عضی شوخی‌های ناروا و ادعای نگرانی برای فقرا در شبکه‌های اجتماعی، پیکان هدف‌شان بیشتر متوجه زیارت بیت‌الله الحرام است تا اعلام بیزاری از آل‌سعود، و این رویه خطرناک باعث می‌شود که به ذهنیت مردم نسبت به این فریضه الهی خدشه وارد شود.
بی‌حرمتی به قربانیان
اثر ابتدایی این هجویات، اشاعه منکر این اقدام قبیح است که متاسفانه انتشاردهنگان این جوک‌های ناروا به آن توجه نکردند و مهم‌تر از آن بازی با دل مملو از درد و رنج خانواده‌هایی است که تا چند روز پیش با شادمانی منتظر بودند تا حاجیانشان به سلامتی از سفر برگردند اما به ناگاه خبر شهادت مظلومانه و غمبار صدها حاجی از جمله عزیزان آنها کمرشان را خم کرد. شدت مصیبت وارده بر جامعه ایرانی در این فاجعه تا حدی بود که رهبر معظم انقلاب سه روز عزای عمومی در کشور اعلام کردند.
تخریب زیارت بیت‌الله الحرام
در چند ماهه اخیر اتهامات زیادی از طرف مسئولان کشورهای حاشیه خلیج فارس به خصوص عربستان متوجه ایران شده و ناراحتی مردم ایران بابت این اتهامات با اتفاق فرودگاه جده سر باز کرد و اکنون با فجایعی که آل سعود در مناسک حج امسال به بار آورد این عصبانیت به اوج خود رسیده است. اما بعضی از این جوک‌ها نوک پیکان هدف‌شان بیشتر متوجه زیارت بیت‌الله الحرام است تا اعلام بیزاری از آل‌سعود، و این رویه خطرناک باعث می‌شود که ذهنیت مردم نسبت به این فریضه الهی (فارغ از تسلط آل‌سعود بر حرمین شریفین) خدشه وارد شود و فرهنگ حج رفتن به مرور از فرهنگ عمومی مردم مسلمان ایران ما رخت بندد.
آل‌سعود عرب هستند اما همه اعراب، آل‌سعود نیستند
فاجعه جده و سقوط جرثقیل و منا، موجب شد که در کنار موج شوخی‌های ناروا در رابطه با زیارت بیت‌الله الحرام، موجی از توهین‌ها نیز به اعراب روانه شود که جز شرم‌ساری نتیجه دیگری برای مردم ایران ندارد؛ چرا که اگر همه جرم‌هایی که علیه مردم ایران و دیگر مسلمانان منطقه روی می‌دهد را متوجه آل‌سعود بدانیم، به روشنی مشخص است که آل‌سعود نماینده تمام مردم جهان عرب نیست و نباید به دیگر مردم محترم عرب اهانتی کنیم. در خطه جنوب ایران به ویژه در استان خوزستان مردم شریف عرب زندگی می‌کنند که یکی از شجاع‌ترین هم‌وطنان ما محسوب می‌شوند و رشادت‌های آنان در زمان دفاع مقدس فراموش شدنی نیست. همچنین بسیاری از مردم عرب در بحرین، عراق، لبنان، یمن از اقدامات آل‌سعود اعلام بیزاری می‌کنند که نشان می‌دهد همه اعراب، آل‌سعود نیستند. خشم مردم ایران از اقدام فاجعه‌بار در فرودگاه جده و کشته شدن حدود ۱۵۰۰ حاجی در منا تا دیگر جنایت‌های حکومت آل سعود باید در چارچوب و هدف‌گذاری درست آشکار گردد تا به تعصب قومی و نژادی متهم نشویم.
در شبکه‌های اجتماعی چه خبر است؟
در ادامه به سراغ بحث‌هایی می‌رویم که این روزها در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی داغ شده است و البته برعکس بسیاری از شایعات و تهمت‌هایی که معمولا بی‌پاسخ می‌ماند، عده زیادی از مخاطبان در شبکه‌های اجتماعی اقدام به مخالفت و ارائه پاسخ به آنها کرده‌اند.
متن زیر در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود:
«حاجی ﻗﺒﻮﻝ ﺑﺎﺷﺪ! ﺣﺠﮑﻢ ﻣﻘﺒﻮﻝ. ﺷﻨﯿﺪﻡ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻌﻪﺍﯼ ﺗﻠﺦ ﺣﺎﺟﯿﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺩﯾﺎﺭ ﺑﺎﻗﯽ ﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ. ﺣﺎﺟﯽ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺧﺪﺍﯾﺖ ﺩﺭ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﮔﺸﺘﯽ، ﭘﯿﺪﺍﯾﺶ ﮐﺮﺩﯼ؟ ﻣﺘﺎﺳﻔﻢ ﺑﺮﺍﯾﺖ ﺣﺎﺟﯽ ﮐﻪ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﻠﺐ ﮐﻮﺩﮎ ﺳﺮﻃﺎﻧﯽ ﻧﺪﯾﺪﯼ که ﺑﻪ ﺩﻟﯿﻞ ﺑﯽﭘﻮﻟﯽ ﺭﺧﺖ ﺍﺯ ﺩﻧﯿﺎ ﺑﺴﺖ. ﻣﺘﺎﺳﻔﻢ که ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭼﺸﻤﺎﻥ ﻋﺎﺷﻖ ﻣﺎﺩﺭ ﻓﻘﯿﺮﯼ که ﺭﻭﺯﻫﺎﯼ ﺁﺧﺮﺵ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﭘﺴﺮﺵ ﺭﺍ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺨﺖ ﻧﻔﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﻧﺪﯾﺪﯼ. ﻣﺘﺎﺳﻔﻢ ﮐﻪ ﺩﺳﺘﺎﻥ ﭘﯿﻨﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﭘﺪﺭﯼ ﺭﺍ ﻧﺪﯾﺪﯼ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺩﺭﯼ ﺯﺩ ﻭﻟﯽ ﺁﺧﺮ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺷﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﯽﭘﻮﻟﯽ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺩﻟﺒﻨﺪﺵ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺭﺱ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻣﻨﻊ ﮐﻨﺪ ﻭ ﻧﺪﯾﺪﯼ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻭﺻﺎﻝ ﺩﻭ ﺟﻮﺍﻥ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﺍﺳﺖ نمی‌توانند ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺮﺳﻨﺪ. ﺁﻥ ﺩﻓﻌﻪ که ﮐﻮﺩﮐﺎﻥ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﺷﺪﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻏﺎﺕ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ﯾﺎﺩﺕ ﻫﺴﺖ ﺣﺎﺟﯽ؟ این بار ﭼﻪ ﺳﻮﻏﺎﺗﯽ ﺩﺍﺭﯼ؟ ﻧﮕﻮ ﺟﻨﺎﺯﻩ ﺗﮑﻪ ﺗﮑﻪ ﺷﺪﻩ ﺯﯾﺮ آﻫﻦﻫﺎﯼ ﺑﻠﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﻟﻢ می‌گیرد. ﻧﮕﻮ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺑﺮﺍﯼ ﭼﺸﻤﺎﻥ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻧﺖ که ﺍﺯ اﯾﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺮ ﻗﺒﺮ ﺣﺎﺝ ﺑﺎﺑﺎ ﻧﺎﻟﻪ ﮐﻨﻨﺪ.
در پاسخ به جملاتی شبیه به این باید چند نکته را متذکر شد:
۱٫ حوادث تلخ اخیر که در مراسم حج به‌دلیل بی‌کفایتی مسئولین عربستانی رخ داد، منجر به کشته شدن تعداد زیادی از حجاج ایرانی و غیر ایرانی شد و به بهانه‌ای برای شیطنت مجدد منکران دین و تخریب باورهای دینی مردم بدل گردیده است.
۲٫ حج تمتع یکی از واجبات است و واجب الهی را نمی‌توان تعطیل نمود، مگر در مواردی خاص که ولی‌فقیه بر اساس مصالح بزرگ اسلام و مسلمین، موقتاً حکم به تعطیل یک حکم شرعی می‌دهد.
۳٫ کمک به دیگران مستحب بوده و قیاس و برتری دادن آن بر فریضه واجب حج نشانه جهل نویسنده به احکام اولیه دین و تلاش هدفمند و مخرب اوست! انفاق از بزرگترین موارد در اسلام است و طرق مختلفی از قبیل زکات، خمس و کفارات مالی و… را برای آن در نظر گرفته است. از جمله اینکه خود حاجی پیش از عزیمت برای حج، خمس و زکات و صدقات خود را داده و آنگاه استطاعت مالی برای زیارت خانه خدا را یافته است. باید بدانیم که خدا پیش از همه ما، به فکر فقرا بوده و خمس و زکات را مقدمه حج تمتع قرار داده است.
۴٫ سوء استفاده از احساسات مخاطب و دامن زدن به مسائل عاطفی در اینگونه شبهات، ابزاری برای انحراف از مسیر اصلی و سرپوشی بر سستی استدلال‌ها و ادعاهای صورت پذیرفته در متن آنهاست.
۵٫ در امور دینی باید از نظرات علما و مراجع متخصص این امر بهره برد نه اینکه بر پیام‌ها و شبهات بدون سند و اعتبار شبکه‌های اجتماعی تکیه کرد.
۶٫ هرگونه واکنش لازم در این خصوص توسط مسئولان رسمی صورت خواهد پذیرفت و نباید با افراط یا تفریط در این امور در مسیر تحقق اهداف دشمنانمان قدم برداریم.
۷٫ نیت چنین متن‌هایی دلسوزی برای محرومین جامعه نیست، بلکه با هدف استحاله و تغییر ارزش‌های عمومی تهیه و منتشر می شوند.
شخص دیگری در قبال چنین متن‌هایی که در راستای توهین به حج و حاجی و شعائر اسلامی است می‌نویسد:
«امروز به‌جای تسلیت و تعظیم در مقابل شهادت عده‌ای از مسلمین، آنها را متهم به رفتن حج به‌عنوان العیاذ بالله نادانی می‌کنند. سالی چند ده نفر در دریا غرق می‌شوند ولی کسی دریا را تحریم نمی‌کند. سالی ۷میلیون نفر برای تفریحات فکاهی میلیاردها دلار هزینه می‌کند حتی یک پیام اعتراضی هم نمی‌دهند. برای دور دور کردن با ماشین‌های میلیاردی کورس افتخار می‌گذارند کسی اعتراض نمی‌کند. اما به بهانه شهادت مظلومانه عده‌ای مسلمان مظلوم، روشنفکر شده و سخن از خرج کردن پول حج برای فقرا می‌کنند. مگر غیر از این است که کسانی هم که به فقرا کمک می‌کنند همین جماعت به حج رفته و مومنین با خدا هستند؟
تا به حال کجا شنیده‌اید که یک پورشه‌سوار ماشینش را وقف مرکز سرطانی بکند؟ ولی بسیارند از همین مومنین متوسط‌الحال مالی که از نان حاجت خود به هم نوع خود می‌بخشد.
اگر همه آن ایرانیانی که برای دیدن کنسرت‌های دوبی و گردش در سواحل آنتالیا و پاتایا و… میلیاردها تومان خرج کردند هم مثل حاجی‌ها مجبور بودند پولی برای آماده کردن مقدمات سفر خود، به مستمندان کمک کنند دیگر انتظار وصال دو جوان سال ها به طول نمی‌کشید.»
همانگونه که مشاهده می‌شود امام امت راه راه بر سوءبرداشت‌کنندگان آینده یعنی همان کسانی که امروز از تصویر یک روزنامه سوءاستفاده می‌کنند، بسته و به خوبی اشاره کرده است که «لکن به طور استحباب می‌خواهند بروند»؛ یعنی ایشان مسئله حج واجب را از زیارت‌های استحبابی جدا کرده و در آن زمان، کمک به زیرساخت‌های کشور را بالاتر از زیارت کربلا و مدینه دانسته است.
غلامرضا صالحی
تاریخ : ۷ - مهر - ۱۳۹۴مناسک حج، از ارکان دین
اعمال و مناسک حج یکى از عباداتى است که رکن و ستون دین اسلام به شمار مى‌رود.اگر مسلمانی به این عبادت عظیم بی اعتنایی کند، گویا به مهمانى و دعوتِ میزبانى چون خداوند متعال بی توجهی کرده است.
حضرت امام صادق علیه السلام مى‌فرمایند :
مَنْ مَاتَ وَلَمْ یَحُجَّ حَجَّهَ الاِسْلاَمِ فَلْیَمُتْ اِنْ شَاءَ یَهُودِیّاً وَاِنْ شَاءَ نَصْرَانِیّاً
کسى که فریضه حج به ذمّه‌اش باشد و انجام ندهد، هنگام وفات به او مى‌گویند: تو مسلمان نیستى ، مخیّر هستى که در گروه یهودیان از دنیا بروى یا در گروه نصارى .
سیری در رساله حقوق امام سجاد علیه السلام
حقوق حج، حق حج
آیت الله یثربی مد ظله