در سرزمين تبوک
(تفسیر سوره توبه)

آيت الله شيخ جعفر سبحاني

- فهرست مطالب -


با خصوصيات اين سوره آشنا شويم

نام‏هاى اين سوره
شماره آيه و هدف و محل نزول سوره
مأموريت على(ع)
فضيلت غير قابل انكار
مناظره‏اى در مدرسه دارالسعاده دمشق
توجيه نارواى ديگر
نظر واقع بينانه

برائت از مشركان

چرا مشرك در كشور اسلام رسميت ندارند؟
پيامبر از جانب خدا هدف مشخصى داشت
الزام به ترك عمل زشت عيب نيست
براى آزادى، حدّ و مرزى است
نكات آيات

راه دعوت به اسلام

دفاع از حريم عقيده، امرى فطرى است
نكات آيه
دلايل برداشتن امان
متن قرارداد صلح حديبيه
وفادارى پيشواى بزرگ مسلمانان
نمونه ديگر از وفاى به پيمان
كارهاى ناجوانمردانه قريش
چه گروهى به پيمان خود وفادار بودند؟
آيا گروهِ مرتدِّ پس از پيامبر، مصداق اين آيه بودند؟
آيا اصحاب جمل اوّلين مصداق اين آيه بودند؟
نظر ابن عباس در اين آيه
دو نكته قابل توجه در اين آيه

تحريك احساسات دينى

روش على(ع)
بيان نكات آيات
1. پيمان شكنى كرده‏اند
2. پيامبر را از سرزمين خود بيرون كردند
3. آغاز جنگ از آنان بود
1. شما مظهر اراده الهى هستيد
2. خدا آنان را خوار و شما را يارى مى‏كند
3. شفاى قلوب مؤمنان
عمل پاك از نيّت پاك سرچشمه مى‏گيرد
در خوبى فرد، خوبى عمل به تنهايى كافى نيست
بيان نكات آيات
1. مشركان حق تعمير مسجدالحرام را ندارند
2. مقصود از تعمير چيست؟
3. شرايط تعمير كنندگان در آيه 18
آيا اهل كتاب حقّ آباد كردن مساجد را دارند يا نه؟
ارزيابى كارها
نظر اسلام دراين موضوع
با شأن نزول آيه آشنا شويم
سخنى با مؤلف المنار
معناى «سقايت» چيست؟
چرا در آيه بيستم، از هجرت نام مى‏برد؟

همه چيز فداى هدف

يك اجتماع كوچك
1. پدر و مادر
2. همسران
3. خويشاوندان
شأن نزول آيه‏ها
علل اين شكست تاريخى چه بود؟
چرا مسلمانان شكست خوردند؟
مقصود از اعتماد به نفس چيست؟
گفتگويى با مؤلّف المنار
مقصود از نزول سكينه چيست؟
مشركان داخل مسجدالحرام نشوند
معناى نَجَسْ چيست؟
مقصود از پليدى كافر چيست؟
چرا كافر شرعاً نجس است؟
تشكيل دولت اسلامى و مبارزه با اهل كتاب
اهل كتاب چه كسانى هستند؟
تشكيل دولت جهانى اسلام
علل تشكيل دولت اسلامى
آداب جهاد با اهل كتاب
مصرف جزيه
چند نامه تاريخى درباره مصرف جزيه
توضيح سه قسمت از آيه مورد بحث
آيا براى خدا فرزندى هست؟
عزير كيست؟
آيا عزير پسر خدا بوده است؟
ريشه اين انحراف‏ها
تثليث در اديان پيشين

بشر پرستى يا انحراف از جاده توحيد؟

1. يهود و بشرپرستى
2. انحراف مسيحيان
اختلاف اناجيل درباره فرزند بودن مسيح
نظر قرآن درباره تثليث
آفتاب حق هميشه مى‏درخشد
مقايسه‏اى ميان نور حسى و نور معنوى
بزرگ‏ترين مانع براى پيشرفت اسلام
آيين اسلام بر تمام آيين‏ها پيروز است
ظرف تحقق اين خبر چه هنگامى است؟
انتظار فرج، برنامه‏اى تربيتى است
پيشوايان منحرف يهود و نصارا
دقت در تعبير
خطر استقلال سياسى اهل كتاب
وظيفه سنگين علما و دانشمندان
چگونه اموال مردم اختلاس مى‏گردد؟
جرم ديگر احبار و رهبان
گنج نمودن نقدينه كشور
آيا آيه اختصاص به اهل كتاب دارد؟
رفع يك اشتباه
نظر قرآن در انفاق اموال
تفسير آيه مورد بحث

سال و ماه اسلامى

نقش نظم در پيشرفت اجتماع
مقصود از كتاب اللَّه در آيه چيست؟
«اشهر حرم» كدام است؟
تحريف قوانين الهى
قانون شكنى
سقراط چگونه به قانون كشور خود احترام مى‏گذارد؟
قانون شكنى اعراب
نظر قرآن در «نسى‏ء»
جهاد جانفرسا
ارتباط اين دو آيه با آيات قبل
شأن نزول اين دو آيه
پيامبر به غار ثور مى‏رود
پيامبر اكرم مكه را ترك مى‏گويد
هدف آيه اول چيست؟
وظيفه مفسر
پاسخ
نظر ما در تفسير آيه

بحران‏هاى سياسى حقيقت را روشن مى‏سازد

هدف آيه‏ها علل تشكيل حزب منافق در مدينه است
نشانه‏هاى ايمان و نفاق
اذن پيامبر مصلحت بود
منظور از عفو در آيه چيست؟
پيروزى واقعى
توضيح آيات مورد بحث
پاسخ قرآن در اين‏باره
همه چيز براى خدا
نقاط قابل دقت در آيات فوق
عالى‏ترين برنامه‏هاى انسانى
آيا ثروت و فرزندان منافقان، وسيله عذابند؟
نظام مالى در اسلام
شأن نزول آيه‏هاى مورد بحث
اين گونه عمل اختصاصى به منافق ندارد
پاسخ قرآن به اعتراض منافقان
خوش بينى

نشانه‏هاى منافقين

آينه عبرت
نكته قابل توجه يا حبط اعمال
نمونه‏هايى از اقوام گذشته
نشانه‏هاى مؤمن
اهميت نظارت عمومى
تأثير اين دو عامل در سعادت جامعه
سلب آزادى
سخنى از رسول‏اكرم(ص)
نشانه‏هاى مؤمن و منافق
نكته قابل توجه
مظهر بارزى از عدالت اجتماعى اسلام
منافقين دشمنان خطرناك و نحوه مبارزه اسلام با آنها
1. كافران:
2. منافقان:
وظيفه مسلمانان در برابر منافقان
معناى مجاهدت در آيه چيست؟
مظاهر محبّت و عطوفت در اسلام
دشمن بى‏شخصيت
يك بحث علمى و اخلاقى

كارشكنى منافقان

منافق كارشكن‏
طلب مغفرت پيامبر به‏حال منافق سود ندارد
عذرهاى كودكانه
وظيفه فرمانده سپاه با اين افراد
منافق احترام ندارد
آيا زيارت قبور مسلمانان مستحب است؟!
ريشه عقايد وهابى‏ها
نشانه‏هاى مؤمن و منافق‏
كسانى كه از شركت در جهاد معافند
طرز مبارزه با منافقان‏
طرز مبارزه با دشمنان دوست نما
مقصود از جمله «فَسَيَرى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ» تا آخر چيست؟

مسلمانان صدر اسلام در قيافه‏هاى گوناگون

1. باديه‏نشينان دور از ايمان و تقوا
2. باديه‏نشينان مؤمن
3. پيشگامان در ايمان از مهاجر و انصار
4. پيروان گروه پيشين
5. گروه غوطه‏ور در نفاق از باديه‏نشين و شهرنشين
6. گروهى كه نيك و بد را به‏هم آميخته‏اند
راه‏هاى درآمد دولت اسلامى
طرز تعلق ماليات در اسلام
نكاتى چند در آيه‏هاى مذكور
خانه نفاق
سرگذشت مسجد ضرار
مسجد ضرار در كجا و چگونه به‏وجود آمد؟
تفرقه بينداز و حكومت كن
پاداش مجاهدان
هدف دو آيه نخست
تعصب ناروا
تحريف حقايق
اعتصاب عليه كارشكنان
اعتصاب چگونه شكسته شد؟
مبارزه منفى بى دردسرترين مبارزه
منظور از جمله «لَقَدْ تَابَ اللَّهُ عَلَى النَّبِىّ» چيست؟

پاداش مجاهدان راه خدا

تعليمات اجبارى در اسلام
رازى كه هنوز علت آن روشن نيست
پاسخ اين سؤال
تفسير آيه
نبرد با دشمنان نزديك
نشانه‏هاى نفاق
1. افزايش بيمارى به هنگام شنيدن آيات قرآنى
2. ترس از كشف راز
پيامبر علاقه‏مند و رؤوف و مهربان
1. مقصود از «مِنْ أَنْفُسِكُمْ» چيست؟
2. رنج‏هاى شما بر او گران است
3. به افراد علاقه‏مند است
4. به افراد با ايمان مهربان است