دیدار نجف آبادی ها با تبعیدی‌های انقلاب

رژیم پهلوی از سال۱۳۴۲ شروع کرد به تبعید علمای شناخته‌شده و مبارز و این روند تا آستانۀ پیروزی انقلاب، کم و زیاد ادامه داشت. قبل از انقلاب هر موقع فرصت و ماشینی پیدا می‌کردیم، راه می‌افتادیم گوشه و کنار ایران برای دیدن تبعیدی‌ها.

حتی گاهی با اتوبوس‌های بین‌شهری می‌رفتیم. معمولاً نصف‌روز تا حداکثر بیست‌و‌چهار ساعت مهمان‌شان بودیم و دوباره بر می‌گشتیم خانه یا می‌رفتیم سراغ تبعیدی دیگری در شهری جدید.

از نجف‌آباد، گروه‌های دیگه‌ای هم مثل برخی بازاری‌ها این‌کار را می‌کردند ولی دید و بازدید‌شان منحصر به آقای منتظری بود. طبس، خلخال و سقز رفتیم دیدن مرحوم‌منتظری، در نایین دیدن سه‌نفر رفتیم؛ آذری‌قمی، عبایی‌خراسانی و انصاری‌شیرازی. با مشکینی و راشد‌یزدی در گلپایگان دیدار داشتیم و مروارید را در خلخال دیدیم. برای دیدار شیخ نعمت‌الله صالحی نویسندۀ کتاب شهید‌جاوید، تا تویسرکان رفتیم و در بندرلنگه، سری به مرحوم‌خلخالی، ربانی‌شیرازی و پسر شهید دستغیب زدیم. شیخ‌عباس ایزدی هم مدتی زابل بود ولی فرصت رفتن پیدا نکردیم.

تبعیدی‌ها، غیر از غربت با مشکل بدی آب‌و‌هوا، کمبود امکانات و بی سر و سامانی زندگی شخصی‌شان هم دست و پنجه نرم می‌کردند. اگر شرایط جور بود، خانواده را همراه می‌بردند ولی خیلی اوقات دور از زن و بچه‌ گذران زندگی می‌کردند.

همراه بعضی‌هاشون، پیرمردهایی بودند که پخت و پز‌شان را عهده‌دار می‌شدند و تعدادی هم با بقیۀ تبعیدی‌ها مشترکاً زندگی می‌کردند. مشکل دیگرشان امضاء روزانۀ دفتری در شهربانی بود که نقش ثبت حضور و غیاب تبعیدی را داشت. انقلابیون تبعیدی از این رفت و آمد‌ها استقبال می‌کردند؛ هم حال و هوایی عوض می‌کردند و هم فرصتی پیدا می‌شد برای کسب خبر از شهر و دیارشان و انتقال برخی پیام‌های خاص. توانمندی و نفوذ معنوی چنین اشخاصی به حدی بود که تدریجاً در شهر تبعید شده هم تاثیر‌گذار می‌شدند.

رژیم دید که به دست خودش، انقلاب را به گوشه و کنار کشور صادر کرده و از سر بیچارگی قبل از اتمام دوران تبعید، جایِ جدیدی برایشان تدارک می‌دید. شهربانی و ساواک در حالت عادی کاری به کارِ ملاقاتی‌ها نداشتند ولی موردی امکان داشت به بهانه‌هایی پاپیچ‌شان شوند.

*به روایت یکی از مبارزان انقلابی نجف آباد، کاری از «انتشارات مهر زهرا(س)» در حوزه تاریخ شفاهی

تصاویر دوران انقلاب نجف آباد

دیدار نجف آبادی ها با تبعیدی‌های انقلاب