18- پيامهاى آية الله العظمى اراكى

آية‏الله‏العظمى اراكى(ره) تا هنگام رحلت امام خمينى رضوان‏الله عليه‏به خاطر اينكه امام خمينى(ره) و سائر مراجع تقليد، در مهام امورمملكتى و اسلامى، مباشرت و حضور داشتند، احساس مى‏كردند كه‏به همان حمايتهاى شفاهى و شخصى موردى اگر اكتفا كنند وظيفه‏خود را انجام داده‏اند. و پس از رحلت امام هم به خاطر حضورآية‏الله‏العظمى گلپايگانى و ديگران مى‏خواستند همان رويه را ادامه‏دهند و از اين‏رو حتى در مورد رحلت امام خمينى رضوان‏الله تعالى‏عليه در روزهاى 14 و15 خرداد پيامى ندادند تا به همان وضع سابق‏باقى بمانند.

اما پس از گذشت چند روز دلسوزان نظام، و بزرگان و اساتيد حوزه‏علميه قم و روحانيان ديگر، به اين نتيجه رسيدند كه در آن شرايطخاص، حمايت آية‏الله‏العظمى اراكى(ره) از رهبرى حضرت آية‏الله‏خامنه‏اى دامت‏بركاته نقش بسيار بسيار مهمى در حمايت از نظام‏اسلامى و تقويت مبانى اين نظام خواهد داشت. بنابراين پيامهاى‏سرنوشت‏ساز آن بزرگوار از چند روز پس از رحلت امام خمينى(ره)آغاز شده و اولين آنها تاريخ 6 ذيقعده 1409 برابر با 20 خرداد 1368را دارد كه شش روز بعد از رحلت امام خمينى(ره) مى‏باشد.

تاييد رهبرى آية الله خامنه‏اى دامت‏بركاته

بسم‏الله الرحمن الرحيم خدمت جناب مستطاب حجة‏الاسلام والمسلمين آقاى خامنه‏اى رهبر جمهورى‏اسلامى ايران دامت افاضاته.

ضمن ابراز تسليت در مورد فقدان اسفناك و ضايعه جبران‏ناپذير رحلت‏مرحوم آية‏الله‏العظمى امام خمينى طاب ثراه كه حقا مجددالمذهب در قرن حاضرمى‏باشد اعلام مى‏دارد:

انتخاب شايسته جنابعالى به مقام رهبرى جمهورى اسلامى ايران مايه‏دلگرمى و اميدوارى ملت قهرمان ايران است. شكى نيست كه در موقعيت‏حساس‏كنونى حفظ نظام جمهورى اسلامى كه از اهم واجبات شرعى است متوقف به اين‏امر مهم مى‏باشد.

اينجانب با ابتهال و تضرع به درگاه ربوبى، و با استغاثه به ناحيه مقدسه‏حضرت ولى‏عصر عجل‏الله تعالى فرجه الشريف، دوام تاييدات و توفيقات آن‏جناب را در انجام اين مسؤوليت‏بسيار سنگين خواستارم. بديهى است درمتشابهات امور شرعيه و مسائل مم مملكتى مشورت با مراجع عظام و علماى‏اعلام راهگشاى همه خواهد بود.

اميدوارم همچون‏گذشته دست غيبى‏آن حضرت مكر شياطين ونقشه اجانب‏را نقش برآب‏فرموده، آن‏جناب‏را يار وياور باشد. والسلام عليكم ورحمة‏الله‏وبركاته.

الاحقر محمد على العراقى ششم ذيقعده 1409

پاسخ رهبر معظم انقلاب دامت‏بركاته

بسم‏الله الرحمن الرحيم محضر شريف مرجع بزرگوار آية‏الله‏العظمى آقاى اراكى دامت‏بركاته‏العالية.

تلگرام تسليت آن حضرت به مناسبت ارتحال رهبر كبير انقلاب حضرت‏آية‏الله‏العظمى امام خمينى قدس الله نفسه الزكية، كه حقا ضايعه‏اى جبران‏ناپذيرو ثلمه‏اى بزرگ بود عز وصول بخشيد، و موجب تسلى و سپاس گرديد. از تعبيرات‏محبت‏آميز و ادعيه زاكيه آن جناب نسبت‏به اينجانب، و توصيه صوابى كه‏فرموده‏ايد، صميمانه سپاسگزارم.

اينجانب با استمداد از تفضلات و توفيقات الهى، و با توسل به ذيل عنايات‏ولى‏عصر ارواحنا فداه و عجل‏الله تعالى فرجه، تصميم قاطع دارم كه در جهت تحقق‏حاكميت اهداف مقدسه اسلامى، و استقرار كامل حاكميت‏شرع مبين، كه آرزوو وصيت رهبر فقيد و عزيزمان مى‏باشد تمامى تلاش ممكن را به‏كار برده و همه‏نيروها را در آن راه بسيج نمايم.

از آن جناب تقاضا دارم كه اينجانب را همواره مشمول دعوات زاكيه خودقرار دهيد.

سيد على خامنه‏اى 21/3/68 - هفتم ذيقعده 1409

درخواست جمعى از وكلا و نمايندگان امام خمينى رضوان الله عليه در مورد تنفيذ اجازات آن بزرگوار

باسمه تعالى محضر مبارك شيخ الفقهاء والمجتهدين حضرت آية‏الله‏العظمى آقاى حاج شيخ‏محمد على اراكى مد ظله العالى.

با عرض سلام و تسليت رحلت قائد عظيم‏الشان حضرت امام خمينى قدس‏سره الشريف، نظر مبارك را نسبت‏به اجازات كيتى امور حسبيه و اخذ وجوه شرعيه‏كه حضرت امام خمينى رضوان‏الله عليه به ائمه محترم جمعه و علماى مورداعتمادشان در حوزه علميه قم و شهرستانها داده‏اند بيان فرماييد. ادام‏الله بقاءكم.

جمعى از نمايندگان حضرت امام 20/3/68

پاسخ آية‏الله‏العظمى اراكى(ره)

باسمه تعالى اينجانب كليه اجازات كتبى را كه حضرت امام - طاب ثراه- به نمايندگان و علماى‏مورد اعتمادشان داده‏اند به همان كيفيت تنفيذ مى‏نمايم.

الاحقر محمد على العراقى

پيام تسليت آية‏الله‏العظمى اراكى به مناسبت چهلمين روز رحلت امام خمينى(ره)

بسم‏الله الرحمن الرحيم يوم على آل الرسول عظيم رحلت جانسوز رهبر كبير انقلاب جهانى اسلام، مجددالمذهب فى‏القرن الحاضر،زعيم حوزه‏هاى علميه حضرت آية‏الله‏العظمى امام خمينى قدس‏الله نفسة‏الزكيه را به‏محضر مقدس حضرت بقية‏الله‏الاعظم ارواحنا لتراب مقدمه‏الفداء، رهبرى معظم‏نظام اسلامى، مراجع عظام، حوزه‏هاى علميه و عموم مسلمين و مؤمنين تسليت‏عرض مى‏نماييم.

به مناسبت اربعين اين فاجعه مؤلمه، مجلسى روز چهارشنبه 21 4 68مطابق با 8 ذى‏الحجة‏الحرام 1409 از ساعت 5 تا 7 بعدازظهر در مدرسه مبارك‏فيضيه برگزار مى‏گردد.

شركت‏سلسله روحانيت، علماى اعلام، فضلا و محصلين علوم دينى...مردم مسلمان موجب تعظيم شعائر اسلامى خواهد بود.

و من يعظم شعائرالله فانها من تقوى القلوب الاحقر محمد على العراقى(اراكى)

پيام آية‏الله‏العظمى اراكى در مورد زلزله‏اى كه در بخشى از شمال كشور روى داد

باسمه‏تعالى انالله و انا اليه راجعون حادثه مولمه و جانگداز زلزله كه بخش وسيعى از وطن اسلامى ما را لرزاند و به‏دنبال خود جمع كثيرى از برادران مسلمان ما را در كام خود فرو برد خسارت‏مالى و جانى فراوانى به جاى گذاشت و امت اسلامى را داغدار و عزادار نمود،از آيات الهى است و نمونه‏اى از ساعت قيامت است و قبل از هر چيز ما رابايد به ياد قيامت و هول عظيم آن روز بيندازد، و امتحان الهى است كه وظيفه‏سنگينى به دوش ديگران مى‏اندازد كه صبر و استقامت را از بازماندگان مى‏طلبد،و كمك و يارى و همدردى را از سايرين، كه مرهمى بر دل پريشان و داغديده‏بازماندگان مى‏باشد.

اينجانب اين مصيبت‏بزرگ و فاجعه غم‏انگيز را به ساحت مقدس حضرت‏ولى عصر ارواح‏العالمين له‏الفداء و بازماندگان داغدار خصوصا و به امت اسلامى‏عموما تسليت مى‏گويم.

در ضمن مؤمنين مجازند ثلث‏سهم مبارك امام‏عليه السلام را جهت كمك به‏زلزله‏زدگان به حساب شماره 222 بانك ملى واريز نمايند.

اينجانب مبلغ پنج‏ميليون تومان به همين حساب براى كمك به زلزله‏زدگان‏واريز نموده‏ام.

والسلام عليكم و رحمة‏الله و بركاته اول تير 69 الاحقر محمدعلى العراقى

پيام آية‏الله‏العظمى اراكى در مورد انتخابات در تاريخ 15 7 69 مجلس خبرگان

بسم‏الله‏الرحمن‏الرحيم ملت رشيد و قهرمان ايران نظام مقدس جمهورى اسلامى تحفه‏اى است الهى كه بافداكاريها و جان بازيها و استقامت و اتحاد و اطاعت از مقام رهبرى با كمكهاى غيبى‏الهى به ملت ايران ارزانى شده. شكى نيست كه حفظ و تداوم آن بيش از احداث آن‏از اهميت‏برخوردار است و چون حفظ اين نظام از گزند حوادث، موقوف است‏به‏حضور خبرگانى كه در مواقع حساس به وظيفه الهى خود اقدام نمايند بنابراين‏شركت در انتخابات مجلس خبرگان و تعيين افراد صالح يكى از وظايف اسلامى‏و اساسى هر فرد مسلمان مى‏باشد.

اميد است مردم مسلمان ايران با حضور فعال خود در اين امر مهم همچون‏گذشته دين خود را به اسلام ادا نموده و در تثبيت اين نظام مقدس كه ضامن اجراى‏احكام نورانى اسلام است كوشا باشند.

توفيق همگان را تحت توجهات حضرت ولى عصر(عج) در اجراى وظايف‏شرعيه و پيروى از مقام معظم رهبرى از درگاه قادر متعال خواستارم. والسلام عليكم‏ورحمة‏الله و بركاته.

محمدعلى العراقى

تلگراف آية‏الله‏العظمى اراكى به آية‏الله‏العظمى گلپايگانى هنگامى كه براى معالجه به خارج از كشور رفت
ه بودند

محضر مبارك حضرت آية‏الله‏العظمى آقاى گلپايگانى دامت‏بركاته.

بعد از عرض سلام رجاء واثق آنكه ان‏شاءالله خداوند منان كسالت‏حضرت‏مستطاب عالى را به صحت كامل و عافيت مبدل فرمايد و وجود مبارك حضرت‏عالى را براى كافه مسلمين مستدام فرمايد. حقير دعا براى سلامتى حضرت‏مستطاب عالى را وظيفه خود مى‏دانم و از حضرت مستطاب عالى در مظان‏استجابت دعا التماس دعا دارم والسلام عليكم و رحمة‏الله.

9/9/69

ايران-قم الاحقر محمدعلى عراقى

پيام آية‏الله‏العظمى اراكى در مورد انتخابات مجلس شوراى اسلامى

بسم‏الله الرحمن الرحيم ملت رشيد و آگاه ايران شكى نيست كه اهتمام بامور مسلمين و محرومين‏و مستضعفين از اهم وظائف اجتماعى و دينى هر فرد مسلمان است و اهميت آن‏بقدرى است كه تارك آن غيرمسلم شمرده شده. و همچنين نظارت بر حسن اجراى‏امور مملكتى و جلوگيرى از كجرويها و انحرافات، باندازه اصل نظام مقدس‏جمهورى اسلامى اهميت دارد. كه كلكم راع. و اين اهتمام و نظارت براى آحاد افرادممكن نيست مگر با انتخاب نمايندگان صالح و متدين كه اين وظيفه را به نمايندگى‏از طرف موكلين خود به عهده بگيرند و بخوبى انجام دهند. بنابراين شركت درانتخابات مجلس شوراى اسلامى و گزينش افراد صالح و متدين از اهم‏وظائف‏اسلامى واجتماعى‏است. بخصوص‏درمقطع حساس كنونى كه با فروپاشى‏نظام الحاد و كفر بلشويكى و نوميد شدن محرومان از نويدهاى دروغين كمونيستهاچشم اميد آنان به ام‏القراى جهان اسلام دوخته شده. و با توجه به اينكه هرچه‏گرايش جهانيان باين مشعل هدايت‏بيشتر مى‏شود توطئه استكبار و استعمار براى‏خاموش كردن اين نور الهى بيشتر مى‏گردد والله هتم نوره و لوكره الكافرون، اهميت‏شركت در انتخابات مضاعف مى‏گردد.

پيام حقير به ملت رشيد و بيدار ايران اينست كه بدون اعتنا به وسوسه‏خناسان با شركت گسترده و فعال در اين انتخابات رشد مذهبى و سياسى خود را بارديگر به اثبات رسانده مشتى محكم بر دهان ياوه‏گويان و دشمنان اسلام كوبيده‏و دوستان انقلاب را در سراسر جهان اميدوار سازند.

اميد است كه مسؤولان محترم نيز شكر اين نعمت‏بزرگ و هديه الهى را كه باتاييدات غيبيه به ملت ايران ارزانى شده بيش از پيش بجاى آورند و در جلب رضاى‏خداوند تعالى واصلاح امور محرومان ومستضعفان جد و جهد بيشتر مبذول‏دارند.

دوام توفيقات همگان و بالاخص مسؤولان محترم نظام را در راه اعلاء كلمه‏توحيد وتوحيد كلمه واجراى‏احكام نورانى‏اسلام‏درپرتو توجهات‏ولى‏عصر عجل‏الله‏تعالى فرجه از درگاه ايزد منان خواستارم. والسلام عليكم و رحمة‏الله و بركاته الاحقر محمدعلى العراقى 5 شوال 1412 19 فروردين 1371

پيام آية‏الله‏العظمى اراكى در مورد انتخابات رئيس‏جمهور

باسمه تعالى من اصبح و لم يهتم بامور المسلمين فليس بمسلم ملت مسلمان و رشيد ايران، امت انقلابى و فداكار از آنجا كه حفظ نظام اسلامى‏ايران و اجراى احكام نورانى قرآن و دفاع از ارزشهاى معنوى كه از اهم فرائض است‏بستگى كامل به مجريانى متعهد و اسلام‏شناس و مقاوم دارد. لازم است همه آحادملت در انتخاب رئيس‏جمهورى متعهد و با ايمان و شايسته كوشش و سعى كامل‏بنمايند. كه اين وظيفه‏ايست الهى و بيانگر رشد و شخصيت دينى و معنوى جامعه‏ما. و مشتى است محكم بر دهان ياوه‏گويان و دشمنان داخلى و خارجى و استعمارخونخوار و جهانخوار كه در كمين نشسته و زوال و اضمحلال اين نظام مقدس راآرزو مى‏كنند.

اميد است رئيس‏جمهور منتخب در شرائط حساس كنونى بدون هيچگونه‏مسامحه و اعمال‏نظرهاى شخصى در اجراى احكام نورانى اسلام كه همان منويات‏امام راحل قدس‏سره و مقام معظم رهبرى است موفق و مؤيد باشند.

خداوند تعالى به ملت و دولت اسلامى ايران توفيق پياده كردن احكام اسلام‏و دفاع از حريم قرآن و ولايت اهل‏بيت عصمت و طهارت را در پرتو توجهات‏ولى‏عصر عجل‏الله تعالى فرجه بيش از پيش عنايت فرمايد. والسلام عليكم‏و رحمة‏الله و بركاته الاحقر محمدعلى العراقى 18 ذى‏الحجه 1413

پيام تسليت آية‏الله‏العظمى اراكى بمناسبت رحلت‏حضرت آية‏الله العظمى گلپايگانى(ره)

بسم‏الله الرحمن الرحيم من‏المؤمنين رجال صدقوا ما عاهدوالله عليه فمنهم من قضى نحبه و منهم‏من ينتظر.

رحلت اسفناك فقيه اهل‏بيت عصمت و طهارت مظهر علم و تقوى مرجع‏عظيم‏الشان عالم تشيع حضرت آيت‏الله العظمى حاج سيدمحمدرضا گلپايگانى‏قدس‏سره جهان اسلام را عزادار ساخت. با فقدان اين مرد بزرگ كه اسطوانه علم‏و تقوى و از اركان هدايت و اعلام دين و ولايت محسوب مى‏شد بر پيكر عزيزاسلام و روحانيت ثلمه‏اى جبران‏ناپذير وارد شد. و بحق بايد گفت: يوم على‏آل الرسول عظيم.

ايشان كه از سابقين و اولين شاگردان مبرز و بنام مرحوم آيت‏الله العظمى حاج‏شيخ عبدالكريم مؤسس حوزه علميه اعلى‏الله مقامه در حوزه علميه اراك و قم بودفقيهى بود نكته‏سنج و دقيق‏النظر و زيرك و دانا و مصداق بارز صائنا لنفسه حافظالدينه مخالفا لهواء مطيعا لامر مولاه، و قريب يك قرن عمر شريفش را در راه اشاعه‏فقه آل محمد عليهم‏السلام و پاسدارى از حريم ولايت و مبارزه عليه طاغوت‏و همراهى با حضرت امام قدس‏سره در طول انقلاب و حمايت از دين و حاكميت‏قرآن و تجاوز نكردن از حدود الهى و خدمت‏به‏مسلمين و مؤمنين صرف نمود.عاش سعيدا و مات حميدا.

گوارا باد بر او لقاء رب كريم و حضور در بساط قرب الهى و صحبت نبيين‏و صديقين و شهداء و صالحين و حسن اولئك رفيقا.

اينجانب اين‏ضايعه مولمه را به‏ساحت قدس ولى عصر عجل‏الله تعالى فرجه‏الشريف و جامعه معظم روحانيت و حوزه‏هاى علميه و بيت رفيع ايشان و عموم‏برادران ايمانى تسليت عرض نموده براى آن فقيد سعيد علو درجات و رحمت‏واسعه الهيه وبراى بازماندگان صبر جميل واجر جزيل ازدرگاه ايزد منان خواستارم.

الاحقر محمدعلى العراقى 24 جمادى الثانيه 1414

پيام تسليت رهبر معظم انقلاب به مناسبت رحلت آية‏الله‏العظمى كلپايگانى به آية‏الله‏العظمى اراكى

بسم‏الله الرحمن الرحيم حضور مبارك آية‏العظمى حاج شيخ محمد على اراكى دامت‏بركاته

رحلت تاسفبار مرحوم آية‏الله‏العظمى آقاى حاج سيد محمد رضا گلپايگانى طاب‏ثراه كه از مراجع بزرگ اسلام و از مفاخر فقاهت اهل بيت عليهم السلام و ازنمونه‏هاى برجسته تقوا و صيانت نفس بودند موجب تاسف و اندوه عميق گرديد.

معظم له از جمله فقهاى عالى‏مقام بودند كه ثلمه فقدان ايشان براى عالم‏تشيع موجب ضايعه و خسارت فراوان گرديد.

اينجانب اين مصيبت‏بزرگ را به جنابعالى تسليت مى‏گويم و سلامت و طول‏عمر بابركت‏شما را از خداوند متعال مسالت مى‏نمايم.

25 جمادى‏الثانى 1414

سيد على خامنه‏اى

پاسخ آية‏الله‏العظمى اراكى(ره) به پيام تسليت رهبر معظم انقلاب دامت‏بركاته

بسم‏الله الرحمن الرحيم خدمت رهبر معظم انقلاب آية‏الله خامنه‏اى دامت‏بركاته تلگرام محبت‏آميز آن جناب در فقدان اسفناك فقيه اهل بيت عصمت‏و طهارت، حضرت آية‏الله‏العظمى گلپايگانى اعلى‏الله مقامه موجب كمال امتنان‏و تسلى گرديد. متقابلا اين ضايعه مولمه را كه ثلمه‏اى است جبران‏ناپذير به جناب‏عالى تسليت عرض مى‏نمايم و توفيق هرچه بيشتر آن جناب را در راه پاسدارى ازحريم انقلاب و پياده كردن منويات آن مرجع فقيد و امام راحل قدس سرهما كه‏همان حاكميت قرآن و اجراى احكام نورانى اسلام بى كم و كاست و بدون ملاحظه‏و واهمه از فرهنگهاى منحط حاكم بر شرق و غرب است را در پرتو توجهات‏ولى‏عصر عجل‏الله تعالى فرجه از درگاه احديت‏خواستارم.

والسلام عليكم و رحمة‏الله و بركاته 26 جمادى‏الثانى 1414

الاحقر محمد على العراقى

محضر مقدس حضرت آية‏الله‏العظمى گلپايگانى مدظله‏العالى

پس از سلام و عرض اخلاص، به عرض عالى مى‏رسد كه:

پيرو نامه شماره 1444 212 ج مورخ 15 4 71 جامعه مدرسين، در رابطه‏با پيشنهاد اعضاى جديد براى شوراى ديريت‏حوزه علميه قم، و با توجه به اينكه‏اعلام نظر مبارك را موكول به احراز آمادگى نامبردگان فرموده بوديد، به عرض عالى‏مى‏رسد كه بعد از مذاكره و اصرار، آقايان ذيل اعلام آمادگى نمودند:

آقايان:

1- ناصر مكارم شيرازى 2- محمد مؤمن 3- سيد حسن طاهرى خرم‏آبادى 4- رضا استادى 5- حسين راستى 6- عباس محفوظى

منتظر دريافت اعلام نظر و نصب حضرات فوق هستيم. طول عمر و توفيقات‏حضرت مستطاب عالى را از خداوند متعال خواستاريم.

والسلام عليكم و رحمة‏الله و بركاته جامعه مدرسين حوزه علميه قم محمد فاضل

حضرات حجج اسلام اعضاى محترم جامعه مدرسين حوزه علميه مقدسه قم دامت‏بركاتهم ⁽¹⁾

در جواب نامه مورخ 15/4/71 با سلام و مسالت مزيد توفيق و دوام تاييد آقايان‏اشعار مى‏دارم: با شناختى كه از مقامات علمى و عملى و درايت و كفايت آقايان‏پيشنهاد شده درنامه مذكور دارم ايشان‏را جهت رسيدگى به‏امور طلاب وسرپرستى‏و شوراى مديريت‏حوزه علميه قم و ساير شهرستانها منصوب مى‏نمايم.

انتظار از اين هيات اين است كه وظايف شرعيه و نظارت خود را نسبت‏به كل‏اوضاع حوزه و شناخت مدارس و مؤسسات و نهادهاى حوزوى خصوصا مدارس‏و نهادهاى جديدالتاسيس و همچنين نشرياتى كه به عنوان حوزه صادر مى‏شودخالصانه و با قاطعيت اعمال نمايند تا ان‏شاءالله تعالى مصونيتهاى فكرى و اخلاقى‏درحوزه كما فى‏السابق استمرار داشته باشد و اهل بدع و فرق باطله و مكتبهاى‏التقاطى از نفوذ در اين حوزه هميشه و همواره مايوس و محروم باشند.

در اين موقعيت‏حساس تذكر بعض نكاتى را كه بايد همواره مورد نظر باشدلازم مى‏دانم:

1- هويت‏حوزه‏هاى علميه هويتى به تمام معنى اسلامى و وابسته به‏حضرت بقية‏الله‏الاعظم ارواح العالمين لتراب مقدمه‏الفداء مى‏باشد. بايد اين هويت‏ممتاز وبى‏نظير پيوسته منظور باشد و سير علمى و تعليمى و مظاهر مختلف حوزه‏هاو فردفرد اساتيد و طلاب در مسير خدمتگذارى به آن‏حضرت و جلب رضايت‏و كسب عنايت او باشد.

2- در حوزه‏ها بايد محور دروس و مباحثات و تحقيقات معارف قرآن‏و حديث و مبانى متلقاة از ائمه طاهرين‏عليهم السلام باشد و چنان نباشد كه اين جهت اصليه‏واصيله ضعيف، يا خداى نخواسته تحت‏الشعاع قرار بگيرد.

3- همواره ضوابط شرعيه نظام بخش حوزه‏ها بوده و عمده التزامات دينى‏وتقواى علما ومدرسين وطلاب موجب‏بوده‏كه بيشتر امور درجريان سالم‏قرار بگيردو گزينشها خودبخود در همه مناصب روحانيت صحيح واقع شود و اگر اين التزام‏ضعيف شود حوزه‏ها بى‏محتوا وفاقد هويت‏مى‏شود وهيچ نظام ظاهرى وتشكيلاتى‏نمى‏تواند آن قداستى را كه حوزه‏ها دارند تامين نمايد البته وجود نظم و مراقبت‏خصوصا بر اوضاع مدارس و اخلاق طلاب ضرورى است و حوزه‏اى كه مى‏خواهدبه همه‏جا و همه نهادها برنامه نظم اسلامى بدهد خود اولى به داشتن برنامه و حفظنظم و رعايت ضوابط شرعيه است ولى نبايد تنظيم امور چنان باشد كه محتواى‏حوزه‏ها را عوض كند و نظمى كه از درون بوده است فداى نظم برون و ظاهر گردد.

4- يكى از مفاخر بزرگ روحانيت‏شيعه استقلال حوزه‏هاى علميه است كه‏به‏هيچ‏كس و هيچ مقامى غير از ناحيه مقدسه حضرت صاحب‏الامر -عجل‏الله‏تعالى فرجه‏الشريف- وابسته نيست كه بحمدالله اين حوزه‏ها تا امروز على‏رغم‏فشارها و توطئه‏هاى گوناگون در شرايط بسيار سخت و اختناقهاى شديدحكومتهاى طاغوتى با تحمل انواع مرارتها و مصائب استقلال خود را حفظ كرده‏و تحت تاثير و نفوذ هيچ عامل خارج از حوزه قرار نگرفته‏اند و همچنان تا عصرحاضر مديريت آن با علما و فقها و مراجع تقليد باقى مانده است.

اين شخصيت‏حوزه‏ها امانتى است كه اسلاف صالحين به ما سپرده‏اند و مابايد به حفظ اين استقلال بسيار اهميت‏بدهيم.

براى حقير در وضع فعلى و كهولت‏سن اين مساله هيچ جنبه شخصى‏نمى‏تواند داشته باشد، اما براى بقاء حوزه و حفظ موضع معنوى آن در قلوب و نفوذآن در جامعه مسلمان براين مساله تاكيد بسيار دارم و عواقب سوء تضعيف آن‏رابسيار شكننده مى‏دانم.

صلاح اسلام و انقلاب و دولت و ملت و همه اين است كه حوزه در وظايف‏خود مستقل عمل كند البته مقصود از اينكه مى‏گوييم نبايد مداخله‏اى در امور حوزه‏پذيرفته شود اين نيست كه كسى حق ندارد پيشنهاد يا تذكر بدهد، يا اينكه به‏پيشنهادها و نظرات و حتى نقد و انتقادها توجه نشود، هر مسلمانى حق دارد و بايدنسبت‏به مسلمان ديگر تا چه رسد نهاد عظيمى مانند حوزه خيرخواهى و نصيحت‏نمايد، بايد از پيشنهادها و تذكراتى كه داده مى‏شود استقبال نماييم، اين مواضع‏نه‏تنها مداخله در امور حوزه محسوب نمى‏شود بلكه يارى و معاضدت حوزه است.

به‏هرحال عزيزان بزرگوار، اساتيد معظم حوزه و شوراى محترم مديريت‏شماكه چشم و چراغ اين حوزه‏ايد مى‏دانيد كه اين حوزه‏ها و اين ميراث عظيم علوم‏و معارف اهل بيت‏عليهم السلام امانت‏خداوند متعال و رسول اعظم صلى‏الله عليه وآله‏و سلم و شخص شخيص حضرت ولى‏عصر ارواحنا فداه است و وظيفه خطير حفظ‏آن امروز به عهده ما و شما واگذار شده است كه با تعهد كامل اين حوزه را به‏سوى‏كمال و تكامل بيشتر سوق دهيم.

در خاتمه از طلاب عزيز و سربازان شريف حضرت صاحب‏الامر ارواحنافداه انتظار دارم كه در همه موارد با شوراى محترم همكارى نمايند.

اينجانب با آنكه در حد توان همواره و در شرايط مختلف سعى در حفظحوزه و استقلال و ترقى علمى آن داشته‏ام، از خداوند متعال از هرگونه قصور ياتقصير در انجام اين وظيفه خطير طلب مغفرت و بخشش نموده و از پيشگاه‏حضرت حجة‏بن الحسن صلوات‏الله عليه تقاضاى عفو و اعانت دارم.

والسلام عليكم ورحمة‏الله و بركاته 15 ربيع‏الثانى 1413 ه محمدرضا الموسوى الگلپايگانى

حضور انور حضرت آية‏الله‏العظمى اراكى مدظله‏العالى

با تقديم سلام به عرض مبارك مى‏رساند كه در تعقيب مسائل مربوط به شوراى مديريت‏حوزه‏علميه قم، جامعه مدرسين در جلسات مكرر اين موضوع را مورد بررسى دقيق قرارداد و افراد صالح و شايسته‏اى را كه براى پذيرش آن آماده بودند انتخاب كرد. سپس‏اين موضوع را به نظر حضرت آية‏الله‏العظمى گلپايگانى رساند و مورد موافقت ايشان‏قرار گرفت. از محضر مبارك حضرتعالى نيز تقاضا مى‏شود كه نظر شريف را اعلام‏فرماييد.

اسامى آقايان انتخاب شده:

1- ناصر مكارم شيرازى 2- حسين راستى 3- محمد مؤمن قمى 4- سيد حسن طاهرى خرم‏آبادى 5- رضا استادى 6- عباس محفوظى

والسلام عليكم و رحمة‏الله وبركاته

جامعه مدرسين حوزه علميه قم

محمد فاضل

حضرات حجج اسلام و مسلمين اعضاى محترم جامعه مدرسين حوزه علميه قم دامت‏بركاتهم

در پاسخ به نامه مورخ 25/7/71 باسلام و تحيات وافره اشعار مى‏دارد:

ضمن تشكر و قدردانى از زحمات و تلاشهاى مفيد اعضاى شوراى مديريت‏سابق، كه سالهاى متمادى در شرايط حساس به اداره و تنظيم امور حوزه مقدسه‏علميه قم پرداختند جزاهم‏الله خيرا.

تصدى حجج اسلام و مسلمين آقايان پيشنهاد شده در نامه مذكور را كه‏مقامات علمى و عملى و درايت و كفايت و صلاحيت آنان محرز است تاييد مى‏كنم‏اميدوارم آقايان محترم اعضاى شوراى مديريت فعلى همواره به نكات ذيل توجه‏كامل داشته باشند:

1- حوزه علميه مقدسه قم كه براساس پيشگوييهاى ائمه اطهارعليهم السلام به دست‏مرد بزرگى‏چون‏حضرت‏استادآية‏الله‏العظمى‏آقاى‏حاج شيخ عبدالكريم‏حائرى(قده)در هفتاد و اندى سال پيش تاسيس شده است امانتى است الهى كه بايد در حفظوحراست آن باقاطعيت و وقت‏گذارى‏كافى كوشيد لذا تمام مسائل مربوطه به‏حوزه‏مى‏بايد درحيطه‏كارآقايان باشدوراه صحيح تحقيق‏وپيشرفت‏طلاب عزيزرا مشخص‏نمايند و نگذارند حوزه در معرض افكار انحرافى اهل بدع و فرق باطله قرار گيردو به مسائل حوزه نظارت كامل داشته باشند و هيچ نهاد حوزوى نبايد بدون نظارت‏شوراى‏مديريت‏به‏كارى درحوزه بپردازد و در غيراينصورت آن‏كار مشروعيت‏ندارد.

2- محور دروس و مباحثات و تحقيقات در حوزه‏هاى علميه مى‏بايد معارف‏قرآن كريم و احاديث ائمه اطهارعليهم السلام و فقه سنتى جواهرى باشد و مسؤولين حوزه‏مى‏بايد از گرايشهاى نادرست همواره جلوگيرى كنند و فقه سنتى را هميشه زنده‏نگه دارند و از افرادى كه استعداد كافى براى فقاهت دارند حمايت كامل نمايند تابتوانند با اطمينان خاطر و راغت‏به درجات عالى از فقه و فقاهت نائل شوند.

بديهى است‏با توجه به گسترش دامنه مسائل فقهى لازم است فقه هم مانندساير علوم تقسيم شود و هر كتابى از كتابهاى فقه از قبيل حج و معاملات و عبادات‏و غيره متخصص خاصى داشته باشد تا بهتر بتوانند نيازها را برطرف نمايند زيرابدون شك پاسخگويى به مسائل مستحدثه و روزمره جامعه اسلامى و معضلات‏و مشكلات علمى و بن‏بستهاى فقهى كه در نصوص تصريح به آن نشده و در كلمات‏قوم يافت‏نمى‏شود مجتهد متضلع وفقيه صاحبنظر و متعمقى‏را مى‏طلبد كه با تسلطبه اصول و قواعد فقهيه رد فروع به اصول نموده حكم خداوند را استنباط كند.

3- استقلال حوزه‏هاى علميه كه در طول تاريخ شيعه از امتيازات حوزه‏هاى‏شيعه بوده است همواره بايد حفظ شود حضرت امام (خمينى)قدس سرهم بر آن تاكيدزيادى داشتند همچنين مقام معظم رهبرى بر آن اصرار دارند.

در عين آن كه امروز حوزه‏هاى علميه وظيفه دارند نيازهاى نظام اسلامى را ازنظر فقهى، فرهنگى و سياسى تامين نمايند و با نظام در ارتباط باشند ذلك بان‏مجارى‏الامور على ايدى‏العلماء بالله الامناء على حلاله و حرامه.

بديهى است پس از پيروزى انقلاب شكوهمند اسلامى و فروپاشى نظام كفرو الحاد جهانى و بازگشت كشورهاى اسلامى به آغوش اسلام موقعيت‏حوزه علميه‏قم نسبت‏به تامين نيازهاى جهانى و جوامع و كشورهاى اسلامى بسيار با اهميت‏شده است و ميرود كه بخواست‏خداوند متعال همان پيشگويى امام صادق‏عليه‏السلام درباره مركزيت قم براى علم و دانش و انتشار علم از آن به سراسر جهان‏و اتمام حجت‏به همه افراد انسانها لباس عملى بپوشد.

ستخلوكوفة من‏المؤمنين و يازرعنها العلم كما تارزالحية فى حجرها ثم‏يظهرالعلم ببلدة يقال لها قم و تصير معدنا للعلم و الفضل حتى لايبقى فى‏الارض‏مستضعف فى‏الدين حتى‏المخدرات فى‏الحجال و ذلك عند قرب ظهور قائمنافيجعل‏الله قم و اهله قائمين مقام‏الحجة و لولا ذلك لساخت الارض باهلها و لم يبق‏فى‏الارض حجة فيفيض‏العلم منه‏الى سائرالبلاد فى‏المشرق و المغرب فيتم‏حجة‏الله على‏الخلق حتى لايبقى احد على‏الارض لم يبلغ اليه‏الدين و العلم.

بنابراين وظيفه حوزه بسيار حساس و سنگين و خطير شده وكار بيشترى‏مى‏طلبد و هرگونه كم‏كارى و مسامحه در آن مسؤوليت دارد.

5- در اداره امور حوزه مى‏بايد از تشريفات زياد و تشكيلات غير ضرورى‏پرهيز شود و در مصارف وجوه شرعى كمال احتياط مراعات گردد امتياز روحانيت‏به ساده زيستى و پركارى است كه اين اصل مى‏بايد همواره مورد توجه باشد.

6- حوزه بايد همواره ناظر به مسائل كشور و نظام اسلامى باشد و آنچه درمورد تحكيم نظام اسلامى و پياده كردن احكام الهى است ارائه نمايد همانطورى كه‏اساس نظام اسلامى با حمايت و معاضدت حوزه به وجود آمده است.

7- جنبه‏هاى اخلاقى و تربيتى طلاب بايد بطور كامل در نظر باشد كه عالم‏متقى و باسواد مى‏تواند مفيد باشد و خدمت كند.

دو ركن اصولى و اساسى در تربيت طلاب بايد مراعات شود: 1- تحصيلات‏اصولى و اساسى و عالى 2- تقوا و تربيت الهى. كه هر كدام از اين دو ناقص باشدرسالت‏حوزه به خوبى انجام نشده و اهداف حوزه تامين نمى‏گردد.

8- از همه علماى اعلام و فضلاى گرامى و طلاب عزيز خواستارم شوراى‏مديريت‏را رانجام‏مسؤوليت‏سنگينى‏كه‏بعهده‏دارد يارى‏دهند وازآنان‏حمايت‏كنند.

درخاتمه‏اميدوارم درپرتو عنايات‏حق‏متعال‏وتوجهات‏خاصان‏حق و اهل‏بيت‏عصمت و طهارت بالاخص يگانه دوران و صاحب‏العصر و الزمان -عجل‏الله تعالى‏فرجه‏الشريف-كه‏صاحب‏اصلى وحقيقى‏اين‏حوزه‏ونظام مقدس‏مى‏باشندبا شناخت‏صحيح وظيفه شرعى، و عمل به آن، موجبات روسفيدى در محضر الهى و پيشگاه‏آن بزرگواران براى همه فراهم گردد و مزيد توفيق و تاييد آقايان را خواستارم.والسلام عليكم و رحمة‏الله و بركاته 29 ربيع‏الثانى 413 مطابق با پنجم آبان 1371.

الاحقر محمدعلى‏العراقى

حضور انور حضرت آية‏الله خامنه‏اى رهبر معظم انقلاب اسلامى دامت‏بركاته

با تقديم سلام به عرض مبارك مى‏رساند كه، در تعقيب مسائل مربوط به شوراى مديريت‏حوزه علميه قم، جامعه مدرسين در جلسات مكرر اين موضوع را مورد بررسى‏دقيق قرار داد و افراد صالح و شايسته‏اى را كه براى پذيرش آن آماده بودند انتخاب‏كرد، سپس اين موضوع را به نظر حضرت آية‏الله‏العظمى گلپايگانى رساند و موردموافقت ايشان قرار گرفت. از محضر مبارك حضرتعالى نيز تقاضا مى‏شود كه نظرشريف را اعلام فرماييد.

اسامى آقايان انتخاب شده:

1- ناصر مكارم شيرازى 2- حسين راستى 3- محمد مومن قمى 4- سيد حسن طاهرى خرم‏آبادى 5- رضا استادى 6- عباس محفوظى

والسلام عليكم و رحمة‏الله و بركاته

جامعه مدرسين حوزه علميه قم محمد فاضل

متن (پاسخ و) نامه بسيار مهم حضرت آية‏الله‏خامنه‏اى مقام معظم رهبرى خطاب به اعضاى جامعه مد
رسين حوزه علميه قم

باسمه تعالى

حضرات آيات و حجج اسلام اعضاى محترم جامعه مدرسين حوزه علميه قم دامت‏بركاتهم

خداى عزيز وحكيم را سپاسگزارم كه به يكى از آرزوهاى بزرگ در باره حوزه‏هاى‏علميه، جامه عمل پوشانيد و در ظل عنايات حضرت ولى‏الله‏الاعظم روحى فداه،سرآغازى مبارك براى تحول ديرپايى كه همواره نيك‏خواهان و روشن‏بينان جامعه‏روحانيت، آرزومندانه بدان چشم دوخته بودند، پديد آورد.

تشكيل شورايى از علما و مدرسين عاليمقام براى سياستگذارى‏و جهت‏دهى به اداره حوزه علميه و تعيين مديرى از علماى برجسته و انقلابى‏و بصير، مژده بزرگى است كه بيان اهميت آن در جملاتى كوتاه، ميسر نيست. همين‏اندازه بايد گفت كه اين اقدام، قادر است گنجينه عظيم حوزه را به سطح شايسته‏اى‏از بهره‏دهى براى اسلام و مسلمين برساند كه به تحقيق، چندين برابر بهره‏دهى‏كنونى آن است: «والبلدالطيب يخرج نباته باذن ربه‏» شيرينى اين اقدام هنگامى به‏درستى چشيده مى‏شود كه تلخ‏كامى ناشى از بهره‏گيرى نشدن از همه ظرفيت اين‏ذخيره الهى در عين نياز مبرمى كه به آن هست، به درستى حس شده باشد، و چه‏بسيار بزرگان و پيشگامان و دلسوزانى كه در اين تلخ‏كامى، زندگى را وداع گفتند.

اينجانب ضمن تاييد انتخابى كه براى شوراى سياستگذارى و نيز براى‏مديريت‏حوزه انجام گرفته است وظيفه خود مى‏دانم كه از همه دست‏اندركاران اين‏حركت جديد از شوراى محترم مديريت‏سابق كه با وجود و فعاليت‏خود، زمينه‏رسيدن به اين نقطه تاريخى را فراهم كردند، از جامعه محترم مدرسين كه ابتكارعمل را در اين‏كار مهم بدست گرفتند، و از مراجع معظم تقليد كه با قبول و تاييدخود، پشتوانه معنوى ارزشمند آن را تامين فرمودند، صميمانه تشكر كنم و اجر الهى‏را براى آنان مسالت نمايم و به همه فضلاى جوان و روشنفكر حوزه كه همت‏بلندو دل گرم و پراميدشان، آسان‏گير سختيهاى روزگار است، صميمانه تبريك بگويم.اكنون با استفاده از اين فرصت، تذكراتى را به حضرات دست‏اندركار و به عموم‏روحانيون محترم حوزه علميه قم بخصوص طلاب و فضلاى جوان كه دلى لبريز ازاميد و نيرويى سرشار از طراوت و آمادگى دارند، عرض مى‏كنم:

1- نخستين مطلب آن است كه قدمهاى بزرگ، ارزش و اهميت و ضرورت‏خود را از هدفهاى بزرگى كه حركت، متوجه آنهاست كسب مى‏كنند، و هرچه آن‏هدفها والاتر باشد آن قدمها و اقدامها باارزشتر است و براى آن بايد اهتمام‏و دلسوزى و مجاهدت بيشترى مبذول گردد. اكنون با اين توجه كه هدف از نظم‏و كارايى حوزه علميه، گسترش هدايت الهى در همه‏جا و رساندن علم دين به آن‏سطحى است كه قادر باشد همه گره‏هاى ذهنى و عملى بشر را در دنياى پيچيده‏امروز با سرانگشت گره‏گشاى دين خدا باز كند، مى‏توان فهميد ارزش هر اقدامى كه‏به افزايش كارآيى‏هاى حوزه بيانجامد چه‏اندازه است و در راه آن چه مجاهدت‏و تلاش پرحجم و با كيفيتى لازم است. امروز كه راه براى اين مجاهدت باز است، درنگ و كوتاهى از هيچ‏كس پسنديده نيست.

2- حوزه علميه مشتمل بر ميراث گرانبهايى از روشها و تجربه‏هاو اندوخته‏هاى علمى است. براى بهره‏بردن از اين ميراث فنى و علمى و افزودن برآن بايد از نيروى ابتكار و خلاقيت، استفاده كرد و سلف صالح نيز با ابتكارو خلاقيت‏خود بود كه توانستند دانشهاى دينى را به‏سطح كنونى برسانند. حوزه‏بايد راه را برنوآورى علمى و فنى فرزندان خود بازكنند و تازه‏هاى بازار رايج علم‏دين را به‏چشم تقدير بنگرند و صاحبان آن‏را تشويق كنند و در عين حال، تصرف‏ناشيانه و خودسرانه در بنيادهاى سنتى را مجاز نشمرد و به اعمال‏نظرهاى جاهلانه‏و مغرضانه، ميدان رشد و جولان ندهد.

3- همين سخن در باره سنتهاى ساختارى حوزه و شيوه‏هاى تعليم و تعلم‏جارى است. بى‏شك در اين مقوله نيز بسى اندوخته ارزشمند هست كه مزاياى نظام‏حوزه‏اى به‏شمار مى‏آيد و در هر تحول ساختارى بايد محفوظ بماند، ولى اين سخن‏حق نبايد مدعاى حق ديگرى را به فراموشى دهد، و آن اينكه حوزه براى پيشرفت‏خود بايد از ابزارها و روشهاى متداول در محيطهاى علمى استفاده كند و خود را ازامكاناتى كه بشر را در كسب علم موفق‏تر مى‏سازد محروم نسازد. در دنيايى كه‏تازه‏هاى ابزارى و ساختارى به دانش‏پژوهان فرصت مى‏دهد كه تازه‏ترين‏دستاوردهاى ذهن بشر را به سهولت كسب كنند، روا نيست كه طالب علم دين،راهى به نوآورى در روشهاى ناقص و معيوب نداشته باشد.

4- شرط اساسى براى تحول سالم و تكامل‏بخش در حوزه، نظم و انضباطو برخوردارى از مركزى انديشمند و بانفوذ و مطاع است. هرج و مرج و پيروى ازسليقه‏هاى مختلف و گاه متضاد، تنها زيانش محروم ماندن از حركتى سالم و منطقى‏و پيشرونده نيست، بلكه زمينه پيدايش تحولهاى ناسالم و حركتهاى غير منطقى‏و خسارت‏بار نيز هست. امروز حوزه علميه ما با وظيفه بزرگى كه بر دوش داردو با خسارتهايى كه از درنگ در ترميم و اصلاح، به‏خود آن و نيز به مخاطبانش‏وارد خواهد آمد، ناهماهنگى و خودسرى را برنمى‏تابد، طلاب و فضلاى جوان‏و نيز همه عناصر مؤثر در مجموعه حوزه لازم است مديريت جديد را پشتيبانى‏و يارى كنند و كار كنونى آن‏را كه برداشتن نخستين قدمهاى جدى و عملى است‏شتاب بخشند.

5- از اينجا مى‏رسيم به اينكه مدير حوزه بايد قادر بر انتخاب و ابتكارو شتاب لازم، و كوتاه سخن، در دايره اين مديريت، مختار باشد و از اينجا است كه‏بايد يك‏تن و يك اراده باشد. شوراى سياستگذارى تدبير كلى و خط مشى را به‏مدير بسپارد و وى را با مسؤوليت‏سنگين اداره يعنى برآمدن خواسته‏هايى كه درتدبير و خط مشى كلى ملحوظ شده است و در دايره همان تدبير و خط مشى مريدو مختار بداند. كار اجرايى و مديريت اگر به ورطه شورا و خلط مسؤوليتها بغلطد،حركت كند يا متوقف خواهد شد. و مدير محترم نيز بايد با اعمال مديريت صحيح‏و قوى، و انتخاب دستياران صالح، و شناسايى كارهاى اصلى و عمده و مقدم دانش‏آن بر كارهاى جزيى و فرعى، و انجام هركار بر طبق برنامه و محاسبه قبلى و ديگرشؤون مديريت، وظيفه عقب‏افتاده و بسيار مهمى را كه برعهده دارند به بهترين وجه‏ممكن ايفا نمايند.

6- حوزه علميه در اين دوران، جوهر حيات و رشد و بالندگى خود را مرهون‏انقلاب اسلامى و امام عظيم‏الشان آن و مجاهدتهاى ايثارگرانى است كه به‏عشق‏دين خدا و به اميد حاكميت آن، جان و تن خود را به ميدان فداكارى بردند «فمنهم‏من قضى نحبه و منهم من ينتظر»، سياست‏سلطه‏گران جهانى اين بوده و هست كه‏مراكز دانش دين را منزوى، منفعل، بى‏روحيه، بى‏ابتكار، وابسته به‏خود و فارغ ازآرمانهاى بزرگ كنند. آنان را به جدايى دين از سياست، معتقد و از همگامى دين باتحولات شگرف جهانى مايوس سازند. اين ترفند نسبت‏به حوزه‏هاى علميه، بكاررفته و تاثيراتى نيز كرده بود. انقلاب اسلامى كه از حوزه و به رهبرى برجسته‏ترين‏فرزندان و تربيت‏شدگان آن، سركشيد و امواج جهانى را در جهت عكس تدابيرو اميدهاى استكبار، هدايت كرد، حوزه علميه را نيز درخشش و جذابيت و اعتبارى‏تازه داد و بذر اميد و روشنى و عشق به حركت را در آن كاشت.

خون پاك علما و فضلا و طلابى كه در اين راه جامه شهادت پوشيدند، به‏اين‏نهال الهى رشد و رونقى بى‏سابقه بخشيد وآن‏را تا دورانهاى طولانى بيمه كرد. اكنون‏حوزه بايد حق عظيم انقلاب و امام و شهدا و نفوس طيبه ايثارگر را هممواره به‏يادداشته و ارزشهاى انقلاب را به مثابه راز تجديد حيات، در خود حفظ كند و به‏كسانى كه جاهلانه يا مغرضانه مى‏خواهند حوزه را به سمت هدفهاى استكباربكشانند، ميدان ندهد.

7- تشكيل نظام اسلامى كه داعيه‏دار تحقق مقررات اسلامى در همه‏صحنه‏هاى زندگى است، و آن تحقيق و تتقيح همه مباحث فقهى‏اى است كه تدوين‏مقررات اسلامى براى اداره هريك از بدنه‏هاى نظام اسلامى بدان نيازمند است. فقه‏اسلام آنگاه كه اداره زندگى فرد و حامعه -با آن گستردگى و پيچيدگى و تنوع را-مطمح نظر مى‏سازد مباحثى تازه و كيفيتى ويژه مى‏يابد، و اين همانطور كه نظام‏اسلامى را از نظر مقررات و جهت‏گيريهاى مورد نيازش، غنى مى‏سازد، حوزه‏فقاهت را نيز جامعيت و غنا مى‏بخشد. روى آوردن به «فقه حكومتى‏» و استخراج‏احكام الهى در همه شؤون يك حكومت، و نظر به همه احكام فقهى با نگرشى‏حكومتى- يعنى ملاحظه تاثير هر حكمى از احكام در تشكيل جامعه نمونه‏و حيات طيبه اسلامى- امروز يكى از واجبات اساسى در حوزه فقه اسلامى است‏كه نظم علمى حوزه، اميد برآمدن آن‏را زنده مى‏دارد.

8- ارتباط حوزه علميه با نظام اسلامى در تدوين اصول اساسى و پايه‏هاى‏مقررات اسلامى خلاصه نمى‏شود، بلكه ربط اين‏دو، در همه ابعاد، ربط منطقى‏و مبنى بر تعاون است. نظام اسلامى، حوزه علميه را همچون پشتوانه معنوى خودعزيز مى‏دارد، و حوزه علميه، نظام اسلامى را همچون فضاى مناسبى براى رشدو تكامل خود مغتنم مى‏شمرد. هريك، كمك و پشتيبان آن ديگرى‏است، اين درك‏و احساس دوجانبه بايد روزبه‏روز قويتر و واقعى‏تر گردد. انيگزه‏هايى وجود دارد كه‏مى‏كوشد حوزه را نسبت‏به نظام اسلامى بى‏تفاوت يا بدبين سازد و متقابلا نظام‏اسلامى را نسبت‏به حوزه بى‏اعتنا يا بيگانه بدارد. هم در حوزه و هم در محيطهاى‏تصميم‏گيرى مسؤولان نظام، بايد با اين انگيزه‏ها مقابله و در برابر آنها هشيارى نشان‏داده شود. تشكيل جمهورى اسلامى بزرگترين آرزوى برآورده شده صالحان‏و برجستگان علماى اسلام است. بايد آن را قدر شناخت و در تكميل و تصحيح‏و تقويت آن، نفس و نفيس را بايد نثار كرد.

9- فقه، محور تلاش علمى حوزه‏هاى علميه بوده و همواره بايد باشد و البته‏تطور شرايط زندگى بشرى، مانند هميشه در استنباط احكام الهى تاثيراتى گذاشته‏و از اين پس نيز خواهد گذاشت. با اينحال دو نكته لازم است مورد توجه كامل قرارگيرد: نخست آنكه ديگر علوم اسلامى مانند تفسير و حديث و فلسفه و كلام و رجال‏و غيرها بايد مورد اهتمامى كامل و در متن اصلى برنامه‏هاى حوزه باشد و براى آنهامدارس تخصصى تشكيل گردد و اين علوم كه حوزه علميه زادگاه و پرورشگاه آن‏است از مهد خود بيگانه نگشته و در آنها حوزه به بيرون از خود نيازمند نگردد. ديگرآنكه مجموعه‏اى از علوم انسانى و غيره كه داراى تاثير در استنباط و تنقيح‏موضوعات فقهى‏اند بايد مورد عنايت قرار گيرند و فقيه اين دوران با همه ابزارهاى‏استنباط صحيح كه از جمله تشخيص درست موضوعات است، مجهز گردد. بديهى‏است كه شناخت درست موضوع در تصحيح شناخت‏حكم الهى داراى تاثيرى‏تمام است.

10- مديريت محترم در برابر خود مسائل و مشكلات فراوان و نيز حوادث‏پى‏درپى و متوقع و نامتوقع خواهد يافت كه شايسته است در اين ميان نخستين مهم‏خود را تشخيص اولويتها و فوريتها قرار دهد. برخى از اين مسائل عبارتند از: طبقه‏بندى مراحل تحصيلى طلاب در قم، تعيين رشته‏هاى اختصاصى و مواددرسى آن، تهيه كتب درسى، تعيين مدارسى براى رشته‏هاى مختلف كه طبق‏برنامه‏هاى درسى معين، اداره شوند، مدارس ويژه براى تربيت افرادى جهت‏اشتغال در مشاغل خاص يا متناسب با روحانيون، تعيين پايان‏نامه‏ها و شهادات‏مخصوص حوزه علميه براى درجات مختلف علمى، شناسايى استعدادهاى‏برجسته براى تحقيق يا تحصيل و تهيه امكانات براى پرورش آنها، رسيدگى به وضع‏معيشتى طلاب و تامين ضروريات مشترك از قبيل مسكن و مدرس و بيمارستان‏و غيره، تدوين مقرراتى براى كيفيت زيست عمومى طلاب، فراهم آوردن حوزه‏هاى‏درس اخلاق و ترويج معنويت و سلوك روحانى و روحيه زهد و عفاف‏وساده‏زيستى و امثال آن در حوزه، تاسيس واحدهاى علمى با گرايشهاى نوو ابتكارى و كمك به هرآنچه از اين قبيل در حوزه هست، تشكيل مدارس ويژه‏تربيت مبلغ و مدرس براى داخل و خارج كشور... و مسائل متعدد ديگرى كه هريك‏اهتمام و تدبير و برنامه‏ريزى و پيگيرى ويژه‏اى را مى‏طلبد.

11- احترام به ارزشهاى انقلاب در حوزه علميه اگرچه داراى مظاهرگوناگونى است، ليكن مظهر ابتدايى و آشكار آن عبارت است از تكريم طلاب‏و فضلاى ايثارگر، جانبازان و آزادگان كه يادگارهاى جهاد ملت ايران، و نمونه‏هاى‏فداكارى در راه هدفهاى الهى، و سند افتخار حوزه علميه در شركت همه‏جانبه‏اش‏در آن جهاد بزرگند. بسى شايسته است كه اين عزيزان و همه طلاب رزمنده‏و جبهه‏اى مورد رعايت قرار گيرند و فضيلت قرآنى مجاهدان در محيط درس قرآن،تحقق و تجسم يابد.

در پايان با دعا براى همه خدمتگزاران علوم اسلامى و معارف اهل بيت‏عليهم السلام‏و آرزوى توفيق براى شما آقايان محترم و مديريت جديد حوزه، همگان را به اميدواثق به هدايت و كمك الهى دعوت مى‏كنم و تفضلات الهى و توجهات حضرت‏ولى‏الله‏الاعظم ارواحنا فداه براى شما مسالت مى‏نمايم و اميدوارم كه اين اقدام به‏تدريج در ساير حوزه‏هاى علميه بزرگ شيعه نيز آغاز گردد.

والسلام عليكم ورحمة‏الله سيد على خامنه‏اى 19 جمادى‏الاول 1413 - 24/8/71 ⁽²⁾

پى‏نوشتها:

1) چون در نامه جامعه مدرسين به آية‏الله‏العظمى اراكى، به پاسخ مرحوم آية‏الله‏العظمى گلپايگانى به نامه‏آنان اشاره شده بود، درج اين پاسخ و پاسخ رهبر معظم انقلاب را (به خاطر مهم بودن نكاتى كه اين‏بزرگواران براى اصلاح و استقلال حوزه علميه قم يادآورى كرده‏اند) مناسب ديديم.