جمهورى عربى صحرا

جمهوریعربى صحرا با 284000 کیلومتر مربع وسعت درغرب افریقا و در ناحیه صحرایى و ساحل شرقى اقیانوس اطلس، بین کشورهاى الجزایر، مراکش و موریتانى قرار دارد. این کشور از دو ناحیه معروف ساقیة الحمراء و وادى الذهب تشکیل شده است و آب و هواى آن گرم و خشک مى‏باشد. طول سواحل آن به 1500 کیلومتر بالغ مى‏گردد.

در آغاز قرن چهاردهم به آن بلاد شنگتى مى‏گفتند، در سال 1884م استعمار اسپانیا در صحرا شکل علنى بخود گرفت و در سال 1958م اسن سرزمین از ایالت‏هاى ماوراء بحار اسپانیا محسوب شد. ⁽¹⁾ در آغاز قرن بیستم به صحراى اسپانیا مشهور بود. بین سالهاى 1975م و 1976م اسپانیا بنا به مصالحى، صحرا را تخلیه نمود ولى با واگذارى بخش‏هایى از آن به مراکش و موریتانى زهر خود را در این سرزمین فرو ریخت و آرامش را از مردمان صحرا سلب نمود و قسمت‏شمالى صحرا را مراکش تصاحب نمود که 75% وسعت آن را دربر مى‏گیرد. این منطقه که ریودوارو نام دارد از لحاظ منابع معدنى بویژه فسفات بسیار غنى است. اما 25% بقیه که در اختیار موریتانى قرار گرفت به لحاظ ذخائر فقیر است. در سال 1979م موریتانى از بخش اشغالى خود منصرف و آن را مصالحه نمود، در سال 1975م اصطلاح نواکشوت در مقابل دیوان بین‏المللى عدالت براى صحرا برگزیده شد و در سال 1982م که صحرا به ضویت‏سازمان وحدت افریقا درآمد آن را صحراى غربى نامیدند. مردم صحرا مبارزات دامنه‏دارى را از زمان اشغال این کشور توسط مراکش آغاز نمودند که در بهار سال 1973م جهت تشکل این مبارزات «جبهه پولیساریو» ⁽²⁾ پدید آمد که نام صحرا را به جمهورى عربى صحرا تغییر داد. در 24 ژانویه 1976م کمیته آزادى بخش سازمان وحدت افریقا این جبهه را به رسمیت‏شناخت. تا کنون بیش از 83 کشور این کشور را به رسمیت‏شناخته‏اند. ایران در سال 1980م آنرا به رسمیت‏شناخت هم اکنون جنگ بین مراکش و صحرا به خاطر حضور متجاوزین مراکشى در صحرا و تصاحب بخش مهم آن، ادامه دارد. در مورد جمعیت صحرا آمارها گوناگون است. جنگ و درگیرى خونین، زندگى کوچ‏نشینى و سیاست مغرضانه مراکش اجازه نداده است که آمار دقیق مردم آن مشخص شود و سکنه آن را بین 190 هزار تا 750 هزار نفر ذکر نموده‏اند. گروه زیادى از مردم به خاطر شرایط خشن و فشارهاى سیاسى، نامساعد بودن اوضاع اقتصادى و خشکسالى به سرزمین‏هاى دیگر مهاجرت نموده‏اند. ⁽³⁾

از نظر نژادى، ریشه قومى مردم صحرا به قبائل یمنى باز مى‏گردد که اوائل قرن شانزدهم به مراکش مهاجرت نمودند ولى با رانده شدن از آن سرزمین، در صحرا سکنا یافتند. بعدها این قبائل براى اداره امور خود تشکیلات منظمى را ابداع نمودند. مردم سحرا به لهجه حسینیه زبان عربى تکلم مى‏کنند که به عربى فصیح نزدیک است اما براى مکاتبات از عربى رسمى بهره مى‏گیرند. به جهت‏سلطه فرانسه و اسپانیا زبانهاى فرانسوى و اسپانیائى هم درآن متداول است. صحرا از چند نظر اهمیت استراتژیکى دارد یکى به لحاظ اینکه نزدیکترین کشور افریقائى به سواحل شرقى امریکاست. ذخائر عظیم فسفات، و نیز ارزش این کشور براى همسایگان قابل توجه است. موریتانى که کشور فقیرى است صحرا برایش اهمیت اقتصادى دارد و الجزایر براى صدور سنگ آهن ایالتتیندوف مى‏تواند از سواحل صحرا کمک بگیرد. ⁽⁴⁾

ذخائر معدنى صحرا عبارتند از: فسفات که غالب منابع آن در بوکرا واقع در شمال صحرا قرار گرفته است. ⁽⁵⁾ نفت و گاز که در بخش‏هاى شمالى وجود دارد. در اواخر دهه 1960 میلادى در اگراشاى صحرا منابع پربار آهن کشف شد. استعمارگران اسپانیائى در هنگام سلطه بر صحرا به ذخائر عظیم مس و اورانیوم دست‏یافتند.

سواحل صحرا به لحاظ انواع و مقدار ماهى در جهان رتبه اول را داراست و این کشور در منطقه ریودوارو، در شمال صحرا از غنى‏ترین سفره‏هاى آب زیرزمینى بهره‏مندى از ذخائر عظیم یاد شده، اقتصادى توسعه نیافته دارند که جنگ با مرزهاى این کشور بدلیل آنکه توسط استعمارگران مشخص شده، غیر واقعى بوده و براى کوچ‏نشینان و افرادى که زندگى عشایرى دارند، مشکل آفرین مى‏باشد.

دین رسمى مردم صحرا اسلام و زبان رسمى آن عربى است و مرکز حکومت آن شهر العیون ⁽⁶⁾ مى‏باشد.

موریتانى

جمهورى اسلامى موریتانى با 1030700 کیلومتر مربع مساحت‏یکى از پروسعت‏ترین کشورهاى افریقاى غربى به شمار مى‏رود. این سرزمین همچون پلى رابط بین شمال و غرب افریقا مى‏باشد. متجاوز ار 50% خاک آن را شن‏زارهایى تشکیل مى‏دهد که به صورت رشته‏هاى موازى از شمال به جنوب ادامه دارند. با وجود هموار و بیابانى بودن موریتانى، دو فلات معروف آن یعنى آرادار و تاگان تا 500 متر از سطح دریا ارتفاع دارند. خلیج کوچک «موریر» در منتهى الیه شمال غربى این کشور قرار دارد. مرز بین سنگال و موریتانى را رودخانه‏اى به نام سنگال تشکیل مى‏دهد. بخش عظیمى از موریتانى را صحرا فرا گرفته و آب و هواى گرم و خشک و کم باران است. بدلیل برهنه بودن زمین و گرماى زیاد و صعود هوا، وزش بادهاى خشن توام با شن و گرد و غبار از پدیده‏هاى منفى موریتانى مى‏باشد. ⁽⁷⁾

موریتانى محل استقرار قبایل مور است که چهره سوخته رنگى داشته و از قدیم تمدن کوچ‏نشینى داشته اند. نژادهاى آن شامل مورها، عرب‏ها و بربرها (بیدان‏ها) مى‏باشند. سیاهپوسهاى موریتانى از گذشته به قدرت یافتن اعراب معترض بوده‏اند. استعمار فرانسه ساختار قبیله‏اى آن را متزلزل و قبایل جنگجو را ضعیف نمود. در زمان رومیان، موریتانى، سرزمین پهناورى بود که مراکش و الجزایر را هم دربر مى‏گرفت. یورش بربرها موجب آن شد که سیاهان به نواحى جنوبى رانده شوند. در قرن شانزدهم میلادى طایفه مسلمان بنى حسن آن را فتح نمود. از قرن پانزدهم میلادى، پاى استعمار پرتقال و پس از آن هلندیان و نیز انگلستان و فرانسه به این ناحیه مسلمان نشین، گشوده شد. در سال 1960م فرانسه به دنبال موج استقلال طلبى و آزادیخواهى مسلمانان، باین سرزمین استقلال داد.

مختار اولد داداده - که در سال 1924م در بوتیلمیت بدنیا آمد - در بازسازى این کشور و ساختن نوین آن پس از رهایى از استعمار، دخالت عمده‏اى دارد. وى موریتانى را به چهار راه اعراب و افریقا تبدیل کرد و در طول 25 سال حکومت، نه ثروتى اندوخت و نه به کشورى وابسته گردید. ⁽⁸⁾

براى مقابله با شدائد طبیعى، مالى، موریتانى و سنگال در سال 1968م کشورهاى ساحلى رودخانه سنگال را پایه‏ریزى نمودند که از اهداف مهم آن سدسازى بود. در سال 1974م موریتانى براى تقسیم صحراى غربى با مراکش متحد شده و در سال 1976م بخش جنوبى صحرا را اشغال نمود. اما در سال 1979م پس از قرارداد صلحى آن را به صحرا مصالحه کرد. در ژوئیه 1978م که نظامیان روى کار آمدند این کشور را از جنگ با صحرا نجات دادند. اما کشور از آن زمان در بى‏ثباتى و ناآرامى زیانبار همچنان فرورفته است.

مرکز حکومت آن نواکشوت مى‏باشد و 8 ناحیه دارد که زیر نظر دولت مرکزى اداره مى‏شود. زبان رسمى آن عربى با لهجه حسانى مى‏باشد و 96% مردم پیرو آئین اسلام هستند و قانون اساسى این آئین را به عنوان دین اساسى پذیرفته و در 28 نوامبر 1958م نوع حکومت آن جمهورى اسلامى موریتانى اعلام شد. مسلمانان اغلب از نژاد سیاه و اقلیتى هم عرب و بربرند.

سومین کشور به لحاظ صید ماهى در جهان موریتانى است که از نوادهیبو در مصب سنگال و 800 کیلومتر ساحل به لطف جریانهاى مساعد اقیانوسى ماهى فراوان است. و این سواحل از پرماهى‏ترین نقاط جهان هستند ولى متاسفانه کشتى‏هاى اروپائى و ژاپنى به صید آنان مبادرت مى‏ورزند. 75% مردم زندگى عشایرى دارند. کشاورزى تابع نزولات جوى است. ارزن، ذرت، تنباکو، برنج و سبزى از محصولات مهم آن بوده و ذخائر معدنى آن آهن و مس است که اولین درآمد کشور از این ذخائر مى‏باشد. از 2 میلیون نفر سکنه آن، 42% در نقاط شهرى سکونت داشته و در سال 1958م 82% بیسواد بوده‏اند. از 910 میلیارد دلار تولید ناخالص آن در سال 1988م 6/37% به بخش کشاورزى 21% به صنعت و 3/41% به خدمات تعلق داشته است. طى سالهاى 1980 تا 1988م نرخ تورم 6/8% بوده و در پایان سال 1988م این کشور 2076 میلیون دلار بدهى داشته است. ⁽⁹⁾

جمهورى مالى

کشور مالى با 1240192 کیلومتر مربع مساحت وسیعترین کشور غربى افریقا مى‏باشد. نصف النهار گرینویچ از نواحى شرقى و مدار راس سرطان از کناره شمالى آن مى‏گذرد، کشورى است دور از دریا و با موریتانى، الجزایر، نیجر، بورکینافاسو، ساحل عاج، گینه و سنگال مرز مشترک دارد.

مالى را مى‏توان به دو بخش فلاتى و بیابانى تقسیم نمود در فلات جنوب و جنوبى غربى این کشور رودخانه‏هاى نیجر و سنگال و شعبات آن، بریدگى‏هاى ژرفى را پدید آورده‏اند. فلاتش شرقى شامل سرزمین‏هاى مرتفع کوچک و پراکنده است. بخش مرکزى مالى، جلگه‏اى اما نقاط شمالى آن حالت صحرایى و بیابانى دارد. آب و هواى آن گرم و خشک است.

در حدود 2000 سال قبل در کشور مالى تمدن درخشانى وجود داشته است. در قرو یازدهم میلادى اسلام به این کشور راه یافت و رشد سریع آن تا قرن هیجدهم بسیار چشمگیر بود. مبلغ و مروج اسلام در مالى شیخ عثمان نام داشت که در اوایل قرن مذکور به تبلیغ اسلام در میان اقوام فلاجى پرداخت و در کمتر مدتى شهر تومباتو به صورت مرز اسلامى افریقاى غربى درآمد و از این ناحیه،اسلام به بورکینافاسو (ولتاى علیا) بنین و نیجریه انتشار داده شد. وى که مدرسى مسلمان با درجه ارشد بود و به عثمان دان فودیو مشهور بود رهبرى جنبش بزرگ انقلابى فولانى را علیه حکمرانان هاسالند بر عهده گرفت. وى توانست بسیارى از قبایل هاسا را به سوى اسلام جذب کند و آنان را نسبت به ستم حکام وقت موعظه مى‏نمود. وى آرزو داشت تا بنا به اصول و تعالیم اسلامى بر مردم حکومت‏شود که در نگرشهاى او نه منافع مادى بود و نه قدرت طلبى فردى و تنها به تهذیب اخلاقى و بعد معنوى توجه داشت اما فرزندانش به سوى قومیت گرایى و سلطه‏گرى قبایل فولانى بر مردمان هاسا، روى آوردند. ⁽¹⁰

از اصلاح گران دیگر مالى فردى است بنام حاج عمر که قصد داشت در پهنه رود سنگال قیام کند اما در سال 1857م توسط فرانسویان بیرون رانده شد و پس از آن به سوى خاور روانه گشت و سگو و امپراتورى ماسینا را در 1862م فتح کرد و در سال 1863 موفق شد تمبوکتو را تسخیر نماید. در سال 1959م که مالى جزو نواحى مستعمره فرانسه بود با سنگال متحد و فدارسیون مالى را بوجود آورد و پس از مدتى از سنگال کناره گیرى کرده و در سال 1960م استقلال خود را کسب نمود. مالى با غرب و بویژه با فرانسه رابطه سیاسى - تجارى دارد. در سال 1968م موسى ترائوره رژیم مودیبوکیتا را سرنگون و کمیته نظامى آزادى بخش ملى را برقرار کرد و در سال 1969 ریاست مملکت و دولت را عهده‏دار شد. وى در مدت 23 سال استبداد و دیکتاتورى، کشور مالى را در بحران سیاسى و اقتصادى و فرهنگى قرار داد و سرانجام در 26 مارس 1991م پس از شورشهاى خیابانى، سرنگون و تحت محاکمه قرار گرفت. ⁽¹¹⁾ در سال 1991م بعد از یک رفراندوم، قانون اساسى که توسط یک کنفرانس ملى تدوین شده بود به تصویب رسید که در این قانون به نظام چندحزبى پس از 30 سال قدرت تک حزبى اشاره شده بود. در جریان انتخابات پارلمانى 1991م حزب آدما 76 کرسى از 116 کرسى را بدست آورد و در 26 آوریل 1991 بعد از برگزارى انتخابات ریاست جمهورى آلفا عمر کوناره، کاندیداى حزب آداما به پیروزى دست‏یافت.

ترکیبى از نژادهاى سیاه افریقائى سفید،سکنه مالى را تشکیل مى‏دهد از 7980000 نفر جمعیت آن 90% مسلمان هستند. زندگى قبیله‏اى در این کشور رواج داشته و 50% از قبائل مانده ولى بقیه از طوایف فولانى، ولتایى و طوارق هستند. زبان رسمى این کشور فرانسه و خط آن لاتین بوده اما 60% مردم به زبان محلى بامبارا تکلم مى‏نمایند.

کشاورزى در مالى به سه صورت دیده مى‏شود الف: استفاده از آب رودخانه‏ها از طریق آب بندها یا وسایل موتورى ب: کشاورزى در اطراف دریاچه‏ها و مخازن آبى داخلى با استفاده از رطوبت‏خاک ج: کشاورزى آبى در کرتها و زمین‏هاى کوچک. دامدارى و ماهیگیرى نیز از اشتغالات عمده و منابع اصلى درآمد مالى است. ⁽¹²⁾ معادن استخراج نشده‏اى چون طلا، نیکل، منگنز و بوکسیت در این کشور دیده مى‏شود. بزرگترین کارخانه سفال سازى افریقاى غربى در مالى وجود دارد.

واحد پول آن فرانک مالى (fM) است که برابر صد سانتیم مى‏باشد.

جمهورى سنگال

کشور سنگال که در منتهى الیه افریقاى غربى قرار گرفته است 196720 کیلومتر مربع وسعت دارد. این سرزمین بین موریتانى، مالى، گینه و گینه بیسائو قرار گرفته است. کشور گامبیا چون زبانه‏اى در داخل آن قرار دارد. مرز غربى آن اقیانوس اطلس مى‏باشد. سواحل عمیق، موقع جغرافیائى و دروازه غرب افریقا به این کشور اهمیت ویژه‏اى بخشیده است. سنگال سرزمین کم ارتفاعى است که بخش اعظم آن را علفزارهاى ساوان و استپ مى‏پوشاند. 4 رود سنگال، سالوم گامبیا و کازامانس در سنگال جریان دارند که طویل‏ترین آنها سنگال مى‏باشد که 1600 کیلومتر طول دارد. آب و هوا در سواحل و نواحى مرتفع معتدل ولى در استپ‏ها گرم و خشک است.

اسلام از طریق بازرگانان مالى به سنگال راه یافت و در سال 1040م نهضت دینى المرابطون در این ناحیه پایه‏گذارى شد از میان کشورهاى انگلستان، هلند و فرانسه، فرانسه موفق شد سنگال را به تصاحب خود درآورد و پس از 300 سال سلطه استعمارى درسال 1960م مردم این کشور به استقلال دست‏یافت اما با وجود استقلال ظاهرى چندین فرانسوى با تابعیت مضاعف (هم تابع فرانسه بوده وهم تابع سنگال هستند در پستهاى عالى چون وزیر و مشاور عالى مشغول کارند. شهرهاى آن تحت تاثیر تمدن غرب بنا شده و بین شهر و روستا اختلاف زیادى مشاهده مى‏شود و این خود دلیل مهاجرت روستائیان به شهرهاست. مرکز حکومت آن داکار است و به هفت استان تقسیم مى‏شود و سیاست‏خارجى آن بر همزیستى و احترام متقابل با کشورهاى جهان استوار بوده و از جنبش‏هاى مردمى حمایت مى‏کند.

سنگال 7510000 نفر سکنه دارد گه 20% آن در مرکز حکومت‏یعنى داکار سکونت دارند، رشد جمعیت 9/2% و تراکم نسبى آن 2/38 نفر در کیلومتر مربع است. بیش از 50% مردم زیر 20 سال سن دارند، اکثریت از قوم ولوف هستند، ولى گروههاى نژادى فولانى، سرر، توکولور و دیولا هم در سنگال زندگى مى‏کنند زبان رسمى این کشور فرانسه و خط آن لاتین است اما لهجه‏هاى بومى ولوف و توکولور متداول مى‏باشد. 95% مردم مسلمان، 2% مسیحى و 3% پیرو ادیان بومى و فرقه مریدیه که یک قرن قبل توسط شیخ احمد و بامبا پایه‏گذارى شده در غرب افریقا و افریقاى مرکزى پیروان زیادى دارد و تنها در سنگال 5/1 میلیون نفر از آن پیروى مى‏کنند. رهبران این فرقه که عقاید صوفیه و اهل طریقت دارند از قدرت عظیم اقتصادى سیاسى برخوردار بوده و مى‏توانند براى حکومت مرکزى مشکل آفرین باشند. طبى شهر مقدس مریدى‏هاست، روحانیون و رهبران این فرقه در طوبى سکونت دارند عده‏اى از طرفداران این فرقه در مزارع وسیع بادام زمینى و با اعتقادات به ثواب اخروى به کشت و کار مشغولند که محصول آنان را فرانسویان از طریق رهبران فرقه مى‏خرند. ⁽¹³⁾

فرقه تیجانیه که در اواخر قرن هیجدهم توسط ابوالعباس شیخ احمد تیجانى (اهل الجزایر) بوجود آمد، در دولت‏سنگال نفوذ دارد. قادریه نیز فرقه قدیمى دیگر هستند. گروه مذهبى دیگر در سنگال هستند که به آنان به زبان ولفى لاى لاى (ترجمه لا اله الا الله) مى‏گویند، حدود 50000 شیعه در سنگال زندگى مى‏کنند که شیخ عبدالنعیم آل زین رهبرى آنان را عهده‏دار است.

70% مردم به کشاورزى مشغولند. اقتصاد آن تک محصولى است و بر پایه صادرات بادام زمینى استوار مى‏باشد. در سالهاى اخیر کوشش شده تا با گسترش ماهیگیرى و افزایش تولیدات صنعتى و جهانگردى این کشور از حالت تک تولیدى خارج شود. سنگال هفتمین کشور تولید کننده فسفات در جهان به شمار مى‏رود.

تولید ناخالص ملى در سال 1990م 1/5 میلیارد دلار و سرانه آن 700 دلار بوده است اساسا این کشور در مقایسه با همسایگان خود از وضع اقتصادى خوبى برخوردار است.

رابطه سنگال با ایران از سال 1362ش بدلیل عناد غرب با ایران و تحریک رهبران سنگال توسط فرانسه قطع شد ولى در سال 1367ش مجددا سنگال با ایران رابطه برقرار نمود.

گامبیا

گامبیا با 10689 کیلومتر مربع وسعت، از کوچکترین کشورهاى افریقائى به شمار مى‏رود. گسترش آن در جهت طول جغرافیائى است و 320 کیلومتر طول دارد. گامبیا همچون باریکه‏اى در طول شرقى - غربى در داخل سنگال قرار دارد و از طریق باریکه‏اى در غرب با اقیانوس اطلس هم مرز است.

رود گامبیا که 1127 کیلومتر طول دارد با آبرفت‏هایى نواحى حاصلخیزى براى گامبیا بوجود آورده است. موقع استوایى و قرار گرفتن در مجاورت اقیانوس اطلس موجب گرم و مرطوب شدن آب و هواى گامبیا گردیده است. این سرزمین 848000 نفر سکنه دارد و گروههاى نژادى آن عبارتند از ماندینگو(40%) فولا (13%) ولوف (12%) جولا (7%) بیراهوئى (7%) زبان مورد استفاده انگلیسى است که با خط لاتین نوشته مى‏شود. 98% مردم پیرو آئین اسلام مى‏باشند.

اولین بار گامبیا را فنیقى‏ها شناختند و در قرون پنجم و ششم میلادى بخش بزگى از گامبیا و سنگال جزو امپراطور غانا (غنا) به حساب مى‏آمد. بعدها امپراطورى مزبور منقرض و بجاى آن مملکت‏سونگاى بوجود آمد که زمامداران آن به اسلام گرویدند و با تمام قوا به نشر اسلام پرداختند.

در سال 1455م پرتقالى‏ها به رهبرى کاپیتان هنرى به اشغال آن پرداخته و پس از آن در سال 1765م استعمار بریتانیا بر گامبیا مسلط شد. در سال 1963م گامبیا استقلال خود را بدست آورد. در سال 1981م کنفدراسیونى از سنگال و گامبیا بنام سنگامبى تشکیل شد و قرار شد رئیس جمهور سنگال به عنوان رئیس و رئیس جمهور گامبیا به عنوان نایب رییس آن انتخاب شوند ولى دو کشور حاکمیت‏خود را حفظ کنند.

مرکز حکومت آن بانجول است و از 6 بخش و یک پایتخت تشکیل شده است.

85% مردم از طریق کشاورزى و دامدارى امرار معاش مى‏نمایند و بادام زمینى 90% صادرات آن را تشکیل مى‏دهد. متاسفانه 70% منابع مالى این کشور از طریق کمکهاى خارجى بخصوص انگلستان و کشورهاى عربى تامین مى‏شود. واحد پول آن دالازى است که به صد بوتوت ⁽¹⁴⁾ تقسیم مى‏شود. ⁽¹⁵⁾

گینه بیسائو

جمهورى گینه بیسائو که در غرب‏ترین نقطه افریقا قرار دارد. با وسعتى برابر 36125 کیلومتر مربع وسعت در شمال باینگال و در جنوب و مشرق با گینه مرز مشترک دارد. کناره‏هاى ساحل غربى آن که مشرف به اقیانوس اطلس است بریده و بعضا حالت باتلاقى دارد و از چندین جزیره برخوردار مى‏باشد. خلیج بیسائو هم در غرب آن واقع است. آب و هوا در سواحل و جزایر غربى، اقیانوسى ولى در سایر نقاط گرم و مرطوب مى‏باشد. کاشو، مانسوآ، گبارکوروبال از رودهاى این کشور مى‏باشند.

گینه بیسائو در گذشته یکى از مراکز حمل برده بوده است. در سال 1446م گینه بیسائو بنام گینه پرتقال مستعمره پرتقال گردید. در بین سال‏هاى 1950 تا 1960م گروههاى کوچک وطن پرست‏سازمان یافت و نهال مبارزات ضد استعمارى با تاسیس حزب استقلال گینه بیسائو و جزایر دماغه سبز روئید. در سال 1974م با وساطت الجزایر، دولت پرتقال آن را به سمیت‏شناخت و با کسب استقلال، بسیارى از آوارگان باین سرزمین بازگشتند گرچه پایتخت این کشور مدینه دوبوئه نام دارد ولى مرکز حکومت آن بندر مهم بیسائو مى‏باشد،گینه بیسائو به 8 منطقه تقسیم شده و از شهرهاى مهم آن بوآلام و کاشو را مى‏توان نام برد. جمعیت آن بر اساس آمار سال 1990م به 962000 نفر بالغ مى‏گردد. تیره‏هاى اقوام فولا و ماندینگو گروههاى مهم قومى آن هستند. زبان رسمى پرتقالى است ولى مردم به زبان بومى «کرى ئولو» ⁽¹⁶⁾ و چند لهجه بومى تکلم مى‏کنند. 70% مردم مسلمان هستند.

فقدان منابع معدنى و کمبود مواد خام و منازعات قبیله‏اى این کشور را با اقتصادى توسعه نیافته مواجه نموده است. 85% مردم به کشاورزى و دامدارى مشغولند، برنج، خرما و بادام زمینى از محصولات آن مى‏باشد،ماهیگیرى در سواحل و جزایر غربى این کشور رواج دارد. صنایع آن غالبا غذایى و ساختمانى است. واجد پول گینه بیسائو، پزوست که به صد سنتاوس تقسیم مى‏شود.

گینه کوناکرى

جمهورى گینه با 245857 کیلومتر مربع وسعت در ساحل شرقى اقیانوس اطلس واقع است، نواحى مرکزى و شرقى آن از فلات فوتاجالون تشکیل شده و در شمال شرقى، جلگه گینه به سوى رودخانه نیجر سرازیر مى‏گردد. در جنوب شرقى پوشش گیاهى انبوه استوایى مشاهده مى‏شود. رودهاى نیجر، گامبیا و سنگال از فلات فوتا جالون منشا مى‏گیرند.

در سال 1694م دولت اسلامى فولانى در ناحیه فوتاجالون بوجود آمد. در سال 1849م گینه تحت الحمایه فرانسه گردید و با شروع دوران استعمار مبارزات اسلامى اوج گرفت که منجر به ایجاد حکومت‏هاى: حاج عمر درمالى، سامور در گینه و عثمان دان فودیو در نیجر گشت در سال 1958 میلادى پس از مبارزات طولانى مردم مسلمان گینه، این کشور استقلال خود را به رهبرى احمد سکوتوره بدست آورد.

در سال 1984م با مرگ احمد سکوتوره - رئیس جمهور وقت گینه - کودتایى در گینه رخ داد که پس از آن کشور گینه به غرب روى آورد و اکنون با فرانسه، آمریکا و عربستان رابطه دارد. گینه به 27 منطقه تقسیم مى‏شود و مرکز حکومت آن شهر کوناکرى است.

کشورگینه 6790000 نفر سکنه دارد که 40% آن از قوم فولانى هستند که از قرون چهاردهم و پانزدهم باین سرزمین راه یافته‏اند. قوم مالینکه (ماندینگو) از مالى به این ناحیه آمده‏اند غیر از اینها 16 گروه نژادى دیگر در گینه سکونت دارند. 85% مردم مسلمان و بقیه پیرو مسیحیت و مذاهب ابتدائى هستند. مردم گینه به مسلمانان جهان علاقه وافرى دارند و با پیروزى انقلاب اسلامى اعتقادات مذهبى آنان، شور و هیجان خاصى بخود گرفته و احکام اسلامى چون رعایت اجبارى روزه منع کلى مشروقات الکلى و گوشت‏خوک ، مجازات زانى در این کشور اجرا شد و در 34 منطقه شکور شوراهاى اسلامى بوجود آمد. غیر از زبان فرانسه مردم به هفت زبان بومى (از شاخه سودانى) تکلم مى‏کنند. 75% مردم گینه در بخش کشاورزى مشغول به کارند و محصولات مهم آن نخل روغنى، خرما، برنج، قهوه، آناناس، پنبه و بادام زمینى است. 35% بوکسیت جهان در گینه وجود دارد.

پى‏نوشتها:‌

front-populaire pour-al-leberation Desayuiael Hamara Et 1- Riodeoro(polisario)

3- جبهه پولیساریو - نوشته اریک فیشتلیوس ترجمه مجید نوحى، تهران،قلم.

4- جنبش آزادى بخش - حسین هدى - علیرضا بهشتى تهران 1361، صفحات 76 و 77.

5- معادن فسفات در زمینى به مساحت 250 کیلومتر مربع با 10 میلیارد تن بالغ مى‏گردد.

Alaiun 6-

7- سه گزارش از افریقا. مالى، موریتانى و غنا - دفتر ثبت‏شن و کویرزدایى بهمن 65 پلى کپى.

8- مغرب بزرگ پل بالتا، صفحات 137 و 138 و 139 و 140.

9- مغرب بزرگ پل بالتا، صفحات 137، 138، 139، 140.

10- تاریخ افریقا، بزیل دیویدسن، ص 427.

11- خبرگزارى فرانس پرانس، به نقل از کیهان ش 14476.

12- سه گزارش از افریقا: مالى، موریتانى، و غنا - تهران - دفتر تثبیت‏شن و کویرزدائى، پلى کپى.

13- آنسوى دروازه افریقا - قسمت‏شانزهم - یونس شکرخواه - کیهان ش 14368.

butut 14-

15- آشنائى با کشورهاى افریقاى غربى و مرکزى، مهتاب تبریزى و شروین طهماسبى، ص 44.