افتتاح اولین کارخانه برق در نجف آباد

طی سال‌های بعد به تدریج سر و کلۀ چراغ‌های توری هم پیدا شد. یکی از اولین نمونه‌هایی که وارد نجف‌آباد شد، متعلق به «سلیمان‌نژاد» ساعت‌ساز بود که چراغ را موقع کار در تهران خریده بود. خودش تعریف می‌کرد که به واسطۀ همین چراغ، تبدیل به پایه‌ثابت مجالس مختلف از جمله عروسی‌ها شده بود از چند هفته قبل از برگزاری مراسم، وعده‌اش را می‌گرفتند تا با چراغش، مجلس را روشن کند و حتی ممکن بود تاریخ مراسم را برای حضور او عقب و جلو کنند. از چند ساعت قبل از شروع برنامه، با سلام و صلوات می‌نشست بر صدرِ مجلس تا با آدابی خاص، چراغ را نفت کرده، تلمبه زده و آمادۀ استفاده‌ کند.

دیگر سوخت پر استفاده در آن زمان، بوته‌های بیابان بود که فروشندگان دوره‌گرد، از بیابان‌های اطراف مانند جوزدان، روی الاغ بار زده و در شهر می‌فروختند. هر بارِ الاغ از این بوته‌ها، سه‌ریال قیمت داشت که خیلی زیاد نبود ولی به خاطر مشکلات اقتصادی، کمتر خانواده‌ای امکان پرداخت آن‌را داشت. دو مشتری اصلی این بوته‌ها، نانوایی‌ها و حمامی‌ها بودند. حمامی‌ها، بوته‌ها را همراه آت و آشغال‌های دیگر در تونِ حمام سوزانده و نانواها، بوته را به عنوان «آتش‌زننده» زیر چوب‌ها می‌گذاشتند.

وضعیت روشنایی شهر تا اوایل دهۀ۴۰ که منصور‌خان امیر‌نیرومند، کارخانۀ برق نجف‌آباد را تاسیس کرد، تغییر چندانی نداشت. منصور‌خان این کارخانه را که با ژنراتور‌های دیزلی کار می‌کرد، در تقاطع خیابان‌های رجایی (رضایی) مرکزی و ۱۷شهریور راه انداخت. پول‌دارها، شروع کردند به خرید امتیاز برق و به تدریج شبکۀ برق شهر گسترش پیدا کرد.

بخشی از کتاب «ناگفته ها» به روایت «محمد رضا پزشکی» خبرنگار دهه ۴۰ و ۵۰ موسسه اطلاعات در نجف آباد؛ کاری از انتشارات مهر زهرا (س)

کتاب ناگفته ها اثر محمد رضا پزشکی

افتتاح اولین کارخانه برق در نجف آباد