معرفی کتاب “مقدمه ای بر تاریخ و فرهنگ مردم نجف آباد”

اخیرا در بازار نشر کتابی با عنوان ” مقدمه ای بر تاریخ و فرهنگ مردم نجف آباد ” به قلم استاد گرانمایه مهندس فضل ا… خلیلی به رشته تحریر درآمده است. از خلیلی در سال های قبل کتابی در خصوص تقسیم آب قنوات نجف آباد با نام ” قنوات و شبکه آبیاری در شهرستان نجف آباد” و مقالات متعددی عمدتا در رابطه با جامعه شناسی بومی نجف آباد در نشریات محلی به چشم می خورد.
کتاب ” مقدمه ای بر تاریخ و فرهنگ مردم نجف آباد ” در ۱۲ فصل با قلمی شیوا به معرفی تاریخچه نجف آباد و جغرافیای طبیعی آن، فرهنگ و آداب و رسوم، تعلیم و تربیت، اماکن و بناهای تاریخی، مساجد و حسینیه ها، مجلس و نمایندگان، ساختار و خدمات شهری، هنر و هنرمندان و در یک کلام به جغرافیای تاریخی شهر نجف آباد، پرداخته است.
او در میان سطور پیشگفتارش می گوید آنچه نوشته یقینا دروغ نیست و به منظور کسب پول و مقام نوشته نشده؛ چیزی را تحریف نکرده، قصد بد گویی از کسی در کار نبوده، برای خوش خدمتی به صاحب منصبی نـوشته نشده، بی جـهت از کسی تـعریف نکرده و کسی را بالا و پایین نبرده. می گوید ایـــنان هــویت شهر مــن اند، هرچند من تحریر کرده ام امـا از درون سینه پیران شهـرم تراویده است. همه از دیــار من اند، یادگاری از پدران و مادرانمان، از دوران های کهن، از رنـج ها و ستم هایی که دیــده اند، مردمـــانی کـه بـه آنـها افتخار مـی کنیم. هـر کـس از ایـن خـطه مــی تواند نشان کسان خود را از مـیان سطور بــیابد، هویتش را جستجو کند، ریشه خـود را در این خـاک بجویید، بیندیشد و بــه آن افـتخار کند.

این اثر ارزشمند توسط انتشارات مهر زهرا (س) در ۶۶۴ صفحه در زمستان ۱۳۹۴ در قطع وزیری با تیراژ ۱۰۰۰ نسخه به زیور طبع آراسته شده است. کتاب مزین به تصاویر و اسناد تاریخی بی نظیری است که جذابیت آن را دو صد چندان نموده. دکتر علی اخضری در مقدمه کتاب آورده: تاریخ شفاهی هر چند گویا ترین نوع نگرش به رویدادهای گذشته نه چندان دور است، ولی به سبب عدم دست یابی به داده هایی که از افراد و وارثان شان به جا مانده است به عللی خواهان افشاء و رو نمایی از آنها نیستند و یا اغراض شخصی، دچار نقصان و کاستی هایی مـی شود. بدین رو سعی نویسنده بر آن بـوده است که با این نوشتــه ســاختار و محوریت پژوهش مشخص شود تا افراد بتوانند اطلاعـات و داده های موجود خویش را بدان بیفزایند. امروز فراوانند افرادی کـه بسیاری از حوادثی که بر این شهر گذشته و آثاری که بر این خطه بوده و امروز تغییر کرده و یا معدوم شده اند را مشاهده نموده اند و یا به یاد دارند. و نیز بسیاری این حوادث و آثار را فقط شنیده و چه بسا اطلاع و شناختی نسبت به آنها نداشته باشند. لذا ویژگی دیگری از این اثر می توان بر شمرد، تنوع و جذابیت مطالب برای خوانندگان است. کتاب به گونه ای نوشته شده که علاقه سلیقه های مختلف را می تواند در بر گیرد و هر خواننده ای در قالب شعر و حکایت های دلپذیر و قطعات و اشعار زیبایی که عموما از شعرای همین دیار به سبب احساسات درونی و ملی بیان شده است، بر گیرایی آن می افزاید.
امروزه بسیاری از مورخان و صاحب نظران مباحث تاریخی، رویکردی فزاینده به نگارش و تدوین تاریخ های محلی و منطقه ای دارند. زیرا در این نگرش، به بخش های ساکت و خاموش جامعه و تاریخ و روشن ساختن و برجسته کردن ابعادی از تاریخ توجه می شود که در گذشته عنایت کمتری به آن ها شده است. مسلما این وجیزه ناچیز نمی تواند کامل و تام تصور شود و جبران اطلاعات افراد مطلع را می طلبد.
خلیلی در جای دیگری از پیشگفتارش می گوید، فرصت کم است. اندکی از وقایع گذشته در اذهان مانده اگر کوشش نشود آن هم ازدست می رود و با ناقلانش در خاک پنهان می شود. استخراج و جمع آوری آن، نشست و برخاست لازم دارد، منت کشیدن می خواهد، اصرار کردن می طلبد، حوصله می خواهد، تا بتوان آنها را از سینه سالخوردگان بیرون آورد، نوشت، اصلاح کرد، چاپ و منتشر کرد تا به نسل های بعدی برسد، تاریخ و هویت شود و باعث افتخار گردد تا مطالعه کنند و بدانند که اجدادشان که بوده اند، از کجا آمده اند، چه عقاید و آداب و گویش و فرهنگی و حرفه و هنری داشته اند و چگونه زیسته اند؟
این کتاب نه تاریخ است، نه جغرافیا، نه فرهنگ و آداب و رسوم و نه شرح حال افراد، بلکه مجموعه ای از همه اینهاست. کار من باز کردن راهیست برای پژوهشگران اجتماعی که قصد تحقیق دارند درباره زندگی مردمی جسور و هنرمند که از مناطق دیگر هجرت کردند و بیش از چهارصد سال است که در اینجا دور هم جمع شده اند، با آداب و رسوم خاص و بی نظیر، انسان هایی قانع و مومن و پر تلاش که همواره کار و تلاش سازنده و آبادانی شعار و عملشان بوده است و به همین دلیل رشد فزاینده هم داشته اند. قبل از احداث این شهر، روستاهای زیادی در اطراف آن وجود داشته، اکنون که بیش از چهارصد سال از آن زمان می گذرد، هنوز بسیاری از آنها به همان حال اولیه باقی مانده اند یا وضع بدتری دارند، لذا رشد مادی و معنوی این شهر را می توان دستاورد، هنر، کار مدام، و همت بلند ساکنان آن دانست. نهایتا مطالب عرضه شده بیش تر یاد نامه ایست از همه مردم بویژه خدمت گزاران بی نام و نشانی که توانسته ام اطلاعی از آنان به دست آورم، کسانی که تصور نمی شد کسی روزی به فکر زنده کردن نام و ستایش از عملکرد اجتماعی شان باشد.
لذا اگر مایل به آشنایی با سرگذشت اجدادتان و اینکه از کجا آمده اند ،چه عقاید و آداب و گویش و حرفه و هنری داشته اند و چگونه زیسته اند، مطالعه این کتاب را به شما پیشنهاد می کنیم.

منبع خبر:najafabad.ir