/ آشنايى با سوره يونس /

اين سوره مباركه، دهمين سوره از قرآن شريف است كه پيش از آغاز ترجمه و تفسير آيات آن براى آشنايى بيشتر، به نكاتى از ويژگى هاى آن اشاره مى رود:

1 - فرودگاه آن به باور بيشتر مفسّران اين سوره مباركه در مكّه و در كنار كهن ترين معبد توحيد بر قلب پاك پيامبر گرامى اسلام فرود آمده است. امّا به باور «ابن عباس» و «قتاده» جز سه آيه 94 تا 97 اين سوره، بقيه آيات آن، در مكّه فرود آمده است.

و «ابن مبارك» نيز بر آن است كه، جز آيه 40 كه در مدينه و در مورد يهود فرود آمده، كليه آيات اين سوره در مكّه نازل شده است.

2 - شماره آيات و واژه هاى آن اين سوره مباركه از 109 آيه، 1832 واژه، و 7567 حرف تشكيل شده و داراى بخش هاى گوناگون، مفاهيم بلند، معارف ارزشمند و درس هاى انسانسازى است.

3 - نام اين سوره نام اين سوره مباركه «يونس» مى باشد كه نام بلند يكى از پيامبران بزرگ خدا و پيشوايان انسان دوست و عدالت خواه است؛ و از آنجايى كه در اين سوره از سويى نام مبارك يونس آمده(34) و از دگر سو پرتوى ازسرگذشت برخى از پيامبران خدا، از جمله نوح، موسى و هارون، به اين نام، نامگذارى شده است.

4 - پاداش تلاوت آن در پاداش تلاوت شايسته و بايسته و خالصانه آن از پيامبر گرامى آورده اند كه فرمود:

«من قرأها اعطى من الأجر عشر حسنات بعدد من صدق يونس و كذّب به و بعدد من غرق مع فرعون.»(35)

هركس اين سوره مباركه را تلاوت كند خداى پر مهر به شمار كسانى كه به رسالت يونس گواهى داده و يا آن را دروغ انگاشتند، و نيز به شمار كسانى كه با فرعون غرق شدند، ده پاداش به او ارزانى مى دارد.

و نيز از حضرت صادق عليه السلام آورده اند كه فرمود:

من قرأ سورة يونس فى كلّ شهرين او ثلاثة لم يخف عليه أن يكون من الجاهلين و كان يوم القيامة من المقرّبين:(36)

كسى كه سوره يونس را در هر دو يا سه ماه تلاوت كند بيم آن نمى رود كه از ناآگاهان باشد، و روز رستاخيز نيز از مقرّبان درگاه خدا خواهد بود.

5 - دورنمايى از سوره يونس با عنايت به اين نكته كه اين سوره مباركه در مكّه و كنار كهن ترين خانه توحيد و تقوا بر قلب پاك پيامبر فرود آمده است، بيشتر از هر موضوعى، در باره اصول و اساس دين و آيين سخن مى گويد، و در انديشه ايجاد تحول فكرى و اخلاقى و عقيدتى و دگرگونى مطلوب در زندگى انسان هاست. اگر بخواهيم دورنمايى از مفاهيم ارزنده و درس هاى انسانساز آن را در چشم انداز قرار دهيم بايد خاطر نشان سازيم كه در اين سوره مباركه و آيات يكصد و نه گانه آن، از مفاهيم و معارفى چون:

مبدأ شناسى،

معاد شناسى،

شناخت قرآن،

پرتوى از شگفتى هاى آفرينش،

ناپايدارى دنيا و زرو زيور آن،

لزوم توجّه به سراى آخرت و ارزش ها و نعمت هاى آن،

پرتوى از سرگذشت درس آموز پيامبران بزرگى چون: نوح، موسى، يونس و...

فطرت خداجويى و خدا خواهى،

برخى از سنّت هاى خدادر مورد صعود و سقوط جامعه ها،

زيباترين و زشت ترين پرستش ها،

امنيّت واقعى،

ترسيم فرجام زندگى سرفرازان و سر افكندگان،

و از ده ها پند و اندرز و هشدار و نويد سخن رفته است كه خواهد آمد.(37)