میوه ی گرمسیری پاپایا(خربزه درختی) گنجی پنهان

میوه ی گرمسیری پاپایا، گنجی پنهان در سیستان و بلوچستان که نوآوران بخش کشاورزی را به خود می‌خواند.

پاپایا که در عُرف به خربزه‌ی ‌درختی، مشهور است، میوه ای طبی شناخته شده که حاوی مواد هضم کنندگی ویژه‌ای بوده و غنی از ویتامین Cو ویتامین A و آهن است. خاصیت اصلی این میوه مربوط به آنزیم پاپایین است که همان ویژگی پیسین که یکی از آنزیم‌های شیره‌ی معده است و به تجزیه‌ی پروتئین کمک می‌کند و مدر نیز هست را دارا می‌باشد. فیبرین موجود در آن برای انعقاد خون مفید است. برگ‌های آن حاوی عنصر کارپین است که در بی‌نظمی‌های قاعدگی و اختلالات گوارشی نظیر اسهال بسیار مفید است. استفاده از پاپایای خام خرد شده در غذا و سالاد علاوه بر ترد کردن و خوش‌طعم کردن مزه‌ی غذا و سالاد به هضم آنها نیز کمک می‌نماید.

یکی از فواید پاپایا پیش‌گیری از سرطان است، پاپایا یک منبع غنی از آنتی‌اکسیدان است که بدن برای مبارزه با سلول‌های عامل سرطان به آن نیاز دارد.

پاپایا برای برطرف کردن مشکلات گوارشی، افزایش نیروی بدن، مانع از پیری زودرس، حمله و سکته قلبی است که حاوی آنتی اکسیدان بوده و التهاب را درمان می‌کند.

این میوه‌ی منحصربفرد همچنین زگیل را از بین می‌برد، عفونت‌های قارچی روی پوست را از بین می‌برد و التهاب ناشی از سرماخوردگی را برطرف می‌کند.

گونه‌های محلی پاپایا، عمدتاً در استان سیستان و بلوچستان و اندکی نیز در در استان هرمزگان، وجود دارد. درختان این میوه در استان سیستان و بلوچستان به صورت باغ مستقل وجود ندارند بلکه به صورت معدود در مرز باغات کاشته می‌شوند که برابر آمار ارائه شده از سوی سازمان جهادکشاورزی استان، مجموعاً سطحی معادل ۲۵ هکتار را شامل می‌شوند.

این درختان، چند ساله هستند که ارتفاع‌شان گاه به ۱۰ متر هم می‌رسد. یکی از دلایلی که کشاورزان به تولید اندک و در حد خود مصرفی این میوه‌ی مقوی و با خواص بسیار بالا می‌پردازند، ارتفاع بالا، توان اندک تنه‌ی درخت برای بالا رفتن و چیدن میوه می‌باشد. با توجه به ارتفاع این درخت، باید با استفاده از چوب‌های بلند و یا تکان دادن به صورت غیر اصولی میوه ها را چید که با توجه به ظرافت میوه، موجب لهیدگی و عدم بازارپسندی آن فراهم می‌شود.

از طرفی فاصله‌ی بین درختان، بسته به ارتفاع‌شان باید بیشتر باشد و در نتیجه تراکم درخت در واحد سطح نیز کم و نهایتاً میزان تولید محصول کم می‌باشد .

در بازدیدی که نگارنده در سال ۲۰۰۴ میلادی از مرکز تحقیقات های‌تِک آکادمی جنگل‌داری ایالت یوننان در کشور چین داشتم، آنها از رقم خاصی از این میوه را تولید کرده بودند که کشت زراعی این گیاه را به صورت یک‌ساله و با استفاده از جوی و پشته میسر ساخته بود.

در این روش کاشت، نهال‌های تولیدی پس از انتقال از نهالستان در مزرعه کشت می‌شود، ظرف یک سال میوه‌اش را می‌دد و پس از برداشت کامل میوه، پاییز می‌کند . باید بقایای گیاه جمع‌آوری و برای مزرعه کاشت در سال بعد، اماده شود.

در حال حاضر، سطح قابل توجهی از اراضی دشت‌های استان سیستان و بلوچستان، خصوصاً در شهرستان‌های کنارک و چابهار، به کشت هندوانه اختصاص می یابد که با نگاه میزان آب مصرفی، اصلاً صرفه‌ی اقتصادی ندارد.

همان مزارع را در وهله ی اول می‌توان به کشت این محصول ذی‌قیمت اختصاص داد و با توجه به وجود زمینه و فرهنگ کاشت و مصرف این میوه در شهرستان‌های سرباز، نیکشهر، کنارک و چابهار و قسمت‌هایی دیگر از شهرستان‌های استان، رقم مورد نظر را از کشور چین وارد و پس از انتقال دانش فنی مربوطه در نهالستان‌های استان تولید و ترویج نمود و زمینه‌ی صادرات و فرآوری صنعتی را هم ایجاد کرد.

با توجه به بررسی به عمل آمده و فواصل کشت و وزن هر دانه از میوه‌ها، می‌توان گفت از هر هکتار ۷۵ تن میوه برداشت خواهیم کرد، برگ این درخت نیز استفاده‌ی دارویی دارد و تنها از محل فروش این میوه، مبلغی قریب به ۳۷۵ میلیون تومان به قیمت ‌روز، عاید کشاوزران خواهد شد.

عباس نورزائی، کارشناس ارشد توسعه روستایی

پاپایا یا خربزه درختیبه راحتی رشد می کند (در صورتی که شما چگونگی پرورش آن را بدانید) ، رشد سریعی دارد و به سرعت میوه می دهد و در تمام طول سال میوه دارد. میوه پاپایا را می توان هم به صورت سبز و هم به صورت رسیده مصرف کرد.

کاشت پاپایا از بذر ساده ترین و موفق ترین راه است و البته ارزان ترین راه نیز می باشد. شما می توانید بذر پاپایا را از فروشگاه های محصولات باغبانی تهیه کنید.

با این حال، پاپایا می تواند یک گیاه حساس باشد… پاپایا رشد آسانی دارد اما برای زنده نگه داشتن گیاه و میوه باید به آن توجه داشت.

پاپایا بومی مناطق استوایی آمریکای جنوبی است، اما امروزه پاپایا در همه جا هم مناطق استوایی و هم نواحی زیر استوایی رشد می کند. این گیاه اغلب به صورت وحشی رشد می کند و در هر باغی در مناطق استوایی حداقل چند درخت پاپایا وجود دارد. پاپایا برای رشد به آب و هوای گرم، مقدار زیادی نور خورشید، مقدار زیادی آب، و به خاک حاصلخیز با زهکشی خوب نیاز دارد. خاک های لومی شنی برای کاشت پاپایا مناسب هستند. PH مناسب برای رشد پاپایا ۶/۵ تا ۷ می باشد. اگر شما بتوانید این شرایط را فراهم کنید می توانید در هر زمان از سال دانه پاپایا را در زمین بکارید، شش تا ده ماه بعد باردهی آغاز خواهد شد.

چند مانع برای رشد پاپایا وجود دارد که باید مراقب آن ها باشید. اما اگر از مشکلات احتمالی آگاه باشید دلیلی ندارد که از اولین تلاش خود برای پرورش پاپایا نا امید باشید.

پاپایا شبیه چه چیزی است؟

در این متن چند تصویر پاپایا وجود دارد، برای کسانی که تا به حال هرگز پاپایا ندیده اند.

پاپایا رشد سریعی دارد، گیاه یک ساقه دارد. تنه نرم است و پوست سخت شبیه پوست سایر درختان ندارد، همچنین پاپایا شاخه هم ندارد.

برگ های درخت پاپایا خیلی بزرگ هستند ولی دوام زیادی ندارند. پاپایا معمولا دارای یک ساقه بلند با برگ های بزرگ در راس درخت است که تقریبا شبیه درخت نخل می باشد.

میوه بر روی تنه رشد می کند و به دلیل این که پاپایا همچنان به سمت بالا رشد می کند، همزمان با افزایش سن درخت پاپایا، دسترسی به میوه سخت تر می شود.

چگونگی کاشت پاپایا از دانه

کاشت پاپایا از بذر بهترین نتیجه را دارد. برای مزرعه خود به میزان کافی بذر پاپایا تهیه کنید. یک مکان آفتابی در باغ خود برای کاشت پاپایا انتخاب نمایید. کاشت بذر پاپایا را مستقیما از زمین شروع کنید و آن را در گلدان نکارید.

پاپایا عملکرد خوبی در انتقال از گلدان به زمین ندارد. در واقع هر چیزی که باعث ایجاد اختلال در ریشه شود به پاپایا آسیب می رساند. پاپایا فقط از این متنفر است. بهترین راه کاشت پاپایا این است که به راحتی بذر آن در زمین اصلی کاشته شود. درخت پاپایا به یک خاک بسیار خوب و غنی از مواد آلی و مواد مغذی نیاز دارد. اگر خاک مزرعه شما خوب نیست می توانید یک چاله نیم متری حفر کنید و آن را با مخلوط خاک و کمپوست خوب، پر کنید. در واقع حداقل دو یا سه چنین بستر کشتی در نقاط مختلف درست کنید. بذرها را در فواصل یک تا سه متر از هم بکارید. دمای مناسب برای جوانه زنی بذر پاپایا ۲۴ تا ۳۰ درجه سانتی گراد است. در هر نقطه دو بذر قرار دهید و آن ها را با لایه نازکی کمپوست بپوشانید و سپس به آن مالچ اضافه کنید. بذرها معمولا ۲ یا ۳ هفته بعد جوانه می زند. بعد از این که جوانه ها کمی بزرگ تر شدند متوجه خواهید شد کدام یک قوی تر است و جوانه ی ضعیف تر را حذف کنید. آن ها را زمانی که کوچک هستند از زمین خارج کنید و یا اگر بزرگ شده اند آن ها را از زمین قطع کنید و بهترین گیاه را نگه دارید.

در این مرحله شما باید نیمی از گیاهان کاشته شده را حفظ کنید. گیاه پاپایا می تواند دارای خصوصیات جنس نر یا جنس ماده باشد، درخت هایی که میوه نمی دهند دارای خصوصیات جنس نر هستند.

زمانی که درخت پاپایا حدود یک متر بلند شد شروع به گل دهی می کند. گل نر ساقه بلندتر و نازک تری با چند شکوفه کوچک دارد اما گل های ماده معمولا یک شکوفه تکی دارند و بزرگ تر هستند و به تنه نزدیک تر می باشند. تصاویر پاپایا در بالا را مشاهده کنید. گیاهان نر در مزرعه خود را شناسایی کنید، شما فقط به یک گیاه نر برای هر ده تا پانزده گیاه ماده برای اطمینان از گرده افشانی نیاز دارید. بعد از ۱۰ ماه میوه ها قابل برداشت هستند.

میزان آب مورد نیاز برای گیاه پاپایا

پاپایا دارای برگ های بزرگی است. در آب و هوای گرم مقدار زیادی آب از برگ ها تبخیر می شود، بنابراین به آب زیادی نیاز دارند. اما متاسفانه پاپایا بسیار مستعد ابتلا به پوسیدگی ریشه است، به خصوص در آب و هوای سرد. آب دهی بیش از حد شایع ترین مشکل در پرورش پاپایا می باشد. پوسیدگی ریشه به درجه حرارت هوا و سلامت و قدرت کلی گیاه بستگی دارد. گیاه سالم تر مقابله بهتری با پوسیدگی ریشه دارد ولی شما باید مواظب باشید در آب و هوای سرد بیش از حد آبیاری انجام ندهید. آبیاری ۷ تا ۱۰ روز یک بار کافی است.

میزان مواد مغذی مورد نیاز برای گیاه پاپایا

پاپایا به مواد غذایی زیادی نیاز دارد. این گیاه به نیتروژن علاقه زیادی دارد. به طور منظم به گیاه پاپایا مواد مغذی بدهید. برای تغذیه گیاه می توانید از یک کود کامل مثل کود مرغ استفاده کنید. کودهای قوی یا تازه نسبتا خوب هستند. شما همچنین باید از کمپوست نیز برای تغذیه گیاه استفاده کنید.

میزان نور مورد نیاز برای گیاه پاپایا

گیاه پاپایا باید تا حد امکان نور دریافت کند. اگر برگ ها در آب و هوای گرم کمی پژمرده شوند مشکلی نیست و طبیعی می باشد. پاپایا گرما و نور خورشید را بسیار دوست دارد.

زمان میوه دهی گیاه پاپایا و میزان میوه دهی

پاپایا در تمام طول سال میوه می دهد، تا زمانی که آب و هوا به اندازه کافی گرم باشد. اگر درجه حرارت بیش از حد افت کند گل دهی متوقف می شود، گیاه بعد از گرم شدن هوا دوباره گل می دهد.

پاپایای جوان بیشترین تولید را دارد. هرچه سن گیاه بیشتر می شود گیاه ضعیف تر شده و میوه کمتر و گوچک تری تولید می کند، همچنین ممکن است به بیماری نیز مبتلا شود. همچنین هرچه گیاه بلندتر شود دسترسی به میوه نیز سخت تر می شود.

طول عمر پاپایا

مدت زندگی پاپایا می تواند متفاوت باشد، اما بیشتر گیاهان پاپایا زندگی کوتاهی دارند. زیرا آن هایی که مسن تر می شوند معمولا دچار بیماری شده و از بین می روند. بیشتر گیاهان پاپایا در سال دوم یا سوم می میرند.

اما برخی از گیاهان قوی هستند که مدت زمان بیشتری زنده می مانند و به نظر می رسد از بین نمی روند. در این صورت تنه آن را قطع می کنند تا درخت دوباره شروع به رشد جدید کند. بر اساس آمار مشخص شده یک گیاه پاپایا وجود داشته که تا ۴۰ سال زندگی کرده است.

مشکلات شایع در پرورش پاپایا

پوسیدگی ریشه در اثر آبیاری بیش از حد شایع ترین مشکل گیاه پاپایا می باشد. اگر هوا سرد باشد باید پاپایا خشک نگه داشته شود.

اگر شما در منطقه ای گرمسیر زندگی می کنید که باران های سیل آسا در آنجا می بارد، در هر فصل مرطوب بسیاری از گیاهان پاپایای بالغ از بین می روند و آن هایی که جوان تر هستند زنده می مانند.

بادهای قوی یکی دیگر از دلایل آسیب رسان به گیاه پاپایا می باشند. گیاهان پاپایا یک سیستم ریشه ای کم عمق دارند و هرچه سن آن ها بیشتر می شود وزن تنه سنگین تر شده و به راحتی با ضربه از زمین جدا می شوند. در چنین حالتی باید دوباره کاشت مجدد انجام داد. بهتر است کاشت پاپایا از ابتدا در مکانی که از باد در امان است انجام شود.

مشکل دیگر پرندگان وحشی هستند… همه میوه پاپایا را دوست دارند…! تنها راه حل این است که زمانی که رنگ میوه شروع به تغییر کرد آن را بچینید. آن ها بعد از چیده شدن رسیده تر می شوند.

زمانی که درخت پاپایا خیلی بلند شود دسترسی به میوه سخت می شود و باید برای چیدن آن ها از نردبان بالا رفت. همچنین هرچه درخت بلندتر شود کیفیت طعم میوه نیز کاهش پیدا می کند. در صورتی که درخت خیلی بلند شود بهتر است که آن را قطع کرد. بعد از قطع کردن تنه ممکن است دوباره رشد کند.

بهترین زمان برای قطع کردن تنه پاپایا در آب و هوای خشک است. تنه توخالی است و اگر با آب پر شود فاسد می شود. شما می توانید روی تنه را با یک پلاستیک بپوشانید و یا یک گلدان را به صورت وارونه روی آن قرار دهید. آب و هوای گرم و مرطوب می تواند پوسیدگی را تشویق کند.

درختان جوان و قوی پاپایا کمتر تحت تاثیر حشرات و بیماری ها قرار می گیرند. همیشه درخت های جوان را نگه دارید. درخت های مسن تر مستعد ابتلا به بیماری هستند. حشرات ویروس ها و بیماری ها را از درخت می مکند و آن ها را منتقل می کنند و این موضوع باعث ایجاد یک مشکل بزرگ می شود.

شما می توانید دانه های میوه های سالم تر و خوشمزه تر را ذخیره کنید و در یک زمان مناسب آن ها را بکارید. در این صورت نژاد بهتر را پرورش خواهید داد.

پرورش پاپایا در آب و هوای سرد

اگر شما در منطقه ای زندگی می کنید که تابستان های کوتاهی دارد فقط می توانید پاپایا را به عنوان یک گیاه زینتی نگه دارید. در این صورت شما می توانید بذر پاپایا را در یک گلدان بکارید و در مقابل یک پنجره آفتابی قرار دهید و از دیدن یک صحنه گرمسیری لذت ببرید. با این حال در مناطق سرد، پاپایا به اندازه ای زنده نمی ماند که بتواند میوه تولید کند. پاپایا را باید در یک گلدان بزرگ کاشت و در زمستان آن را در یک جای گرم قرار داد.

بذر پاپایا ردلیدی پاکوتاه (Papaya):
بذر پاپایا ردلیدی پاکوتاه با نام علمی : Carica papaya

خربزه درختی یا پاپایا جزو چهار میوه پرطرفدار گرمسیری دنیا است .

پاپایا یا پاپایه میوه‌ای است با درخت بومی مناطق حاره‌ای قاره آمریکا که اکنون در بسیاری مناطق حاره‌ای از جمله هند، آفریقای جنوبی، سری لانکا و فیلیپین کشت می‌شود.

پاپایا درختی است کوچک است که انواع مختلفی دارد ، دارای یک ساقه به ارتفاع ۴ تا ۱۰ متر و برگهایی بزرگ به ابعاد ۵۰ تا ۷۰۰ سانتی است. اندازه میوه آن۱۵ تا۴۵ سانت در طول و قطر آن۱۰ الی ۳۰ سانت بوده و رنگ آن موقعی که رسیده باشد زرد کهربایی تا کمی نارنجی است.

رقم پاپایا ردلیدی که بذر آن در فروشگاه عرضه می شود کوتاه قد بوده و قابل کاشت در گلدان سایز بزرگ نیز می باشد.

جالبه بدونیم که پاپایا در ایران حدوداً ۳۰ هکتار زیر کشت دارد و به طور پراکنده در شهرستان های سرباز (دهستان کیشکور) ،نیکشهر، چابهار(باهوکلات)، و کنارک(بخش زرآباد) در جنوب سیستان و بلوچستان کاشته شده است.

پاپایا ردلیدی پاکوتاه بعد از رسیدن به ۸۰ سانتی متر شروع به گل دادن و محصول دهی می کند و رشد سریعی دارد در نتیجه بهتر است از ابتدا گلدان بزرگی را برایش انتخاب کنیم.

هر درخت پاپایا در تمام طول سال دارای شکوفه و میوه است و ارقام تجاری آن در سال میتواند هزار کیلوگرم محصول تولید کند که رقم چشمگیری است.

پاپایا دارای طعمی خاص و مزه ای همانند طالبی به همراه عطر خاص خود است.

پاپایا به دلیل زودبازده بودن و سریع به بار نشستن مورد توجه کشاورزان در جهان قرار گرفته است.

این رقم از میوه پاپایا (ردلیدی) پا کوتاه بوده و قابلیت کاشت داخل گلدان را نیز دارد و میتوانید در بالکن و جای پر نور نگه داری کنید.

پاپایا گیاهی علفی و همیشه سبز است و خواص درمانی زیادی دارد که در مطالب آموزشی سایت در این مورد مطلب قرار داده شده.

تصویر بالا نشاء های تازه کاشته شده پاپایا هستند و بسیار زیباست.

برخی از خواص درمانی :

از پاپایا در درمان بیماریهای گوارشی، قلبی، عروقی و سرطان روده استفاده می کنند.

پاپایا گیاهی دو لپه بوده و به صورت یک تنه رشد میکند و شاخه زایی ندارد، دارای چوبی با بافت نرم و بستگی به رقم آن ارتفاع آن از ۱ متر تا ۱۰ متر تفاوت است.

عمر درخت پاپایا ممکن است تا ۲۰ سال هم برسد ولی از نظر اقتصادی بیش تر از ۳ سال به صرفه نیست.

از زمان کاشت بذر تا محصول دهی در شرایط ایده آل حدوداً یک سال طول می کشد و بعد از این مدت میتوانید اولین محصول خود را برداشت کنید.

گلهای پاپایا معمولاً به رنگ سفید مایل به زرد دیده می شود و حدوداً ۱۵۰ روز بعد از گرده افشانی گلها میوه کامل پدیدار می شود.

در طول رشد و تا زمان رسیدن رنگ میوه از سبز به زرد و تا حدودی به نارنجی نزدیک می شود.
میوه پاپایا در ایران بیشتر به کشورهای حومه خلیج فارس صادر می شود. میوه دارای پوستی نازک است که باید با دقت برداشت شود و ضربه نخورد.

گل (شکوفه) زیبای میوه ی پاپایا.

بذر پاپایا ردلیدی پاکوتاه را میتوانید در بالکن های آفتابگیر و باغچه و باغ به دور از سرما بکارید و اگر شهر شما سرمای زمستان شدیدی دارد حتماً درخت را از سرما حفظ کنید .

نمونه تصاویر کاشت پاپایا پاکوتاه در گلدان و شروع باردهی .

استان سیستان و بلوچستان دارای شرایط مساعد آب و هوایی برای تولید انواع محصولات به ویژه محصولات گرمسیری و نیمه گرمسیری از جمله انبه، چیکو، گوواوا (زیتون محلی) ، خربزه درختی ( پاپایا ) و موز است .فیلم های کاشت پاپایا در ایران رو در کانال تلگرامی ما مشاهده کنید .

جدول زیر مقدار تولیدات میوه پاپایا در دنیا را به تفکیک کشور ها (در سال ۲۰۱۳) نشان میدهد که کشور هندوستان بزرگترین تولید کننده می باشد.

میوه ی گرمسیری پاپایا(خربزه درختی) گنجی پنهان