سوم اردیبهشت  ۲۳ جمادی الثانی سالگرد درگذشت عالم جلیل القدر آیت الله سید هاشم نجف آبادی میردامادی در سال ۱۳۸۰ قمی می باشد

نگاهی گذرا به زندگینامه آیت الله حاج سید هاشم میردامادی ـ نجف آبادی ـ از علمای برجسته مشهد و جد مادری مقام معظم رهبری، به مناسبت فرارسیدن سالگرد ارتحال آن عالم ربانی؛ (۲۳ جمادی الثانی):

خانواده

آیت الله حاج سید هاشم میردامادی ـ معروف به نجف آبادی ـ در سال ۱۳۰۳ قمری در نجف اشرف در خاندان علم و فضیلت دیده به جهان گشود. نسب او با سی واسطه به فرزند امام صادق «ع» می رسد.

از بین این سلسله جلیله، سید محمد باقر فرزند سید مرتضی به نجف آباد اصفهان می آید و به ترویج احکام دین می پردازد. سید هاشم فرزند سید محمد و از نوه های سید محمد باقر است که در دو سالگی پدر خود را از دست داد و تحت سر پرستی مادر قرار گرفت.

وی پس از مدتی به خاطر هوش سرشار به تحصیل علم پرداخت. فرزندش مرحوم حجت الاسلام والمسلمین سید حسن میردامادی می گوید: «پدرم آیت الله سید هاشم نجف آبادی فرمودند: قبل از سنین بلوغ بیشتر وقت من در مجالس علماء و رجال علمی و مراجع عالیقدر می گذشت و آمادگی فوق العاده ای برای کسب فضیلت و پذیرش هر گونه استفاده علمی را داشتم، و تنها آرزوی من رسیدن به مقامات عالیه علم و عمل بود. از طرفی مادرم اصرار داشت که به خاطر سختی در امرار معاش کار کنم، تا این که از یکی از اساتید خواستم نزد مادرم بیاید و مشکل را حل کند…».

تحصیلات

آیت الله سید هاشم میردامادی بعد از گذراندن علوم مقدماتی وارد حوزه علمیه نجف اشرف شد و از محضر اکابر و بزرگان فقه و اصول آن دیار همچون آیات و مراجع عظام آخوند خراسانی، میرزا محمد تقی شیرازی (معروف به میرزای کوچک)، میرزای نائینی، حاج سید ابوالحسن اصفهانی و دیگر بزرگان بهره برد، و از دروس اخلاق و عرفان حضرات آیات سید احمد کربلایی، سید مرتضی کشمیری و میرزا جواد آقا تبریزی استفاده کرد.

وی در دوران جوانی به درجه اجتهاد و مقام شامخ علمی رسید و پس از مدتی عازم مشهد مقدس گردید.

کمالات اخلاقی

او مردی متقی، پرهیزگار، خوش اخلاق و خدا ترس بود و با قناعت زندگی می کرد. از اموال شبهه ناک مصرف نمی کرد و آنچه را احتیاج نداشت به فقرا می داد. در همه عمر از او دروغی شنیده نشد و به کسی آزار نرساند. توکل عجیبی به خدا داشت و اهل کبر و غرور نبود.

فرزندش می گوید: «مادرم همیشه می گفت: پدر شما فرشته است و پس انداز مالی ندارد، و از تجمّلات پرهیز دارد».

آقای حاج شیخ محمد علی احمدیان نجف آبادی که مدت زیادی در نجف اشرف بود، می فرمود: «آیت الله سید هاشم نجف آبادی در نجف اشرف همدرس و هم بحث آیت الله العظمی سید محسن حکیم بودند. هر وقت به نجف می آمدند به منزل آقای حکیم وارد می شدند. قریب چهل سال در مشهد تفسیر قرآن گفتند. من پانزده ساله بودم که در مسأله کشف حجاب و حمله به مسجد گوهر شاد به مشهد رفتم. تازه داشتند خون های مسجد را پاک می کردند و سید هاشم را هم تبعید کرده بودند…».

مبارزات سیاسی

آیت الله سید هاشم میردامادی از رهبران مبارزه با کشف حجاب رضاخان در سال ۱۳۵۴ قمری بود.
به دنبال کودتای سال ۱۲۹۹ شمسی، جریان کشف حجاب که یک نوع فرهنگ زدایی دینی و سوغات غرب به حساب می آمد، در سراسر ایران مخصوصاً در تهران، مشهد و قم با مخالفت علما مواجه گردید.

در این ماجرا، علما و روحانیون خراسان با کشف حجاب مخالفت نمودند و مراسمی در مسجد گوهرشاد با سخنرانی آیت الله بهلول برگزار شد که پس از لحظاتی با حمله ماموران حکومتی، این مسجد به خاک و خون کشیده شد.

آیت الله العظمی حاج آقا حسین قمی که به عنوان اعتراض به تهران رفته بود، دستگیر و روانه زندان گردید.

به دنبال بازداشت آیت الله العظمی قمی، مردم مشهد در منازل علمایی همچون آیت الله اردبیلی و آیت الله سید هاشم میردامادی تجمع کردند تا اینکه در تاریخ ۱۰ ربیع الثانی سال ۱۳۵۴ قمری برابر با ۲۰ تیر ماه سال ۱۳۱۴ شمسی، مأموران دستگاه مسلحانه وارد منازل علما شدند و عده‌ای را مجروح و دستگیر نمودند.

پس از آن، مردم به مبارزه خود ادامه دادند و به مسجد گوهر شاد رفتند. مأموران حکومتی نیز دوباره حمله کرده و کشتار وسیعی را به راه انداختند و رهبران و علمای نهضت را همانند حضرات آیات سید هاشم میردامادی، سید یونس اردبیلی، شاهرودی و نهاوندی بازداشت نمودند.

آیت الله سید هاشم میردامادی مدتی به زندان تهران منتقل می شود و سپس به همراه ۲۴ نفر دیگر از علمای مبارز، محاکمه و به سمنان تبعید می گردد.

ایشان پس از سرنگونی حکومت رضاخان در سال ۱۳۲۰ شمسی دوباره به مشهد مقدس بازگشت و سالیان متمادی به اقامه نماز جماعت و تفسیر قرآن در مسجد گوهرشاد حرم رضوی و تالیف کتاب پرداخت.

تالیفات

آیت الله میردامادی در طول عمر بابرکت خود، آثار متعددی را تالیف نمود که از آن جمله رساله ای در رجعت، ترجمه کتاب سیف الامّه مرحوم نراقی که بخشی از آن ناتمام ماند و توسط فرزندش سید حسن ترجمه گردیده است، شرح حال علماء بزرگ همراه با داستان ها، خلاصه البیان فی تفسیر القرآن – تفسیر فارسی قرآن- که دو جلد آن به طبع رسیده است، برخی از تقریرات دروس مرحوم میرزای نائینی و جزواتی در علم اخلاق می باشد.

وفات

آیت الله حاج سید هاشم میردامادی سرانجام، در شب سه شنبه ۲۳ جمادی الثانی سال ۱۳۸۰ قمری به علت بیماری و در سن ۷۷ سالگی دار فانی را وداع گفت و در جوار حرم مطهر امام رضا (ع) در رواق دارالسعاده به خاک سپرده شد.