اجرای اولین پروژه گازرسانی در نجف آباد

اولین پروژه گاز رسانی کشور پس از انقلاب که با تکیه بر توان داخلی و استفاده از کارشناسان ایرانی عملیاتی شد، سال ۵۹ در نجف آباد به ثبت رسید. طی این طرح برای حدود ۹۰ هزار جمعیت، ۱۶ هزار انشعاب  و شبکه توزیع ایجاد شد.

فصل تجارت: ناصر ربیعی مدیر این پروژه که در آن مقطع رییس گاز رسانی نجف آباد نیز بوده، روند اجرای این پروژه را تشریح می کند.

آن موقع توزیع گاز به صورت خانگی بسیار محدود و کند بود، به طوری که در شهر اصفهان کمتر از یک محل را می‌توان نام برد که گاز داشت و در شیراز که با قدمت بیشتری کار انجام شده بود، در حد ۴ الی ۵ هزار واحد اشتراک داشتند.

قبل از انقلاب توزیع گاز برای مصرف خانگی، توسط شرکت خارجی «آی مگ» و شرکت‌های مشاور انجام می‌شد .  ابتدا اطلاعات، اسناد و مدارک، در اینجا جمع‌آوری و به صورت یک پکیج توسط شرکت «آی مگ» به انگلیس ارسال می‌شد. چند ماه طول می‌کشید تا آنها این اطلاعات را برای خودشان به صورت دیتا در آورند. سپس در آنجا طراحی شبکه‌های گاز که پایه مهندسی برای تهیه مقدمات اجرا بود، انجام می‌گرفت. بعد طراحی را می‌فرستادند ایران که مثلا در فلان کوچه، این لوله باید بیاید و شیر گاز در چه نقطه‌ای بخورد و … حالا طراحی شبکه باید می‌رفت به واحد مهندسی و اداره پیمان‌ها، برای تعیین احجام و مقادیر و انتخاب پیمانکار. این پروسه خیلی طولانی و زمان‌بر بود .
نجف آباد انتخاب شد چون اولا خط لوله سراسری گاز و انشعابات فرعی دیگر به این شهر نزدیک بود. به‌علاوه شهرکی بود که نقشه منظمی داشت. ایستگاه تقلیل فشار کارخانه حریربافی هم در نزدیکی این شهر بود و می‌شد از ظرفیت اضافی آن استفاده کرد. البته پس از ایجاد شبکه نجف‌آباد، ایستگاه‌های جدید از خطوط فرعی دیگر اجرا شد و بعدها ما دو ایستگاه دیگر اضافه کردیم .
این پروژه به طور کامل در داخل و بدون کمک شرکت‌های خارجی انجام شد. نه کارشناس خارجی داشتیم، نه کامپیوتر داشتیم و نه هیچ چیز. در واقع اولین شبکه در یک دفتر، با دو سه، نفر شروع شد. نقشه‌ها را روی زمین پهن می‌کردیم، زیرا میز به اندازه مناسب نداشتیم و نقشه‌ها را کف سالن به هم می‌چسباندیم، خط می‌کشیدیم و با ماشین‌ حساب‌ دستی محاسبه می‌کردیم .
پیمانکارها هم کسانی نبودند که این کارها را بلد باشند، باید برای آنها کلاس می‌گذاشتیم و آموزش می‌دادیم. از جوشکاری گرفته تا مرحله نوارپیچی و… مثلا در نجف آباد آن موقع یک یا دو لوله‌کش بیشتر نبودند، اما ما در آن واحد، ده‌ها لوله‌کش می‌خواستیم .
اوایل مهر سال ۱۳۵۹ بود که پروژه گازرسانی نجف‌آباد افتتاح شد. یعنی همان روزهایی که آژیرهای حمله هوایی در شهرها به صدا درمی‌آمد. در روز افتتاح هم یادم هست که آیت‌الله اشراقی در مراسم حضور یافت و برای مجریان این پروژه خیلی دعا کرد.
به هر حال با اجرای این پروژه دیوار بزرگی شکست و فروریخت. این طراحی داخلی سبب رشد بسیار سریع گازرسانی خانگی شد. پیش از آن، موضوع گازرسانی از نظر ما فقط یکی از درس‌هایی بود که در دوره دانشجویی در دانشکده خوانده و تمرین کرده بودیم !
بعد از مرحله نجف آباد، گازرسانی در استان کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، اصفهان و کاشان نیز انجام شد.

خط گاز

اجرای اولین پروژه گازرسانی در نجف آباد