ص 325.
389- بحار/ ج 85 / ص 325.
390- بحار/ ج 85 / ص 324.
391- بحار/ ج 85 / ص 322.
392- بحار/ ج 82 / ص 363.
393- بحار/ ج 85 / ص 318.
394- بحار/ ج 85 / ص 319.
395- تفسير الميزان / ج 2 / ص 41.
396- اصول كافى / ج 2 / ص 466.
397- رعد/ آيه ى 28.
398- فتح / آيه ى 28.
399- دعا عامل پيشرفت يا ركود/ ص 7.
400- ارشاد/ ج 2 / ص 324.
401- ارشاد/ ج 2 / ص 324.
402- زمر/ آيه هاى 55-53.
403- اعراف / آيه ى 23.
404- بقره / آيه ى 285-286.
405- آل عمران / آيه هاى 193 - 194.
406- آل عمران / آيه ى 8.
407- اعراف / 155.
408- اعراف / 156.
409- بقره / آيه ى 201.
410- ابراهيم / آيه ى 39.
411- ابراهيم / آيه ى 40 - 41.
412- حشر/ آيه ى 10.
413- سعدى شيرازى .
414- توبه / آيه ى 105.
415- بحار/ ج 3 / ص 76 چاپ قديم .
416- بحار/ ج 3 / ص 7 چاپ قديم .
417- انفال / آيه ى 33.
418- هود/ آيه ى 52.
419- بحار/ ج 93 / ص 277.
420- بحار/ ج 93 / ص 280.
421- بحار/ ج 93 / ص 284.
422- بحار/ ج 93 / ص 284.
423- بحار/ ج 93 / ص 284.
424- تحف العقول / ص 138؛ نهج البلاغه / ق 441.
425- از ديوان اشعار امام خمينى .
426- شعر از سعدى .
427- بحار/ ج 96 / ص 357.
428- حج / آيه ى 18.
429- بحار/ ج 85 / ص 108.
430- بحار/ ج 82 / ص 110.
431- طه / 132.
432- نهج البلاغه / نامه ى 53.
433- بحار/ ج 7 / ص 267.
434- مائده / آيه ى 91.
435- نور/ آيه هاى 37-38.
436- قيامت / آيه ى 31.
437- يكصد و چهارده نكته درباره نماز/ ص 21.
438- نهج البلاغه / نامه ى 27.
439- وسائل / ج 3 / ص 19.
440- مستدرك الوسائل / ج 1 / ص 171.
441- مستدرك الوسائل / ج 1 / ص 172.
442- مستدرك الوسائل / ج 1 / ص 173.
443- فاطر/ آيه ى 29.
444- توبه / آيه ى 71.
445- توبه / آيه ى 112.
446- اعراف / آيه 29.
447- وسائل الشيعه / ج 3 / ص 555.
448- بحار/ ج 84 / ص 249 / روايت 41.
449- بابا طاهر عريان .
450- بحار/ ج 96 / ص 357.
451- بحار/ ج 96/ ص 317.
452- بحار/ ج 96/ ص 316.
453- بحار/ ج 96 / ص 317.
454- بحار/ ج 96 / ص 357.
455- بحار/ ج 96 / ص 358-357.
456- بحار/ ج 96 / ص 358؛ عيون اخبار الرّضا/ ج 1 / ص 295.
457- بحار/ ج 96 / ص 358.
458- نهج الحق / ص 231.
459- نهج الحق / ص 231.
460- همان مدرك / ص 231.
461- همان / ص 231.
462- نهج الحق / ص 232؛ مستدرك حاكم / ج 3 / ص 141؛ ينابيع المودة / ص 11.
463- مستدرك / ج 3 / ص 483.
464- كفاية الطّالب / ص 407.
465- نهج الحق / ص 233.
466- اسد الغابة / ج 4 / ص 31.
467- نهج الحق / ص 233.
468- نهج الحق / ص 236.
469- ينابيع الموده / ص 489.
470- ينابيع المودة / ص 490.