نجف آباد شهری است که با وجود تمامی امتیازاتی که می تواند بهترین بهانه و دلیل برای خدمت مضاعف به آن باشد در سالهای اخیر به دلایل مختلف با محرومیتی  دو چندان دست و پنجه نرم می کند که این امر خود را در زمینه های مختلف به خوبی نشان داده است.

شاید امروزه کاربرد واژه ای به نام ” محرومیت” را بیشتر بتوانیم برای شهرهایی به کار بریم که در نقاط مرزی واقع شده اند و دوری آنها از مراکز استان ها بتواند بهترین توجیه برای وضعیتشان  به شمار آید ولی بدون اغراق باید گفت شهرهایی هم هستند که در نزدیکی شهرهای مهم کشور به دلایلی گوناگون از نظر میزان پیشرفت نسبت به شهرهای مجاور خود دچار فاصله چشمگیری شده اند که نجف آباد را باید یکی از  مصادیق این امر بدانیم.

داشتن فرسوده ترین مدارس و یکی از پایین ترین سرانه های فضای ورزشی استان، طولانی شدن عجیب و غریب برخی پروژه های عمرانی مانند طرح ۱۸ ساله فاضلاب، محدود شدن زمین های اطراف از سوی نهاد های مختلف، محدودیت شدید و یا نبود فضاهای فرهنگی و هنری استاندارد، تصدی تعداد زیادی از ادارات شهرستان توسط مدیران غیر بومی، وضعیت بسیار نامناسب معابر شهری و گسترش ساخت و سازهای مسکونی در باغات اطراف به عنوان ریه های تنفسی نجف آباد در عین  وجود بیش از پانصد هکتار بافت فرسوده در محدوده مرکزی شهرستان  تنها بخشی از مصادیق چنین ادعایی به شمار می آیند.

حال اینکه چرا چنین شهری با وجود امتیازاتی چون اداره مستقل یک لشگر زرهی همیشه پیروز به نام لشگر زرهی ۸ نجف اشرف در سالهای دفاع مقدس، تقدیم بیش از دو هزار و پانصد شهید که با شهدای سه استان کشور برابری می کند و تربیت صدها متخصص، مدیر موفق در زمینه های مختلف هنوز نیز باید از چنین محرومیت هایی رنج ببرد، از جنبه های مختلف قابل بررسی است.

ویژگی های اخلاقی خاص نجف آبادیها

مردم این دیار  همواره با خصوصیاتی شناخته شده اند که در بیشتر موارد آنها را از دیگر شهرهای کشور  ممتاز کرده و شاید بتوان ادعا کرد همین خصوصیات نیز زمینه ساز بخشی از عقب ماندگی های موجود نیز به شمار آید.

از مهمترین این ویژگی ها باید به قناعت و رضایت به وضعیت موجود نجف آبادیها اشاره کرد که در بیشتر موارد وضعیت فعلی را امری طبیعی دانسته و برای حل مشکل به وجود آمده بیشتر از اعتراض و شکایت به قناعت و صبر پناه می آورند.

به عنوان مثال اگر در یکی از معابر اصلی یا فرعی این دیار،اداره ای خدمات رسان حفاری را ناتمام رها کند شاید به ندرت کسی پیدا خواهد شد که نسبت به این موضوع اعتراض کند و بیشتر مردم با مناعت طبع این وضعیت را به پای طولانی بودن روند اجرای پروژه های عمرانی و یا نبود امکانات و اعتبارات بنویسند که این امر در بسیاری موارد مشابه قابل تعمیم خواهد بود.

ذکر این نکته نیز خالی از لطف نخواهد بود که اگر در مورد برخی شهرها وجود یک وزیر و یا مسئول عالی رتبه از آن نقطه، زمینه سرازیر شدن امکانات و امتیازات مختلف را برای شهر و دیار آن مدیر فراهم می کند در مورد این شهرستان با وجودی که گاهاً به صورت همزمان سه وزیر کابینه نیز از این شهرستان بوده اند، هیچگاه اتفاق نیافتاده است.

دلیل این امر نیز پایبندی مدیران موفق  نجف آباد به رعایت عدل و انصاف در اختصاص امکانات مختلف و پرهیز از دادن رانت به مردم دیار خود دانست که این خصلت را می توان در تمامی مدیران جزء شهرستان را نیز به خوبی مشاهده کرد.

انگ هایی سیاسی؛ توجیه کننده محرومیت

انتساب برخی چهره های سیاسی مطرح که بعضا با نظام نیز زاویه پیدا کردند به این شهرستان، در بسیاری موارد بهترین توجیه برای ضعف خدمت رسانی به مردم آن محسوب شده به طوریکه بسیاری از مدیران ارشد رونق این منطقه را زمینه ساز قدرتمند شدن کسانی دانسته اند که به ادعای آنها ضد نظام اسلامی و ولایت فقیه هستند.

این توجیه در کنار اشتباهات برخی خواص شهرستان آنقدر در طول سالهای اخیر قوی عمل کرده که هنوز نیز با وجود دفاع جانانه مردم شهرستان از ارزشهای نظام اسلامی باز هم هستند مدیرانی که با دست آویز قرار دادن آن، ضمن ندیدن مشکلات موجود از انتصاب مدیران بومی قوی در مسئولیت های حساس خودداری می کنند.

همین سیاست ها در کنار برخی دیگر عوامل نیز در حال حاضر باعث شده تا بسیاری این شهرستان را جزء موفقترین صادر کنندگان مدیران موفق به دیگر نقاط کشور بدانند که  تصدی پست های حساس کشوری و لشگری توسط مدیران بومی نجف آباد در دوران پس از انقلاب گواهی بر این مدعا به شمار می رود.

مدیریت های جزیره ای عاملی برای عقب ماندگی شهرستان

از دیگر عواملی که نقش مهمی در پیدایش وضعیت فعلی دارد می توان به جزیره ای فکر کردن مدیران تعدادی از دستگاه های دولتی شهرستان اشاره کرد به طوریکه حاضر به انجام هیچگونه تعامل و همکاری با دیگر مجموعه های دولتی نبوده و در بسیاری موارد با کشاندن اختلافات بین اداره ای به سطح جامعه و رسانه ها زمینه تشدید معضل به وجود آمده و فرسایشی شدن آن را فراهم می کنند.

به عنوان مثال در بسیاری موارد شکایت دو دستگاه اداری از یکدیگر فضاهایی را که با هزینه گزاف از جیب مردم ساخته شده اند را سالها بدون استفاده نگه میدارد و در مواردی نیز زمینه برگشت بودجه های اختصاص داده شده به فعالیت های عمرانی را فراهم می کند.

در همین زمینه می توان به پیشرفت شهرهای اطراف نجف آباد اشاره کرد که همه بر اثر مدیریت جامع و یکپارچه ادارات مختلف صورت گرفته که  نمونه بارز آن انجام  تمامی مراحل مقدماتی احداث فاضلاب شهر تیران در بازه زمانی چند ماهه است در حالیکه فاضلاب نجف آباد پس از گذشت بیش از هجده سال هنوز راه به جایی نبرده است.

قومیت گرایی زمینه ای برای اختلاف  و عقب ماندگی

موقعیت خوب، انصاف بازاریان و فرهنگ بالا در کنار برخی عوامل دیگر باعث شده که نجف آباد در طول سالهای پس از انقلاب با ورود مهاجران از مناطق مختلف شاهد رشد چشمگیر جمعیت خود و ایجاد چندین منطقه و شهر مسکونی در اطراف خود باشد.

ضعف کارهای فرهنگی در این زمینه در کنار عملکرد ناصواب برخی مسئولان در طول دهه های اخیر باعث شده تا در بیشتر فعالیت های اجتماعی،انتصاب به گروه های اجتماعی خاص زمینه ساز بروز اختلافات گسترده، کند شدن روند خدمات رسانی و کاهش بازدهی فعالیتهای عمرانی و اقتصادی شود.

به عنوان مثال در انتخابات شوراهای شهر و روستا و یا نمایندگی مجلس، از هر گروه اجتماعی و یا قومیت خاص افرادی با   تکیه بر همین تعصبات غلط به جمع کردن آراء مردمی و حضور در پست های حساس مدیریتی پرداختند که این امر به تنهایی فرصت های ارزشمندی را از مدیریت کلان شهرستان جهت انجام کارهای عام المنفعه گرفته است.

به نظر می رسد تصدی پست های کلیدی شهرستان توسط مدیران بومی در کنار انجام کارهای فرهنگی ریشه ای و تغییر نگاه مسئولان ارشد کشور به این شهرستان بتواند تا حدودی عقب ماندگی های مزمن این دیار را بر طرف کند.