ترجمه كامل الزيارات
جلد اول

ابى القاسم جعفر بن محمد بن جعفر بن موسى بن قولويه القمى
مترجم : سيد محمد جواد ذهنى تهرانى

- ۲ -


حدثنى ابو عبد الرحمن محمد بن احمد بن الحسين العسكرى ، عن الحسن بن على بن مهزيار، عن ابيه على بن مهزيار، عن على بن الحسن بن على بن عمر بن على بن الحسين بن على بن ابى طالب ، عن على بن جعفر بن محمد، عن اخيه ابى الحسن موسى بن جعفر، عن ابيه ، عن جده عليه السلام قال : كان على بن الحسين عليه السلام يقف على قبر النبى صلى الله عليه و آله و يسلم و يشهد له بالبلاغ و يدعو بما حضره ، ثم يسد ظهره الى قبر النبى صلى الله عليه و آله الى المرمرة الخضراء الدقيقة العرض مما يلى القبر و يلتزق بالقبر و يسند ظهره الى القبر و يستقبل القبلة و يقول : اللهم اليك الجات امرى ؛ و الى قبر محمد عبدك و رسولك اسندت ظهرى ، والقبلة التى رضيت لمحمد استقبلت ، اللهم انى اصبحت لا املك لنفسى خير ما ارجولها و لا ادفع عنها شر ما احذر عليها، و اصبحت الامور بيدك و لا فقير افقر منى ، انى لما انزلت الى من خير فقير، اللهم اردنى منك بخير فلا راد لفضلك ، اللهم انى اعوذ بك من ان تبدل اسمى او ان تغير جسمى او تزيل نعمتك عنى ، اللهم زينى با لتقوى و جملنى بالنعم و اعمرنى بالعافية ، و ارزقنى شكر العافية .


ترجمه :
(حديث سوم )
ابو عبد الرحمن محمد بن احمد بن الحسن العسكرى از حسن بن على بن مهزيار، از پدرش على بن مهزيار، از على بن الحسين بن على بن عمر: على بن الحسين بن على بن ابى طالب ، از على بن جعفر بن محمد از برادرش ابى الحسن موسى بن جعفر، از پدرش ، از جد بزرگوارش عليه السلام ، فرمودند:
حضرت على بن الحسين عليه السلام معمولا نزديك قبر نبى اكرم صلى الله عليه و آله مى ايستادند، ابتداء به آن جناب سلام مى دادند و پس از آن شهادت به بلاغ (2) داده و بدنبالش به آنچه صلاح و صواب مى دانستند دعاء مى فرمودند و سپس به سنگ سبز باريكى كه نزديك قبر مى باشد تكيه داده و خود را باين نحو به قبر مى چسباندند، پشت به قبر داده و روى مبارك به قبله مى فرمودند و اين دعا مى خواندند:
اللهم اليك الجات امرى : بار خدايا قصدم را به جانب تو معطوف داشتم .
اشهد انك قد بلغت رسالات ربك : و بدنبالش به آنچه صلاح و صواب مى دانستند دعاء مى فرمودند و سپس به سنگ سبز باريكى كه نزديك قبر مى باشد تكيه داده و خود را به اين نحو به قبر مى چسباندند، پشت به قبر داده و روى مبارك به قبله مى فرمودند و اين دعاء را مى خواندند:
اللهم اليك الجات امرى : بار خدايا قصدم را به جانب تو معطوف داشتم .
والى قبر نبيك محمد صلى الله عليه و آله عبدك و رسولك اسندت ظهرى : و پشتم را به قبر پيامبرت حضرت محمد صلى الله عليه و آله كه بنده و فرستاده تو است تكيه دادم .
والقبلة التى رضيت لمحمد صلى الله عليه و آله استقبلت : و قبله اى را كه براى حضرت محمد صلى الله عليه و آله پسنديدى مقابل خود قرار داده ام .
و لا ادفع عنها شر ما احذر عليها: و نه مى توانم شر و بدى آنچه را كه بر نفس خود مى ترسم از آن دفع نمايم .
واصبحت الامور كلها بيدك : و صبح نموده ام در حالى كه تمام امور و كارها بدست تو مى باشد.
و لافقير افقر منى : و نيازمندى محتاج تر از من وجود ندارد.
انى لما انزلت الى من خير فقير: به طور مسلم و قطع من به آن خيرى كه تو برايم منظور داشته اى محتاج نيازمند هستم .
اللهم اردنى منك بخير و لاراد لفضلك : بار خدايا خير را از ناحيه خودت به من بازگردان در حالى كه احدى نيست فضل و خير تو را به من برگرداند.
اللهم انى اعوذبك من ان تبدل اسمى او تغير جسمى او تزيل نعمتك عنى : بار خدايا همانا به تو پناه مى برم از اينكه نامم را مبدل ساخته يا جسمم را تغيير داده يا نعمتت را از من زائل نمائى .
اللهم زينى بالتقوى و جملنى بالنعم و اغمرنى بالعافية وارزقنى شكر العافيه : بار خدايا من را به تقوى مزين نما و به نعمتهايت بيارا و به عافيت غوطه ورم گردان و به من توفيق ده كه شكر عافيت را به جاى آورم .
متن :


حدثنى ابى : عن سعد بن عبد الله ، عن احمد بن محمد بن عيسى ، عن عبد الرحمن بن ابى نجران ؛ والحسين بن سعيد؛ و غير واحد، عن حماد بن عيسى ، عن محمد بن مسعود قال : رايت ابا عبد الله عليه السلام انتهى الى قبر رسول الله صلى الله عليه و آله فوضع يده عليه و قال (اسال الله الذى اجتباك و اختارك و هداك و هدى بك ان يصلى عليك )، ثم قال : ان الله و ملائكته يصلون على النبى يا ايها الذين آمنوا صلوا عليه و سلموا تسليما


ترجمه :
(حديث چهارم )
پدرم از سعد بن عبد الله ، از احمد بن محمد بن عيسى ، از عبد الرحمن بن ابى نجران و حسين بن سعيد و جماعتى از حماد بن عيسى از محمد بن مسعود نقل نموده اند كه وى گفت :
حضرت ابى عبد الله عليه السلام را ديدم كه به قبر رسول خدا صلى الله عليه و آله رسيدند، پس دست مباركشان را روى قبر گذارده و فرمودند:
اسئل الله الذى اجتباك و اختارك و هداك و هدى بك ان يصلى عليك : از خدائى كه تو را برگزيده و اختيار نمود و هدايت كرد و بواسطه ات ديگران را راهنمائى نمود مى خواهم كه بر تو درود و رحمت بفرستد.
ان الله و ملائكته يصلون على النبى يا ايها الذين آمنوا صلوا عليه و سلموا تسليما: همانا خداوند و فرشتگانش بر نبى اكرم صلى الله عليه و آله صلوات مى فرستند،اى كسانى كه ايمان آورده ايد بر پيامبر صلوات فرستاده و تسليم شويد تسليم شدنى .
متن :


حدثنى الحسن بن عبد الله عن محمد بن عيسى ، عن ابيه ، عن ابراهيم بن ابى البلاد (قال : قال لى ابوالحسن عليه السلام : كيف تقول فى التسليم على النبى صلى الله عليه و آله ؟
قلت : الذى نعرفه و رويناه .
قال : اولا اعلمك ما هو افضل من هذا؟
قلت : نعم جعلت فداك .
فكتب لى و انا قاعد بخطه و قراة على :
اذا وقفت على قبره صلى الله عليه و آله فقل :
اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شريك له (و اشهد ان محمدا عبده و رسوله ) و اشهد انك محمد عبد الله و اشهد انك خاتم النبيين ، و اشهد انك قد بلغت رسالات ربك و نصحت لامتك ، وجاهدت فى سبيل ربك و عبدته حتى اتاك اليقين و اديت الذى عليك من الحق ، اللهم صل على محمد عبدك و رسولك و نجيك وامينك و صفيك خيرتك من خلقك افضل ما صليت على احد من انبيائك و رسلك ، اللهم سلم على محمد و آل محمد كما سلمت على نوح فى العالمين و امنن على محمد و آل محمد كما مننت على موسى و هارون ، و بارك على محمد و آل محمد كما باركت على ابراهيم و آل ابراهيم انك حميد مجيد اللهم صل على محمد و آل محمد و ترحم على محمد و آل محمد، اللهم رب البيت الحرام و رب المسجد الحرام و رب الركن و المقام ، رب البلد الحرام ، ورب الحل و الحرم و رب المشعر الحرام ، بلغ روح نبيك محمد صلى الله عليه و آله منى السلام )

ترجمه :
(حديث پنجم )
حسن بن عبد الله ، از محمد بن عيسى ، از پدرش ، از ابراهيم بن ابى البلاد نقل نموده كه وى گفت : حضرت ابوالحسن عليه السلام به من فرمودند:
چگونه به نبى اكرم صلى الله عليه و آله سلام مى دهى ؟
عرض كردم : به همان نحو كه شما آگاه بوده و از طريق روايت به ما رسيده . و نيز به من فرمودند:
آيا عبارتى افضل و برتر از اين به تو ياد ندهم ؟
عرض داشتم : چرا فدايت شوم .
پس در حالى كه خدمتش نشسته بودم به خط مباركشان نوشته و بر من قرائت كردند، فرمودند: هر گاه نزد قبر رسول خدا صلى الله عليه و آله ايستادى بگو:
اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شريك له : شهادت مى دهم كه خدائى نيست مگر خداوند متعال كه تنها بوده و انباز و شريكى ندارد.
و اشهدا ان محمدا عبده و رسوله : و شهادت مى دهم كه حضرت محمد صلى الله عليه و آله بنده و فرستاده او است .
و اشهد انك محمد بن عبد الله : و شهادت مى دهم كه تو حضرت محمد بن عبدالله هستى .
و اشهد انك خاتم النبيين : و شهادت مى دهم كه تو آخرين پيامبر مى باشى .
و اشهد انك شقد بلغت رسالات ربك : و شهادت مى دهم كه تو رساندى پيامهاى پروردگارت را .
و نصحت لامتك : و امت خود را پند و اندرز دادى .
و جاهدت فى سبيل ربك : و در راه خدا جهاد نمودى .
و عبدته حتى اتاك اليقين : و پرستيدى حق تعالى را تا هنگامى كه موت تو را دريافت .
و اديت الذى عليك من الحق : و حقى كه بر عهده داشتى ادا نمودى .
اللهم صل على محمد عبدك و رسولك و نجيبك و امينك و صفيك و خيرتك من خلفك افضل ما صليت على احد من انبيائك و رسلك : بار خدايا بر حضرت محمد صلى الله عليه و آله كه بنده و فرستاده و نيكو نژاد و امين و خالص و برگزيده تو از ميان مخلوقات است درود و رحمت فرستاد آنهم برترين رحمتى كه بر هر يك از پيامبران و رسولانت ارزانى داشتى .
اللهم سلم على محمد و آل محمد كما سلمت على نوح فى العالمين : خداوندا همان طورى كه نعمت سلامتى را در عالم نصيب جناب نوح عليه السلام نمودى حضرت محمد صلى الله عليه و آله را از آن بهره مند گردان .
وامنن على محمد و آل محمد كما مننت على موسى و هارون : خداوندا همان طورى كه بر موسى و هارون نعمت دادى بر حضرت محمد و آلش صلوات الله عليهم انعام نما.
و بارك على محمد و آل محمد كما باركت على ابراهيم و آل ابراهيم انك حميد مجيد: همان طورى كه نعمت هايت را بر ابراهيم و آلش مداوم قرار دادى بر حضرت محمد و آل ايشان صلوات الله عليهم نيز نعمتهايت را دائمى و مستمر گردان بدرستى كه تو ستايش شده و بزرگ مى باشى .
اللهم صل على محمد و آل محمد و ترحم على محمد و آل محمد: خداوندا بر محمد و آل محمد درود فرست و ترحم نما.
اللهم رب البيت الحرام و رب المسجد الحرام و رب الركن و المقام و رب البلد الحرام و رب الحل و الحرام و رب المشعر الحرام بلغ روح نبيك محمد صلى الله عليه و آله منى السلام : خداوندا كه صاحب بيت الحرام و مسجد الحرام و ركن و مقام و بلد حرام و حل و حرم و مشعر الحرام هستى از طرف من سلام به روح پيامبرت حضرت محمد صلى الله عليه و آله برسان .
متن :


حدثنى محمد بن يعقوب الكلينى : عن عدة من اصحابنا، عن سهل بن زياد، عن احمد بن محمد بن ابى نصر قال : قلت لابى الحسن عليه السلام : كيف السلام على رسول الله صلى الله عليه و آله عند قبره ؟ فقال :
السلام على رسول الله ، السلام عليك يا حبيب الله ، السلام عليك يا صفوة الله ، السلام عليك يا امين الله ، اشهد انك قد نصحت لامتك و جاهدت فى سبيل الله ، و عبدته مخلطا حتى اتاك اليقين ، فجزاك الله افضل ماجزى نبيا عن امته ، اللهم صل على محمد و آل محمد افضل ماصليت على ابراهيم و آل ابراهيم انك حميد مجيد.


ترجمه :
(حديث ششم )
محمد بن يعقوب كلينى از عده اى اصحاب ، از سهل بن زياد، از احمد بن محمد بن ابى نصر نقل نموده ، وى مى گويد: محضر مبارك حضرت ابى الحسن عليه السلام عرض كردم :
وقتى در مقابل قبر مطهر رسول خدا صلى الله عليه و آله مى ايستم چگونه به حضرتش سلام دهيم ؟
حضرت فرمودند:
كيفيت آن چنين است :
السلام على رسول الله : سلام بر فرستاده خدا.
السلام عليك يا حبيب الله : سلام بر تواى محبوب خدا.
السلام عليك يا صفوة الله : سلام بر تواى برگزيده خدا.
السلام عليك يا امين الله : سلام بر تواى امين خدا.
اشهد انك قد نصحت لامتك : شهادت مى دهم كه تو امتت را پند و اندرز دادى .
وجاهدت فى سبيل الله : در راه خدا سعى و كوشش نمودى .
و عبدته مخلصا حتى اتيك اليقين : و او را خالص از هر شائبه شركى پرستيدى تاموت تو را دريافت .
فجزاك الله افضل ماجزى نبيا عن امته : پس برترين و بالاترين پاداشى كه حقتعالى به هر پيامبرى عوض امتش مى دهد به تو بدهد.
اللهم صل على محمد افضل ما صليت على ابراهيم و آل ابراهيم انك حميد مجيد: خداوندا بالاتر و بهتر از رحمتى كه بر ابراهيم و آلش فرستادى بر حضرت محمد صلى الله عليه و آله بفرست بدرستى كه تو ستايش شده و بزرگ مى باشى .
(سلام مولانا ابى الحسن موسى بن جعفر الكاظم عليه السلام )
(على جده و رسوله الله صلى الله عليه و آله )
متن :


و با سناده ، عن سهل ، عن على بن حسان عن بعض اصحابنا (قال : حضرت اباالحسن الاول عليه السلام و هارون الخليفة ، و عيسى بن جعفر و جعفر بن يحيى بالمدينة ، وقد جاووا الى قبر النبى صلى الله عليه و آله ، فقال هارون لابى الحسن عليه السلام : تقدم ، فابى ، فتقدم هارون فسلم و قام ناحية ، فقال عيسى بن جعفر لابى الحسن عليه السلام : تقدم ، فابى ، فتقدم عيسى بن جعفر فسلم و وقف مع هارون ، و تقدم ابوالحسن عليه السلام فقال : (السلام عليك يا ابه ، اسال الله الذى اصطفاك و اجتباك و هداك و هدى بك ان يصلى عليك )، فقال هارون لعيسى : سمعت ما قال ؟! قال : نعم ، فقال هارون : اشهد انه ابوه حقا).

(كيفيت سلام حضرت موسى بن جعفر عليه السلام )
بر جد خود حضرت رسول اكرم صلى الله عليه و آله
ترجمه :
(حديث هفتم )
محمد بن يعقوب به اسنادش ، از سهل ، از على بن حسان از برخى اصحاب ، وى مى گويد: حضرت اباالحسن اول عليه السلام (امام كاظم عليه السلام ) و هارون الرشيد خليفه و عيسى بن جعفر و جعفر بن يحيى در مدينه بوده و باتفاق بطرف قبر نبى اكرم صلى الله عليه و آله رفتند و وقتى نزديك قبر رسيدند هارون به امام هفتم عليه السلام عرض كرد:
شما سبقت گرفته و ابتداء به سلام نماييد:
حضرت امتناع فرمود لذا هارون جلو رفت و سلام نمود و سپس به گوشه اى
رفت و ايستاد پس عيسى بن جعفر به حضرتش عرض نمود:
شما سبقت گرفته و ابتداء به سلام نمائيد:
حضرت اباء نموده لذا عيسى بن جعفر جلو رفت و سلام نمود و سپس در جنب هارون ايستاد.
پس جعفر به آن جناب عرض كرد:
شما سبقت گرفته و ابتداء به سلام نمائيد.
حضرت نپذيرفته فلذا جعفر جلو رفت و سلام نمود و سپس نزديك هارون ايستاد . آن گاه حضرت اباالحسن جلو رفته و چنين سلام دادند:
السلام عليك يا ابة : سلام بر تواى پدر من .
اسال الله الذى اصطفاك واجتباك و هداك و هدى بك ان يصلى عليك : از خدائى كه تو را برگزيد و راهنمائيت نمود و بواسطه تو ديگران را هدايت كرد مى خواهم كه تو را مشمول رحمتش قرار دهد.
متن :


حدثنى محمد بن الحسن بن على بن مهزيار، عن ابيه ، عن جده على بن مهزيار، عن على بن الحسين العلوى بن على بن عمر بن على بن الحسين بن على ابن ابى طالب ، عن على : جعفر، عن اخيه موسى ، عن ابيه ، عن جده عليه السلام قال : كان ابى على بن الحسين يقف على قبر النبى صلى الله عليه و آله قيسلم عليه و يشهد له بالبلاغ و يدعو بما حضره ، ثم يسند ظهره الى قبر النبى صلى الله عليه و آله الى المرمرة الخضراء الدقيقة العرض مما يلى القبر، و يلتزق بالقبر و يسند ظهره الى القبر و يستقبل القبلة فيقول :
اللهم اليك الجا امرى ، و الى قبر نبيك محمد عبدك و رسولك اسندت ظهرى ، و القبلة التى رضيت لمحمد استبلت ، اللهم انى اصبحت لا املك لنفسى خير ما ارجو لها و لا ادفع عنها شر ما احذر عليها، و اصبحت الامور كلها بيدك ، و لا فقير منى ، انى لما انزلت الى من خير فقير، اللهم اردنى منك بخير، و لا راد لفضلك ، اللهم انى اعوذبك من ان تبدل اسمى (ا) و تغيير جسمى ؛ او تزيل نعمتك عنى ، اللهم زينى بالتقوى ، وجملى با لنعم ، و اعمرنى بالعافية ، وارزقنى شكر العافية .


ترجمه :
(حديث هشتم )
محمد بن حسن مهزيار، از پدرش ، از جدش على بن مهزيار، از على بن حسين علوى بن على بن عمر بن على بن حسين بن على بن ابى طالب عليه السلام ، از على بن جعفر، از برادر بزرگوارش حضرت موسى بن جعفر عليه السلام از پدر بزرگوارش از جد امجدش عليه السلام ، فرمود:
پدر بزرگوارم حضرت على بن الحسين عليه السلام معمولا نزديك قبر نبى اكرم صلى الله عليه و آله مى ايستادند ابتداء به آن جناب سلام مى دادند و پس از آن شهادت به بلاغ داده يعنى فرمودند:
اشهد انك قد بلغت رسالات ربك : و به دنبالش به آنچه صلاح وصواب مى دانستند دعاء مى فرموده و سپس به سنگ سبز باريكى كه نزديك قبر مى باشد تكيه داده و خود را به اين نحو به قبر مى چسباندند، پشت به قبر داده و روى مبارك را به قبله مى فرمودند و اين دعاء را مى خواندند:
اللهم اليك الجات امرى : بار خداى قصدم را به جانب تو معطوف داشتم .
و الى قبر نبيك محمد صلى الله عليه و آله عبدك و رسولك اسندت ظهرى : و پشتم را به قبر پيامبرت حضرت محمد صلى الله عليه و آله كه بنده و فرستاده تو است تكيه دادم .
والقبلة التى رضيت لمحمد صلى الله عليه و آله استقبلت : و قبله اى را كه براى حضرت محمد صلى الله عليه و آله پسنديدى مقابل خود قرار دادم .
اللهم انى اصبحت لا املك لنفسى خير ما ارجو لها: بار خدايا صبح نموده ام در حالى كه خير آنچه را كه براى خود آرزو دارم مالك نيستم .
ولا ادفع عنها شر ما احذر عليها: و نه مى توانم شر و بدى آن چه را كه بر نفس خود مى ترسم از آن دفع كنم .
و اصبحت الامور كلها بيدك : و صبح نموده ام در حالى كه تمام امور كارها به دست تو مى باشد.
و لافقير افقر منى : و نيازمندى محتاج تر از من وجود ندارد.
انى لما انزلت الى من خير فقير: به طور مسلم و قطع من به آن خيرى كه تو برايم منظور داشته اى محتاج و نيازمند هستم .
اللهم اردنى منك بخير و لا راد لفضلك : بار خدايا خير را از ناحيه خودت به من بازگردان در حالى كه احدى نيست فضل و خير تو را ره به من برگرداند.
اللهم انى اعوذبك من انت تبدل اسمى او تغير جسمى او تزيل نعمتك عنى : بار خدايا همانان به تو پناه مى برم از اينكه نامم را مبدل ساخته يا جسمم را تغيير داده يا نعمتت را از من زائل نمائى .
اللهم زينى بالتقوى و جملنى بالنعم و اغمرنى بالعافية و ارزقنى شكر العافية : بار خدايا من را به تقوى مزين نما و به نعمت هايت بيارا و به عافيت غوطه ورم گردان و به من توفيق داده كه شكر عافيت را به جاى آورم .
(ما يجب ان يدعى به عند قبر سيدنا رسول الله صلى الله عليه و آله )
(تخرج فى المناسك )
متن :


حدثنى على بن الحسين ، عن على بن ابراهيم بن هاشم ، عن محمد بن عيسى بن عبيد، عن ابى عبد الله زكريا المومن ، عن ابراهيم بن ناجية عن اسحاق بن عمار قال :
قلت لابى عبد الله عليه السلام : علمنى تسليما خفيفا على النبى صلى الله عليه و آله ، قال :
قل : (اسال الله الذى انتجبك و اصطفاك و اختارك و هداك و هدى بك ان يصلى عليك صلاة كثيرة طيبة ).
آنچه واجب است در نزد قبر مطهر رسول خدا صلى الله عليه و آله خوانده شود

ترجمه :
(حديث نهم)
على بن حسين از على بن ابراهيم بن هاشم ، از محمد بن عيسى بن عبيد، از ابى عبد الله زكريا مومن ، از ابراهيم ابن ناحيه ، از اسحق بن عمار، وى مى گويد:
محضر مبارك امام صادق عليه السلام عرضه داشتم : از ميان سلام هائى كه به رسول خدا صلى الله عليه و آله داده مى شود سلام كوتاهى به من تعليم بفرمائيد:
حضرت فرمودند:
بگو:
اسال الله الذى انتجبك و اصطفاك و اختارك و هداك و هدى بك ان يصلى عليك صلاة كثيرة طيب ة .
از خدائى كه ترا برگزيد و اختيار نمود و هدايتت كرد بواسطه تو ديگران را راهنمائى نمود درخواست مى كنم كه بر تو رحمت فراوان و پاكيزه بفرستد.
متن :


حدثنى ابى رحمه الله عن سعد بن عبد الله عن احمد بن محمد بن عيسى ؛ و يعقوب بن يزيد؛ و موسى بن عمر، عن احمد بن محمد بن ابى نصر، عن ابى الحسن الرضا عليه السلام قال : قلت : كيف السلام على رسول الله صلى الله عليه و آله عند قبره ؟ فقال : تقول :
السلام على رسول الله ، السلام عليك و رحمة الله و بركاته ، السلام عليك يا رسول الله ، السلام عليك يا محمد بن عبد الله ، السلام عليك يا خيرة الله السلام عليك يا حبيب الله ، السلام عليك يا صفوة الله ، السلام عليك يا امين الله ، اشهد انك رسول الله ، و اشهد انك محمد بن عبد الله ، و اشهد انك قد نصحت لامتك و جاهدت فى سبيل ربك و عبدته حتى اتاك اليقين ، فجزاك الله افضل ماجزى نبيا عن امته ، اللهم صل على محمد و آل محمد افضل ما صليت على ابراهيم و آل ابراهيم انك حميد مجيد.


ترجمه :
(حديث دهم )
پدرم رحمة الله عليه از سعد بن عبد الله ، از احمد بن محمد عيسى و يعقوب بن يزيد و موسى بن عمر، از احمد بن محمد بن ابى نصر، از حضرت ابى الحسن الرضا عليه السلام وى مى گويد:
محضر مبارك آن حضرت عرضه داشتم : هنگامى كه نزد قبر مطهر رسول خدا صلى الله عليه و آله رسيديم چگونه به آن جناب سلام دهيم ؟
حضرت فرمودند:
بگو: السلام على رسول الله : سلام بر رسول خدا صلى الله عليه و آله .
السلام عليك و رحمة الله و بركاته : سلاما ما و رحمت و بركات خدا بر تو باد.
السلام عليك يا رسول خدا: سلام بر تواى فرستاده خدا.
السلام عليك يا محمد بن عبد الله : سلام بر تواى حضرت محمد بن عبد الله .
السلام عليك يا خيرة الله : سلام بر تواى برگزيده خداوند متعال .
السلام عليك يا حبيب الله : سلام بر تواى محبوب خداوند متعال .
السلام عليك يا صفوة الله : سلام بر تواى افتخار شده خداوند متعال .
السلام عليك يا امين الله : سلام بر تواى امين خداوند متعال .
اشهد انك رسول الله : شهادت مى دهم كه تو فرستاده خداوند متعال هستى .
و اشهد انك محمد بن عبد الله : و شهادت مى دهم كه تو حضرت محمد بن عبد الله مى باشى .
و اشهد انك قد نصحت لامتك : و شهادت مى دهم كه تو امتت را اندرز دادى .
و جاهدت فى سبيل ربك : و در راه خدا كوشش و سعى نمودى .
و عبدته حتى اتاك اليقين : و خدا را پرستيدى تا زمانى كه موت شما را دريافت .
فجزاك الله افضل ما جزى نبيا عن امته : پس خداوند به شما برترين پاداشى را كه به هر يك از انبياء عوض امتش داده بدهد.
اللهم صل على محمد و آل محمد: خداوندا رحمتت را بر محمد و آل محمد بفرست .
افضل ما صليت على ابراهيم و آل ابراهيم : برترين رحمتى كه بر ابراهيم و آلش فرستادى .
انك حميد مجيد: همانا تو ستايش شده و بزرگ مى باشى .

الباب الرابع فضل الصلاة فى مسجد رسول الله صلى الله عليه و آله و ثواب ذلك

متن :


حدثنى ابى ؛ و محمد بن الحسن بن احمد بن الوليد، عن محمد بن الحسن الصفار، عن احمد بن الحسن بن على بن فضال ، عن عمرو بن سعيد، عن مصدق بن صدقة ، عن عمار بن موسى الساباطى ، عن ابى عبد الله عليه السلام قال : سالته عن الصلاة فى مسجد الرسول صلى الله عليه و آله ؛ هى مثل الصلاة بالمدينة ؟ قال عليه السلام : لا، لان الصلاة فى مسجد رسول الله صلى الله عليه و آله بالف صلاة ، و الصلاة بالمدينة مثل الصلاة فى سائر الامصار.



باب چهارم فضيلت خواندن نماز در مسجد رسول خدا صلى الله عليه و آله و ثواب و اجر آن

ترجمه :
(حديث اول )
پدرم و محمد بن حسن بن احمد بن وليد از محمد بن حسن صفار، از احمد بن حسن بن على بن فضال ، از عمرو بن سعيد از مصدق بن صدقة ، از عمار بن موسى ساباطى ، از ابى عبدالله عليه السلام ، وى مى گويد:
از آن حضرت پرسيدم :
آيا نماز در مسجد رسول صلى الله عليه و آله مانند نماز در شهر مدينه مى باشد؟
حضرت فرمودند:
خير، زيرا نماز در مسجد رسول خدا صلى الله عليه و آله معادل با هزار نماز بوده و نماز در شهر مدينه مانند نماز در ساير شهرها است .
متن :


حدثنى ابى ، عن سعد بن عبد الله بن ابى خلف القمى الاشعرى ، عن احمد بن محمد بن عيسى ، عن موسى بن القاسم البجلى عمن حدثه عن مرازم قال : سالت ابا عبد الله عليه السلام عن الصلاة فى مسجد رسول الله صلى الله عليه و آله ؟ فقال : قال رسول الله صلى الله عليه و آله : صلاة فى مسجدى تعدل الف صلاة فى غيره ، و صلاة فى المسجد الحرام تعدل الف صلاة فى مسجدى ثم قال : ان الله فضل مكة و جعل بعضها افضل من بعض ، فقال : و اتخذوا من مقام ابراهيم مصلى (3) ، و قال : ان الله فضل اقواماو امر باتباعهم و امر بمودتهم فى الكتاب .


ترجمه :
(حديث دوم )
پدرم از سعد بن عبد الله بن ابى خلف قمى اشعرى ، از احمد بن محمد بن عيسى ، از موسى بن قاسم بجلى ، از كسى كه برايش نقل نموده ، از مزارم ، وى مى گويد:
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمودند:
يك نماز در مسجد من معادل و مساوى با هزار نماز در غير آن بوده و نماز در مسجد الحرام مساوى با هزار نماز در مسجد من مى باشد، سپس فرمودند:
حقتعالى مكه را بر ساير بقاع تفضيل داد و برخى از نواحى آنرا بر بعضى ديگر برتر قرار داد فرمود: مقام ابراهيم را جايگاه پرستش خدا قرار دهيد.
و نيز فرمود:
حق تعالى گروهى را بر ديگران تفضيل داد و امر نمود كه سايرين از آنها پيروى كنند و در كتاب عزيزش دستور داد كه مودت و محبت آن گروه را در دل داشته باشند.
متن :


حدثنى على بن الحسين بن موسى بن بابويه ، عن سعد بن عبد الله ، عن احمد بن محمد بن عيسى ، عن محمد بن اسماعيل بن بزيع ، عن ابيه اسماعيل ، عن ابن مسكان ، عن ابى الصامت قال : قال ابو عبد الله عليه السلام :
صلاة فى مسجد النبى صلى الله عليه و آله تعدل بعشرة آلاف صلاة .


ترجمه :
(حديث سوم )
على بن حسين بن موسى بن بابويه ، از سعد بن عبد الله ، از احمد بن محمد بن عيسى ، از محمد بن اسماعيل بن يزيع ، از پدرش اسمعيل ، از ابن مسكان ، از ابى الصامت ، وى مى گويد:
حضرت ابو عبد الله عليه السلام فرمودند:
نماز در مسجد رسول خدا صلى الله عليه و آله مساوى با ده هزار نماز مى باشد.
متن :


حدثنى جماعة من مشايخى ، عن عبد الله بن جعفر الحميرى ، عن ابراهيم بن مهزيار عن اخيه على ، عن الحسن بن سعيد، عن صفوان بن يحيى ؛ و ابن ابى عمير؛ و فضالة بن ايوب جميعا، عن معاوية بن عمار قال : قال ابو عبد الله عليه السلام لابن ابى يعفور: اكثر من الصلاة فى مسجد رسول الله ، فان رسول الله صلى الله عليه و آله قال : صلاة فى مسجدى هذا كالف صلاة فى مسجد غيره الا المسجد الحرام ، فان صلاة فى المسجد الحرام تعدل الف صلاة فى مسجدى .


ترجمه :
(حديث چهارم )
جماعتى از مشايخ و اساتيدم ، از عبد الله بن جعفر حميرى ، از ابراهيم بن مهزيار، از برادرش على ، از حسين بن سعيد، از صفوان بن يحيى و ابن ابى عمير و فضاله بن ايوب جملگى از معاوية بن عمار نقل كرده اند كه وى گفت : حضرت ابو عبد الله عليه السلام به ابن ابى يعفور فرمودند:
در مسجد رسول خدا صلى الله عليه و آله زياد نماز بخوان زيرا حضرتش صلى الله عليه و آله فرمودند: يك نماز در مسجد من مانند هزار نماز در مساجد ديگرى مى باشد مگر مسجد الحرام زيرا يك نماز در اين مسجد مساوى با هزار نماز در مسجد من مى باشد.
متن :


محمد بن الحسن ، عن محمد بن الحسن الصفار، عن سلمة . و حدثنى حكيم بن داوود بن حكيم ، عن سلمة بن الخطاب ، عن على بن سيف ، عن جميل بن دراج قال : سمعت ابا عبد الله عليه السلام يقول : قال رسول الله صلى الله عليه و آله : صلاة فى مسجدى تعدل الف صلاة فى غيره .


ترجمه :
(حديث پنجم )
محمد بن حسن ، از سلمه و حكيم بن داود بن حكيم از سلمة بن خطاب ، از على بن سيف از جميل بن دراج نقل نموده كه وى گفت :
شنيدم كه حضرت ابا عبد الله عليه السلام مى فرمودند:
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمودند:
يك نماز در مسجد من مساوى با هزار نماز در غير آن مى باشد.
متن :


حدثنى حكيم بن داود بن حكيم ، عن سلمة بن الخطاب ، عن مصدق بن صدقة ، عن عمار بن موسى الساباطى ، عن ابى عبد الله عليه السلام قال : سالته عن الصلاة فى مسجد الرسول صلى الله عليه و آله هل مثل الصلاة فى المدينة ؟
قال عليه السلام لا لان الصلاة فى مسجد الرسول صلى الله عليه و آله بالف صلاة و الصلاة بالمدينة مثل الصلاة فى سائر الامصار.


ترجمه :
(حديث ششم )
حكيم بن داود بن حكيم ، از سلمة بن خطاب از مصدق بن صدقه ، از عمار بن موسى ساباطى ، از حضرت ابى عبد الله عليه السلام نقل نموده ، وى مى گويد:
از خواندن نماز در مسجد رسول خدا صلى الله عليه و آله سوال كرده و عرضه داشتم :
آيا نماز در مسجد رسول خدا صلى الله عليه و آله سوال كرده و عرضه داشتم ،
آيا نماز در مسجد رسول خدا صلى الله عليه و آله مساوى با نماز در مدينه مى باشد؟
حضرت فرمودند:
خير: زيرا نماز در مسجد رسول خدا صلى الله عليه و آله معادل با هزار نماز بوده و نماز در مدينه مانند نماز در سائر شهرها است .
متن :


حدثنى حكيم بن داود بن حكيم ، عن سلمة عن على بن سيف ، عن ابيه عن داود بن فرقد قال : سمعت ابا عبد الله عليه السلام يقول : قال رسول الله صلى الله عليه و آله : صلاة فى مسجدى تعدل الف صلاة فى غيره .


ترجمه :
(حديث هفتم )
حكيم بن داود از حكيم ، از سلمه ، از على بن سيف ، از پدرش ، از داود بن فرقد، وى مى گويد: از حضرت ابا عبد الله عليه السلام شنيدم كه مى فرمودند:
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمودند:
يك نماز در مسجد من مساوى با هزار نماز در غير آن مى باشد.
متن :


و عنه ، عن سلمة عن اسماعيل بن جعفر، عن بعض اصحابه ، عن مرازم عن ابى عبد الله عليه السلام قال : صلاة فى مسجد المدينة افضل من الف صلاة فى غيره من المساجد.


ترجمه :
(حديث هشتم )
حكيم بن داود از سلمه ، از اسماعيل بن جعفر، از برخى اصحابش ، از مرازم ، از حضرت ابا عبد الله عليه السلام ، حضرت فرمودند:
يك نماز در مسجد مدينه بالاتر از هزار نماز در ساير مساجد مى باشد.

الباب الخامس زيارة حمزة عم رسول الله صلى الله عليه و آله و قبور الشهداء

متن :


حدثنى حكيم بن داود بن حكيم ، عن سلمة بن الخطاب ، عن عبد الله بن احمد، عن بكر بن صالح ، عن عمرو بن هشام عن رجل من اصحابنا عنهم عليه السلام قال : و يقول عند قبر حمزة :
(السلام عليك يا عم رسول الله و خير الشهداء السلام عليك يا اسد الله و اسد رسوله ، اشهد انك قد جاهدت فى الله حق جهاده ، و نصحت لله و لرسوله و جدت بنفسك و طلبت ما عند الله ، و رغبت فيما وعد الله ).
ثم ادخل فصل و لا تستقبل القبر عند صلاتك ، فاذا فرغت من صلاتك فانكب على القبر و قل :
اللهم صل على محمد و على اهل بيته ، اللهم انى تعرضت لرحمتك بلزوقى بقبر عم نبيك صلواتك عليه و على اهل بيته لتجيرنى من نقمتك و سخطك و مقتك و من الازلال فى يوم تكثر فيه الاصوات و المعرات ، و تشتغل كل نفس بما قدمت و تجادل كل نفس عن نفسها، فان ترحمنى اليوم فلا خوف على و لا حزن ، و ان تعاقب فمولاى له القدرة على عبده ، اللهم فلا تخيبنى اليوم و لا تصرفنى بغير حاجتى ، فقد لزقت بقبر عم نبيك ، و تقربت به اليك ابتغاء مرضاتك و رجاء رحمتك ، فتقبل منى ، و عد بحلمك على جهلى ، و برافتك على جناية نفسى فقد عظم جرمى ، و ما اخاف ان تظلمنى و لكن اخاف سوة الحساب ، فانظر اليوم الى تقلبى على قبر عم نبيك صلواتك على محمد و اهل بيته ، فبهم فكنى و لا تخيب سعيى و لا يهون عليك ابتهالى و لا تحجب منك صوتى ، و لا تقلبنى بغير حوائجى ؛ يا غياث كل مكروب و مخزون ، يا مفرج عن الملهوف الحيران الغريب الغريق المشرف على الهلكة ، صل على محمد و اهل بيته الطاهرين ، و انظر الى نظرة لا اشقى بعدها ابدا، و ارحم تضرعى و غربتى و انفرادى ، فقد رجوت رضاك و تحريت الخير الذى لا يعطيه احد سواك ، و لا ترد املى .



باب پنجم زيارت حضرت حمزه عموى گرامى رسول خدا صلى الله عليه و آله و قبور شهداء

ترجمه :
(حديث اول )
حكيم بن داود بن حكيم از سلمة بن خطاب ، از عبد الله بن احمد از بكر بن صالح ، از عمرو بن هشام از شخصى از اصحاب ما از معصومين عليه السلام ، وى مى گويد:
زائر نزد قبر جناب حمزه بگويد:
السلام عليك يا عم رسول الله و خير الشهداء: سلام بر تواى عموى رسول خدا و بهترين شهداء.
السلام عليك يا اسد الله و اسد رسوله : سلام بر تواى شير خدا و شير رسول خدا.
اشهد انك قد جاهدت فى الله حق جهاده : شهادت مى دهم كه تو در راه خدا آن طورى كه بايد جهاد كنى جهاد كردى .
و نصحت لله لرسوله : و شهادت مى دهم كه براى خدا و رسول خدا به ديگران اندرز داده و نصيحت نمودى .
وجدت بنفسك و طلبت ما عند الله و رغبت فى ما وعد الله : و نفست را ايثار كرده ور ضاى خدا را طلب نموده و در آنچه خدا وعده داده رغبت و ميل نشان دادى .
سپس داخل شو و صلوات فرست ولى هنگام صلوات قبر را مقابل خود قرار مده و پس از فراغت از صلوات خود را روى قبر بيانداز و بگو:
اللهم صل على محمد و على اهل بيته : خداوندا بر محمد و اهل بيتش رحمت فرست .
اللهم انى تعرضت لرحمتك بلزوقى بقبر عم نبيك صلواتك عليه و على اهل بيته لتجيرنى من نعمتك و سخطك و مقتك و من الازلال فى يوم تكثر فيه الاصوات و امعرات تشتغل كل نفس بما قدمت و تجادل كل نفس عن نفسها: خداوندا من با چسباندن خويش را به قبر عموى گرامى پيامبرت كه رحمت تو بر او بر اهل بيتش باد خود را در معرض رحمتت قرار داده تا زنهارم داده و بدين وسيله من را از عتاب و خشم و دشمنى خودت بر حذر داشته و در روزى كه در آن فريادها بسيار و بدن هاى عريان بى شمار بوده و هر كس سرگرم اعمالى است كه در دنيا مرتكب شده و جمله نفوس در مقام دفاع از خود هستند پناهم دهى .
فان ترحمنى اليوم فلا خوف على و لا حزن : پس اگر در آن روز به من ترحم فرمائى ديگر نه خوفى داشته و نه حزنى .
و ان تعاقب فمولاى له القدرة على عبده : و اگر من را عقاب و عذاب كنى باكى نيست زيرا تو مولا و آقاى من بوده و آقا بر عبد و بنده اش تسلط و قدرت دارد.
اللهم فلا تخيبنى اليوم و لاتصرفنى بغير حاجتى : خداوندا در اين روز من را نا اميد نكرده و بدون حاجت روا شده بر مگردان .
فقد لزقت بقبر عم نبيك و تقربت به اليك ابتغاء مرضاتك و رجاء رحمتك : زيرا خود را به قبر عموى گرامى پيامبرت چسبانده و به واسطه اش به تو تقرب جسته و رضايتت را بدين وسيله طالب بوده و اميد رحمتت را دارم .
فتقبل منى و عد بحلمك على جهلى و برافتك على جناية نفسى فقد عظم جرمى : پس از من بپذير و حلمت را بر جهل و نادانى من و عطوفت و مهربانيت را بر جنايتم مسلط و غالب گردان چه آنكه جرم و گناهم بسيار گشته است .
و ما اخاف ان تظلمنى و لكن اخاف سوء يوم الحساب : و از اينكه به من ظلم كنى هراسى ندارم يعنى مى دانم كه ظلم نمى كنى ) ولى از زشتى اعمالم در روز حساب خائف و بيم ناكم .
فانظر اليوم تقلبى على قبر عم نبيك صلواتك على محمد و اهل بيته فبهم فكنى و لا تخيب سعيى و لايهونن عليك ابتهالى و لا تحجب منك صوتى و لا تقلبنى بغير حوائجى .
پس در امروز بنگر كه من جا به جا شده و خود را بر سر قبر عموى پيامبرت رسانده ام درود و رحمتت بر حضرت محمد و اهل بيتش باد، پس به واسطه ايشان من را آزاد نما و سعى و كوششم را ناكام مگذار و مبادا زارى من بر تو سهل و آسان آيد و صدايم را از خود محجوب و نهان مدار و البته بدون حاجت روا شده من را بر مگردان .
يا غياث كل مكروب و محزون يا مفرج عن الملهوف الحيران الغريب الغريق المشرف على الهلكة صل على محمد و اهل بيته الطاهرين :اى پناه گاه هر اندوهگين و صاحب حزنى ،اى بر طرف كننده اندوه از غم زده اى كه سرگردان و غريب و سوخته دل و نزديك به هلاكت گشته ، بر حضرت محمد صلى الله عليه و آله و خاندان پاكيزه اش رحكت و درود بفرست .
وانظر الى نظرة لا اشقى بعدها ابدا: نظر نما به من نظرى كه بعد از آن هرگز به شقاوت نگرايم .
وارحم تضرعى و غربتى و انفرادى فقد رجوت رضاك و تحريت الخير الذى لا يعطيه احد مسواك و لا ترد املى . به زارى و غربت و تنهائى من رحم نما، همانا من به خشنودى تو از خويش اميدوار بوده و همواره آن خيرى را طالبم كه كسى غير از تو آن را اعطاء نمى نمايد و از تو مى خواهم كه آرزوى من را ناكام و نافرجام نگذارى .