آداب و رسوم نجف آبادی ها در ماه رمضان
تسنیم: نجف‌آباد صاحب آئین کهنی در ماه مبارک رمضان است که هنوز هم در خاطر مردم این شهر مانده است، قصه “ماه‌بگم” از جمله رسومی است که قدیمی‌ترها بیشتر آن را به‌یاد می‌آورند.
کی از زیبایی‌های ماه رمضان به رسم و رسوم کهن و جالبی است که در شهرها و روستاهای مختلف وجود دارد و این ماه را جذاب‌تر و دوست داشتنی‌تر می‌کند. هر استان، شهر، روستا و حتی بین عشایر هم رسوم خاص و زیبایی وجود دارد که تنها مختص خودشان است.
نجف‌آباد هم یکی از شهرهایی است که از این قاعده خاص مستثنا نیست و آداب و رسومی در ماه مبارک رمضان دارد، برخی از این رسوم آنقدر کهنه و قدیمی شده که قابل اجرا نیست و تنها در یادها و خاطره‌ها مانده است، مانند آن روزها که رادیو و تلویزیون نبود و مردم روی پشت بام‌ها می‌ایستادند و سحرخوانی می‌کردند و یا وقت افطار را از طریق صداهایی مانند دهل و گشتن در کوچه‌ها و خیابان‌ها به گوش مردم می‌رساندند.
پختن نان محلی، نوبت خوانی و سحر خوانی
یکی از کارهای مقدماتی برای ماه مبارک رمضان پختن نان محلی و تازه توسط زنان نجف آباد است که با این کار به استقبال این ماه می‌روند، زنان نجف آبادی نان‌های پخته شده را بین خانواده خود، فامیل و حتی همسایه‌ها توزیع می‌کنند تا همه در اولین سحر و افطار خود از آن استفاده کنند و در ثواب روزه شریک شوند.
فضل الله خلیلی، محقق نجف‌آبادی پیرامون آداب و رسوم مردم نجف آباد در ماه رمضان گفت: در ماه مبارک رمضان غذاها تغییر می‌کند، حلیم، آش، شله زرد و خرما بیشتر در وعده‌های افطار و سحر استفاده می‌شود. این غذاها در محله‌ها و میان مردم نذر می‌شود.
این محقق اظهار داشت: در گذشته‌ها ماه رمضان که شروع می‌شد نوبت خوانی و سحرخوانی می‌کردند. برخی مردم دهل می‌زدند. شب خوانی هم در شهرهای بزرگ مثل اصفهان و مشهد انجام می‌شد. دسته‌ای بودند که شب‌ها در خیابان راه می‌افتادند، دهل می‌زدند تا مردم بیدار شوند.
وی افزود: در همسایگی ما زنی بود نام “ماه‌بگم عرب”؛ سحرها همیشه بیدار می‌شد و درب خانه‌های همسایگانش را از چهار جهت می‌زد تا مردم بیدار شوند. او پسری داشت که روی پشت بام خانه می‌رفت و سحرخوانی می‌کرد.
ماه رمضان
دکلی که سحرها مردم نجف آباد را بیدار می‌کرد
خلیلی گفت: در آن زمان رادیو نبود یا خیلی کم بود، ما فردی داشتیم به نام سید محمود، در همسایگی ما بود. رادیو داشت آن را در ایوان می‌گذاشت، تا جایی که میتوانست صدای آن را بلند می‌کرد تا همسایگان بشنوند و بیدار شوند.
وی ادامه داد: ابوالقاسم پاینده و برادرانش یک بلندگویی روی خانه نصب کرده بودند؛ خانه آنها در نجف آباد هنوز هم هست. آنها دکلی ساخته بودند که یک بوق روی آن گذاشته بودند و سحرها صدا پخش می‌کردند. این صدا عموما در مناطق مسکونی نجف آباد شنیده می‌شد.
خلیلی اظهار داشت: در شهر نجف‌آباد در تمام مساجد موذن‌ها قبل از سحر می‌رفتند و سحرخوانی می‌کردند. در بعضی جاها هم گفته شده که برخی مردان طبل می زدند و تا مردم قبل از اذان آب بخورند و زمان زیادی تا اذان باقی نمانده است.
ماه رمضان
