یادداشت / حامد رستمی نجف‌آبادی (استاد دانشگاه)
بررسی مواضع و فتاوای رهبری در پیشبرد تقریب و وحدت اسلامی

خبرگزاری فارس: امروزه نیز وجود وحدت و تقریب در جهان اسلام از مهم ترین مسائل مورد نیاز برای مسلمانان است و اکنون نیز رهبر معظم انقلاب منادی وحدت و طلایه دار تقریب در جهان اسلام می باشند.

چکیده

اهمیت وحدت امت اسلامی و تقریب اندیشه ها و رفتارها از موضوعاتی است که علاوه بر ضرورت عقل و وجدان، آیات قرآن، احادیث و سیره نبوی نیز گویای آن است.

در طول تاریخ وحدت شاخصِ عزت و انس بوده و هر زمان اختلاف ایجاد شده اقتدار مسلمین خدشه وار شده و دشمنان توانسته اند برآنها تفوق یابند. در رسیدن به وحدت عوامل گوناگونی مؤثر است که مهم ترین آن ها آشنایی با اندیشه منادیان تقریب است.

در سال ۱۹۴۷ م. حرکت تقریب میان مذاهب اسلامی به همت استاد علامه آیت الله شیخ محمدتقی قمی که از سوی مرحوم آیت الله بروجردی از قم به قاهره اعزام شد، جان تازه ای به خود گرفت و موجب واکنش متقابل از سوی علمای اهل سنّت شد.

در طول تاریخ نیز بزرگان فراوانی از میان شیعه و اهل سنّت قدم در وادی ایجاد وحدت نهاده و خدمات فراوانی انجام داده اند. از جمله امام خمینی(ره) که در اغلب سخنان و پیام های خود مسلمانان جهان را به وحدت فرا می خواندند و از هر گونه تفرقه و اختلاف بر حذر می داشتند.

امروزه نیز وجود وحدت و تقریب در جهان اسلام از مهم ترین مسائل مورد نیاز برای مسلمانان است و اکنون نیز رهبر معظم انقلاب منادی وحدت و طلایه دار تقریب در جهان اسلام می باشند.

فتواهای رهبر معظم انقلاب مبنی بر نماز خواندن شیعیان به امامت فردی سنی مذهب یا مشارکت در نماز جماعت اهل‌سنّت و هم چنین به فتوای تاریخی اخیر ایشان مبنی بر حرمت اهانت به همسر پیامبر و نمادهای اهل‌سنّت به خوبی بیانگر این امر است.

در سال های اخیر سفرهای رهبر معظم انقلاب به استان ها و سفر اخیر ایشان به خراسان شمالی فرصت مناسبی جهت تجلی جهانی وحدت و هم دلی میان شیعیان و اهل سنّت و اقوام مختلف مردم است.

مقدمه

وحدت اسلامى و تقریب مذاهب، آرمانى است که همه مصلحان امت اسلامى و طلایه‌داران بیدارى اسلامى آن را سر‌لوحه اهداف و آرمان‌هاى خود قرار داده‌اند و در کتاب‌ها، مقالات و سخنرانی‌ها مردم را به در پیش گرفتن راه‌هایى براى تحقق آن دعوت مى‌کنند.

این نوشتار به معرفی طلایه داران و پیشگامان تقریب و وحدت اسلامی در جهان اسلام پرداخته و به رهبر معظم انقلاب به عنوان طلایه دار تقریب در عصر حاضر خواهد رسید. معظم له همواره دغدغه تقریب و وحدت داشته اند و با فرمان تأسیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و هم چنین بر مبنای رهنمودهای معظم له دانشگاه مذاهب اسلامی در سطح وسیع تری مسلمانان را به تقریب و همبستگی دعوت می کنند.

وحدت اسلامى و تقریب مذاهب، آرمانى است که همه مصلحان امت اسلامى و طلایه‌داران بیدارى اسلامى آن را سر‌لوحه اهداف و آرمان‌هاى خود قرار داده‌اند و در کتاب‌ها، مقالات و سخنرانی‌ها مردم را به در پیش گرفتن راه‌هایى براى تحقق آن دعوت مى‌کنند.

در ادامه این نوشتار مواضع و فتاوای رهبری را در مورد اهل سنّت که در پیشبرد تقریب و وحدت اسلامی مؤثر بوده و بازتاب فتاوای ایشان در جهان اسلام بین شیعه و اهل سنّت را بررسی کرده و در آخر تأثیر سفر معظم له در اتحاد شیعه و اهل سنّت در استان خراسان شمالی را بررسی خواهد نمود.

۱) طلایه داران و پیشگامان تقریب و وحدت اسلامی

در راه تقریب و وحدت اسلامی، بسیاری از علماء بزرگ اهل سنّت و شیعه نقش مؤثری داشته اند و سال ها در این راه تلاش و کوشش فراوانی نموده اند؛ در این میان نقش عالمان شیعه و سنی و فراهم-سازی زمینه های وحدت تمامی ملل اسلامی و ایجاد بستر تفاهم و همدلی و تقریب و نزدیک سازی فرق مختلف جهان اسلام و پیروان مذاهب توحیدی بسیار برجسته و شاخص است.

شخصیت هایی بزرگ و نامداری که با زمینه ساز صدور فتوای تاریخی شیخ محمود شلتوت، مفتی و رئیس الازهر و صاحب تفسیر تقریبی قرآن کریم، مبنی بر جواز پیروی از مذهب شیعه و هم چنین تأسیس کرسی فقه مقارن در الأزهر، که به جرأت می توان این فتوا را بزرگ ترین رویداد در روابط بین مذاهب در قرون اخیر نام برد (ر.ک: شیخ محمود شلتوت؛ طلایه دار تقریب، عبدالکریم بی آزار شیرازی، صص۱۹۸-۱۹۷؛ همبستگی مذاهب اسلامی، عبدالکریم بی آزار شیرازی، صص۳۱۰-۳۰۹).

هم چنین شیخ محمد غزالی، علامه اقبال لاهوری، علامه مودوی پاکستانی، حسن البناء، سید قطب مصری، مرحوم مولوی مولانا عبدالعزیز، از دیگر علما و بزرگان اهل سنّت و در عصر حاضر از علماء و بزرگان شیعه می توان از حضرت امام خمینی(ره)، امام موسی صدر، شیخ محمد جواد مغنیه، علامه شیخ مرتضی مطهری، آیت الله سید محمود طالقانی، آیت الله دکتر محمد حسین بهشتی نام برد (ر.ک: پشوایان تقریب؛ آیت الله بروجردی و شیخ محمود شلتوت، مجموعه مقالات، ص۱۶۸).

در راه تقریب و وحدت اسلامی، بسیاری از علماء بزرگ اهل سنّت و شیعه نقش مؤثری داشته اند و سال ها در این راه تلاش و کوشش فراوانی نموده اند؛ در این میان نقش عالمان شیعه و سنی و فراهم-سازی زمینه های وحدت تمامی ملل اسلامی و ایجاد بستر تفاهم و همدلی و تقریب و نزدیک سازی فرق مختلف جهان اسلام و پیروان مذاهب توحیدی بسیار برجسته و شاخص است.

اکنون نیز رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله خامنه ای(مدظله العالی) تمام تلاش و همّ و غمشان تقریب مذاهب اسلامی بوده و هست و این امر در فتواها و مواضع ایشان به خوبی نمایان است.

۲) فتاوا و مواضع رهبر معظم انقلاب پیرامون اهل سنّت

در این مبحث فتاوا و مواضع رهبر معظم انقلاب را در مورد اهل سنّت که در پیشبرد تقریب و وحدت اسلامی مؤثر بوده است را بررسی می نماییم.

اما قبل از ورود به بحث از فتواهای تاریخی و تأثیرگذار بر جامعه‌ اسلامی می‌توان به فتوای میرزای شیرازی در حرمت توتون و تنباکو، فتوای شیخ محمود شلتوت در به رسمیت شناختن مذهب جعفریه و جواز تقلید از آن، و فتوای وجوب قتل سلمان رشدی توسط حضرت امام خمینی(ره) اشاره نمود (ر.ک: ویژه نامه تدبیر، مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان، آبان ۱۳۸۹ش).

فتواهای قبلی رهبر معظم انقلاب مبنی بر نماز خواندن شیعیان به امامت فردی سنی مذهب یا مشارکت در نماز جماعت اهل‌سنّت و هم چنین به فتوای تاریخی اخیر ایشان می توان اشاره نمود.

مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه‌ای در مناسبتهای مختلف به روشنفکری در مورد اقدامات دشمن برای تفرقه میان امت اسلامی پرداخته و مسلمانان را نسبت به پیامدهای وخیم تفرقه که وضعیت فلسطین، افغانستان و عراق را می‌توانیم از جمله پیامدهای آن بدانیم، آگاه ساخته‌اند. ایشان از جمله (در پیام نوروزی سال ۱۳۸۶ش) هشدار داده‌اند: «در سطح دنیای اسلام هم یک تلاش وسیع و عمیق (برای تفرقه میان مسلمانان) از سوی دشمن محسوس است». ایشان همواره و مؤکّداًً وظیفه اول همه‌ مسلمانان و رهبران اسلامی را «اتحاد کلمه» و «همدلی» دانسته و توجه داده‌اند: دشمنان به دنبال آن هستند اختلاف مذهبی را بزرگ کنند، جنگ شیعه و سنی را در هر نقطه‌ای از دنیا که ممکن باشد به وجود بیاورند.

ایشان همچنین در رهنمودی دیگر در ۱۱ مرداد ۱۳۸۵ش خطاب به ملتهای منطقه و به خصوص فرقه‌ها و دسته‌های مختلف لبنانی چنین توصیه فرمودند: «ملتهای منطقه و فرقه‌های اسلامی و پیروان دینهای مختلف در لبنان و در همه کشورهای اسلامی باید دست اتحاد به یکدیگر دهند و نگذارند، تفرقه آنان موجب قوت دشمن شود». معظم له در همین راستا در بیاناتشان در مراسم شانزدهمین سالگرد ارتحال امام خمینی(ره) در توصیه به ملل اسلامی اظهار داشتند: «البته ملتهای اسلامی باید بیدار باشند و نباید دشمن و توطئه و حرکتهای او را کوچک بشمرند، باید بیداری و برحذر بودن و هشیاری خود را حفظ کنند. امروز، روز اتحاد و همدلی ملتها و دولتهای اسلامی است».

از جمله فتواهای تاریخی تأثیرگذار اخیر بر جهان اسلام، فتوای رهبر معظم انقلاب، مبنی بر حرمت اهانت به نمادهای اسلامی اهل‌سنت است، ایشان این فتوا را در پاسخ به استفتائی مطرح کردند که در آن از معظم له خواسته شده بود تا نظر خود را درباره «اهانت و استفاده از کلمات تحقیرآمیز و توهین به همسر پیامبر اسلام (عایشه) اعلام کنند».

این درخواست صدور فتوا از سوی جمعی از علما و فرهیختگان شیعه منطقه احساء عربستان سعودی ارائه شد. استفتاء از آیت الله العظمی خامنه‌ای (مدظله العالی) در پی توهین به عایشه توسط یاسر الحبیب روحانی شیعه کویتی صورت گرفت که با واکنشها و مخالفتهای بسیاری رو به رو شد.

آنچه در پی می‌آید معرفی اجمالی عامل این اهانت است.

«یاسر الحبیب» کیست؟

«یاسر الحبیب» یک طلبه جوان کویتی است که سخنان موهن او علیه برادران اهل‌سنّت و اعتقاداتشان بازتابهای زیادی را تاکنون به همراه داشته است. او متولد سال ۱۳۵۵ش است و فارغ التحصیل رشته علوم سیاسی از دانشگاه کویت و رئیس سازمانی به نام خدام المهدی می‌باشد. او در مقالات و سخنان خود به اعتقادات اهل‌سنت به خصوص خلفا و عایشه حمله کرده و حتی در برابر شخصیتهایی مانند علامه فضل الله که به تقریب مذاهب معتقد بود، مواضع تندی می‌گرفت. همین مواضع سبب شد دولت کویت او را محکوم به حبس کند (رک: همان).

فتوای مقام معظم رهبری مبنی بر حرام دانستن هر گونه اهانت به اصحاب و همسران پیامبراکرم(ص) با استقبال گسترده علما و رهبران فکری اهل‌تسنن در جهان اسلام روبرو شد، و بازتاب فراوانی نیز در رسانه‌ها و روزنامه‌های عربی داشت که برخی از آن واکنشها و استقبالها از فتوای ایشان در ادامه می‌آید.

۳) بازتاب فتوای رهبر معظم انقلاب در جهان اسلام

در این مبحث به بازتاب فتوای رهبر معظم انقلاب در جهان اسلام خواهیم پرداخت.

۱. استقبال احمد الطیب شیخ الأزهر مصر از فتوای رهبری

رئیس دانشگاه علوم اسلامی الازهر مصر از فتوای مقام معظم رهبری در تحریم اهانت به صحابه حضرت محمد(ص) و همسران حضرت رسول اکرم(ص) به گرمی استقبال کرد.

احمد الطیب شیخ الازهر در بیانیه‌ای اعلام کرد این فتوا در زمان مناسب برای جلوگیری از شکاف و بستن درهای فتنه صادر شده است.

فتوای مقام معظم رهبری مبنی بر حرام دانستن هر گونه اهانت به اصحاب و همسران پیامبراکرم(ص) با استقبال گسترده علما و رهبران فکری اهل‌تسنن در جهان اسلام روبرو شد، و بازتاب فراوانی نیز در رسانه‌ها و روزنامه‌های عربی داشت که برخی از آن واکنشها و استقبالها از فتوای ایشان در ادامه می‌آید.

مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه‌ای در مناسبتهای مختلف به روشنفکری در مورد اقدامات دشمن برای تفرقه میان امت اسلامی پرداخته و مسلمانان را نسبت به پیامدهای وخیم تفرقه که وضعیت فلسطین، افغانستان و عراق را می‌توانیم از جمله پیامدهای آن بدانیم، آگاه ساخته‌اند.

احمد الطیب در بیانیه خود افزود «با تمجید و خرسندی، فتوای مبارک حضرت امام علی خامنه‌ای را در خصوص تحریم اهانت به صحابه یا تعرض به همسران حضرت رسول(ص) دریافت کردم. این فتوایی است که با دانش صحیح و درک عمیق از خطرناکی آنچه که اهل‌فتنه انجام می‌دهند صادر شده است و بیانگر علاقه و اشتیاق به وحدت مسلمانان است. آنچه که باعث می‌شود بر اهمیت این فتوا افزوده شود آن است که عالمی از علمای بزرگ مسلمان و از بزرگ‌ترین مراجع شیعه و به عنوان رهبر عالی جمهوری اسلامی ایران‌؛ چنین فتوایی را صادر کرده است».

الطیب در بیانیه خود تصریح کرده است «‌من از جایگاه علم و با توجه به مسئولیت شرعی که دارم می‌گویم تلاش برای وحدت مسلمانان، واجب است و اختلاف بین پیروان مذاهب اسلامی باید به اختلاف نظر بین علما و صاحب نظران محدود بماند و به وحدت امت اسلامی لطمه نزند که خداوند فرموده است «… وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ رِیحُکُمْ وَاصْبِرُوا إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ» (انفال، ۴۶).

الطیب افزود «من همچنین اعلام می‌کنم هرکسی که در بین مسلمانان فتنه افکنی کند گناهکار و مستحق عذاب الهی و مطرود شدن از سوی مردم است».

شیخ الازهر از امام سید علی خامنه‌ای به خاطر فتوای مبارکی که در زمان مناسبش صادر شده است و باعث می‌شود شکاف اختلافات پر شود و درهای فتنه بسته شود قدردانی کرده است.

شیخ الأزهر همچنین از خداوند خواسته است این فتوا آغاز خیر و ابتدای تلاش جدی برای متحد کردن مسلمانان باشد و به دعوت آنهایی که به غلو یا افراط گرایی و یا فتنه افکنی و اختلاف افکنی دعوت می‌کنند، توجهی نشود. الطیب همچنین از مسلمانان خواسته است به ریسمان الهی چنگ بزنند و پراکنده نشوند (ر.ک: ویژه نامه تدبیر، مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان، آبان ۱۳۸۹؛ روزنامه کیهان، ۱۳/۷/۱۳۸۹ش).

۲. استقبال همام سعید رهبر اخوان المسلمین اردن از فتوای رهبری

در این باره اخوان المسلمین اردن با تقدیر از فتوای حضرت آیت الله خامنه‌ای در مورد حرمت اهانت به اصحاب پیامبر اکرم(ص)، آن را یک اقدام ارزنده و مهم در جهت حفظ وحدت مسلمانان و جلوگیری از بروز فتنه مذهبی دانست. به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از شبکه تلویزیونی الجزیره، جماعت اخوان المسلمین اردن از فتوای اخیر حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب، که هرگونه اهانت به اصحاب و همسران پیامبران الهی و از جمله پیامبراسلام(ص) و نمادهای اهل‌سنّت را حرام دانستند، تقدیر کرد.

فتوای مقام معظم رهبری مبنی بر حرام دانستن هر گونه اهانت به اصحاب و همسران پیامبراکرم(ص) با استقبال گسترده علما و رهبران فکری اهل‌تسنن در جهان اسلام روبرو شد، و بازتاب فراوانی نیز در رسانه‌ها و روزنامه‌های عربی داشت که برخی از آن واکنشها و استقبالها از فتوای ایشان در ادامه می‌آید.

اخوان المسلمین اردن توجه به فتوای حضرت آیت الله خامنه‌ای را برای اتحاد مسلمانان ضروری دانست. «همام سعید» رهبر اخوان المسلمین اردن در اظهاراتی که در پایگاه رسمی این گروه منتشر شد، اعلام کرد: از آیت الله علی خامنه‌ای عالی‌ترین مرجعیت شیعیان که اهانت به همسران پیامبر(ص) و نمادهای اهل‌سنت را حرام دانستند، تقدیر می‌کنم.

اخوان المسلمین اردن با تقدیر از فتوای حضرت آیت الله خامنه‌ای در مورد حرمت اهانت به اصحاب پیامبر اکرم(ص)، آن را یک اقدام ارزنده و مهم در جهت حفظ وحدت مسلمانان و جلوگیری از بروز فتنه مذهبی دانست.

سعید این فتوا را یک اقدام مهم برای وحدت مسلمانان و جلوگیری از بروز فتنه مذهبی توصیف کرد و از امت اسلام خواست برای مقابله با دشمن اول جهان اسلام یعنی رژیم صهیونیستی و حامی آن، آمریکا متحد شوند.

در اظهارات سعید آمده است: آنهایی که در کمین مسلمانان نشسته‌اند. برای شعله‌ور کردن آتش فتنه با هدف درگیر کردن مسلمانان با یکدیگر برای اجرای طرحهای خصمانه خود تلاش می‌کنند. وی به هم‌زمانی افزایش تنشهای مذهبی با افزایش حملات به امت اسلام در فلسطین و عراق و افغانستان و دیگر مناطق جهان اشاره کرد (روزنامه جمهوری اسلامی، ۱۴/۷/۱۳۸۹ش).

۳. استقبال شیخ مالک الشعار مفتی طرابلس از فتوای رهبری

به گزارش «الانتقاد نت»، قاضی «مالک الشعار» مفتی طرابلس و بخشهای شمالی لبنان خواستار نزدیکی بیشتر میان شیعیان و اهل‌تسنن در تمامی زمینه‌ها به ویژه در زمینه مبانی دینی شده و با اشاره به فتوای مقام معظم رهبری در خصوص تحریم اهانت به صحابه و همسران رسول گرامی اسلام این اقدام را ستودنی خواند و گفت که همه باید در این مسیر گام برداریم و ریشه اختلافها و اختلاف افکنیها را بخشکانیم. وی با ابراز خرسندی از این موضع رهبری گفت که به ویژه اینکه این فتوا از سوی بزرگ‌ترین مرجع شیعیان در ایران و رهبر انقلاب اسلامی ایران اتخاذ شده، بسیار خوشحال کننده بود.

الشعار با اشاره به اینکه افرادی وجود دارند که از فرصتها برای فتنه‌انگیزی میان برادران اهل تشیع و تسنن استفاده می‌کنند، خواستار این شد که دو طرف به این فتنه‌ها توجه داشته باشند تا مانع از ایجاد آن شوند (همان).

اخوان المسلمین اردن با تقدیر از فتوای حضرت آیت الله خامنه‌ای در مورد حرمت اهانت به اصحاب پیامبر اکرم(ص)، آن را یک اقدام ارزنده و مهم در جهت حفظ وحدت مسلمانان و جلوگیری از بروز فتنه مذهبی دانست.

۴. استقبال و تقدیر ماهر حمود امام جماعت مسجد قدس از فتوای رهبری

شیخ «ماهر حمود» امام جماعت مسجد قدس در صیدا نیز از این فتوا استقبال کرده و گفت که این اقدام می‌تواند فتنه‌ای که نزدیک به انفجار در کشورهای اسلامی بود را از این بین ببرد. وی با اشاره به زمانبندی دقیق صدور این فتوا و پایان دادن آن به فتنه تأکید کرد که اتفاقات اخیر نشان داد که اگر این فتوا نبود، جامعه تسنن و تشیع آمادگی کامل برای بروز فتنه مذهبی را داشت.

حمود سلاح غرب و آمریکا در شرایط کنونی را فتنه انگیزی میان مسلمانان خواند تا به این ترتیب بتواند حمایت ایران از نیروهای بازدارنده و آزاده منطقه را از بین ببرد. این روحانی لبنان تأکید کرد که این سلاح تنها سلاحی است که آنها می‌توانند با آن در برابر جایگاه ویژه ایران در کنار سوریه و مقاوت در لبنان بایستند، به ویژه اینکه مسائل به سوی زوال اسرائیل در برابر این محور پیش می‌رود (روزنامه کیهان، ۱۳/۷/۱۳۸۹ش).

۵. استقبال و تقدیر علمای اهل‌سنت لبنان از فتوای رهبری

شیخ «عبدالناصر الجبری»، دبیر کل جنبش امت لبنان نیز در گفتگو با برنامه «مع الحدث» که از شبکه تلویزیونی المنار لبنان پخش شد، فتوای مقام معظم رهبری را درباره حرام دانستن اهانت به صحابه و استفاده از کلمات تحقیر آمیز و توهین به «عایشه» همسر پیامبر اسلام ستود.

وی تأکید کرد: هوشیاری رهبران امت اسلامی راه را بر همه طرحهای آمریکا و رژیم صهیونیستی برای ایجاد فتنه قومی مذهبی در لبنان خواهد بست.

همچنین حزب کار مقاوم به ریاست شیخ «زهیر الجعید» فتوای حضرت آیت الله خامنه‌ای در خصوص تحریم اهانت به اصحاب و همسران پیامبر را نشان دهنده عمق روابط اعتقادی و برادری میان طوایف مختلف اسلامی دانست و بر ضرورت انتشار و تعمیم این فرهنگ در میان تمام مسلمانان تأکید کرد.

شیخ «ماهر مزهر»، رئیس «هیئت اهل تسنن حمایت از مقاومت» در لبنان نیز از دوراندیشی و دانش مقام معظم رهبری در جایز ندانستن اهانت به نمادهای اهل‌تسنن استقبال و تأکید کرد: امام خامنه‌ای از تمام ویژگیهای مطلوب برای رهبر امت اسلامی برخوردار است.

شیخ «محمد ابوالقطع» مرشد جمعیت مبلغان اسلامی نیز گفت: باید از فتوای امام خامنه‌ای استفاده کرد تا فرصت به دست دشمنان امت اسلامی نیفتد.انجمن علمای مسلمان در منطقه عکار و شمال لبنان نیز فتوای مقام معظم رهبری را پلی برای وحدت بین مسلمانان دانست و اعلام کرد: آیت الله خامنه‌ای امام عادل و رهبر پرهیزکار و مؤمن است.

«وجیه البعرنی» رئیس مجمع العکاری و نماینده سابق پارلمان لبنان نیز گفت: مواضع مسئولانه‌ای که به دنبال دفن فتنه‌ها و یکپارچگی صفوف مسلمانان باشد قابل تقدیر است (همان).

۶. استقبال مولوی عبد الحمید امام جمعه اهل سنّت مسجد مکی زاهدان از فتوای رهبری

امام جمعه مسجد مکی اهل‌سنت زاهدان گفت: فتوای اخیر رهبر معظم انقلاب آب بر آتش تفرقه افکنی دشمن ریخته شد و آن را خاموش کرد.مولوی عبدالحمید اسماعیل زهی افزود: دشمنان قسم خورده اسلام و مسلمانان می‌خواستند با تحریک احساسات مذهبی آتش تفرقه را بین شیعه و اهل سنت شعله ور کنند اما فتوای به موقع و هوشمندانه رهبر معظم انقلاب و بیانیه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم مانع از به ثمر نشستن این نقشه شوم آنان شد.

ایشان افزود: مسأله حرمت ازواج مطهرات و لزوم حفظ احترام آنان مورد اتفاق علمای شیعه و اهل‌سنّت است و امری اختلافی نیست.

وی در ادامه افزود: طبق نص صریح قرآن، همسران حضرت رسول‌(ص) به عنوان مادر مؤمنان معرفی شده‌اند و هیچ فرد دارای عقل سلیم حاضر به اهانت به مادر خودش نمی‌شود. وی افزود: اهانت یک فرد جاهل به همسر پیامبر اکرم‌(ص) پیش از اینکه موجب ایجاد تفرقه که خواست دشمن هم همین بود بشود با درایت رهبری و صدور فتوای تاریخی ایشان مایه تقویت اخوت دینی بین شیعه و اهل سنّت شد.

امام جمعه اهل سنّت زاهدان افزود: رهبر فرزانه انقلاب طی فتوایی تاریخی هر نوع اهانت به همسران حضرت رسول‌(ص) و نمادها و مقدسات اهل سنّت را حرام شرعی اعلام کردند و همگان باید خود را تابع این رهنمود مهم ایشان بدانند.

مدیر دارالعلوم مکی اهل سنّت زاهدان اظهار داشت: همان طور که طبق فتوای رهبری اهانت به مقدسات اهل سنّت حرام شرعی اعلام شد ما علمای اهل‌سنّت نیز اعلام می‌کنیم که اهانت به ائمه شیعه و مقدسات این مذهب حرام شرعی است.زیرا ما شیعه را مسلمان و جزو فرق اسلامی می‌دانیم و با برادران شیعه خود قرابت و اخوت تاریخی داریم.

وی با اشاره به محبت اهل سنّت به اهل بیت پیامبر(ص) اشاره کرد و افزود: محبت اهل بیت در قلب آحاد اهل‌سنّت جای دارد و نگاهی به نامهای مرسوم بین فرزندان اهل سنّت نشانگر این عشق بی‌پایان آنها به خاندان پاک نبی مکرم اسلام(ص) است.

وی افزود: حفظ حرمت صحابه بزرگوار اسلام از جمله مواردی است که شامل فتوای اخیر رهبری نیز هست و ما بر رعایت حرمت آنان تأکید داریم (همان). کنفرانس بین‌المللی تقریب مذاهب در لندن نیز از فتوای رهبر معظم انقلاب استقبال کرده و علاوه بر علمای اهل سنّت مراجع عظام تقلید از جمله آیت الله العظمی مکارم شیرازی از فتوای معظم له حمایت کردند (ر.ک: روزنامه جمهوری اسلامی، ۱۴/۷/۱۳۸۹ش).

۴) تأثیر سفر رهبری در اتحاد شیعه و اهل سنّت در استان خراسان شمالی و استقبال علمای اهل-سنّت

سفر اخیر مقام معظم رهبری به استان خراسان  شمالی علاوه بر این که دارای دستاوردهای گوناگون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و… برای مردم آن مناطق و کشور جمهوری اسلامی ایران و حتی جهان اسلام است، نکات آموزنده و قابل تأملی را نیز در زمینه وحدت و هم دلی در بردارد.

در هر سفری، انتخاب مقصد، امری با اهمیت و ضروری است. مقصد، تاحدودی بیان کننده روحیات مسافر و اهدافی است که در سفر پیگیری می کند. در این سفر نیز انتخاب مقصد ، یعنی استان خراسان شمالی، پیامی با خود دارد، که اذهان آگاه مردم متوجه آن خواهند شد.

سفر مقام معظم رهبری به استان خراسان  شمالی علاوه بر این که دارای دستاوردهای گوناگون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و… برای مردم آن مناطق و کشور جمهوری اسلامی ایران و حتی جهان اسلام است، نکات آموزنده و قابل تأملی را نیز در زمینه وحدت و هم دلی در بردارد.

بر این که دارای دستاوردهای گوناگون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و… برای مردم آن مناطق و کشور جمهوری اسلامی ایران و حتی جهان اسلام است، نکات آموزنده و قابل تأملی را نیز در زمینه وحدت و هم دلی در بردارد.

استان خراسان شمالی از دیر باز محل سکونت پیروان مذاهب مختلف از اهل سنّت، مذهب حنفی و شافعی گرفته تا مذهب شیعه و هم چنین نژادهای مختلف ایرانی از فارس گرفته تا ترک، کرد، ترکمن، بلوچ، تات. این پیروان مذاهب و نژادهای گوناگون سالهاست در کنار هم با صلح و آرامش بدون هیچ مشکلی زندگی می کنند. مردم این منطقه در سال های اخیر، به قدری با وحدت و هم دلی کنار هم زندگی کرده اند، که تا پیش از سفر اخیر رهبر معظم انقلاب و بازتاب آن در رسانه های جمعی، بیشتر هموطنان ما به وجود این همه تنوع مذهبی و نژادی در استان خراسان شمالی آگاه نبودند.

سفر رهبر معظم انقلاب، به خراسان شمالی اشاره روشنی بدین موضوع دارد که این استان و نحوه سلوک برادرانه مردم آن با یکدیگر به رغم تنوع مذهبی و قومی آن می تواند الگویی برای همه کسانی باشد که با همسایگان و یا اطرافیان خود در مذهب، عقیده، فرهنگ و آداب و رسوم تفاوت دارند

از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، دشمنان کشور، برای ایجاد اختلاف بین شیعه و اهل سنّت و هم چنین اختلافات قومی بین اقوام ساکن در ایران و تحریک آنان به سمت و سوی اختلافات مذهبی با شبکه-های ماهواره ای و استقلال طلبی با تحریکات مرزی و عَلَم کردن تروریست هایی مانند عبدالمالک ریگی و جنایتکاران دیگر، سرمایه گذاری و فعالیت های زیادی کردند. زمانی در کردستان، گاهی در ترکمن صحرا، و اخیراً در بلوچستان و چابهار برای ایجاد اختلاف و درگیری تلاش کرده اند، اما در هر دوره مردم همیشه در صحنه از شیعه و اهل سنّت با آگاهی از ماهیّت استکباری آن و ایثار این توطئه های اهریمنی را خنثی کرده اند.

شهدای عالی مقام بسیاری مانند شهید ماموستا شیخ الاسلام ها و شهید شوشتری ها در راه وحدت تقدیم شدند، تا اقوام ایرانی از صفوف یکپارچه انقلاب اسلامی و وحدت اسلامی جدا نشوند و سرزمین های محل سکونت آنها، یعنی سرزمین دلیرپرور سیستان و بلوچستان، استان سرافراز کردستان، خوزستان عزیز و آذربایجان غیور، جزو لاینفک کشور و یکپارچه باقی بمانند.

سفر رهبر معظم انقلاب، به این استان اشاره روشنی بدین موضوع دارد که این استان و نحوه سلوک برادرانه مردم آن با یکدیگر به رغم تنوع مذهبی و قومی آن می تواند الگویی برای همه کسانی باشد که با همسایگان و یا اطرافیان خود در مذهب، عقیده، فرهنگ و آداب و رسوم تفاوت دارند

سفر رهبر معظم انقلاب به خراسان شمالی، پیامی است برای کسانی که به هر بهانه کوچک و به اندک اختلافی بر طبل اختلافات مذهبی و قومی می کوبند و به دشمنان امیدواری می دهند.

این سفر برای همه ی ما این پیام را داشت که با وجود این همه تنوع، اگر دست  استکبار جهانی و دشمنان توطئه گر در کار نباشد، همه پیروان مذاهب و اقوام گوناگون ایرانی می توانند بدون هیچ اختلافی و عامل تفرقه ای، با آرامش کامل در کنار هم زندگی کنند.

رهبر معظم انقلاب در دیدار با مردم استان خراسان شمالی بر وحدت ملی به عنوان بارزترین عامل حفظ تمامیت ارضی و استقلال کشور تأکید نمودند. چه علت و یا عواملی می تواند تمامیت ارضی کشور را بیش از هرچیز حفظ کند؟ بدون شک از جمله مهمترین عوامل تکیه بر فرهنگ و ارزش های مورد قبول و پذیرش همه ایرانیان تمسک به اسلام عزیز، قرآن و اهل بیت پیامبر اکرم(ص) خواهد بود .

درایت رهبر معظم انقلاب موجب شده تا امروز ما در ایران بخصوص در خراسان شمالی شاهد وحدت و اتحاد بین جمعیت اهل سنّت و شیعه باشیم و وحدت و اتحاد بین برادران اهل سنّت و تشیع در سطح کشور موجب خنثی سازی توطئه های دشمنان علیه نظام جمهوری اسلامی شود.

استقبال اهل سنّت از رهبر معظم انقلاب در این استان که به طور باشکوهی شرکت نمودند، بیانگر این وحدت و همدلی و پایبندی آنان به ولایت و نظام جمهوری اسلامی ایران است.

در آستانه و هم زمان حضور سفر رهبر معظم انقلاب به خراسان شمالی، علمای اهل سنّت این استان ضمن ابراز خرسندی از سفر مقام معظم رهبری به این منطقه، آن را فرصتی مغتنم برای نشان دادن وحدت و انسجام ناگسستنی برادران تشیع و اهل سنّت این استان دانستند.

روحانیون اهل سنّت این استان این سفر نوارنی و مبارک را فرصتی مغتنم و مباهات دانستند و یاد آور شدند استفاده معنوی از برکات سفر ولی امر مسلمین جهان، فضیلتی است که امروز نصیب مردم خراسان شمالی شده است.

درایت رهبر معظم انقلاب موجب شده تا امروز ما در ایران بخصوص در خراسان شمالی شاهد وحدت و اتحاد بین جمعیت اهل سنّت و شیعه باشیم و وحدت و اتحاد بین برادران اهل سنّت و تشیع در سطح کشور موجب خنثی سازی توطئه های دشمنان علیه نظام جمهوری اسلامی شود.

هم چنین شماری از علمای ترکمن و سنی مذهب خراسان شمالی از عشق و ارادت خاص اهل سنّت به رهبر معظم انقلاب گفته‌اند و گفتند که باید شاکر خداوند باشند که رهبر معظم انقلاب به استان‌شان قدم گذاشته‌اند و اذعان داشتند که ولایت فقیه، ولایت رسول‌الله(ص) است، اهل سنّت حتی یک لحظه نباید دست از پشتیبانی رهبری بردارند.

نتیجه

مواضع و فتاوا تاریخی علمای اسلام هرگاه که جامعه اسلامی دچار تفرقه و گرفتاری شود، راهگشای جامعه اسلامی است. صدور فتوا و اظهار مواضع از سوی عالمان دین که در جایگاه اجتهاد به شایستگی قرار دارند، همواره روشنگر راه زندگی مسلمانان در پرتو تعالیم اصیل اسلامی بوده است.

نظام مقدس جمهوری اسلامی، بنیان‌گذار فقید آن امام خمینی(ره) و همچنین مقام معظم رهبری تمام تلاش و هم و غمشان تقریب مذاهب اسلامی بوده و هست.

مواضع فتواهای قبلی رهبر معظم انقلاب مبنی بر نماز خواندن شیعیان به امامت فردی سنی مذهب یا مشارکت در نماز جماعت اهل‌سنّت و فتوای اخیر ایشان بر حرمت اهانت به همسر پیامبر و نمادهای اهل‌سنّت ناشی از افق دید روشن ایشان و دغدغه وحدت و تقریب بین مذاهب اسلامی است.

بنابراین شایسته است که پیروان مذاهب اسلامی مسایل اختلافی جزئی را کنار بگذارند، چون اختلافات در مسایل جزئی و فرعی است، از این رو نباید مسایل جزئی را در ایجاد اختلاف و پراکندگی دخالت دهند.

سفر اخیر مقام معظم رهبری به استان خراسان شمالی و درایت معظم له موجب شده تا امروز ما در ایران، شاهد وحدت و اتحاد بین جمعیت اهل سنّت و شیعه باشیم و این وحدت و اتحاد بین برادران اهل سنّت و تشیع در سطح کشور موجب خنثی سازی توطئه های دشمنان اسلام و نظام از جمله استکبار جهانی و اسرائیل غاصب علیه نظام جمهوری اسلامی شده است.

فهرست منابع و مآخذ

۱. قرآن کریم.

۲. پشوایان تقریب؛ آیت الله العظمی بروجردی و شیخ محمود شلتوت، مجموعه مقالات، تهران، کنگره بزرگداشت آیت الله العظمی بروجردی و شیخ محمود شلتوت، ۱۳۸۳ش.

۳. خبرگزاری تقریب(تنا).

۴. روزنامه جمهوری اسلامی، ۱۴/۷/۱۳۸۹ش

۵. همان، ۲۹/۹/۱۳۸۹ش.

۶. روزنامه کیهان، ۱۳/۷/۱۳۸۹ش.

۷. شیخ محمود شلتوت؛ طلایه دار تقریب، بی آزار شیرازی، عبدالکریم، تهران، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، ۱۳۷۹ش.

۸. ویژه نامه تدبیر، مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان، آبان ۱۳۸۹ش.

۹. واکنش و استقبال جهان اسلام از فتوای مقام معظم رهبری، رستمی نجف آبادی، حامد، فصلنامه فروغ وحدت، صص۱۱۷-۱۱۱، دوره جدید، ش۲۲، ۱۳۸۹ش.

۱۰. همبستگی مذاهب اسلامی، بی آزار شیرازی، عبدالکریم، تهران، دانشگاه مذاهب اسلامی، ۱۳۸۷ش.