فلسفه بلاياى طبيعى و مصايب

مسعود نادرى كلرودى

- ۶ -


داستان : رضايت خلاده
خداوند به حضرت داوود (عليه السلام ) وحى كرد كه به خلاده دختر اوس ، مژده بهشت بده و او را آگاه كن كه همنشين تو در بهشت است . داوود به در خانه او رفت و در زد. خلاده در را باز كرد، تا چشمش به داوود افتاد شناخت و گفت : آيا درباره من چيزى نازل شده كه اين جا آمده اى ؟ فرمود: آرى . گفت : شايد زنى همنام من باشد، درباره او نازل شده است ! فرمود: نه ، درباره تو نازل شده . كمى از حالات خود را برايم بگو: گفت : هر درد و زيانى به من رسيد صبر كردم و تسليم رضاى الهى بودم و در مقابل ، هيچ عوضى نخواستم . حضرت داوود فرمود: به همين جهت به اين مقام رسيده اى كه درباره ات وحى نازل شده است . امام صادق (عليه السلام ) پس از ذكر اين قصه فرمود: اين همان دينى است كه خدا آن را براى بندگان صالحش ‍ پسنديده است (116) .
بخش دوم : راه هاى پيشگيرى همراه با آيات ، روايات و ادعيه
چنانكه گفتيم يكى از راه هاى پيشگيرى از بلايا و مصايب دعاست . در اين بخش ، دعاهايى كه از معصومان (عليهم السلام ) وارد شده است براى استفاده خوانندگان نقل مى كنيم :
دعا براى ايمن از سلطان ، بلا، ظهور اعدا و ترس از فقر و تنگى سينه
يا من تحل به عقد المكاره ... (117) .
گفتن سى بار سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اكبر؛ انسان را از فرو آمدن خانه ، غرق شدن ، سوختن ، افتادن در چاه ، دريدن درندگان و مرگ هاى بد حفظ مى كند (118) .
هر كس بعد از نماز صبح ده مرتبه سبحان الله العظيم و بحمده و لا حول و لا قوه الا بالله العلى العظيم ؛ بگويد حق تعالى او را عافيت مى دهد و از كورى ، ديوانگى ، خوره ، پريشانى ، فرو آمدن خانه و خرفتى در هنگام پيرى مى رهاند (119) .
اگر بترسى از خراب شدن خانه و مكانى كه در آن جا مى خوابى اين آيه را بخوان :
ان الله يمسك السموات و الاءرض اءن تزولا و لئن زالتا ان اءمسكهما من اءحد من بعده انه كان حكيما غفورا (120)
از امام صادق (عليه السلام ) روايت شده است كه ، هر كس در صبح سه مرتبه اين دعا را بخواند تا شام به او بلايى نرسد و اگر در شام بگويد صبح به او بلايى نرسد: بسم الله الذى لا يضر مع اسمه شى ء فى الاءرض و لا فى السماء و هو السميع العليم (121)
هر بنده اى كه صبح سه مرتبه الحمدلله رب العالمين الحمدلله حمدا كثيرا طيبا مباركا فيه بگويد هفتاد نوع بلا از او دفع مى شود كه كمترين آنها اندوه است (122) .
در مفاتيح الجنان ، در بخش ((ادعيه صباح و مساء)) دعاهاى متعددى براى ايمنى از آفات و بليات آورده شده است .
براى رفع تمامى امراض
از امام رضا (عليه السلام ) روايت شده است كه براى دفع تمامى امراض بر آنها بخوان : يا منزل الشفاء و مذهب الداء صل على محمد و آله و انزل على وجعى الشفاء (123)
براى ايمنى از بلاها
بسم الله الرحمن الرحيم . بسم الله خير الاسماء... (124)
در مفاتيح الجنان ، بخشى با عنوان ((ادعيه الوسائل الى المسائل )) است كه خوانندگان اهل دل و دعا مى توانند از آن بهره گيرند و نويسنده را نيز از دعاى خير فراموش نمايند.
براى ايمنى از سوختن و غرق شدن
از اميرالمومنين (عليه السلام ) روايت شده كه فرمود: براى ايمنى از سوختن و غرق شدن بخوانيد: الله الذى نزل الكتاب و هو يتولى الصالحين و ما قدروا الله حق قدره و الاءرض جميعا قبضه يوم القيامه و السموات مطويات بيمينه سبحانه و تعالى عما يشركون (125)
براى ايمنى از جانوران درنده
لقد جائكم رسول من اءنفسكم عزيز عليه ما عنتم حريص عليكم بالمومنين رؤ وف رحيم فان تولوا فقل حسبى الله لا اله الا هم عليه توكلت و هو رب العرش العظيم (126)
از امام صادق (عليه السلام ) روايت شده است كه از قرائت سوره زلزال خسته نشويد، زيرا هر كه اين سوره را در نوافل (نمازهاى مستحبى ) بخواند هيچ گاه به او زلزله نمى رساند و با صاعقه و با هيچ آفتى از آفات دنيا نمى ميرد و وقت مردن فرشته اى نزد سر او بيايد و به ملك الموت . بگويد: با او مدارا كن ، زيرا او بسيار مرا ياد مى كرد. در خبر ديگر آمده است كه پرده از جلو چشمش برداشته مى شود و منازل خود را در بهشت مى بيند و به آسان ترين وجهى قبض روح مى شود و روح او را هفتاد هزار فرشته مشايعت مى كنند و او را به سوى بهشت ببرند (127) .
بسم الله الرحمن الرحيم * اذا زلزلت الارض زلزالها * و اءخرجت الارض ‍ اءثقالها * و قال الانسان مالها * يومئذ تحدث اءخبارها * باءن ربك اءوحى لها# يومئذ يصدر الناس اءشتاتا ليروا اءعمالهم * فمن يعمل مثقال ذره خيرا يره * و من يعمل مثقال ذره شرا يره
دعا به هنگام ديدن اهل بلا
از امام باقر (عليه السلام ) منقول است كه فرمود: وقتى يكى از اهل بلا را ديدى سه مرتبه آهسته بگو كه او نشنود: الحمد لله الذى عافانى مما ابتلاك به و لو شاء فعل ؛ كه هر كس چنين كند هرگز آن بلا به آن نرسد.
عقيقه فرزند، چه پسر باشد و چه دختر، سنت مؤ كد است بر كسى كه بتواند آن را انجام دهد: بهتر آن است كه در روز هفتم انجام شود و اگر تاخير كند تا بلوغ طفل بدهد سنت است و بعد از بلوغ تا آخر عمر بر خود فرد سنت است . عقيقه براى دفع بلا و آفات از فرزند، بسيار موثر است . در وقت كشتن عقيقه اين دعا را بخواند: بسم الله و بالله اللهم عقيقه عن فلان ؛ (به جاى فلان نام او را بگويد) لحمها بلحمه و دمها بدمه و عظمها بعظمه اللهم اجعلها وقاء لال محمد عليه و آله السلام
بهتر آن است كه گوسفند كور و بسيار لاغر نباشد و گوشش بريده نشده باشد و بسيار لنگ نباشد. حضرت امام صادق (عليه السلام ) فرمود: عقيقه از باب قربانى نيست . هر گوسفندى كه باشد خوب است . غرض گوشت است هر چند فربه تر باشد بهتر است . سنت است كه عقيقه پسر، نر باشد و عقيقه دختر، ماده و پدر و مادر از گوشت عقيقه نخورند و كراهت خوردن مادر بيشتر است . سنت است كه بپزند و خام تصدق نكنند و اگر خام تصدق كنند هم خوب است . شرط نيست كه حتما عقيقه به فقرا داده شود اما اگر صالحان و فقيران را دعوت كنند بهتر است (128) .
دعا براى حفظ و حراست
شيخ ابن فهد روايت كرده است كه ابو الدرداء را خبر دادند كه خانه ات سوخته است . گفت : نسوخته است . ديگرى خبر داد باز چنين گفت ، تا سه مرتبه . پس معلوم شد كه خانه هاى اطراف همه سوخته خانه او نسوخته گفتند: از چه راه دانستى كه خانه تو نسوخته است ؟ گفت : زيرا كه شنيدم از رسول خدا (صلى الله عليه و اله ) كه هر كه در صبح اين دعا را بخواند در آن روز بدى به او نمى رسد و اگر در شام بخواند در آن شب بدى به او نمى رسد و من اين دعا را خوانده بودم :
اللهم انت ربى لا اله الا اءنت عليك توكلت و اءنت رب العرش العظيم و لا حول و لا قوه الا بالله العلى العظيم ما شاء الله كان و ما لم يشاء لم يكن اءعلم اءن الله على كل شى ء قدير و اءن الله قد اءحاط بكل شى ء علما. اللهم انى اءعوذبك من شر نفسى و من شر قضاء السوء و من شر كل ذى شر و من شر الجن و الانس و من شر كل دابه اءنت آخذ بناصيتها ان ربى على صراط مستقيم (129)
دعا براى حفظ زراعت از آفات
در عده الداعى نقل كرده اين رقيه را براى حفظ زراعت خربزه و خيار و ساير زراعت ها از كرم و جانورى كه آن را فاسد مى كند و كيفيت آن چنان است كه بنويسد بر چهار پارچه نى يا چهار رقعه (كاغذ) و بگذارد در چهار نى و بگذارد آنها را در چهار طرف مزرعه : اءيها الدود اءيها الدواب و الهوام و الحيوانات اخرجوا من هذه الاءرض و الزرع الى الخراب كما خرج ابن متى من بطن الحوت ، فان لم تخرجوا اءرسلت عليكم شواظا من نار و نحاس فلا تنتصران الم تر الى الذين خرجوا من ديارهم و هم اءلوف حذر الموت فقال لهم الله : موتوا فماتوا. اخرجوا منها فانك رجيم فخرج منها خائفا يترقب سبحان الذى اسرى بعبده ليلا من المسجد الحرام الى المسجد الاءقصى . كاءنهم يوم يرونها لم يلبسوا الا عشيه او ضحيها فاخرجناهم من جنات و عيون و زروع و مقام كريم و نعمه كانوا فيها فاكهين فما بكت عليهم السماء و الاءرض و ما كانوا منظرين . اخرج منها فما يكون لك ان تتكبر فيها فاخرج انك من الصاغرين اخرج منها مذؤ ما مدحورا فلناءتينهم بجنود لا قبل لهم و لنخرجنهم منها اذله و هم صاغرون (130)
البته مراد از دعاهاى دفع آفات كشاورزى اين نيست كه محصول كشاورزى را به امان خدا رها كنيم و از شيوه هاى علمى كشاورزى دفع آفات و بهره نبريم ، بلكه از ذكر دعا، به عنوان پشتوانه كار بهره مى جوييم .
خاصيت انگشتر عقيق
به دست كردن انگشترى عقيق آثار مباركى دارد كه يكى از آنها گشايش رزق و روزى است . جنس انگشتر براى مردان بايد از نقره باشد. زنان مى توانند عقيق را با انگشتر طلا نيز به دست كنند. به انگشتر عقيق احترام بگذارد. با دستى كه انگشتر عقيق در آن است طهارت نگيرد و انگشتر را در جايى نگذارد كه موجب بى احترامى است و از راه حلال به دست آمده باشد (131) .
سيد بن طاووس از حضرت امام محمدباقر (عليه السلام ) روايت كرده است كه هر كه صبح كند و در دستش انگشتر عقيقى باشد و در انگشت دست راست كرده باشد و پيش از آن كه نظرش به كسى بيفتد نگين آن را به جانب كف دست بگرداند و به آن نظر كند و به سوره (انا انزلناه فى ليله القدر) تا آخر بخواند پس بگويد: آمنت بالله وحده لا شريك له و كفرت بالجبت و الطاغوت و آمنت بسر آل محمد و علانيتهم و ضاهرهم و باطنهم و اءولهم و آخرهم ؛ پس چون چنين كند خداوند عالميان او را نگاه دارد در آن روز از شر آنچه از آسمان نازل مى شود و آنچه بالا مى رود به سوى آسمان و آنچه در زمين فرو مى رود و آنچه بيرون مى آيد از زمين و در حرز و حمايت خدا و دوستان خدا باشد تا شام (132) .
انگشتر عقيق باعث ايمنى در سفر مى شود و هر غم و اندوهى را بر طرف مى سازد و شخص را بر دشمن پيروز مى گرداند.
براى دفع شر و بلا
امام موسى كاظم (عليه السلام ) فرمود: هر كس در هر روزى هنگام زوال خورشيد چهار ركعت نماز بخواند و در هر ركعت حمد و آيت الكرسى را قرائت كند خداوند تعالى اهل ، مال ، دين و دنيايش را از شر و بلا باز مى دارد (133) .
امان براى جميع آفت ها
از حضرت رسول (صلى الله عليه و اله ) روايت شده كه فرمودند: هر كس ‍ اين دو آيه را در شبانگاه بخواند حق تعالى تا شبانگاه ديگر او را از جميع آفات نگاه دارد و آن دو آيه اين است : يكى آيه الكرسى و ديگر اول سوره (حم مومن ) تا (و اليه المصير) (134) .
در كتاب جواهر مكنونه آورده است كه مرحوم مجلسى در شرح بر كتاب فقيه حديثى ايراد فرموده : از اهل بيت عصمت (عليهما السلام )، كه در شدايد و سختى ها و در امور مهم و عظيم ، دوازده مرتبه قرائت آيه الكرسى باعث دفع و رفع شدايد و بسيار نجات بخش است و بعد فرمودند كه من مضمون اين حديث شريف را بارها تجربه كرده ام و آزموده ام و تخلف نديده ام (135) .
براى چشم زخم
معمر بن خلاد گويد: با امام رضا (عليه السلام ) در يكى از بازارهاى خراسان بودم . آن حضرت به من امر كرد كه بوى خوش (عطر) براى آن حضرت بخرم . پس هنگامى كه آن را گرفتم با تعجب به آن نگاه كرد، پس به من فرمود: اى معمر! به درستى كه چشم زخم حق است . پس در رقعه اى سوره حمد و قل هو الله احد و معوذتين (فلق و ناس ) و آيه الكرسى را بنويس و آن را داخل كوزه يا شيشه اى در بسته قرار ده (136) .
خواص نادعلى (عليه السلام )
براى رفع گرفتارى هاى مهم آن را هزار بار بخواند. دعا چنين است :
 

ناد عليا مظهر العجائب   تجده عونا لك فى النوائب
كل هم و غم سينجلى   بولايتك يا على يا على يا على
براى چشم زخم سه روز و هر روز سه بيست بار آن را بخواند. خواندن هفتاد بار نادعلى (عليه السلام ) در هر روز به جهت حاجت و تنگى معاش و امور مهم ديگر بسيار موثر است و ادعاى تجربه شده است و گفته اند كه در خواب يكى از ائمه (عليهم السلام ) بر او ظاهر مى شود و مطلب را برايش ‍ بيان مى فرمايد (137) .
حضرت امير (عليه السلام ) فرمود: هر كس پيش از بر آمدن آفتاب ، سوره اخلاص و قدر، و آيه الكرسى را يازده بار بخواند، خداوند مال و دارايى اش ‍ را در امان مى دارد (138) .
از حضرت صادق (عليه السلام ) نقل است : هر كس سوره نحل را ماهى يك بار بخواند به قرض دچار نمى شود و هفتاد نوع بلا از او دور مى شود (139) ...
دعاى زير براى امور مهم و اندوه و بلاهاى سخت و برآورده شدن حاجت سودمند است :
بحق يس و القرآن الحكيم و بحق طه و القرآن العظيم يا من يقدر على حوائج السائلين يا من يعلم ما فى الضمير يا منفسا عن المكروبين يا مفرجا عن المغمومين يا راحم الشيخ الكبير يا رازق الطفل الصغير يا من لا يحتاج الى التفسير صل على محمد و آل محمد و افعل بى كذا و كذا، و به جاى ((كذا و كذا)) حاجت خود را بخواهد (140) .
از امام باقر (عليه السلام ) روايت است كه چون از حادثه يا چيزى بترسى دو ركعت نماز بگزار آن گاه رو به قبله هفتاد بار بگو: يااصبر الناظرين و يا اسمع السامعين و يا اءسرع الحاسبين و يا اءرحم الراحمين . آن گاه بر زبان آور آنچه را مى خواهى و از آنچه مى ترسى (141).
از رسول خدا (صلى الله عليه و اله ) روايت شده كه آن حضرت فرمود: هر كس غم و اندوه يا بلايى به او مى رسد بگويد: الله ربى لا اءشرك به شيئا توكلت على الحى الذى لا يموت (142) .