ایجاد دو قبرستان در نجف آباد به فاصلۀ پانصد متر

بعد از تخریب قبرستان قدیم نجف‌آباد در محل فعلی حسینیۀ اعظم، احداث دو قبرستان جدید در فاصله‌ای نزدیک به هم کلید خورد. شاید برایتان سوال شده که شهر کوچکی مثل نجف‌آباد، چرا باید دو قبرستان داشته باشد.

موضوع بر می‌گردد به تقسیم آب نجف‌آباد. شیخ‌بهایی آبی که از بالادست وارد شهر می‌شد را از نقطه‌ای موسوم به «هفت‌لتی» به دو شاخه تقسیم کرده بود. یک شاخه که به دلیل تعداد جوی‌های آب خود به «پنج‌جوبه» معروف شد، بخش شمالی شهر را با طی مسیر در خیابان شریعتی فعلی سیراب می‌کرد و شاخۀ «شش‌جوبه» سراغ باغ‌ها و زراعت جنوب شهر می‌رفت. در بخش جنوبی شهر، سه دسته باغ داشتیم.

اولین ردیف باغات در یک باریکۀ دویست تا سیصد متری از کنار مسیر اصلی (خیابان امام) که اکثراً متعلق به شاه‌زادگان قاجاری و مسئولان رده بالا بودند، به «باغ‌شاه» معروف شدند. پشت باغ‌شاه‌ها، مقامات رده پایین‌تر باغ و زراعت داشتند و باغ‌های آن‌ها به «باغ‌وزیر» معروف بود. بعد از این دو ردیف هم «باغ‌خان»ها قرار داشت که صاحبان‌شان بیشتر چهره‌های بانفوذ محلی بودند.

مردمی که به نوعی به شاخۀ پنج‌جوبه یا هفت‌جوبه وابسته بودند، به تدریج هویت مستقلی برای خود ساخته و مثل بسیاری از نقاط کشور، شدند رقیب یکدیگر. کرُکری خوانی‌های دو طرف به دنیای آخرت هم کشیده شد و هر کدام قبرستانی جداگانه به فاصلۀ کمتر از پانصد متر احداث کردند.

هر دو قبرستان در محل آفتابی‌شدن قنات‌های شهر و نزدیک‌ترین فاصله به جوی‌های آب ساخته شدند تا تامین آب غسالخانه‌ها مشکلی نداشته باشد. قنات شیر‌بچه به قبرستان پنج‌جوبه و قنات خارون به قبرستان شش‌جوبه نزدیک بودند.

در این میان، قبرستان شش‌جوبه یک ویژگی خاص داشت و آن هم گنبد و بارگاهی بود که به یاد روحانی سرشناس نجف‌آباد «آسید‌محمدباقر مرتضوی» و تعداد دیگری از چهره‌های مذهبی ساخته شده بود. در این محل که به «قبر‌آقا» مشهور بود، شب‌های جمعه یا روزهای خاص مراسم دعا و پخت نذری برگزار می‌شد.

«ناگفته ها» به روایت «محمد رضا پزشکی» خبرنگار موسسه اطلاعات در نجف آباد در دهه ۴۰ و ۵۰؛ کاری از انتشارات مهر زهرا

کتاب ناگفته ها اثر محمد رضا پزشکی

ایجاد دو قبرستان در نجف آباد به فاصلۀ پانصد متر