گامی جدی برای خرید دوقلوهای استثنایی نجف آباد

ایمنا: از معدود بناهای چهارصد ساله باقی مانده در نجف‌آباد و نمادی از تاریخ این شهر محسوب می‌شود و سال‌ها است که خرید آن از بخش خصوصی در دستور کار بوده ولی تلاش‌ها به ثمر ننشست و در نهایت شهرداری نجف‌آباد دست به دامن قانون و دادگستری شد.

برج‌های دوقلو صفا در نجف‌آباد با قدمتی نزدیک به چهارصد سال، اثری ارزشمند از اوایل دوره صفویه هستند که در آخرین روزهای سال ۷۹ با شماره۳۴۸۲ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند ولی از آن موقع تاکنون نه تنها بازسازی و مرمت خاصی برای آن‌ها انجام نشده بلکه در چندین مورد گزارش‌هایی از تلاش‌های عمدی برای تخریب آن در کنار خروج از فهرست آثار تاریخی به ثبت رسیده است.

برج‌های دوقلو که سال‌ها است کبوتری در آن‌ها لانه نکرده، در خانه‌ای متروکه در بافت مرکزی شهر نجف‌آباد قرار گرفته و مهم‌ترین تفاوت‌شان نسبت به نمونه‌های مشابه در سطح استان را باید قائده مستطیلی‌شان در مقایسه با شکل دایره‌ای سازه‌های مشابه دانست.

از بیرون که به برج‌ها نگاه کنی، هیچ تفاوتی خاصی پیدا نخواهی کرد و در بالاترین نقطه هر جفت از این سازه‌های ده متری، دو برجک و بالای هر کدام استوانه‌های مشبک آجری معروف به «کبوتر رو» با کاربرد تهویه هوا، تامین روشنایی داخل و تردد کبوتران ساخته شده است.

برج‌های صفا که در کنار مسجد و حمامی تاریخی به همین نام روزگار می‌گذرانند، بر بدنه خود سه ردیف کمربند گچی دارند که هم کاربرد زیبایی داشته و هم از ورود مار به داخل برج جلوگیری می‌کرده. برج‌ها پلکانی ندارند و اگر بخواهی به پشت‌بام بروی، باید از «سه کُنج» لانه‌های کبوتران استفاده کنی.

برج های دوقلوی صفا

آماده خرید برج‌ها هستیم

محمد مغزی شهردار نجف‌آباد در این خصوص می‌گوید: از ابتدای فعالیت شورای چهارم در حدود شش سال پیش موضوع خرید این اثر به صورت جدی مطرح بوده و تاکنون چندین جلسه رسمی و غیر‌رسمی در این خصوص برگزار شده ولی اصلی‌ترین مانع در مسیر تحقق این هدف، تعدد مالکین و عدم تکمین آن‌ها به قیمت کارشناسی بوده است.

مغزی از برنامه چندین ساله مدیریت شهری در تبدیل نجف‌آباد به یکی از جاذبه‌های گردشگری استان گفت و اظهار داشت: در همین راستا و با وجود مشکلات مالی شدید که بسیاری از شهرداری‌ها را ناتوان از تامین هزینه‌های جاری خود کرده، در چند سال اخیر آثار ارزشمندی هم‌چون خانه‌های تاریخی نوریان و مهرپرور با همکاری و تعامل سازنده مالکین خریداری، بهسازی و به عنوان مکتب‌خانه علوم و موزه مردم‌شناسی تجهیز شده‌اند.

مغزی به نشست اخیر خود با فریدون الله یاری مدیر کل میراث فرهنگی استان اشاره داشت و اذعان داشت: میراث استان تاکید ویژه‌ای بر حفظ و احیاء این اثر تاریخی دارد و اخیرا نیز طی مکاتبه‌ای ضمن یادآوری وظیفه مالکین در حفظ این بنا، هشدار داده که در صورت تخریب اثر، آن‌ها موظف به ساخت بنایی مشابه بوده و هیچ امکانی برای تغییر کاربری مکان نخواهند داشت.

شهردار نجف‌آباد ادامه داد: هنوز فرصت تعامل و همکاری با مالکین وجود دارد و با نصب بنری بر روی برج‌ها اعلام کرده‌ایم که تا یک ماه آماده مذاکره در این خصوص هستیم ولی بعد از اتمام این فرصت، طبق ماده ۸ قانون تملک وجه معادل نظریه کارشناس دادگستری در خصوص عرصه اثر به حساب دادگستری واریز شده و طبق قانون شهرداری این مجموعه را تملک خواهد کرد.

مغزی در پایان خاطر نشان کرد: توافق با شهرداری به نفع مالکان است چون در این عرصه دست ما بازتر است ولی اگر کار به ماده۸ بکشد، مجبوریم طبق نظر کارشناس رسمی دادگستری عمل کنیم.

محمد مغزی

طمع گنج در برج

مدیرعامل انجمن دوستداران میراث فرهنگی نجف‌آباد در این خصوص می‌گوید: با توجه به عدم انجام مرمت در خصوص این اثر، تاکنون بخش‌هایی از بنا طی بارندگی‌های سال‌های اخیر یا به واسطه دخالت‌های انسانی عمدی تخریب شده و می‌توان گفت وضعیت عمومی اثر وارد مرحله بسیار حساسی شده است.

حسین نجفی‌پور با اظهار تاسف از تخریب برخی دیگر از آثار تاریخی نجف‌آباد در سال‌های اخیر همچون طبقه دوم حسینیه ارشاد، خانه تاریخی تدین و کاروانسرای مجیدی اضافه کرد: متاسفانه برخی افراد ناآگاه به طمع وجود گنج در نقاطی مانند پایه برج‌ها اقدام به حفاری‌های عمیق کرده‌اند که این موضوع استحکام بنا را با خطر جدی مواجه کرده است.

این فعال اجتماعی اضافه داشت: چند سال قبل مالکین درخواست خروج از ثبت این اثر تاریخی را به دیوان عدالت اداری بردند، اما خوشبختانه رأی به نفع آن‌ها نبود. از سوی دیگر مالکان مدعی‌اند که فروشنده‌اند ولی قیمت را به قدری بالا گرفته‌‌اند که هیچ خریداری پیدا نمی‌شود.

برج های دوقلوی صفا

قانون، دست‌مان را باز گذاشته

معاون شهرسازی و معماری شهرداری نجف‌آباد نیز در مورد جزئیات پیگیری این پرونده گفت: این موضوع سال‌ها است که در دستور کار قرار گرفته و چندین بار نیز تا نزدیکی توافق نهایی رفته‌ایم ولی متاسفانه هر بار به دلیل تعدد مالکین و ورثه آن‌ها یا ارائه قیمت‌ چندین برابر نظریه کارشناسی، امکان خرید فراهم نشده است.

سید محمد ابراهیم احمدی ادامه داد: در نهایت طی هفته‌های اخیر شورای اسلامی دوره پنجم طی مصوبه‌ای شهرداری با مکلف به تملک و حفظ این اثر ارزشمند کرده که در همین راستا در صورت عدم استفاده مالکان از مهلت یک ماهه برای توافق نهایی، از ظرفیت قانونی ماده۸ قانون تملک استفاده خواهیم کرد.

احمدی خاطر نشان کرد: مالکین می‌توانند شخصا با شهرداری وارد مذاکره شوند یا نماینده قانونی خود را برای این‌کار معرفی کنند و امیدوارم در فرصت اعلام شده امکان توافق فراهم شود تا نیازی به ورود دستگاه قضایی به موضوع نباشد.