سکوهاي جلوي درب اصلي مسجد، محل فروش و ساخت ابزار، يراق و بعضي ادوات فلزي مورد استفاده در خانه ها بود. مرحوم عباس مسجدي (سليمان پور) خادم مسجد که فردي هنرمند بود، علاوه بر اداره امور مسجد، اوقات فراغت خود را به ساخت لوازم خانگي مي پرداخت و محل کارش همين جا بود.

مسجد نصير (ميرزا نصير) واقع در خيابان قدس فعلي، مقابل کوچه نصير و جنوب حسينيه نصير است. اين مسجد از مساجد قديمي و با شكوه با سبك معماري اسلامي دو ايوانه ايران است كه به همراه «رقبات» آن در زميني به مساحت تقريبي2000 متر مربع ساخته شده است. بنابر آن چه منقول است بناي آن به دوران قاجار باز مي گردد. در این مسجد، بر روی یک کتیبه سنگی سال1343 ه.ق نقل شده است.

حسینیه ارشاد نجف آباد حسینیه کوچه شاه (ارشاد) که امروزه به ارشاد تغییر نام یافته در اواخر دوران قاجار بنا شده است. حسینیه در نزدیکی مسجدی به همین نام است. ابتدا حسینیه توسط آموزش و پرورش تبدیل به مدرسه گردید. متولیان، مراسم عزاداری را در مسجد جامع یا مسجد کوچه شاه برگزار می کردند، سپس

حسینیه کربلایی ها در سال1360ش در انتهاي خيابان منتظري جنوبي، بلوار بهارستان توسط هياتي شامل آقايان ياوريان، بگماز، مويدي، پيچان، صورت و احساني، با کمک مردم و عده اي از کربلائي هاي ديگر شهر ها در زميني به مساحت 1000 متر مربع ساخته شده است.

مسجد کوچه شاه (ارشاد) نجف آباد، واقع در مرکز شهر، از جنوب به خيابان شاه عباسي (امام)، از غرب به محوطه و مجموعه پارکينگ ميرداماد امروزي، از شمال به کوچه شاه چنار متصل است. سردر بلند و با شکوه، کاشي کاري زيبا، درب چوبي بزرگ و وزين و 2 سکوي سنگي در طرفين، سيماي ورودي اين مسجد است که در نگاه اول نظر هر رهگذر را جلب مي کند.

در مساجد و بناهاي تاريخي بعضاً به مواردي برخورد مي کنیم که نشان از علاقه، ايمان و عشق افراد در گذشته داشته است. آنها با توجه به عدم بضاعت کافي براي ساخت بنایي مستقل، اقدام به نوآوري هايي کرده اند. به طور مثال، فردي به نام غلامحسين کلاه مال با فروش زنجير خود که در روز عاشورا به کتف و بازو مي زده، سنگي را خريداري و در جلوي در ورودي اين مسجد فرش کرده است. در حسينيه شاهديم که هر کدام از ستون هاي سنگي را يک نفر خريداري کرده که نامش نيز روي آن حجاري شده، يا شخصي ديگري مغازه کوچکي را وقف کرده که عايداتش صرف خريد يخ براي سقاخانه مسجد می-باشد.

در دوران قاجار عده اي تشويق مي کردند که اگر ميّتي در « وادي السلام» قبرستان معروف نجف دفن شود يا استخوان هاي مرده اي را در آنجا زير خاک کنند، آمرزيده مي شود.

از ديگر مساجد قديمي و مشهور نجف آباد كه اكنون در كنار آن كتابخانه معظمي بنا شده است. مسجد معروف حاج شيخ احمد مي باشد.

افراد طايفه صفر عبدل که امروزه با نام هاي فاميلي برومند، طبيبي و حکيمي شناخته شده و در شهر سکونت دارند، بازمانده يکي از طوايف قديمي اين ديار هستند. بنابر نقل قولي، اجداد آنان از گَز و برخوار اصفهان به اين¬جا مهاجرت و ساکن شده اند.

بر سر درب چهار سوق (آسيد باقر بِني) کتيبه اي نصب شده که باني بناي مسجد را سيد محمد باقر بن سيد جعفر از خاندان حسيني که نسبشان به امام زين العابدين (ع) مي رسد، ذکر کرده است. در همين کتيبه آمده که سيدمحمدباقر مرتضوي بِني در سال 1319 هجري قمري پس از اتمام تحصيلات در نجف اشرف راهي نجف آباد شد، در اينجا رحل اقامت افکند و اين مسجد را با کمک مردم با ايمان بنا نهاده و خود امامت آن را عهده دارشد. بنابراين، تاريخ بناي مسجد به حدود 115 سال پيش بر مي گردد.

مسجد قبا نجف آباد مسجد حاج آقا میرزا (قبا) از بناهای قدیمی شهر نجف آباد است که در تقاطع خیابان قباد ( ۱۷ شهریور) و کوچه مرده شویها (بازار میرداماد) واقع شده است. در حال حاضر با رها شدن مقداری از ساختمان آن در دو خیابان مذکور، مساحت آن به حدود ۵۰۰ مترمربع رسیده است.

مسجد بازار نجف آباد مسجد بازار (آمحمد)، معروف به مسجد آمحمد اصفهانی، در مرکز بازار واقع شده است. از غرب به خیابان بازار، از شمال و جنوب به مغازهای بازار و از غرب به منزل مسکونی متصل است. این مسجد بنا به نقل اشخاص سالخورده، دومین مسجدی است که در نجف آباد ساخته شده و