شيوه مناظرات انبيا و امام صادق (عليهم السلام)

سيده فاطمه حسينى ميرصفى

- فهرست مطالب -


سر آغاز
مقدمه
بخش اوّل : كلّيات
فصل اول : مناظره چيست ؟
الف . معناى لغوى
ب . معناى اصطلاحى
هدف مناظره
فوايد مناظره
نقش مناظره در تكامل علوم و معارف
تاريخچه تحول مناظره
فصل دوم : جدل چيست ؟
الف . معناى لغوى
ب . معناى اصطلاحى
جدل به معناى عام
جدل به معناى خاص
انواع جدل
قرآن و جدال اَحسن
سرچشمه اصلى مجادله به باطل
سرنوشت ستيزه جويان مغرور
فصل سوم : آداب و آفات مناظره
الف . شرايط و آداب بحث و مناظره
ب . آفات و نتايج سوء مناظره نادرست
بخش دوم : شيوه مناظرات انبيا عليهم السّلام
1. دعوت به توحيد و نفى شرك
2. نسبت دادن قوم به خودشان
3. گفتار آرام و رعايت ادب در برابر تهمت ها
4. استدلال منطقى
5. قرار گرفتن در جايگاه پرسشگر (استدلال همراه با پرسش )
6. مقايسه
7. استدلال از طريق محسوسات
8. انذار و اتمام حجت با مشركان
9. اقناع تدريجى (همراهى با مخاطب )
10. مناظره با رئيس گروه
11. تحريك وجدان با تكيه بر عنصر عقلانيت
12. باطل كردن مدّعاى افراد با استفاده از ادّعاى خود آنها
13. اولويت امر به معروف و نهى از منكر
14. قاطعيت در اظهار عقايد و تبليغ رسالت
15. يادآورى نعمتهاى الهى
16. ترديد افكنى در ميان مخالفان
17. ايجاز بعد از اطناب
عامل موفقيت انبيا
اول : استدلال و منطق
دوم : موعظه حسنه
سوم : جدل و مقابله به مثل
بخش سوم : سيره امام صادق عليه السّلام
زندگانى امام صادق
اوضاع سياسى عصر امام صادق
شرايط فرهنگى و فكرى جامعه در عصر امام صادق
نحوه برخورد امام صادق با تاءثير سوء فرهنگهاى غير اسلامى
دانشگاهى به وسعت تاريخ
شاگردان و حاملان فقه امام صادق
ابوسعيد ابان بن تغلب
هشام بن حكم
زرارة بن اءعين شيبانى
مؤمن الطاق
عبدالرحمن بن حجّاج بجلى
حمران بن اعين شيبانى
مخاطبان امام صادق
1. اصحاب
2. غلات
3. صوفيان
4. معتزله
5. ابوحنيفه (رئيس مذهب حنفيه )
6. مالك بن انس (رئيس مذهب مالكى )
7. خلفا و حكّام
8. غير مسلمانان (اهل كتاب )
9. زنادقه و دهريون
بخش چهارم : مناظرات امام صادق عليه السّلام
مناظرات و پاسخ گويى به شبهات
مناظرات امام صادق در منابع روايى
انواع مناظرات
1. از نظر تعداد
2. از نظر بحث و استدلال
3. از نظر نتيجه
موضوعات مطرح شده در مناظرات با امام صادق
شيوه هاى ورود به بحث
سؤ الات مطرح شده با امام صادق
بخش پنجم : شيوه مناظرات امام صادق عليه السّلام
1. دعوت به توحيد و اثبات وجود خدا
2. پاسخ كوتاه و مستدل
3. استدلال عقلى و منطقى
4. ايجاد صورتهاى مختلف براى مدّعاى فرد مقابل (سبر و تقسيم )
5. مورد خطاب قرار دادن افراد با صفات نيكو و رعايت ادب
6. باطل كردن مدّعاى فرد با استفاده از كلام وى
7. قرار گرفتن در جايگاه پرسشگر
8. تذكر دادن به امور ملموس در زندگى
9. برخورد كوبنده
10. ردّ قياس و راءى (با استناد به آيه قرآن و احاديث )
11. محسوس نمودن امور معقول
12. هدايت تدريجى از راه جدل ، خطابه و برهان
الف . جدال اَحسن
ب . خطابه
ج . برهان
نمونه هايى از مناظرات
مناظره يكم (مناظره امام با زنديق مصرى )
مناظره دوم
مناظره سوم
مناظره چهارم
مناظره پنجم
بخش ششم : نتيجه گيرى
بررسى شيوه هاى انبيا
راه اهل بيت ، راه قرآن
1. درباره توحيد
2. درباره عدل
3. درباره نبوّت
4. درباره امامت
بررسى شيوه هاى امام صادق