نگاهی به زندگی پربار آیت الله غیوری

در فاصله سالهای پس از مشروطه تا روی کارآمدن رضاشاه در ایران ، تشکیل موسسات آموزشی جدید و ورود تحصیلکردگان اروپا رفته، به تدریج نقش آموزشی و ریاست مذهبی روحانیون بر همه شئون جامعه را کمرنگ نمود . این روند به ویژه با تأسیس حکومت پهلوی و دیکتاتوری رضاشاه به اوج خود رسید و زمینه های غیر مذهبی و بعضاً ضد مذهبی خود را نیز آشکار کرد . رضاشاه با گروهی از روشنفکران غرب گرا به پشتوانه ی قدرت نظامی خود _ که آن را هم مدیون انگلیس بود _ روحانیت را در جامعه بیش از بیش در تنگنا قرار داده، نقش و کارکردهای تاریخی شاه را از آنها گرفت.

اما در لایه های زیرین جامعه، روحانیت هنوز نفوذ و نقش های سنتی خود را دارا بود و به محض خروج رضاشاه از کشور ، دوباره قدرت و نفوذ سابق خود را تا حدودی بدست آوردند . در این دوره بازسازی حوزه علمیه قم و تدوین کتب فقهی به انسجام بیشتر نیروهای مذهبی جامعه و ایجاد مرکزیتی برای رهبریت نیروهای مذهبی کمک شایانی کرد . از طرفی روحانیت نیز با درک شرایط جدید جامعه ، تغییرات اساسی در شکل آموزش های خود برای اثر آفرینی بیشتر در میان توده های مردم به وجود آورد . آنچه به این روند شتاب بخشید ، تجربه اقدامات نظامی گروه فداییان اسلام به رهبری نواب صفوی و اتحاد ناموفق آنان با نیروهای به اصطلاح ملی جامعه بود .

در واقع از این زمان (اواخر دهه ی سی ) روحانیون و نیروهای مذهبی پس از سرخوردگی از اتحاد با دیگر نیروهای مبارز و فعال جامعه از یک طرف و خودسری ها و اقدامات ضد مذهبی و وطن فروشانه رژیم حاکم از طرف دیگر ، به سمت سازماندهی و تدوین برنامه های خاص برای خود پرداختند ؛ البته به همین موازات سخت گیری های رژیم حاکم ، این گروههای مذهبی را محدود و درون گرا می کرد . بدین ترتیب رژیم با پشتوانه قدرت امنیتی و نظامی خود، در حالی که نیروهای مذهبی جامعه را منفعل ارزیابی می کرد ، اقدامات ضد مذهبی خود را گسترش داد و همچنین وابستگی و سرسپردگی خود را به اربابان غربی بیشتر کرد . در چنین شرایطی نیاز به یک رهبری قوی و مقتدر دینی که بتواند از این اجتماعات کوچک مذهبی به نفع پیشبرد اهداف مذهبی و انسجام دینی جامعه استفاده کند بیش از یش احساس می شد .

حضرت آیت الله العظمی روح الله خمینی (ره) یکی از روحانیون برجسته قم بود که تحولات عصر رضاشاه و هم چنین دهه بیست کشور را از نزدیک دیده و ابعاد حرکت های ضد مذهبی رژیم حاکم را درک کرده بود . ایشان در راستای مبارزه با مظاهر فساد رژیم حاکم و زمینه سازی جهت ایجاد یک جامعه اسلامی و مبتنی بر ارزش های دینی ، بسیار قبل از اعلام مخالفت و مبارزه علنی علیه رژیم پهلوی ، به ساخت کادرهایی از طلاب جوان بر اساس اندیشه های متعالی خود و اصول مبارزه ی اسلامی پرداخت .

آیت الله سید علی غیوری

این نیروهای تعلیم یافته ، پس از دستگیری و تبعید حضرت امام در سال ۱۳۴۳ ، پرچم مبارزه و نهضتی را که ایشان شروع کرده بودند همچنان زنده و برافراشته نگاهداشتند. و در این راه متحمل زندانها ، شکنجه ها ، تبعیدها و حتی شهادت بعضی یاران و شاگردان امام شدند . با این حال با پشتوانه حضرت امام خمینی (ره) در یک عرصه مهم و تاریخی کشور، بر آن شدند تا نقش رهبری دینی و اجتماعی خود را یکبار دیگر _ اما این بار با کارکردهای جدید _ در دست بگیرد . نقشی که جامعه مذهبی ایران علیرغم تبلیغات رژیم پهلوی در لایه های خاصی از جامعه ، خواهان و مشتاق آن بودند و در عرصه های مهم تصمیم گیری کشور این خواسته خود را به منصه ظهور رساندند .

آغاز علنی نهضت اسلامی ایران را باید در تصویب قوانین غیر اسلامی اصول ششگانه انقلاب سفید شاه و ملت دانست . این اصول به ویژه اصل اصلاحات اراضی و اصل مربوط به شرایط انتخابات در کشور بسیار مخرب و غیر اسلامی بود . اعتراض حضرت امام خمینی (ره) و دیگر روحانیون برجسته به این اصول در سال ۱۳۴۱ ، رژیم را برای خودنمایی و نشان دادن قدرت به برخورد با روحانیون حوزه علمیه قم در آغاز سال ۱۳۴۲ کشاند . در چنین شرایطی که رژیم خود را رو در روی روحانیت قرار داد ، عاشورای همان سال به ویژه پس از سخنرانی حضرت امام خمینی (ره) قم و تهران عرصه درگیری خیابانی نیروهای مذهبی مردمی و رژیم پهلوی شد . رژیم پهلوی که توقع و انتظار چنین واکنشی را نداشت ، هر چند در ساعات اولیه ناآرامی ها با دستپاچگی اوضاع را پیگیری نمود ، اما پس از آن با خشونت و کشتار مردم توانست ناآرامی ها را کنترل کند .

این حادثه و به دنبال آن دستگیری حضرت امام در معرفی شخص ایشان به عنوان رهبر بلامنازع نهضت بسیار موثر بود و رژیم را بیش از بیش متوجه ایشان نمود . در واقع پس از درگذشت حضرت آیت الله العظمی بروجردی (ره) رژیم پهلوی با شناخت اجمالی از امام خمینی (ره) ، سعی داشت کسان دیگری از روحانیون را خود به عنوان مرجع تقلید معرفی کند که البته این توطئه توسط شاگردان و مریدان حضرت امام به موقع نفش بر آب و رهبریت ایشان تثبیت شد .

آیت الله سید علی غیوری

اقدام بعدی رژیم در نشان دادن وابستگی و سرسپردگی هر چه بیشتر به غرب و به ویژه آمریکا ، تصویب لایحه مصونیت مستشاران آمریکایی (کاپیتولاسیون ) در کشور شیعی ایران بود؛ این اقدام رژیم پهلوی یک بار دیگر رهبر شیعیان جهان را به واکنش واداشت و ایشان طی نطق قرایی خطرات و لطمات ناشی از این لایحه را برای ملت مسلمان و دولت ایران یادآور شدند . رژیم پهلوی نیز که به دنبال بهانه ای بود، شبانه حضرت امام را دستگیر و فردای همان روز به ترکیه و سپس عراق تبعید کردند ؛ غافل از اینکه حرکتی که حضرت اما با توجه با شاگردانی که ایشان تربیت کرده بود ، همچنان در شاخه های مختلف مبارزه ادامه پیدا خواهد کرد . این بیداری و خودآگاهی نزد نیروهای مذهبی تا پیروزی انقلاب اسلامی در شکل ها و روش های گوناگون ادامه یافت .

آیت الله سید علی غیوری از جمله ی این روحانیون بود که نقش بسزایی در همراهی با نهضت حضرت  امام و تحمل زندان و سال ها تبعید داشت . ایشان در سال ۱۳۰۹ هجری شمسی در خانواده ای متدین در شهر نجف آباد متولد شد . پدر ایشان کاسب و به زهد و تقوا مشهور بود . آقای سید علی غیوری پس از طی تحصیلات ابتدایی از طریق منبرهای آقای صالحی نجف آبادی به طلبگی علاقمند شده ، فراگیری دروس حوزوی را از سال ۱۳۲۵ در اصفهان آغاز نمود و تا سال ۱۳۲۷ در نهایت فقر و تنگدستی در این شهر به تحصیل ادامه داد و پس از آن به مدرسه حاج ملاصادق در قم عزیمت نمود . آغاز آشنایی ایشان با مسایل سیاسی در همان زمان و به واسطه ی ارتباط با اعضای فداییان اسلام بود و در همین زمان به تدریس در مدرسه جامعه ی تعلیمات اسلامی و تبلیغ در روستاهای اطراف قم پرداختند .
آیت الله غیوری از شاگردان بنام حضرت آیت الله بروجردی و حضرت آیت الله خمینی (ره) بود و اولین شخصی است که توانست از حضرت امام (ره) بعد از شروع مبارزات سیاسی معظم له شهریه بگیرد و از آن پس خود مسئول جمع آوری و پرداخت وجوهات و شهریه ی حضرت امام شد ؛ این امر در شناساندن حضرت امام به عنوان مرجع تقلید و نقش محوری ایشان در سرپرستی از روحانیون مبارز تأثیر به سزایی داشت . ایشان این وجوهات را حتی به هنگام تبعید حضرت امام در نجف اشرف مخفیانه به حضور ایشان می برد .

آیت الله غیوری در سال ۱۳۴۱ به دعوت تعدادی از اهالی شهر ری و تأیید حضرت امام به آنجا رفت و با کمک خیرین آنجا اقدام به تأسیس مسجد ، مدرسه و صندوق قرض الحسنه برای مردم نمود که بسیار موفق بود . ایشان در اداره ی این موسسات همیشه سعی می کرد از افراد انقلابی و هوادار حضرت امام استفاده نماید از جمله در دعوت از سخنرانان برای مسجد امام حسن عسگری (ع) شرط می نمود که نام حضرت امام حتماً بایستی آورده شود و به همین جهت چندین بار به کلانتری محل احضار و مورد بازجویی قرار گرفت . ایشان هم چنین در جلساتی با شرکت دیگر روحانیون انقلابی شرکت می کرد که بعدها پایه و اساس تشکیل جامعه ی روحانیت شد . در این جلسات چگونگی کمک به زندانیان سیاسی و خانواده ی آن ها مورد بررسی قرار گرفته ، اقداماتی نیز در این ارتباط انجام می یافت .

به هنگام تدارک رژیم برای برگزاری جشن ها ی دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی ، آیت الله غیوری مسجد امام حسن عسگری (ع) را در شهر ری به صورت یکی از کانون های مبارزه و توزیع اعلامیه درآورد که سرانجام ساواک آن را ردیابی کرده، ایشان را دستگیر و پس از چند ماه شکنجه و آزار آزاد کرد . آزادی آیت الله غیوری از زندان با توجه به محبوبیتی که بین مردم شهرری داشت ، با استقبال شایانی همراه بود . دنبال ادامه ی فعالیت های سیاسی آیت الله غیوری بعد از آزادی از زندان ، ایشان در سال ۵۳ مجدداً دستگیر و به جرم شرکت در جلسات جامعه ی روحانیت به سیرجان تبعید شد و فعالیت های فرهنگی _ سیاسی خود را درآنجا با تشکیل جلسات مذهبی ، سخنرانی ، تربیت تربیت طلاب و نوشت تفسیر قرآن ادامه داد .
پس از بازگشت از تبعید آیت الله غیوری ضمن ادامه ی مبارزات به عضویت کمیته ی استقبال از حضرت امام در آمد . با پیروی انقلاب اولین سمت ایشان مسئولیت تشکیل کمیته های انقلاب شهرری بود و سپس از جانب امام به عنوان نماینده ی ایشان در کشورهای آفریقایی منصوب شد که در این دوره خدمات شایان توجهی از نظر تأسیس بیمارستان ، مدرسه و گسترش اسلام در آفریقا نمود . ایشان هم چنین از طرف حضرت امام مدتی به ریاست سازمان هلال اهمر منصوب شدند و در تأسیس سازمان اقتصاد اسلامی و جمعیت تعاون اسلامی نقس بسزایی داشتند .

آیت الله غیوری بعد از رحلت حضرت امام خمینی (ره) ، شهریه حضرت آیت الله خامنه ای را نیز عهده دار شدند و علاوه بر آن هم اکنون از طرف سازمان اوقال تولیت ابن بابویه، مسئول امور مالی دانشگاه آزاد اسلامی از طرف مقام معظم رهبری، مسئولیت جامعه ی روحانیت شهرری ، بنیاد نور، بنیاد هدایت و تعدادی دیگر از بنیادهای خیریه را بر عهده دارد .

آیت الله غیوری یکی از کسانی است که از ابتدای شروع نهضت حضرت امام خمینی (ره) به انحای گوناگون در کنار آن قرار داشته و نهضت را یاری می رسانده است . ایشان توانست در کنار مبارزات سیاسی ، یکی از پشتوانه های مالی و تدارکاتی انقلاب بوده ، همچنین فعالیت های خیریه ی عام المنفعه ای نیز انجام دهد . در واقع تداوم نهضت اسلامی در سالهای پیش از پیروزی انقلاب و پیروزی آن به همراه پشتوانه های فکری و سیاسی انقلاب ، محصول قرنها تلاش فکری علمای شیعه و سالها زحمت و کوشش روحانیون و نیروهای مذهبی برای به ثمر نشستن آن می باشد .