مسجد حکیم نجف آباد

این مسجد در هسته مرکزی شهر و درمحله ای به همین نام واقع شده که از غرب به کوچه، از شمال به خیابان قدس فعلی، از شرق و جنوب به منازل مسکونی محدود می شود. بنا به گفته یکی از اعضاء هیات امنای این مسجد، بانی اولیه مسجد، ملاعبدالرحیم نجف آبادی فرزند علی خان (صاحب آسیاب علی خان معروف) بوده است. وی معروف به فاضل کرسی نشین و صاحب کتاب بزرگ فقه استدلالی «حقایق الاصول» و جّد شیخ باقر تدیّن بوده است. سنگ نوشته ای که تاریخ دقیق بنا، سازنده و واقف آن را معرفی می کرد، در زمان بازسازی مفقود شده است. گرچه بانیان اولیه مسجد را بیشتر فامیل تدین و فاضل ذکر کرده اند، ولی افرادی دیگری چون حاج شیخ احمد حججی، رحیم کرباسی، میرزاحسن ایران نژاد، حسین عمو، یوسفی و دیگران نیز در ادوار مختلف در آن نقش داشته اند.

سبک معماری مسجد، دو ایوانه و در زمان قاجار ساخته شده است. در جنوب مسجد سه ایوان بزرگ وجود دارد که سقف ایوان وسطی با گنبد بلند و با شکوهی پوشیده شده است. در شمال مسجد دو ایوان به همراه ایوان سومی که اختصاص به درب ورودی مسجد دارد، ساخته اند. در شرق مسجد شبستان قرار داشت و از سقف آن نیز به عنوان مهتابی استفاده می شد.

در سمت غرب مسجد وضوخانه و سایر تأسیسات مورد نیاز مسجد بنا شده است. درب دیگری نیز در این ضلع قرار دارد که به کوچه کناری باز می شود. حدود ۳۵ سال پیش این مسجد بازسازی کلی شد. گنبد جنوبی تخریب و به همان سبک مجدداً ساخته شد. شبستان نیز تخریب گشته و به جای آن سالن بزرگی ساخته شد اما ایوان شمالی و جنوبی به همان شکل و شمایل اولیه باقی مانده اند. معماری بنا به سبک دوران قاجار شباهت دارد، از آجر و ساروج ساخته و رو بنای آن کاشی کاری شده است. مساحت مسجد حدود ۱۰۰۰ مترمربع برآورد می شود و قدمت آن را بیش از ۱۵۰ سال گفته اند.

امامان جماعت آن به ترتیب تاریخی عبارتند از حاج شیخ حسین فاضل، آقا سید احمد، شیخ علی، حاج شیخ احمد حججی و شیخ ابولقاسم حججی. حججی پنجمین امام جماعت مسجد بود که در تخریب بنای قدیمی و بازسازی آن نقش مؤثری داشت، بنابر نقل ناقلان، خود نیز علاوه بر انجام امور مذهبی مسجد، در ساخت و ساز جدید همراه بنایان و کارگران فعالیت چشمگیر داشت. فرزند ایشان حاج شیخ حسن حججی، امام جماعت فعلی مسجد و ادامه دهنده راه پدرشان است.

بسیاری از افراد مؤمن و خیر نیز در اداره مسجد از ابتدا تا کنون همکاری داشته اند که می توان به برخی از آنان از جمله آقا خلیل تدین، غلامحسین معینی، حسن کرباسی، احمد سقائی، قربانعلی هادی، عباسعلی نوریان، حسینعلی فاضل، حسین فاضل و محمد سقائی اشاره کرد.

📌بخشی از کتاب «مقدمه ای بر تاریخ و فرهنگ مردم نجف آباد» به قلم «فضل الله خلیلی»؛ کاری از انتشارات مهر زهرا (س)

مقدمه ای بر تاریخ و فرهنگ مردم نجف آباد

مسجد حکیم نجف آباد